Ηλίας Δ. Μογλενίδης
Υποψήφιος Διδάκτωρ Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., Δ/ντής Βιβλιοθήκης & Ιστορικού Αρχείου Ι.Ε.Θ.Π.
Περίληψη ομιλίας
Στην εισαγωγή της ομιλίας μας γίνεται λόγος στην συμβολή του Αποστόλου των Εθνών Παύλου στην διαμόρφωση της εν γένει εκκλησιαστικής ιστορίας της ιστορικής Ιεράς Μητροπόλεως Λαγκαδά. Εξάλλου, για την συγκεκριμένη Εκκλησιαστική Έπαλξη, η διέλευση και η ευλογητή παρουσία του Πρώτου μετά τον Ένα, ήτοι του Ιεραποστόλου Παύλου, προσέδωσαν εξιδιασμένη τιμή και τεράστιο κύρος.
Στη συνέχεια, εστιάζουμε τον λόγο στην διαμόρφωση των εκκλησιαστικών ορίων της Ιεράς Μητροπόλεως. Δηλαδή, επεξηγούμε τον τρόπο, με τον οποίο επιδρούν στην συγκεκριμένη περίπτωση οι κλάδοι της γενικής και της τοπικής εκκλησιαστικής ιστορίας στη διαμόρφωση των εκκλησιαστικών ορίων μιας Ιεράς Μητροπόλεως. Οι ειρημένοι κλάδοι υποβοηθούνται και από τον τομέα της Χριστιανικής Τοπογραφίας. Στην ομιλία μας υπομνηματίζουμε, ότι το μεγάλο πρόβλημα της οριοθετήσεως των εκκλησιαστικών ορίων είναι πάντοτε επίκαιρο και σημαντικό. Στην παρούσα ομιλία μας εστιάζουμε τον λόγο στα εκκλησιαστικά, στα πολιτειακά, στα ποιμαντικά, στα δημογραφικά, στα οικονομικά, στα διοικητικά και στα γεωγραφικά κριτήρια, τα οποία και βοηθούν στην διαμόρφωση των εκκλησιαστικών ορίων μιας Ιεράς Μητροπόλεως.
Έπειτα, επεξηγούμε, μέσα από τις σελίδες της ομιλίας μας, ότι και η όλη ελληνορθόδοξη παράδοση διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στην διαμόρφωση των εκκλησιαστικών ορίων μιας Ιεράς Μητροπόλεως. Ο βασικός, όμως, παράγοντας, εγγυημένης διαμόρφωσης των εκκλησιαστικών ορίων, είναι οι σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας. Αυτές θα πρέπει να κινούνται στο πλαίσιο της συναλληλίας, του αμοιβαίου σεβασμού και της πλήρους εμπιστοσύνης, μεταξύ των δύο οντοτήτων.
Κατόπιν, η ομιλία μας παρουσιάζει το χρονολόγιο της δημιουργίας των νέων προσωρινών και προσωποπαγών Ιερών Μητροπόλεων. Ήδη από το έτος 1923, εντοπίζεται η έναρξη των σχετικών διαδικασιών. Σύμφωνα με την έρευνά μας, υπήρξε επιτακτική η ανάγκη της δημιουργίας και σύστασης των νέων προσωρινών και προσωποπαγών Ιερών Μητροπόλεων. Ο βασικός λόγος υπήρξε η τακτοποίηση των προσφύγων Μητροπολιτών εκ της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης. Αυτοί, μέσω της Μικρασιατικής μετοικεσίας, αναγκάστηκαν να διαπορθμεύσουν από την Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη στην Μητέρα Ελλάδα. Τελικά, η ομιλία μας παρουσιάζει την ειδική Πατριαρχική και Συνοδική Εγκύκλιο, η οποία εκδόθηκε στις 6 Νοεμβρίου 1924. Με τη συγκεκριμένη εγκύκλιο ιδρύθηκαν οι 21 νέες προσωρινές και προσωποπαγείς Ιερές Μητροπόλεις, αλλά και ορισμένες Επισκοπές ανυψώθηκαν σε Μητροπόλεις.
