Ομιλία τῆς Α.Θ.Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου κατά τό πανηγυρικόν συλλείτουργον μετά τοῦ Μακ. Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερωνύμου εἰς τόν Καθεδρικόν Ναόν Ἀθηνῶν
(21 Νοεμβρίου 2021)
Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμε,
Τιμιώτατοι ἀδελφοί Ἱεράρχαι,
Εὐλαβέστατοι λοιποί κληρικοί,
Ἐξοχώτατοι,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες ὀφφικιάλιοι,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ περιπόθητα,
Εὐλογητός Κύριος ὁ Θεός, ὁ ποιῶν θαυμάσια μόνος, ὁ καταξιώσας ἡμᾶς ἵνα διέλθωμεν τό κατώφλιον τῆς τριακονταετίας εἰς τούς οἴακας τῆς πλήρους εὐθυνῶν καί πολυφόρτου, διά εἴκοσι καί πλέον αἰώνων πνευματικῆς παραδόσεως, ὁλκάδος τῆς Μητρός Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί, εὐγενεῖ, φιλαδέλφῳ, πρόφρονι καί φιλοτίμῳ προσκλήσει τῆς Ὑμετέρας φίλης καί περισπουδάστου ἡμῖν Μακαριότητος καί τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἵνα συνεορτάσωμεν μεθ᾽ Ὑμῶν τήν θεοδώρητον ταύτην ἐπέτειον καί δή καί κατά τήν σωτηριώδη καί ἐφύμνιον ἑορτήν τῆς Εἰσόδου εἰς τά Ἅγια τῶν Ἁγίων τῆς ἁγνῆς Θεομήτορος, τῆς προορισθείσης εἰς κατοίκησιν τοῦ Παντάνακτος καί γενομένης ἡμῖν καί πᾶσι τοῖς λαοῖς αἴτιος σωτηρίας, μεσίτης καί γέφυρα ἀπό γῆς πρός οὐρανόν.
Ἐκκινήσαντες τά εὐχαριστήρια τῷ παντευεργέτῃ Κυρίῳ ἐκ Φαναρίου, ἐπί τῇ τριακοστῇ ἐπετείῳ τῆς ἐκλογῆς μας εἰς τόν πάνσεπτον Πατριαρχικόν Θρόνον, νῦν μετά πλείστης χαρᾶς εὑρισκόμεθα ἐν τῷ μέσῳ ὑμῶν, ἐν φιλαδέλφῳ εὐχαριστιακῇ κοινωνίᾳ μετά τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος καί τῆς μετ᾽ Αὐτῆς χορείας ἀγαπητῶν ἀδελφῶν ἀρχιερέων καί τοῦ εὐλαβοῦς κλήρου, τῶν ἐντίμων ἀξιωματούχων τῆς Πολιτείας καί τοῦ λαοῦ, κομίζοντες πᾶσιν ὑμῖν ἀπό τήν ἀκοίμητον δαδουχίαν τοῦ ταπεινοῦ Φαναρίου, ἐγκάρδιον χαιρετισμόν, ἀδελφικόν ἀσπασμόν, τήν ἄπειρον ἀγάπην καί τήν εὐλογίαν τῆς Μητρός Ἐκκλησίας καί τήν χάριν τῶν Ἁγίων τῶν ἐκ τῆς πνευματικῆς ἡμῶν πατρίδος, οὐ μήν ἀλλά καί τάς μυχίους ἡμῶν εὐχαριστίας διά τήν προσγενομένην τιμήν, τήν θερμήν καί φιλόφρονα ὑποδοχήν καί τάς λοιπάς ἐπιδαψιλευθείσας ἐκδηλώσεις ἀγάπης, σεβασμοῦ καί στηριγμοῦ ἐπί τῷ συνεορτασμῷ καί ἐντεύξει τοῦ προσωπικοῦ τούτου ὁροσήμου τῆς πορείας τῆς ἡμῶν Μετριότητος ἐν τῇ Ἀποστολικῇ καί Οἰκουμενικῇ καθέδρᾳ τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ἡ εἰς Ἑλλάδα ἐπίσκεψις ἡμῶν αὕτη πληροῖ, ὡς πάντοτε, τήν καρδίαν ἡμῶν τε καί τῶν τιμίων ἡμῶν συνοδῶν χαρᾶς καί εὐφροσύνης.
