Φωτογραφίες: Yani Kayakoparan
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος παρέστη συμπροσευχόμενος απόψε, Πέμπτη 31 Αυγούστου 2023, κατά την Ακολουθία του Μ. Εσπερινού της Ινδίκτου στην Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Βαλουκλή, χοροστατούντος του Μακαριωτάτου Μητροπολίτου Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ. Επιφανίου και παρισταμένων πολλών Αρχιερέων του Θρόνου από την Πόλη και το εξωτερικό, Αρχόντων της Μ.τ.Χ.Ε., του Υφυπουργού Εξωτερικών της Ελλάδος κ. Γεωργίου Κώτσηρα και πολλών πιστών.
Στο τέλος της Ακολουθίας του Εσπερινού ο Πατριάρχης χειροθέτησε στο οφφίκιο του Άρχοντος Ιερομνήμονος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, τον θεολόγο Γεώργιο Βλαντή, Διευθυντή του Συμβουλίου των Χριστιανικών Εκκλησιών της Βαυαρίας.
Παραθέτουμε, στη συνέχεια, την αντιφώνηση και το βιογραφικό του νέου Άρχοντος.
Γεώργιος Βλαντής
Αντιφώνηση κατά τη χειροθεσία
εις Άρχοντα Ιερομνήμονα
της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας
(Ι.Μ. Ζωοδόχου Πηγής Βαλουκλή, 31.8.2023)
Παναγιώτατε,
Όταν εξελέγητε στον θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως, ήμουν μαθητής της Πρώτης Γυμνασίου. Ανήκω σε μια γενιά της οποίας οι βιωματικές παραστάσεις για το τί εστί Οικουμενικό Πατριαρχείο συνδέονται πρωταρχικά και αναπόσπαστα με το πρόσωπό Σας. Η οραματική ευφυία της πατριαρχίας Σας, η γλυκειά αυστηρότητα της παρουσίας Σας, η αρχοντιά της αδέκαστης αισθητικής Σας, η γενναιόδωρη αξιοπρέπειά Σας έναντι όσων εκίνησαν και συνεχίζουν να κινούν την πτέρναν, συνιστούν μια υπέροχη συμπύκνωση του τί εστί το Φανάρι και μια εύγλωττη εισαγωγή στην παράδοσή του. Αποτελεί τύχη αγαθή να ανδρώνεται κανείς θεολογικά κατά τις δεκαετίες της πατριαρχικής διακονίας Σας.
Όχι ότι αυτό είναι απλό. Η Κωνσταντινούπολη δεν είναι η Εκκλησία της ανώδυνης και άκοπης ευκολίας ή της ναρκισσιστικής, όσο και μισάνθρωπης κλειστοφοβίας. Δεν είναι η Εκκλησία της αδράνειας. Σηκώνει σταυρό. Κηρύσσει μια ειρήνη που όμως «θέλει δύναμη να την αντέξεις», κατά τον ποιητή. Βαδίζει πραγματώνοντας το αυτοθυσιαστικό ήθος της ελευθερίας, για το οποίο μιλάει τόσο εύγλωττα ο προσφιλέστατος καθηγητής μου Κωνσταντίνος Δεληκωσταντής. Η Κωνσταντινούπολη κινείται τολμώσα τα ανοίγματα εκείνα που κάνουν την Εκκλησία όντως να είναι, διότι η Εκκλησία είναι ως κοινωνία, όπως θύμιζε διαρκώς ο μακαριστός Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης – και κοινωνία δίχως το άθλημα του διαλόγου δεν νοείται, του διαλόγου, μεταξύ άλλων και με τους ετεροδόξους. Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος του 2016 στην Κρήτη, την οποία Σεις εμπνευσμένα πηδαλιουχήσατε, επισημαίνει: «ἡ Ὀρθόδοξος συμμετοχή εἰς τήν κίνησιν πρός ἀποκατάστασιν τῆς ἑνότητος μετά τῶν ἄλλων Χριστιανῶν ἐν τῇ Μιᾷ, Ἁγίᾳ, Καθολικῇ καί Ἀποστολικῇ Ἐκκλησίᾳ οὐδόλως τυγχάνει ξένη πρός τήν φύσιν καί τήν ἱστορίαν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀλλ’ ἀποτελεῖ συνεπῆ ἔκφρασιν τῆς ἀποστολικῆς πίστεως καί παραδόσεως, ἐντός νέων ἱστορικῶν συνθηκῶν.» (Σχέσεις τῆς Ὀρθοδοξίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον, § 4). Στη Γερμανία έχουμε την ευλογία ενός πανάξιου ποιμενάρχη, κομιστή του ήθους της Χάλκης, του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κυρίου Αυγουστίνου, ο οποίος πρωτοστατεί στη μαρτυρία του Πατριαρχείου μας και στην εργασία που προϋποθέτει η υπακοή στην Κυριακή ευχή και εντολή «ἵνα πάντες ἕν ὦσιν» (Ἰω. 17: 21). Στην αγαπημένη μου Βαυαρία, όπου και το Συμβούλιο Εκκλησιών το οποίο διακονώ, αλλά και σε όλη τη χώρα, σε αντίστοιχες δομές, βλέπει κανείς καρπούς εύχυμους του ωραίου αγώνα για την ενότητα.