Προσέτι, υπογραμμίζουμε στην ομιλία μας την συμβολή της νέας προσωρινής και προσωποπαγούς Ιεράς Μητροπόλεως Λαγκαδά, η οποία κατείχε την 9η θέση στον τελικό αναλυτικό κατάλογο των Ιερών Μητροπόλεων. Επιπλέον, στην συγκεκριμένη ομιλία μας γίνεται αναφορά και στον, από Κυκλαδων, πρώτο Μητροπολίτη της Ιεράς Μητροπόλεως Λαγκαδά, Γερμανό Αναστασιάδη.
Η ομιλία μας, όμως, ασχολείται με την διαμόρφωση των εκκλησιαστικών ορίων της ιστορικής Ιεράς Μητροπόλεως Λαγκαδά. Εκεί, παρέχουμε συγκεκριμένες ιστορικές πληροφορίες, που αφορούν στην ίδρυση και σύσταση της συγκεκριμένης εκκλησιαστικής έπαλξης. Κατόπιν, σημειώνουμε την ιστορική εξέλιξη της Ιεράς Μητροπόλεως Λαγκαδά, και στη συνέχεια, Ιεράς Μητροπόλεως Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης, της σημερινής.
Ωστόσο, τα βασικά συμπεράσματα της ομιλίας μας, κινούνται, πάντοτε, με γνώμονα την ιεροκανονική και την ιστορικοκανονική βάση. Η αναφορά μας εστιάζεται στο μυστήριο της «συγκατάβασης» και της «κένωσης» της Αποστολικής και Αγιοτόκου Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης. Αυτή, εξέπεμψε το πράσινο φως, ώστε να συσταθεί η Ιερά Μητρόπολις Λαγκαδά. Η όλη διαδικασία πραγματοποιήθηκε με την ολόθυμη συγκατάνευσή της, κατά το έτος 1924. Άρα, μέσα από την ομιλία μας, συμπεραίνουμε, ότι η ιστορική Ιερά Μητρόπολις Λαγκαδά είναι «σάρξ εκ της σαρκός» της Αποστολικής και Αγιοτόκου Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, η οποία συνεορτάζει και συμπανηγυρίζει την ιστορική επέτειο της συμπληρώσεως 100 ετών από την ίδρυση και σύσταση της νέας προσωρινής και προσωποπαγούς Ιεράς Μητροπόλεως Λαγκαδά (1924-2024).
Η Ιερά Μητρόπολη Λαγκαδά διαδραμάτισε και διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στο γεωεκκλησιαστικό γίγνεσθαι. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αναγνωρίζοντας την γεωεκκλησιαστική σημασία, αλλά και την, τεραστίων διαστάσεων, συμβολή της ιστορικής Επαρχίας Λαγκαδά στο ελληνοορθόδοξο πεδίο θέλησε να προσδώσει την ιδρυτική και συστατική μητροπολιτική τιμή στην παλαίφατη Ιερά Μητρόπολη. Στις 6 Νοεμβρίου 1924, απέδωσε, ύστερα από την υπογραφή της επισήμου Συνοδικής Εγκυκλίου, την ιδρυτική και συστατική Μητροπολιτική Τιμή στην ιστορική Επαρχία Λαγκαδά. Πρόκειται για την ίδρυση και σύσταση, συνάμα, της αποστολικής, της ιστορικής και της αγιοτόκου Ιεράς Μητροπόλεως Λαγκαδά. Κατά συνέπεια, η Ιερά Μητροπόλις Λαγκαδά συνεχίζει να απολαμβάνει την εκκλησιαστική, την πνευματική, την εθνική και την ιστορική παρουσία της στο πανορθόδοξο γίγνεσθαι.
