Δευτέρα βράδυ 21ης Οκτωβρίου 1991. Η Πόλη ησυχάζει αλλά εκείνος, «Ανάμεσα νύχτας κι αυγής σφηνωμένος βρήκε την άωρη ώρα»* του. Καθισμένος στο γραφείο στοχάζεται το ξημέρωμα της 22ας «…που ο Θεός απ’ τις δακρυσμένες προσευχές των παιδιών που φοβούνται τη νύχτα φτιάχνει τις πρώτες γαλάζιες γραμμές της μέρας που στέλνουν την ελπίδα στους ναυαγούς»**. Η καινούργια μέρα του παιδιού απ’ την Ίμβρο ξημερώνει. Την φοβάται; Γιατί; Έχει συμπαραστάτες τους Άνω που δοξολογεί και υμνολογεί και τους κάτω που τιμά και εμπνέεται. Θα στείλουν την ελπίδα στην προβλήτα της Ορθοδοξίας, το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, με αυτόν, τον Ίμβριο «ναυαγό» στο αβαθές λιμάνι των θρύλων και της ιστορίας του Χρυσού Κέρατος; Την έστειλαν και είναι χρυσή. Πόσο σημαδιακή θα είναι γι’ αυτόν η ανάσταση των εν Ἐφέσῳ ἐπτάριθμων Μαρτύρων που γιορτάζει σήμερα; Σημαντικότατη για την Ορθοδοξία, το Ευλαβές των Ρωμηών Γένος και την ανθρωπότητα.
Αναθυμάται πώς έφτασε έως εδώ· την πορεία της ζωής του, τους γονείς, τους φίλους και τους διδασκάλους όσοι ζώντες εκ των οποίων περιμένουν με αγωνία την επόμενη ημέρα. Αναπολεί την παιδική ηλικία στο νησί ως «Αγαθάγγελος», την εφηβική, αργότερα τη νεανική της Χάλκης, «την κλήση του Θεού» διά της χειροτονίας του μόλις 20 ετών (13/8/1961), το πέρασμα από τα πανεπιστήμια της Ευρώπης, την είσοδό του στην Πατριαρχική Αυλή, τη χειροτονία του ως Μητροπολίτου Φιλαδελφείας όντας 29 ετών (25/12/1973) και κατόπιν Χαλκηδόνος. (14/1/1990) Είναι νέος, 51 ετών. Πολύ νέος για Πατριάρχης; Όχι, γιατί έχει δουλέψει πολύ, πάρα πολύ. Έχει βιώσει πολλά, πάρα πολλά. Έχει γνωρίσει πολλούς, πάρα πολλούς. Έχει αποκτήσει εμπειρίες και γνώσεις πολλές. Προσεύχεται καθημερινά. Αγαπάει και πιστεύει στον Πανάγαθο Θεό. Νιώθει ήδη στον τράχηλό του το βάρος των δύο εγκολπίων ως αρχιερέας. Του Σταυρού Του, Συμβόλου της Πίστεώς μας, και της Παναγίας, της Προστάτιδος της Κωνσταντίνου Πόλις. Αλλά αυτό; Το επιπρόσθετο βάρος της επόμενης ημέρας; Αν ο Θεός το θελήσει. Το βάρος του τρίτου εγκολπίου; Του Χριστού. Το εγκόλπιο του Φιλάνθρωπου Δωρητού όλου του κόσμου και καθημερινού Ευεργέτη του, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού; Θα το αντέξει; Θα είναι αυτός ο υμνητής και ο δοξαστής Του, ως ο νέος Πατριάρχης της Παναγιοσκεπάστου Πόλεως; «Χαίρε κατά το μέτρο Του δωρεά. Χαίρε των θαυμάτων Χριστού το προοίμιον». Ο Υιός Σου και Θεός μας το θέλησε. Το επιπρόσθετο βάρος θα σκύψει τη σοφή κεφαλή του χαμηλότερα, ταπεινότερα αλλά και ψηλότερα, αποφασιστικά, υπερήφανα επί 33 συναπτά πολύκωπα έτη. (1)
Παίρνει την πένα να γράψει το πρωτόγνωρο σε όλους μας κείμενο. Δεν είναι η έκθεση του δημοτικού, δεν είναι μια εργασία της Χάλκης, ούτε καν μια ομιλία του ως Μητροπολίτου. Θα είναι, αν ο Θεός το θελήσει, τα πρώτα του λόγια ως Οικουμενικού Πατριάρχου προς τους Ορθοδόξους όλου του κόσμου, «των όλων στόμα και λάλημα» της Μητρός Αγίας Μεγάλης του Χριστού Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας». « Προνοούμενος ου μόνον ενώπιον Κυρίου αλλά και ενώπιον Ανθρώπων» θα είναι υπόσχεση και δέσμευση προς τους προγόνους και τους απογόνους. Θα είναι δέσμευση τιμής προς τη Ρωμηοσύνηδιότι «ἡ Ρωμηοσύνη εἶναι τρόπος καί ἰδέα καί ὄνειρον καί ὄχι τόπος καί φυλετική καταγωγή». Θα είναι; Ο Θεός το θέλησε να είναι.