Αν κάποιος φαντάζεται πως συμμετοχή σε διαλόγους σημαίνει απεμπόληση των τιμαλφών της Εκκλησίας και φτηνούς συμβιβασμούς, πλανάται πλάνην οικτράν, αν δεν εκφράζει απλώς κακοβουλία. Ο διαλογικός λόγος είναι και οφείλει να είναι προφητικός, τομώτατος, όπου δει ευεργετικά δυσάρεστος. Η ασέβεια προς το ανθρώπινο Πρόσωπο, η κοινωνική αδικία, ο βιασμός της φύσης, οι εθνικισμοί, η εργαλειοποίηση της πίστης για την εξυπηρέτηση ποικίλων ύποπτων σκοπών, η αυτοδικαιωτική νοοτροπία των φονταμενταλιστών του κόσμου τούτου είναι φαινόμενα που έχετε πολλάκις σθεναρώς στηλιτεύσει, Παναγιώτατε.
Ιδίως στους καιρούς μας, όπου βόρειοι αδελφοί πετούν στον βόρβορο το όνομα της Ορθοδοξίας, δικαιώνοντας, δήθεν, θεολογικά τον πόλεμο ενάντια στον λαό της Ουκρανίας και όπου ουκ ολίγοι στον ορθόδοξο κόσμο σιγούν, αν δεν συγκατανεύουν σιωπηρώς προς την αίρεση του «ρωσικού κόσμου», Σεις από την Βασιλίδα των Πόλεων υψώνετε την προφητική φωνή Σας, διασώζοντας την τιμή της Παράδοσής μας.
Είμαι ευγνώμων για τη συνεργασία μου και με την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου, τον γενναιόδωρο Πρόεδρό της, Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιο και τον ακαταπόνητο Διευθυντή της Δρα. Παντελή Καλαϊτζίδη, ακριβώς για την ευκαιρία να συμμετέχω σε μια επίσης προφητική, κριτική, όσο και θεολογικά μεστή απόπειρα συνάντησης του Ευαγγελίου με τον σύγχρονο κόσμο, τα ερωτήματα και τις έγνοιες του. Ιδίως επισημαίνω τη συνεργασία που αναπτύχθηκε στον Βόλο με την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας σε πνεύμα σεβασμού προς τις δικές Σας ιστορικές πρωτοβουλίες, με τις οποίες αποκαταστάθηκε η εκκλησιαστική αξιοπρέπεια εκατομμυρίων πιστών. Ανοίγει την καρδιά η θεραπεία σχισμάτων, η δεξίωση αδελφών, η παρηγορία των πονεμένων του πολέμου, που είθε σύντομα να τελειώσει με την αποκατάσταση της δικαιοσύνης.
