Ο ΓΕΡΩΝ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ “ΜΕΤΑ-ΝΕΟΒΥΖΑΝΤΙΝΟ” ΓΙΑΝΝΗ ΜΗΤΡΑΚΑ

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ
(2002-2020) 

Ὁ γράφων ἐξέδωσε τὸ 2004 μίαν “Βιβλιογραφίαν γιὰ τὸν Γιάννη Μητράκα τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν καλλιτέχνη (1970-2002)”, Κληρονομία 34 (2002) 221-254 (2004). 

Ὁ Γ. Μητράκας χωρὶς ἀμφιβολία εἶναι ἕνας καλλιτέχνης πολιὸς τώρα, ὁ ὁποῖος ἔχει μοναδικὴ θέσιν μέσα εἰς τὴν ἱστορίαν τῆς νεοελληνικῆς λαϊκῆς ζωγραφικῆς καὶ ἁγιογραφίας, χαρακτηριζόμενος ὡς “μετα-νεοβυζαντινός” μὲ τεράστιον εἰκονογραφικὸν καὶ εἰκονολογικόν, συχνάκις θεολογικῆς χροιᾶς καὶ περιεχομένου, σκόρπιον δυστυχῶς, ἔργον, ὅμως τὸ κράτος τῶν “καρεκλοκενταύρων” καὶ τῶν κυκλωμάτων, ὡς συνήθως δὲν ἐφρόντισε νὰ δημιουργήσει ἕνα “Μουσεῖο τοῦ Γιάννη Μητράκα” μέσα εἰς τὰ πολλὰ παλαιὰ κτήρια ποὺ διαθέτουν ἡ Μακεδονία καὶ ἡ Θράκη, Θρακιώτης γάρ, καὶ νὰ τὸν τιμήσει. Πολλοὶ δὲ συλλέκται, γκαλερίστες, ἰδιῶται ἢ δημοτικοὶ παράγοντες προσεπάθησαν νὰ τὸν προσεταιρισθοῦν, μὲ ἀπώτερον σκοπὸν νὰ ἀποκτήσουν ἓν ἔργον αὐτοῦ ἄνευ πληρωμῆς. Ἐκεῖνος δὲ πολλὰ τὰ ἔχει δωρήσει καὶ εἰς τὸ Πατριαρχεῖον. Αὐτὴ εἶναι ἡ μοῖρα τῶν καλλιτεχνῶν, δυστυχῶς. 

Ὁ Θρόνος τῆς Κωνσταντινουπόλεως κατόπιν ἱκανῶν προσπαθειῶν τοῦ γράφοντος, τοῦ ἀπένειμε δικαίως τὸ Ὀφφίκιον τοῦ “Ἄρχοντος Ἁγιογράφου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου”. 

Δέον δὲ νὰ προστεθεῖ ὅτι ὀλίγοι, ἐκτὸς τῶν λαμπρῶν κριτικῶν, οἱ ὁποῖοι ἐγνώρισαν τὸ κατηξιωμένον ἔργον του, εἶναι εἰς θέσιν νὰ κατανοήσουν τὴν ἀνεκτίμητον προσφοράν του, ἐλλείψει ἐνδιαφέροντος, εἰδικῶν γνώσεων, ἑτέρων “σπουδαίων” ἀσχολιῶν κλπ. 

Εὐχόμεθα νὰ ζεῖ, νὰ ὑγιαίνει καὶ νὰ τὸν χαιρόμεθα φίλοι, ὀχτροὶ καὶ ζηλόφθονοι! 

Από τη σειρά: Καστράρχες – Πυργοδεσπότες, ἀμφιπρόσωπη.

Σήμερον ὁ γράφων ἐκδίδει ἓν μικρὸν συμπλήρωμα τῆς ἐργασίας αὐτῆς, τὸ ὁποῖον περιλαμβάνει ἱκανὰ σημαντικὰ καὶ ποικίλου μεγέθους βιβλία ἐκδοθέντα κατὰ τὰ τελευταῖα ἔτη καὶ τὰ ὁποῖα πολλάκις ἀναδημοσιεύουν, μεταξὺ ἄλλων, καὶ παλαιότερα ἄρθρα καὶ μελέτας τοῦ Ἰ. Μητράκα καὶ διαφόρων ἐρευνητῶν μετὰ φωτογραφιῶν, ἐγχρώμων ἢ οὔ. Ἰδιαιτέραν δὲ ἐντύπωσιν ἐμποιεῖ τὸ χειρόγραφον ὑπὸ τοῦ καλλιτέχνου βιβλίον τῆς Σαμοθράκης, αὐτὸ τοῦτο φιλοτελικοῦ χαρακτῆρος κειμήλιον. Ἡ βιβλιογραφία δὲ αὕτη δημοσιεύεται κατωτέρῳ ἄνευ θεματικῆς ὁμαδοποιήσεως καὶ κατατάξεως, ὡς ἡ προτέρα, ἀλλὰ κατὰ χρονολογικὴν καὶ μόνον σειράν. 

