ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΑΣΤΕΡΗΣ, ΑΡΧΩΝ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗΣ ΤΗΣ Μ. ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (1936-2024)
Δρ Αντώνιος Χατζόπουλος
Ο αείμνηστος Λεωνίδας Αστέρης, ο Πρωτοψάλτης της Μεγάλης Εκκλησίας, ο επί δεκαετίες υπηρέτης της Βυζαντινής Μουσικής, της Ευρωπαϊκής, αλλά και της Οθωμανικής, δικαίωνε και θα δικαιώνει διαχρονικώς το επώνυμό του: αστήρ της ψαλτικής, μύστης της μουσικής παραδόσεως Ανατολής τε και Δύσεως. Ο φρυκτωρών ζωηρώς μουσικός πυρσός, ο ταπεινός υπηρέτης αυτής της τέχνης, η οποία εκ της φύσεώς της δεν γνωρίζει σύνορα, δεν είναι πλέον μεταξύ μας. Ο Αστέρης ήτο πραγματικός άρχοντας της Πόλης μας και της μουσικής της. Ήτο η φωνή της ψυχής, η φωνή που υμνούσε με βυζαντινή μεγαλοπρέπεια τον Θεό στα αναλόγια του Π.Πατριαρχικού Ναού, ήτο η φωνή που καθήλωνε, η φωνή που ανύψωνε, η φωνή που παρηγορούσε και κυρίως η αισιόδοξη μελωδική φωνή και απαγγελία, που ήτο απόλυτα συνδεδεμένη με τις παραδόσεις του πατριαρχικού και πολίτικου ιερού αναλογίου.
Ο Λεωνίδας Αστέρης, ο καλός και ο πράος τη καρδία γεννήθηκε το 1936 στην πάλαι ποτέ μεγαλώνυμο Κοινότητα του Γαλατά της Κωνσταντινουπόλεως. Άρχισε την μουσική του σταδιοδρομία στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου ως Κανονάρχος όντας 6 μόλις ετών, υπηρέτησε δε και ως Κανονάρχος στα Πατριαρχικά αναλόγια, «γέμιζαν τα αυτιά του από μικρό παιδί» με την βυζαντινή μελωδία, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι παλιοί ψάλτες της Πόλης. Μαθήτευσε δίπλα στον καλλίφωνο και μύστη της παραδόσεως αείμνηστο Πρωτοψάλτη Παναγιώτη Κωνσταντινίδη, δίπλα στον π. Ιωάννη Γαλάνη που ήτο μαθητής Ιακώβου Πρωτοψάλτου, αλλά και δίπλα στον Αναστάσιο Μιχαηλίδη, από τον οποίο διδάσκεται σε ανύποπτο χρόνο, αυτά τα όποια έπρεπε να γνωρίζει, όταν αργότερα θα ανελάμβανε τό όντως βαρύ και ιερό φορτίο του Πρωτοψάλτου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Έψαλε σε διάφορους Ναούς της Πόλης, από δε το 1979 έως τό 1984 έψαλε στο Ιερόν Ναό του Αγίου Δημητρίου Ταταούλων. Στις 9 Σεπτεμβρίου 1984 ο αοίδιμος Οικουμενικός Πατριάρχης Δημήτριος του απονέμει το οφφίκιο του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Μεγάλης Εκκλησίας.
Ό Λεωνίδας Αστέρης ήτο απόφοιτος του Ωδείου έντεχνης Τουρκικής Μουσικής και τού Ωδείου Λυρικής Σκηνής και Τέχνης της Κωνσταντινούπολης, καθώς και πρωταγωνιστής τενόρος της Λυρικής Σκηνής της Πόλης επί 40 συναπτά έτη. Ασκούσε το επάγγελμα του ηλεκτρονικού έως ότου τον ανακάλυψε το 1969 ο Aydın Gün, o ιδρυτής της όπερας στην Τουρκία. Εκτίμησε την καλλιφωνία του, τις σπουδές του και το ταλέντο του. Ήταν ο μοναδικός ρωμιός τενόρος επί 40 έτη και φυσικά ο μοναδικός στην ιστορία της όπερας της Πόλης. Μαθήτευσε μεταξύ άλλων και στη Μοζάρτιο Σχολή του Σάλσμπουργκ, κοντά σε μεγάλους διδασκάλους όπως ο Ρόμπερ Βάγκνερ, ο Γούσταβ Κούχν καί ο Πέτερ Σράίερ. Του απονεμήθηκε το Βραβείο Κάρλ Όρφ και είχε λάβει μέρος σε απειράριθμες και μεγάλες διοργανώσεις της όπερας παίζοντας και τραγουδώντας ως πρωταγωνιστής σε έργα παγκοσμίου ρεπερτορίου. Όπως ο μακαρίτης μου είχε αναφέρει, μετά την λήξη κάποιας άριας, ο μαέστρος ονόματι Zino χτύπησε ενθουσιασμένος το ραβδί του μαέστρου στην παρτιτούρα -πράγμα εξαιρετικά σπάνιο-και αναφώνησε ενθουσιασμένος: «Μπράβο Λεόνε!!». Ο μουσικοδιδάσκαλος Αστέρης ήτο μοναδική μουσική περίπτωση: Κατείχε το ύφος και το ηχόχρωμα της βυζαντινής μουσικής παραδόσεως με ακριβή εκτέλεση των διαστημάτων αυτής, παράλληλα κατείχε την ορθοφωνία που απαιτεί η ευρωπαϊκή μουσική. Όταν έψαλε ήτο άριστος ψάλτης, όταν τραγουδούσε στην όπερα άριστος τενόρος με το κατάλληλο ηχόχρωμα. Ήτο συνάμα και άριστος εκτελεστής του οθωμανικού μουσικού ρεπερτορίου, με πολλές μουσικές εμφανίσεις στην Πόλη.
Ο ταυτόχρονα κάτοχος τριών μουσικών παραδόσεων Λεωνίδας Αστέρης τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις, έψαλε σε δεκάδες εμφανίσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό καταπλήττοντας τους μουσικόφιλους σε κάθε του εμφάνιση, είτε σε ιερούς ναούς είτε σε άλλους χώρους. Είμαστε ευγνώμονες που ζήσαμε τον δάσκαλό μας, την πολύπλευρη αυτή μουσική προσωπικότητα και που τον είχαμε δίπλα μας. Ήτο άξιος της τιμής όλων και αντάξιος των μουσικών παραδόσεων της Πόλης μας. Είη η μνήμη του αιωνία.
Φανάρι, 7 Δεκεμβρίου 2024