«Δοξολογοῦμεν τὸ Ἅγιο ὄνομα τοῦ Θεοῦ διότι ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τοῦ δούλου αὐτοῦ καὶ μᾶς ἀνύψωσεν εἰς περίοπτον ὅσον καὶ πολυυπεύθυνον θέσιν εἰς διαδοχὴν τοῦ πολυκλαύστου πατρὸς καὶ Πατριάρχου μας Δημητρίου».
Καθημερινά ευαρεστεί τον Πολύδωρον Θεόν με την ταπεινότητά του. Τον δοξολογεί κάθε ώρα και κάθε στιγμή. Τον ανύψωσε, κι αυτός ανταποκρίθηκε, ανύψωσε ως Πρωθηγούμενος τον Θρόνο, τον ταυτόσημο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας αγωνιζόμενος καθημερινά να μην κατέβει ούτε ένα σκαλί από την περίοπτον θέσιν Της. Αγώνας «εν κόπω και μόχθω, εν αγρυπνία και νηστεία… εν κινδύνοις εκ ψευδαδέλφοις, εκ Γένους, εξ εθνών, εν Πόλη κι οικουμένη». Ένα δάκρυ κυλάει στην καρδιά ίσως και στο πρόσωπό του. Αν ο Θεός το θελήσει, το πρώτο, να κάνει τρισάγιο στον ταπεινό προκάτοχό του κυρό Δημήτριο. Ο Θεός του έδωσε τη δυνατότητα να το τελέσει. (2)
«Ἔτσι ἡ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας συνεχίζεται καὶ ὁ βαρὺς σταυρὸς τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας ἐβρῆκε καὶ πάλιν τον Κυρηναῖον της. Δὲν δειλιόμεν διότι ὑπολογίζομεν εἰς τὴν Θείαν Χάριν ἡ ὁποία πάντοτε θεραπεύει τὰ ἀσθενῆ καὶ τὰ ἐλλείποντα ἀναπληροὶ καὶ διότι ἔχομεν ἐκλεκτοὺς καὶ δοκιμασμένους Συγκυρηναίους ἀδελφοὺς ἀρχιερεῖς ἐδῶ καὶ εἰς ὅλον τὸ ἐξωτερικὸν οἱ ὁποῖοι θὰ μᾶς συμπαρασταθοῦν ἀποτελεσματικῶς εἰς τὴν ἐκπλήρωσιν τῆς ἐντολῆς τὴν ὁποίαν μᾶς ἐμπιστεύεται ἡ ἱστορία».
