Η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης συμμετέχει στον Ευρω-Αραβικό Διάλογο

Την Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2020 η ΟΑΚ –ως κύρια διοργανώτρια– συμμετείχε στο διαδικτυακό Συνέδριο (Webinar) του Ευρω-Αραβικού Διαλόγου (“Arab Europe Citizens’ Dialogue Digital Conference”), το οποίο διοργανώθηκε από τον Σύνδεσμο Ακαδημιών της Ευρώπης (Oikosnet Europe), την Κοινωνική Υπηρεσία της Κοπτικής Ευαγγελικής Εκκλησίας (CEOSS) της Αιγύπτου και την Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης (ΟΑΚ), με κεντρικό σκοπό τον διάλογο μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών και του Αραβικού Κόσμου. Ο Ευρω-Αραβικός Διάλογος ξεκίνησε κατά το έτος 2010 με σκοπό την αλληλογνωριμία και την ειρηνική επίλυση των ανακυπτόντων ζητημάτων. 

Στο φετινό διαδικτυακό Διάλογο –που είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν και οι φίλοι του Ιδρύματος– το κεντρικό θέμα ήταν: «Τι μάθαμε από την πανδημία του Κορωνοϊού;», με σκοπό την ενεργοποίηση των μελών της κοινωνίας των πολιτών προς την κατεύθυνση επίλυσης βασικών προβλημάτων που ανεδείχθησαν την περίοδο αυτή. Αξίζει δε να σημειωθεί πως αρχικά είχε προγραμματιστεί να γίνει ένα διά ζώσης Συνέδριο, κάτι που δεν ήταν εφικτό, λόγω της πανδημίας, το οποίο μεταφέρθηκε για τον Απρίλιο 2021 στην ΟΑΚ. 

Τον συντονισμό του Συνεδρίου είχαν οι κυρίες Samira Luka, Εκπρόσωπος της Κοινωνικής Υπηρεσίας της Κοπτικής Ευαγγελικής Εκκλησίας (CEOSS) της Αιγύπτου και Αικατερίνη Καρκαλά, Επιστημονική Συνεργάτις της ΟΑΚ, η οποία εξήρε τη σημασία της πρόσωπο προς πρόσωπο κοινωνίας. Ακολούθως, ο Γενικός Διευθυντής της ΟΑΚ, Δρ Κωνσταντίνος Ζορμπάς, «άνοιξε» τις εργασίες του Συνεδρίου, παρουσιάζοντας τα ηθικά και κοινωνικά διλήμματα που ανακύπτουν λόγω της πανδημίας του Covid-19 και τονίζοντας τη μεγάλη σπουδαιότητα του διαλόγου, ενώ στη συνέχεια τους παρευρισκομένους καλωσόρισε ο κ. Momtaz Beshay, Αντιπρόεδρος του CEOSS. 

Οι Εισηγήσεις από τις χώρες που εκπροσωπούνται, απαντούσαν στα κεντρικά ερωτήματα: – Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση της πανδημίας του Covid-19 στη χώρα μου και ποιες είναι οι συνέπειες για το εργασιακό μου περιβάλλον; – ΤΙ περιμένουμε για το άμεσο μέλλον; 

Κεντρικός ομιλητής ήταν ο κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος, Βουλευτής και Γενικός Γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), καθώς και άλλοι ομιλητές της Κοινωνίας των Πολιτών από τα Αραβικά και Ευρωπαϊκά Κράτη (Rev. Dr. Riad Jarjour, Λίβανος, Mrs. Margret Sarofim, CEOSS, Αίγυπτος, Rev. Soeren Lenz, Στρασβούργο/Γαλλία, Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Εκκλησιών, Dr. Mahmoud Karem, πρώην Πρέσβης στην Ιαπωνία, Βέλγιο, Κοινότητα της Ε.Ε., NATO, Λουξεμβούργο, Επίτροπος, Εθνικό Συμβούλιο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα της Αιγύπτου (NCHR), Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου Αιγυπτιακό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (ECFA). 

