Ο Μητροπολίτης Αυστρίας και Εξαρχος Ουγγαρίας Αρσένιος αποκλειστικά στον «Εθνικό Κήρυκα»

Του Θεοδώρου Καλμούκου 

ΒΟΣΤΩΝΗ. Ο Μητροπολίτης Αυστρίας και Eξαρχος Ουγγαρίας κ. Αρσένιος ήταν ο πρώτος ιεράρχης ο οποίος λόγω της κρίσης της πανδημίας και της απαγόρευσης του κοινού κοχλιαρίου μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας, στράφηκε προς τον αρχαίο τρόπο μετάδοσής της, δηλαδή χωριστά από τον Τίμιο Αρτο και χωριστά από το Τίμιο Αίμα, όπως γίνεται μέχρι σήμερα στη Λειτουργία του Αγ. Ιακώβου. 

Ο Μητροπολίτης Αρσένιος εκ των πλέον λογίων και σεβαστών ιεραρχών της Εκκλησίας, σε συνέντευξη του στον «Ε.Κ.» είπε ανάμεσα στα άλλα πως «χρειάζεται, προσωρινά, να ακολουθήσουμε τον αρχαίο τρόπο Θείας Μεταλήψεως που δε θα ερεθίζει τους έξωθεν παρατηρητές. Με την κυβέρνηση έχουμε καλή συνεννόηση. Ακολουθήσαμε ένα πρωτόκολλο συνεργασίας. Λαμβάνοντας την απόφαση για τον τρόπο της Θείας Μεταλήψεως κατά την παλαιότερη παράδοση απαντούμε στο δίλημμα: Θεία Κοινωνία ή αποχή από αυτήν γι’ αυτή την περίοδο;»

Ολόκληρη η συνέντευξη έχει ως εξής: 

«Εθνικός Κήρυκας»: Ποια η γενικότερη κατάσταση; Υπάρχουν κρούσματα ή θύματα συμπεριλαμβανομένων και ιερέων; 

Μητρ. Αρσένιος: Στην Αυστρία και στην Ουγγαρία ελέγχθηκε η εξέλιξη της πανδημίας, λόγω των έγκαιρων μέτρων που έλαβαν οι κυβερνήσεις. Στην αρχή υπήρχε έξαρση της νόσου. Με τους περιορισμούς, η κατάσταση βελτιώθηκε και σήμερα η επιδημία βρίσκεται σε ύφεση. Και στις δύο χώρες έκλεισαν τα σύνορα, αλλά δεν απαγορεύθηκε η κυκλοφορία για τις απαραίτητες μετακινήσεις. Δεν υπήρξε ιδιαίτερο πρόβλημα στη νοσηλεία των ασθενών. Προσευχόμεθα για την ανάπαυση των ψυχών των κεκοιμημένων. Μεταξύ των Ελλήνων της Αυστρίας έγινε γνωστό ένα κρούσμα. Ολοι οι ιερείς μας είναι υγιείς.

«Ε.Κ.»: Πώς ήταν η κατάσταση στις ενορίες της Μητρόπολης; 

Μητρ. Αρσένιος: Στις δύο χώρες οι Ναοί μας έμειναν ανοικτοί για προσωπική προσευχή, για να ανάψει ο πιστός το κερί του, να μιλήσει με τον Ιερέα, να εξομολογηθεί. Μέλημά μας ήταν να αισθάνονται οι Χριστιανοί ότι η Εκκλησία, ο Επίσκοπος και οι ιερείς τους προσεύχονται και είναι καθημερινά διαθέσιμοι για εκείνους. Συνεχίσθηκαν όλες οι Ιερές Ακολουθίες με παρουσία μόνον ιερέων και ιεροψαλτών. Οι πιστοί, από το σπίτι, μπορούσαν να παρακολουθήσουν καθημερινά την απευθείας μετάδοση μέσω του ηλεκτρονικού διαύλου της Ιεράς Μητροπόλεως Αυστρίας. Η απουσία του πληρώματος από την κοινή λατρεία στο Ναό ήταν τραυματική εμπειρία και θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη όλων. Με καθημερινή διαδικτυακή ποιμαντική ενίσχυση, ιερείς και λαϊκοί προσπάθησαν να παρηγορηθούν, ιδίως κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα. Παρακινήθηκαν να εντείνουν την προσευχή τους στον Τριαδικό Θεό, παράλληλα με προσωπικό αγώνα και άσκηση. Ολοι μας συναισθανθήκαμε την αδυναμία του ανθρώπου μπροστά σε ένα μη ελεγχόμενο κίνδυνο. Δεόμεθα στο Παντοδύναμο Θεό για μια οριστική νίκη επί του κορωνοϊού.