Διαβεβαιοῦμεν ὑμᾶς ὅτι ἡ σκέψις ἡμῶν εὑρίσκεται πάντοτε μετά τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί ταπειναί ἀλλά διάπυροι εὐχαί ἀναπέμπονται τῷ Κυρίῳ πρός ἄρσιν τῆς ἀδοκήτου καί ἀνθεκτικῆς, δυστυχῶς, μάστιγος τῆς πανδημίας, ἵνα ἅπαντες ἐξέλθουν τῆς κρίσεως μέ τάς ὀλιγωτέρας δυνατάς ταλαιπωρίας καί ἀπωλείας. Συμμεριζόμεθα τό δύσκολον καί κοπιῶδες ἔργον τῆς Πολιτείας διά τήν ἀντιμέτωπισιν ἐκ τῆς δυσχεροῦς ταύτης περιστάσεως, προσπάθειαν, ἡ ὁποία ἀπαιτεῖ γνῶσιν, σύμπνοιαν, συστράτευσιν, ἱκανάς θυσίας τῶν θεραπόντων ἰατρῶν καί τῶν ὑγιεινομικῶν λειτουργῶν καί ὑπομονήν διαρκείας.
Γεμίζει ἀπό εὐφροσύνην καί εἰρήνην τήν ψυχήν ἡμῶν τό γεγονός ὅτι ἡ παρουσία ἡμῶν ἐνταῦθα, ἐν τῷ Καθεδρικῷ Ναῷ τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν, αἰσθητοποιεῖ καί ἀναγγέλλει τοῖς ἐγγύς καί τοῖς μακράν ἁπανταχοῦ, τήν θεμελιώδη καί ἄρρηκτον ἑνότητα τῆς Μητρός Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας καί τῆς πεφιλημένης θυγατρός αὐτῆς. Εἶναι γεγονός ὅτι ἐνίοτε ὑπῆρξαν καί νεφύδρια ἐπί τάς κεφαλάς ἡμῶν, ὅμως ταῦτα δέν ἔφερον καταστρεπτικούς ὑετούς ἀλλά μόνον δρόσον καί βροχήν καί εὐφορίαν τῶν πνευματικῶν καρπῶν καί γόνιμον διάλογον καί συμπόρευσιν εἰς τά μείζονα θέματα τῆς Ὀρθοδοξίας, ὡς ἀπεδείχθη καί κατά τήν περίοδον τῆς πρωθιεραρχικῆς Ὑμῶν διακονίας, Μακαριώτατε, διά τῆς προθύμου καί λίαν ἐπωφελοῦς, συμμετοχῆς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος εἰς τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Σύνοδον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί διά τῆς ἐκ τῶν πρώτων συνταυτίσεως καί ἐναρμονίσεως μεθ᾽ ἡμῶν εἰς τό ζήτημα τῆς προσφάτως ἀποδοθείσης αὐτοκεφαλίας εἰς τήν Ἐκκλησίαν τῆς Οὐκρανίας.
Ὑπερέβημεν εἰς ἑκάστην περίπτωσιν τά ἀνακύψαντα προβλήματα εἰς τάς σχέσεις ἡμῶν, ἀποδεικνύοντες τόν ἱερόν καί ἀκατάλυτον σύνδεσμον ἡμῶν. Ἡ ἐν τῇ τοῦ Κωνσταντίνου εὐσεβής πηγή τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Γένους ἤρδευσεν ἐπί αἰῶνας καί δή κατά τά δίσεκτα ἐκεῖνα ἔτη τόν ἐκκλησιαστικόν ἀγρόν τῆς Ἑλλάδος, διετήρησε τήν πίστιν καί τό φρόνημα, διέσωσε τήν ὀρθόδοξον ἡμῶν ταυτότητα καί ἐν τέλει ἐξήγαγε τά ἐκεῖσε -τά ἐνταῦθα- τέκνα αὐτῆς εἰς ἀναψυχήν. Διό καί, ὡς ἔγραφε πρό ἐτῶν ἡ καθ᾿ Ὑμᾶς, Μακαριώτατε, Συνοδική Ἐπιτροπή Διορθοδόξων καί Διαχριστιανικῶν Σχέσεων ὑπό τόν μακαριστόν Κορίνθου Παντελεήμονα, ὁ Ἑλληνικός λαός «εἶναι ἐξαιρετικῶς εὐαίσθητος εἰς ὅ,τι ἀφορᾷ εἰς τήν ἀγάπην καί τόν σεβασμόν του πρός τόν Οἰκουμενικόν Πατριάρχην». Καί ἀναφερομένη ἡ Ἐπιτροπή εἰς τήν προηγηθεῖσαν τότε ἐπίσκεψιν ἐνταῦθα τοῦ ἀοιδίμου προκατόχου ἡμῶν Δημητρίου, ὑπεγράμμιζεν ὅτι «ἡ μοναδική καί μεγαλειώδης ὑποδοχή αὐτοῦ ὑπῆρξεν ὁ στέφανος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί ἀπόδοσις ὅλης τῆς μεγάλης ὀφειλομένης τιμῆς πρός τήν Τροφόν καί Μητέρα τοῦ Γένους, τό πάνσεπτον Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον».