Παναγιώτατε, όταν πριν ένα μήνα έλαβα το συλλυπητήριο γράμμα Σας για την εκδημία του πατέρα μου, πέρα από την ευγνωμοσύνη, με κατέλαβε έκπληξη: Δεν περίμενα, εγώ ο ολίγιστος, την ιδιαίτερη τιμή μιας γραπτής πατριαρχικής παραμυθίας. Αντιλαμβάνεστε πώς ένιωσα μαθαίνοντας, πολλώ μάλλον, για το αναπάντεχο δώρο που σήμερα κάνετε σε έναν ελάχιστο, καλώντας τον να μετάσχει εντονότερα και πιο υπεύθυνα στην αρχοντιά της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Σας ευχαριστώ για την εμπειρία αυτού του δέους και εκζητώ τις προσευχές τις δικές σας και του σεπτού εκκλησιάσματος.
Πολλά τα έτη Σας, Παναγιώτατε!
Γεώργιος Βλαντής
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στη συστηματική θεολογία και τη φιλοσοφία της θρησκείας στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Μονάχου (2001-2004, 2006-2009). Υπηρέτησε ως επιστημονικός συνεργάτης της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης (2009-2011) και της Έδρας Ορθόδοξης Συστηματικής Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου (2011-2016), ενώ από το 2012 μέχρι σήμερα είναι επιστημονικός συνεργάτης της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου. Από το Μάιο του 2016 είναι διευθυντής (Geschäftsführer) του Συμβουλίου των Χριστιανικών Εκκλησιών της Βαυαρίας (Arbeitsgemeinschaft Christlicher Kirchen in Bayern). Έχει μετάσχει σε διάφορους εκκλησιαστικούς και οικουμενικούς οργανισμούς, όπως π.χ. Eπιτροπή Σχεδιασμού της Λατρευτικής Ζωής της Ολομέλειας του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (Busan, Ν. Κορέα), Forum διαλόγου θεολόγων του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Γερμανίας (από το 2011), Επιτροπή της Ευαγγελικής Λουθηρανικής Εκκλησίας της Βαυαρίας για τον Οικουμενισμό (από το 2016), Επισκοπική Επιτροπή για τον Οικουμενισμό της ρωμαιοκαθολικής Αρχιεπισκοπής Μονάχου (από το 2017), Επιτροπή του Ιδρύματος Pro Oriente για τον διάλογο Ορθοδόξων-Καθολικών (από το 2018), Επισκοπική Επιτροπή για τον Οικουμενισμό της ρωμαιοκαθολικής Επισκοπής Augsburg (από το 2021), κ.ά. Υπηρέτησε ως μέλος της επίσημης Αντιπροσωπείας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην 11η Συνέλευση της Ολομέλειας του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (Καρλσρούη Γερμανίας, 2022). Ήταν επί δωδεκαετία (2011-2023) μέλος του Προεδρείου της Κοινότητας Εργασίας Οικουμενικών Κύκλων της Γερμανίας (Arbeitsgemeinschaft ökumenischer Kreise), ενώ είναι επίσης μέλος διαφόρων θεολογικών, οικουμενικών και επιστημονικών εταιριών και συλλόγων. Είναι μέλος του κύκλου των εκδοτών και της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ökumenische Rundschau. Έχει δώσει πλειάδα διαλέξεων σε τέσσερεις γλώσσες, ενώ έχει δημοσιεύσει ποικίλα άρθρα για ζητήματα φιλοσοφίας της θρησκείας, ιστορίας της θεολογίας, συστηματικής και ιδίως οικουμενικής θεολογίας, κ.λπ., όπως π.χ. για τον αποφατισμό, τις πατερικές θεωρήσεις του αθεϊσμού, την πρόσληψη οικουμενικών κειμένων στην Ορθοδοξία, για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, την αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας, την πνευματολογία και την εσχατολογία της Ορθοδοξίας, την πρόσληψη της Α´ Βατικανής Συνόδου από τους Ορθοδόξους, τις διαδικασίες καταλλαγής στην Ορθοδοξία, το κείμενο του Οικουμενικού Πατριαρχείου «Υπέρ της του κόσμου ζωής», κ.ά. Το 2015 κυκλοφορήθηκε από το Ίδρυμα «Άρτος Ζωής» η μετάφρασή του της Προς Ρωμαίους Επιστολής του Karl Barth στα ελληνικά.