«Ε.Κ.»: Τι μέτρα και περιορισμοί έχουν τεθεί για το άνοιγμα των ναών; 

Μητρ. Αρσένιος: Στις Ενορίες μας τηρούμε όλους τους κανόνες υγιεινής και τα μέτρα κατά της εξαπλώσεως της νόσου. Ελέγχεται ακόμη ο αριθμός των παρισταμένων πιστών στις Ιερές Ακολουθίες. Πολλαπλασιάζομε λοιπόν τις ευκαιρίες συμμετοχής στη Θεία Λειτουργία για όλους όσοι επιθυμούν να ζουν την πίστη τους στον Χριστό και να τρέφονται με το τίμιο Σώμα και το άγιο Αίμα Του. 

«Ε.Κ.»: Μήπως θα πρέπει να αλλάξει ο τρόπος της Θείας Μεταλήψεως; 

Μητρ. Αρσένιος: Το Αγιο και Θεόσδοτο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας τελείται και θα τελείται πάντοτε ακέραιο, σύμφωνα με την κανονική και εκκλησιολογική ορθόδοξη παράδοση. Στο πλαίσιο αυτό κάθε αλλαγή αποφασίζεται διά της κανονικής και συνοδικής οδού, όχι μεμονωμένα και περιστασιακά. Σύμφωνα με τα υπό των Ιερών Κανόνων προβλεπόμενα, μόνο για λόγους οικονομίας και προς καιρόν, δύναται ο Επίσκοπος βάσει των κατευθύνσεων του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου να λάβει τις απαραίτητες αποφάσεις για την ποιμαντική μέριμνα των πιστών, ανταποκρινόμενες στις ιδιαίτερες συνθήκες της επαρχίας του, διαφορετικές σε κάθε χώρα. 

«Ε.Κ.»: Επί αιώνες γινόταν η Θεία Μετάληψη με τον τρόπο που κοινωνούν Επίσκοποι και Ιερείς μέχρι σήμερα. Ποια είναι η άποψή σας; 

Μητρ. Αρσένιος: Είναι παράδοση της Εκκλησίας μας αρχαία αλλά όχι νεκρά. Μέχρι σήμερα τελούμε τις αρχαιοπρεπείς λειτουργίες όπως εκείνη του Αγίου Ιακώβου, κατά τις ημέρες μνήμης του, και όλοι μεταλαμβάνουν όπως οι Ιερείς. Στη Λειτουργία αυτή ως έγκυρη πηγή, παράγουσα λειτουργικό πρότυπο, αναφέρεται ο 32ος Κανόνας της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου (691/2). Την επικαλείται τον 12ο αιώνα ο Μαΐστωρ Θεωριανός στο Διάλογό του με αιρετικούς. Στην Ε΄ Μυσταγωγική Κατήχηση του Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων διαβάζομε: «Ο προσερχόμενος τοποθετεί τη δεξιά παλάμη πάνω στην αριστερή …είναι ο θρόνος που θα δεχθεί τον Βασιλέα Χριστό». Ο 101ος Κανόνας της προαναφερθείσης Οικουμενικής Συνόδου τονίζει ότι όποιος θέλει να γίνει ένα με το Τίμιο Σώμα του Χριστού «δέχεται την Κοινωνία της Χάριτος χωρίς μεσολάβηση σκευών, έστω και από χρυσάφι…». 

«Ε.Κ.»: Εσείς πώς προσεγγίσατε το θέμα της Θείας Μεταλήψεως κατά την περίοδο ισχύος των μέτρων προστασίας της υγείας; 

Μητρ. Αρσένιος: Το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου Ιησού Χριστού είναι πηγή Ζωής και Αθανασίας. Οσοι κοινωνούν προετοιμασμένοι λαμβάνουν άφεση αμαρτιών, ελπίδα ζωής αιωνίου, φωτισμό, δύναμη, ίαση και υγεία ψυχής και σώματος. Αποκλείεται τα άφθαρτα Μυστήρια να γίνουν αφορμή μεταδόσεως ασθενείας. Χίλια χρόνια η Θεία Μετάληψη δίδεται διά λαβίδος χωρίς ποτέ κρούσμα μόλυνσης. Θέλουμε να κοινωνούν ανενόχλητοι οι Χριστιανοί στην Αυστρία. Χρειάζεται, προσωρινά, να ακολουθήσουμε τον αρχαίο τρόπο Θείας Μεταλήψεως που δε θα ερεθίζει τους έξωθεν παρατηρητές. Με την Κυβέρνηση έχομε καλή συνεννόηση. Ακολουθήσαμε ένα πρωτόκολλο συνεργασίας. Λαμβάνοντας την απόφαση για τον τρόπο της Θείας Μεταλήψεως κατά την παλαιότερη παράδοση απαντούμε στο δίλημμα: Θεία Κοινωνία ή αποχή από αυτήν γι’ αυτή την περίοδο; Αποφύγαμε να καινοτομήσουμε αναζητώντας λύση μέσα από την παράδοση της Εκκλησίας, ώστε να μην προσβάλλεται η ιερότητα του Μυστηρίου και να μη δίδεται αφορμή για υποψίες. Παράλληλα, αποφύγαμε τον κίνδυνο να δημιουργηθεί κακό προηγούμενο από πλευράς πολιτείας για το μέλλον. Θελήσαμε να γίνει κατανοητό ότι δεν υπάρχει δυνατότητα Θείας Λατρείας χωρίς Θεία Ευχαριστία και Μετάληψη. Στην Ουγγαρία δεν χρειάσθηκε αλλαγή στον τρόπο της Θείας Μεταλήψεως. 