Μακαριώτατε, καί σήμερον ὑποδέχεσθε καί τιμᾶτε ὑπερβαλλόντως τόν διάδοχον τοῦ γλυκέος, σεμνοῦ καί ταπεινοῦ ἐκείνου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Δημητρίου, τήν ἡμετέραν Μετριότητα, ἀποφάσει Ὑμῶν συνοδικῇ, ἐπί τῇ συμπληρώσει, ἐλέει καί εὐδοκίᾳ Θεοῦ, τριάκοντα ὅλων ἐτῶν ἐπί τό πηδάλιον τῆς νηός τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, ἐφ᾿ ᾗ εὐκαιρίᾳ καί ἀναφωνοῦμεν: «Ὡς πολύ τό πλῆθος τῆς χρηστότητός σου, Κύριε!».
Διά τήν ὅλως φιλάδελφον καί ὑψηλόφρονα ταύτην ἀπόφασιν Ὑμῶν, εὐχαριστοῦμεν εὐγνωμόνως, Μακαριώτατε, Ὑμᾶς καί τά σεβάσμια μέλη τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου. Νά ἠξεύρατε ὁπόσον χαροποιεῖτε, ἐνισχύετε καί συγκινεῖτε τόν ὁμιλοῦντα μέ τήν εὐγένειαν καί τήν ἔμπρακτον ἀγάπην ὅλων Ὑμῶν! Ναί! Μᾶς ἐνισχύετε καί ἐνθαρρύνετε καί στηρίζετε εἰς τόν ἀγῶνα καί «τήν ἀγωνίαν ὅπως ἡ ἱερά ὁλκάς διέρχηται καθ᾿ ἑκάστην ἀλώβητος διά τε τῶν Συμπληγάδων καί διά τῶν Κυανέων Πετρῶν». Καί αὗται -αἱ πέτραι, τά προσκόμματα- δέν παρεμβάλλονται εἰς τήν ὁδόν τῆς διακονίας ἡμῶν μόνον ἔξωθεν, ἐκ τῶν θύραθεν, ἀλλά καί ἔσωθεν, ἐκ ψευδαδέλφων· «ἐξ οἰκείων τά βέλη». «Καί ἐχθροί τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοί αὐτοῦ»… .
Οὐδέν, ὡς ἀντιλαμβανόμεθα, εἰς τήν ταπεινήν Πατριαρχείαν ἡμῶν ὑπῆρξεν εὔκολον. Ἄνευ τῆς ἐμπιστοσύνης εἰς τήν κλῆσιν τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί εἰς τήν συναντίληψιν τῶν συγκυρηναίων ἀδελφῶν καί φιλοτίμων συνεργατῶν, ἡ δύσβατος ὁδός θά μετετρέπετο εἰς ἄβατον καί κατάσκιον δάσος καί οὐδέν θά ἐπραγματοποιεῖτο. Ὅμως, ἡ ἱστορία μᾶς ἐκάλει νά βαστάσωμεν τόν σταυρόν της καί οὕτως ἐδέχθημεν τήν κλῆσιν ἐν ταπεινώσει, ἐν φόβῳ καί χαρᾷ, ἐν προσοχῇ καί προσευχῇ. Τό τί ἐπετεύχθη ἤδη εἶναι γεγραμμένον. Δι᾽ ὅλα τά θέματα τό ἡμέτερον ἐνδιαφέρον ἦτο συνεχές καί ἀνύστακτον, ὅμως ἡ ἀγωνιώδης μέριμνα ἐπεκεντρώθη, ὡς παροῦσα καί τοῦ μέλλοντος εὐθύνη, κυρίως εἰς τήν φύλαξιν τῆς παρακαταθήκης καί τήν πιστήν συνέχισιν τῆς παραδόσεως ἐν τῷ τόπῳ τῆς διακονίας ἡμῶν, εἰς τό ἐσταυρωμένον Φανάριον, εἰς τήν παρεμβολήν τῆς σκηνῆς τῆς Κιβωτοῦ, ἔνθα οἱ πατέρες ἡμῶν, ἔνθα ἡ χαρά καί ἡ λύτρωσις ἡμῶν.
