Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Στην 11η Γενική Συνέλευση του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών, που πραγματοποιείται από 31 Αυγούστου έως 8 Σεπτεμβρίου 2022 στην Καρλσρούη της Γερμανίας, συμμετέχουν και εκπρόσωποι της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, υπό τον νέο πρόεδρο του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Αντώνιο.
Λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ο Πρόεδρος της Γερμανίας Φ.Β. Σταϊνμάιερ καταδίκασε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο την ρωσική Εκκλησία για την στάση της σ’ αυτόν τον πόλεμο και είπε ότι την αλήθεια θα πρέπει να ακούσουν και οι συμμετέχοντες εκπρόσωποί της στην Γενική Συνέλευση του ΠΣΕ.
Ο Βολοκολάμσκ Αντώνιος κατά την δική του παρέμβαση στην Συνέλευση, είπε ότι «από της στιγμής της εντάξεως του Πατριαρχείο Μόσχας στο ΠΣΕ το 1961 η ανθρωπότητα βίωσε αρκετές ταραχές, έχει κατ’ επανάληψιν αλλάξει και η πολιτική κατάσταση, αλλά πάντα γνωρίζαμε ότι μπορούμε ανεμπόδιστα να συμμετέχουμε στις εργασίες αυτού του μεγαλύτερου θρησκευτικού φόρουμ, σκοπός του οποίου είναι όχι να μιλήσουμε για την πολιτική, αλλά για το χριστιανικό μήνυμα στον κόσμο».
Κι ακόμα ο μητροπολίτης Αντώνιος εξέφρασε την κατηγορηματική του διαφωνία στα όσα είπε ο Γερμανός Πρόεδρος για την στάση της ρωσικής Εκκλησίας και σημείωσε το απαράδεκτο της χρήσεως του θρησκευτικού στοιχείου για πολιτικές σκοπιμότητες.
Έρχεται, λοιπόν, ο ρώσος επίσκοπος να μας πει ότι ο Γερμανός Πρόεδρος χρησιμοποίησε το Ουκρανικό όχι για να καταγγείλει την απαράδεκτη στάση της Εκκλησίας της Ρωσίας, αλλά «για πολιτικές σκοπιμότητες». Κι ακόμα υπεραμύνθηκε του διαλόγου μεταξύ των χριστιανών, που είναι και ο σκοπός του ΠΣΕ.
Πολύ σωστά! Αλλά το νόημα του αληθινού διαλόγου το όρισε με σαφήνεια ο Γερμανός Πρόεδρος όταν είπε:
«Ναι, ξανά και ξανά οι Χριστιανοί πρέπει να χτίζουν γέφυρες. Αυτό είναι και παραμένει ένα από τα σημαντικότερα καθήκοντα μας. Αλλά η κατασκευή γεφυρών απαιτεί ετοιμότητα και στις δύο πλευρές του ποταμού. Μια γέφυρα δεν μπορεί να κατασκευαστεί, εάν η μία πλευρά καταστρέψει τους στύλους, που τη στηρίζουν. Την παραμονή της Συνέλευσης εκφράστηκε η άποψη, ότι τουλάχιστον ο διάλογος πρέπει να είναι δυνατός. Ναι, αλλά ο διάλογος δεν είναι αυτοσκοπός. Ο διάλογος πρέπει να ρίξει φως σε αυτό, που συμβαίνει. Ο διάλογος πρέπει να επιστήσει την προσοχή στην αδικία, να αποκαλύψει τόσο τα θύματα όσο και τους ένοχους – και τους συνεργούς τους. Ωστόσο, ο διάλογος, που δεν ξεφεύγει από ευσεβείς πόθους και αόριστες γενικεύσεις, μπορεί στη χειρότερη περίπτωση να γίνει πλατφόρμα δικαίωσης και προπαγάνδας. Τι είδους διάλογο κάνουμε εδώ; Αυτή είναι μια επιλογή, που πρέπει να κάνει η Συνέλευση, και η θέση της Γερμανίας – μιλώ εδώ και εξ ονόματος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης – είναι σαφής.»
Τι είδους διάλογο να κάνει, λοιπόν, η ρωσική Εκκλησία όταν:
Υπεραμύνεται της ρωσικής εισβολής με τον πιο άθλιο τρόπο. Σήμερα κιόλας ο Μόσχας Κύριλλος μας είπε το ανήκουστο: «η Ρωσία έχει μια ιδιαίτερη αποστολή ως χώρα, με το να μην επιτρέπει στις ισχυρές δυνάμεις προπαγάνδας να αναμειγνύουν τις έννοιες, ώστε ο άνθρωπος να μην διακρίνει το κακό από το καλό».
Έχει διακόψει την εκκλησιαστική κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, την Εκκλησία της Κύπρου και την Εκκλησία της Ελλάδος.
Έχει εισβάλει βάναυσα την Αφρική, που αποτελεί κανονική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, ιδρύοντας «Πατριαρχική Εξαρχία».
Εξακολουθεί να θεωρεί την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας, αντιπροσωπεία της οποίας συμμετέχει στην Γενική Συνέλευση του ΠΣΕ, ως έναν εσμό «αυτοχειροτόνητων και σχισματικών».
Και επιλείψει με διηγούμενον ο χρόνος… Για ποιο διάλογο μπορεί να κάνει λόγο η ρωσική Εκκλησία;
Ο Βολοκολάμσκ Αντώνιος συναντήθηκε και με τον Πατριάρχη Αντιοχείας Ιωάννη, ο οποίος στοιχείται απολύτως στην ρωσική γραμμή.
Φωτογραφήθηκε μαζί του φορώντας εγκόλπιο, όταν ο Πατριάρχης δεν έφερε εγκόλπιο. Το λιγότερο που θα έπρεπε να κάνει ο νέος ρώσος επίσκοπος θα ήταν να κρύψει το εγκόλπιό του, αφού ο Πατριάρχης δεν το φορούσε. Αλλά πού τέτοια λεπτότητα… Μάλλον είναι ψιλά γράμματα αυτά για τους ρώσους.