«Ε.Κ.»: Από πόσες Ενορίες συγκροτείται η Μητρόπολη Αυστρίας και η Εξαρχία Ουγγαρίας; Πόσες Μονές ; Πόσοι είναι οι Ιερείς σας; 

Μητρ. Αρσένιος: Στην Ιερά Μητρόπολη Αυστρίας ανήκουν μία Ιερά Μονή και 9 Ενορίες στις οποίες λειτουργούν 20 ιερείς. Στην Ουγγαρία εδρεύει ο Βοηθός Επίσκοπος Απαμείας κ. Παΐσιος. Εκεί 7 ιερείς λειτουργούν σε 7 Ενορίες και υπάρχει ένα Ιερό Ερημητήριο. Οι ιερείς εξυπηρετούν τις ποιμαντικές ανάγκες σε πολλές πόλεις, καλύπτοντας την έκταση της Επαρχίας μας. 

«Ε.Κ.»: Πώς συντηρείται οικονομικώς η Μητρόπολη; Πώς συντηρούνται οι ενορίες και οι ιερείς;

Μητρ. Αρσένιος: Τα έσοδά μας προέρχονται από συνδρομές των πιστών. Οι Ενορίες μας είναι μικρές, οικονομικά αδύναμες αλλά ιεραποστολικές. Μεγάλη είναι η συμβολή των λαϊκών στο πολύπλευρο έργο κάθε Ενορίας που είναι συγχρόνως εστία Ελληνισμού και αγκαλιά συνάντησης όλων των συνανθρώπων.

Οι ιερείς μας στην πλειοψηφία τους δεν μισθοδοτούνται. Οι περισσότεροι εργάζονται ιδιωτικά για να συντηρήσουν την οικογένειά τους και την Ενορία. 

«Ε.Κ.»: Πόσο έχει επηρεάσει η πανδημία τα οικονομικά σας; 

Μητρ. Αρσένιος: Η κρίση των τελευταίων μηνών, ο εγκλεισμός, επηρέασαν τα έσοδά μας. Δεν υπάρχει όμως μέχρι σήμερα σοβαρό πρόβλημα. Δοξάζομε τον Κύριο που οι πιστοί, παρά τις δυσκολίες, βοηθούν το έργο μας. Ελπίζομε, με τη συνεισφορά όλων όσων επιθυμούν, να γίνει πραγματικότητα και η ανοικοδόμηση της πρώτης στην Μεσευρώπη Ορθοδόξου Ιεράς Μονής Αγίας Σκέπης και Αγίου Παϊσίου, την οποία, Θεού θέλοντος, θα θεμελιώσει προσεχώς η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος. 

«Ε.Κ.»: Ποιες είναι μερικές από τις ερωτήσεις που σας υποβάλλουν οι πιστοί και ιδιαίτερα οι νέοι για την Ορθόδοξη Πίστη και τώρα για τον κορωνοϊό; 

Μητρ. Αρσένιος: Οσοι μας πλησιάζουν διψούν για λόγο Χριστού, ψάχνουν για Αληθινό Σύντροφο. Με ταπείνωση ζητούμε τη θεία φώτιση ώστε τα λόγια και οι ενέργειές μας να είναι «το θέλημά Του» και ανοίγομε κλειστές πόρτες προς την σταθερή πίστη στον μόνο αληθινό Θεό, προς το καθάρισμα του νου, της ψυχής και της καρδίας με την εξομολόγηση, προς την αγνή και γεμάτη καλές εμπειρίες επίγεια ζωή και ακόμη προς την ελπίδα της κληρονομίας της Βασιλείας που αρχίζει από την αγάπη προς τον «πλησίον». Η Παράδοση, το Τυπικό, η ψαλτική τέχνη, ενδιαφέρουν πολύ τους νέους μας. Συνεχίζομε το ζωντανό διάλογο, με κύκλους συζητήσεων για επίκαιρα θέματα, στα ελληνικά και στα γερμανικά, μέσω του διαύλου της Ιεράς Μητροπόλεως. Ευλογούμε τον Κύριο για την νέα αυτή δυνατότητα επικοινωνίας, καθώς και για όλες τις πολλές καθημερινές δωρεές Του. Μια δωρεά Του είναι και η σημερινή επικοινωνία μας και, μέσω ημών, με τους αδελφούς μας στην Αμερική που θεοφιλώς ποιμαίνονται από τον άξιο αδελφό, Αρχιεπίσκοπο κ. Ελπιδοφόρο. Προσευχόμεθα ο Κύριος, συγχωρώντας τα λάθη μας, να σκέπει τους Χριστιανούς όλου του Κόσμου, ώστε να γίνουν όπως Εκείνος θέλει, «άλας της γης».