Ο κ. Χαρακόπουλος στον Χαιρετισμό του –μέσω βιντεοσκόπησης, ενώ η κΑ Καρκαλά ανέγνωσε το κείμενο– ευχήθηκε καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου και στην εξαγωγή γόνιμων συμπερασμάτων και συνεχάρη εκ μέρους της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας «την Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης για την πρωτοβουλία του ευρωαραβικού διαλόγου και τη διενέργεια του ψηφιακού συνεδρίου, τόσο για το επίκαιρο της θεματολογίας του, όσο βεβαίως και για τα προφανή και ουσιαστικά οφέλη που κομίζει στην αδήριτη ανάγκη προσέγγισης μεταξύ Ευρώπης και Αραβικού κόσμου». Κατά τον κ. Χαρακόπουλο, «οφείλουμε να κινηθούμε πιο αποφασιστικά στην προσέγγιση του ευρωπαϊκού με τον αραβικό κόσμο, με γνώμονα την ειρηνική συνύπαρξη, την αλληλοκατανόηση, το αμοιβαίο όφελος. Το κοινό μας μέλλον πρέπει να οικοδομηθεί πάνω σε σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης και ειλικρινούς συνεργασίας, υπερβαίνοντας αρνητικά στερεότυπα του παρελθόντος και κατεστημένες αναχρονιστικές αντιλήψεις». Για τον λόγο αυτό, «Η Ευρώπη και ο αραβικός κόσμος οφείλουν με τις κοινές τους ενέργειες να αναχαιτίσουν την πολιτική της Άγκυρας, και να της επιβάλουν να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αν δεν το κάνουμε είναι βέβαιο ότι οι σχέσεις των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου θα μπουν συνολικά σε μακρόχρονη κρίση με άδηλη κατάληξη».

Στο δεύτερο μέρος του Συνεδρίου υπήρξαν Ομάδες Εργασίας με τις παρακάτω Ενότητες: «Προκλήσεις για την Κοινωνία των Πολιτών και τη Θρησκεία εντός και μετά την κρίση της πανδημίας του Covid-19», με συντονιστή τον κ. Paul Haidostian, Πρόεδρο του Παν/μίου Haigazian της Βηρυττού, «Ο ρόλος των νέων ΜΜΕ – εικονική επικοινωνία κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία του Covid-19», με συντονιστή τον κ. Alf Linderman, Δ/ντη της Ακαδημίας Sigtuna/Σουηδία και «Ειδικά κέντρα υποδοχής προσφύγων: Συρία, Ισραήλ, Λίβανος, Λευκορωσία, Ανατολική Μεσόγειος», με συντονιστή τον κ. Rüdiger Noll, Γεν. Γραμματέα του Συνδέσμου των Ακαδημιών της Ευρώπης/Oikosnet. 

Τα συμπεράσματα των ομάδων εργασίας αναγνώστηκαν στο τέλος της ολομέλειας από τις συντονίστριες κυρίες Luka και Καρκαλά, τα οποία θα χρησιμεύσουν για επόμενες δράσεις και συναντήσεις του Ευρω-Αραβικού Διαλόγου.

Παραθέτουμε στη συνέχεια την Εισήγηση
του Γενικού Γραμματέα
της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ),
μέλους του ελληνικού κοινοβουλίου,
Δρ. Μάξιμου Χαρακόπουλου
στο Συνέδριο του Ευρωαραβικού Διαλόγου. 

Κυρίες και κύριοι σύνεδροι, 

Θα ήθελα κατ’ αρχήν να εκφράσω τη χαρά μου για τη δυνατότητα να συμμετέχω στον ευρωαραβικό διάλογο, διατυπώνοντας σκέψεις και προβληματισμούς, που ευελπιστώ να συμβάλουν στην προώθηση της αλληλοκατανόησης και της ειρηνικής συνύπαρξης στη λεκάνη της Μεσογείου. 

Εκ μέρους της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας οφείλω να συγχαρώ την Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης για την πρωτοβουλία του ευρωαραβικού διαλόγου και τη διενέργεια του ψηφιακού συνεδρίου, τόσο για το επίκαιρο της θεματολογίας του, όσο βεβαίως και για τα προφανή και ουσιαστικά οφέλη που κομίζει στην αδήριτη ανάγκη προσέγγισης μεταξύ Ευρώπης και Αραβικού κόσμου. 

Αναμφίβολα, η ανθρωπότητα βιώνει πρωτόγνωρες συνθήκες υπό την πίεση της υγειονομικής κρίσης που προκάλεσε η πανδημία του covid 19. Η κρίση αυτή δημιούργησε τεράστια αλυσιδωτά προβλήματα στα συστήματα υγείας, τα οποία έφθασαν και ξεπέρασαν τα όριά τους. 