Βεβαίως ὑπάρχουν καὶ πολλὰ ἄλλα στοιχεῖα εἰς τὸ Ἀρχεῖον τοῦ καλλιτέχνου, ὅπως προσκλήσεις ἐκθέσεων καὶ φυλλάδια, σκόρπια φύλλα, γράμματα τοῦ ἰδίου, ἐνδιαφέρουσες σημειώσεις ἑρμηνείας ἔργων του ὑπὸ τοῦ ἰδίου ἢ ἄλλων, κριτικές, καθὼς καὶ εἰς τὸ Ἀρχεῖον τοῦ γράφοντος, ἀποσταλέντα εὐγενῶς πρὸς αὐτὸν ὑπὸ τοῦ Ἰ. Μητράκα, τὸν ὁποῖον καὶ εὐχαριστεῖ, κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς άπὸ πολλῶν ἐτῶν καρποφόρου συνεργασίας, τὰ ὁποῖα ὅμως ἐκ λόγων τεχνικῶν δὲν ἀναφέρονται ἐνταῦθα. 

Ἡ βιβλιογραφία δὲ αὕτη εἶναι ἡ ἀκόλουθος: 

– Δημοτικὴ Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης, Ἰ. Μητράκας Βυζαντινὴ Ζωγραφικὴ – Ἁγιογραφία ΛΣΤ΄ Δημήτρια 5 ἕως 23 Δεκεμβρίου 2001, Ἀποθήκη Γ΄ Ο.Λ.Θ. 

– Μουσεῖον Βυζαντινῶν Τεχνῶν Μητράκας 7 Αὐγούστου – 10 Νοεμβρίου 2004. (Δαφνομήλη 5. Συνέχεια τῆς ὁδοῦ Σίνα). 

– Δῆμος Καλλιθέας Πολιτιστικὸς Ὀργανισμὸς, Ἰ. Μητράκας “Ὁ χρόνος, ὁ ἰδανικὸς Ἔρωτας τῶν Λουλουδιῶν” Δημοτικὴ Πινακοθήκη Καλλιθέας “Σοφία Λασκαρίδου” 2006. 

–  Βυζαντινὸ καὶ Χριστιανικὸ Μουσεῖο Ἀθηνῶν, Ὁ Βυζαντινὸς κόσμος τοῦ Ἰ. Μητράκα, 2 Ἰουλίου – 19 Αὐγούστου 2007. Ἀναδρομικὴ ἔκθεση Ἁγιογραφίας καὶ Βυζαντινῆς Ζωγραφικῆς. 

– Ἰ. Μητράκα, Σαμοθράκη Μυριοαγαπημένη οὐρανόεσσα, Ξάνθη 2007. 

– Ἰ. Μητράκα, ἐπιμ. Ἰ. Μητράκας 40 χρόνια Δημιουργίας. Μουσεῖο τῆς Πόλεως Ἀθηνῶν 12 Νοεμβρίου ἕως 7 Δεκεμβρίου, Ἀθήνα 2008. 

– Μ. Γ. Βαρβούνη, Ὁ Θρακιώτης ζωγράφος καὶ Ἁγιογράφος Γιάννης Μητράκας, Πρακτικὰ Ἐπιστημονικῆς Ἡμερίδος (Κομοτηνή, 28 Νοεμβρίου 2014), Ἀθήνα 2016. 

– Βυζαντινὸ καὶ Χριστιανικὸ Μουσεῖο, Ὁ Βυζαντινὸς κόσμος τοῦ Ἰ. Μητράκα 2 Ἰουλίου – 19 Αὐγούστου 2017. 

– Ἀρχαιολογικὸ Μουσεῖο Θεσσαλονίκης, Ὀρφικὸ φῶς Ἰ. Μητράκα 17 Μαΐου -17 Ἰουλίου 2017. 

– Ἀ. Παπᾶ, Χαλκηδόνος, Κορωνοϊο – ζωγραφική, Ἀπογευματινὴ 27.7.96 (2020) 3. Τοῦ Αὐτοῦ, Ρινήματα θεολογικά, τεχνοκριτικά, ἱστορικὰ καὶ ἄλλα τινὰ ἀπὸ τὸ Βόσπορο Ζ’, (ὑπὸ ἔκδ.).