Μακαριώτατε,
Ἡ χαρμόσυνος σημερινή ἡμέρα καί ἐπέτειος αὕτη δέν σηματοδοτοῦν μίαν παῦσιν, ἕν τέλος, ἀλλά ἀντιθέτως ἀνανεώνουν τήν διάθεσιν καί ἀποτελοῦν ἀφετηρίαν νέας πορείας, χρηστῶν ἐλπίδων καί ἐνθέων ὁραματισμῶν χάριν τῆς ἀγάπης καί συνεργίας εἰς τό ἀπολυτρωτικόν ἔργον τοῦ Χριστοῦ, ὑπέρ τῆς εὐκλείας τῆς Ἐκκλησίας καί οἰκοδομῆς καί σωτηρίας τοῦ λαοῦ καί ἀνακαινίσεως τῆς κτίσεως πάσης. Τό ἄσβεστον φῶς τοῦ σεπτοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί ἡ ἁγιοπατερική του παράδοσις καθίστανται ζωτική ἀνάγκη τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Γένους, τά ὁποῖα ἀμφότερα ἐμπεριέχουν τήν οἰκουμένην, τήν τροφοδοτοῦν διά τῆς πίστεως, τῆς ἀγάπης καί τῶν πανανθρωπίνων ἀξιῶν. Ἐν τῷ πνεύματι τούτῳ, ἐξαιτούμεθα τάς ἐκτενεῖς καί πλήρεις ἀγάπης προσευχάς Σας πρός Κύριον, ὑπέρ τῆς τε ἡμετέρας Μετριότητος καί τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας.
Καί αὖθις, κατά τήν εὔσημον ταύτην ὥραν, Σᾶς εὐχαριστοῦμεν πάλιν καί πολλάκις ἅγιε ἀδελφέ, καί μετά τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος πάντας τούς ἐκλεκτούς Ἱεράρχας τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, τόν ἱερόν κλῆρον καί ἅπαν τό θεοσεβές πλήρωμα αὐτῆς, διά τάς τιμάς, τάς ὁποίας περιποιεῖτε εἰς ἡμᾶς, δι᾽ ὅσα ἀγαθά καί παντοίαν στήριξιν προσηνέγκατε τῇ Μητρί Ἐκκλησίᾳ. Πατρικῶς ἀντιδωροῦμεν ὑμῖν τήν νυχθήμερον προσευχήν ἡμῶν ὅπως ἡ Κυρία Θεοτόκος περιέπῃ καί σκέπῃ, καί διατηρῇ τήν Ὑμετέραν Μακαριότητα, καί τούς περί Ὑμᾶς, ἐν ἀμφιλαφεῖ ὑγείᾳ, ἀκμῇ πνεύματος καί πάσῃ ἀγαθοδωρίᾳ, εἰς καρποφόρον συνέχισιν τῆς διακονίας τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας καί δόξαν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Τό δέ ἐξ ἡμῶν τέλος, αἶνος καί εὐχαριστία τῷ ἐν Τριάδι προσκυνουμένῳ Θεῷ, Οὗ ἡ ζείδωρος χάρις καί τό ἄπειρον ἔλεος, πρεσβείαις τοῦ ἐν Ἁγίοις μαρτυρικοῦ Προκατόχου ἡμῶν Γρηγορίου Ε´ καί τῆς Ὁσίας Μητρός ἡμῶν Φιλοθέης τῆς Ἀθηναίας, τῆς Ἁγίας τῆς ἀγάπης, εἴησαν μετά πάντων ἡμῶν. Ἀμήν.