Πυροδότησε, επίσης, μια ογκούμενη οικονομική κρίση με πολλαπλές αρνητικές παρενέργειες, ιδιαιτέρως σε βασικούς τομείς της παραγωγικής δραστηριότητας. Οι προβλέψεις για το ύψος της ύφεσης που αναμένεται, αλλά και την έκταση που εικάζεται ότι θα λάβει η ανεργία είναι πράγματι εφιαλτικές. 

Η πανδημία θέτει εν αμφιβόλω βασικές συνιστώσες της παγκοσμιοποίησης, όπως η ελευθερία μετακινήσεων, και καθώς επιβάλλονται λύσεις που εστιάζονται τόσο σε τοπικά, ενδοκρατικά όρια, όσο και σε διεθνές επίπεδο, τροφοδοτεί θεωρίες συνομωσίας. 

Ελπίζουμε ότι η επιστήμη θα δώσει σύντομα οριστικές και ολοκληρωμένες απαντήσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση του επικίνδυνου αυτού ιού, αντιλαμβανόμαστε, ωστόσο, ότι οι συνέπειες της παρούσας κρίσεως θα διατηρηθούν για αρκετό διάστημα, ίσως και χρόνια. 

Θα ήταν οπωσδήποτε παράλειψη να μην αντλήσουμε μαθήματα από τη δεδομένη συγκυρία σχετικά με την αβεβαιότητα που πάντοτε κυριαρχεί στην δομημένη από τον άνθρωπο κοινωνική και ιδεολογική πραγματικότητα, καθώς αρκούσε ένας αόρατος μικροοργανισμός να ανατρέψει τον τρόπο της ζωής μας. Ελπίζω ότι η ανθρωπότητα ως σύνολο αλλά και ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά θα βγούμε σοφότεροι από αυτήν την σκληρή δοκιμασία. 

Κυρίες και κύριοι σύνεδροι, 

Επιτρέψτε μου δοθείσης της ευκαιρίας, να αναφερθώ στις κοσμογονικές αλλαγές που συμβαίνουν στην Ανατολική Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια. Τα δραματικά γεγονότα που συνέβησαν σε χώρες, μεταξύ άλλων, όπως η Συρία, το Ιράκ και η Λιβύη, με τους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, τα εκατομμύρια των προσφύγων, τις κατεστραμμένες υποδομές, επηρέασαν καταλυτικά και άμεσα ολόκληρο το μεσογειακό σύστημα, αλλά και τις σχέσεις Ευρώπης και Αράβων. 

Τα γεγονότα ανάγκασαν τον μέσο ευρωπαίο πολίτη να αντιληφθεί πόσο κοντά ζει με τους πολίτες των αραβικών χωρών της Μεσογείου, κυρίως βεβαίως λόγω των προσφυγικών ρευμάτων. 

Ωστόσο, θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι η στάση της Ευρώπης στα τεκταινόμενα δεν ήταν η πλέον ενδεδειγμένη. Δεν υπήρξε αυτή η δύναμη που με την ισορροπημένη και σώφρονα παρέμβασή της θα απέτρεπε τη διολίσθηση στον πόλεμο και στον όλεθρο. Παρέμεινε διστακτική, στην καλύτερη των περιπτώσεων, για να μην αναφέρουμε την επικράτηση μικροεθνικών συμφερόντων στον τρόπο δράσης κάποιων κρατών-μελών της ΕΕ. 

Έτσι, αφέθηκε σχεδόν ανεμπόδιστη η ενδυνάμωση εξτρεμιστικών ομάδων, που πρεσβεύουν τη μισαλλοδοξία και την έλλειψη ανοχής, που με ψευδές προκάλυμμα την θρησκεία επεδίωξαν να επιβάλουν την εξουσία τους. 

Ως Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας έχουμε επανειλημμένως επισημάνει το αδιέξοδο αυτής της μυωπικής στάσης, και έχουμε καλέσει σε αλλαγή κατευθυντηρίων γραμμών. Οφείλει η Ευρώπη να σταθεί στο πλευρό των χωρών αυτών, που μπροστά τους έχουν την αναγκαιότητα της ανοικοδόμησής τους σε συνθήκες ειρήνης, όπως είναι η Συρία και η Λιβύη αλλά και ο Λίβανος, που δοκιμάζεται σοβαρά μετά το πρόσφατο τραγικό ατύχημα στο λιμάνι της Βηρυτού. 

Οφείλουμε να κινηθούμε πιο αποφασιστικά στην προσέγγιση του ευρωπαϊκού με τον αραβικό κόσμο, με γνώμονα την ειρηνική συνύπαρξη, την αλληλοκατανόηση, το αμοιβαίο όφελος. Το κοινό μας μέλλον πρέπει να οικοδομηθεί πάνω σε σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης και ειλικρινούς συνεργασίας, υπερβαίνοντας αρνητικά στερεότυπα του παρελθόντος και κατεστημένες αναχρονιστικές αντιλήψεις.

Βεβαίως είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο το γεγονός ότι η διπλωματία έχει επιδείξει τα τελευταία χρόνια έντονη κινητικότητα με ουσιαστικά αποτελέσματα. Οι πρόσφατες, μάλιστα, συμφωνίες αραβικών χωρών, όπως των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων ή του Μπαχρέιν με το Ισραήλ, δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον, που θα ευνοήσει τη συνολικότερη διευθέτηση των ζητημάτων στη Μέση Ανατολή. 

Όπως, επίσης και οι συμφωνίες που στοχεύουν στον τεράστιο υποθαλάσσιο πλούτο της Ανατολικής Μεσογείου, από την εκμετάλλευση του οποίου θα έχουν σημαντικό όφελος όλοι οι λαοί της περιοχής.

Για τους λόγους αυτούς δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε κράτη-ταραξίες που επιδιώκουν τη βίαιη ανατροπή του διεθνούς συστήματος, στο όνομα του αναθεωρητισμού που διακηρύττουν, να ασκούν στρατιωτική βία εναντίον τρίτων κρατών.
Ούτε να ανεχθούμε να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν εξτρεμιστικές στρατιωτικές ομάδες για την επίτευξη των στόχων τους, να ασκούν καθημερινή ρητορική βίας και επιθετικότητας εναντίον άλλων κρατών για να τους εξαναγκάσουν να υποταχθούν στη θέλησή τους. 

Κι ένα τέτοιο κράτος-ταραξίας, που απειλεί την ειρήνη και την σταθερότητα στην Μεσόγειο, είναι η Τουρκία: 

• Η χώρα αυτή, ιδιαιτέρως τα τελευταία χρόνια, προβάλλοντας ανιστόρητα νεο-οθωμανικά οράματα και μια ατζέντα εκτεταμένων εδαφικών διεκδικήσεων, παραβιάζει κάθε έννοια διεθνούς δικαίου στη Μέση Ανατολή, στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά πλέον και στην Υπερκαυκασία. 

• Δρα ως στρατός κατοχής στη Συρία, όπου συνεργάζεται με εξτρεμιστικές ομάδες, στελέχη των οποίων χρησιμοποιεί σε αποστολές και σε άλλες περιοχές. Καταδιώκει τον ντόπιο πληθυσμό που δεν υποτάσσεται στην τουρκική αυταρχικότητα. 

• Παρανόμως διεξάγει έρευνες για φυσικό αέριο στην ΑΟΖ και στα χωρικά ύδατα ενός ανεξάρτητου κράτους-μέλους της ΕΕ, της Κυπριακής Δημοκρατίας, χρησιμοποιώντας παράλληλα πολεμικά πλοία προς τούτο. 

• Παραβιάζει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και προσπαθεί να επιβάλει τετελεσμένα με την πολιτική των κανονιοφόρων, αδιαφορώντας για τις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας. 

• Έχει προχωρήσει σε μια εντελώς αυθαίρετη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την κυβέρνηση της Τρίπολης -την οποία δεν επικυρώνει ούτε η βουλή της Λιβύης- όπου όπως καταγγέλλεται έχει μεταφέρει και μαχητές από τη Συρία. 

• Ο πόλεμος για το Ναγκόρνο Καραμπάχ επίσης γίνεται με άμεση συμμετοχή της Τουρκίας, η οποία είναι η μοναδική τρίτη δύναμη που καλεί σε συνέχιση αυτού του αιματηρού πολέμου και εμποδίζει την διατήρηση της εκεχειρίας. 

Κυρίες και κύριοι σύνεδροι, 

Η Ευρώπη και ο αραβικός κόσμος οφείλουν με τις κοινές τους ενέργειες να αναχαιτίσουν την πολιτική της Άγκυρας, και να της επιβάλουν να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αν δεν το κάνουμε είναι βέβαιο ότι οι σχέσεις των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου θα μπουν συνολικά σε μακρόχρονη κρίση με άδηλη κατάληξη. 

Με αυτές τις σκέψεις θα ήθελα και πάλι να ευχηθώ καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου σας και ευελπιστώ σε γόνιμα συμπεράσματα. 

Σας ευχαριστώ για την προσοχή.