Αναρωτιέται! Θα είναι επαύριον αυτός ο Κυρηναίος του σταυρού της Μεγάλης Εκκλησίας Του; Θα αντέξει το βάρος του στον ώμο του; Θα αντέξει την πορεία του Φαναριώτικου Γολγοθά την οποία γνωρίζει ότι τον περιμένει κι όμως δεν δειλιάζει να την επιλέξει; Ο Ισχυτήριος Θεός του δίνει τη δύναμη να την αντέχει, μια τριακοντατριετή πορεία υπομονής, καρτερίας και προσευχής , όση και η πορεία Εκείνου επί της φλεγομένου γης. Το αντέχει διότι «ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία εἶναι ἡ κατ᾽ ἐξοχήν Ἐκκλησία τῆς χαρᾶς καί τῆς ἐλπίδος τῆς Ἀναστάσεως». (3)
Θα τον εμπιστευθεί άραγε η ιστορία; Τον εμπιστεύτηκε. Πανάξιος! Δεύτερο δάκρυ ξεφυτρώνει. Πάνε δύο χρόνια που ο Πανάγαθος Θεός του στέρησε έναν εγκάρδιο, εκλεκτό και δοκιμασμένο Συγκυρηναίο, «τὸν ἐπὶ δεκαετίες σιδηροῦ βραχίωνα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου», τον Πνευματικό του Πατέρα, Μητροπολίτη Χαλκηδόνος μακαριστό Μελίτωνα Χατζή. Πόσο του λείπει! Aν ο Θεός το θελήσει, θα αξιωθεί το πνευματικό του τέκνο και μαθητής του, ως Πατριάρχης, να κάνει τρισάγιον στον γέροντά του; Τρισάγιον σ΄ αυτόν που πρώτος ευλόγησε την πορεία του; Ο Ευεργέτης Θεός τού ικανοποίησε το αίτημα να το διαβάσει αλλά και να τον τιμά καθημερινά καταπόδι του εμπνέοντας, ως στοργικός πατέρας και δάσκαλος, αφ ενός μεν όλα τα μέλη της πιστής οικογένειας της Πατριαρχικής Αυλής του, αφ ετέρου τους «ολίγους αλλά πάρα πολλούς» πιστούς Ρωμηούς οι οποίοι παραμένουν αγόγγυστα και ακλόνητα στην Πόλη των θρύλων και του ονείρου. (4)
«Ζητοῦμεν τὰς προσευχὰς ὅλων ἀνεξαιρέτως, κληρικῶν καὶ λαϊκῶν, μικρῶν καὶ μεγάλων διὰ να ἀναδιχθῶμεν ἄξιος τῆς ὑψηλῆς καὶ ἱερᾶς αὐτῆς κλίσεως καὶ διὰ νὰ εὐαρεστήσομεν Θεὸν καὶ ἀνθρώποις. Ὑποσχόμεθα δὲ ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων ὅτι ἡ ταπεινὴ Πατριαρχία μας θὰ γεμίσει μὲ τὴν προσπάθειαν νὰ οἰκοδομηθεῖ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας μὲ σκέψεις καὶ ἀποφάσεις καὶ ἔργα ἀγάπης καὶ μόνον.»
Κοντοστέκεται . Θα μπορέσει, αν ο Θεός το θελήσει, να εκπληρώσει τις υποσχέσεις του; Να θεραπεύσει τα ασθενή και να αναπληρώσει τα ελλείποντα οικοδομώντας το σώμα της Εκκλησίας με αγάπη; Το πράττει αδιαλείπτως με φόβο Θεού επί τρείς και πλέον δεκαετίες τόσο προσωπικά όσο και ως προεδρεύων της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Αναδεικνύεται καθημερινά άξιος, υπομένων εν γνώσει κρυπτά και φανερά, μετουσιώνοντας σκέψεις σε οράματα αλλά και προβληματισμούς σε αποφάσεις πολλές φορές δύσκολες, ενοχλητικές, ακατανόητες, ρηξικέλευθες, πρωτοποριακές, με κρίσεις και επικρίσεις από δήθεν «φίλους» και ενίοτε αχαρίστους, αλλά αποφάσεις για τη διατήρηση, ενίσχυση και επέκταση του οικοδομήματος της Εκκλησίας, για τις οποίες «ο χρόνος άπαντα τοίσιν ύστερον φράσει» (Ευριπίδης) και « πάντα εκκαλύπτων ο χρόνος εις το φως άγει» (Σοφοκλής), δηλαδή ο χρόνος θα δώσει τις απαντήσεις αποκαλύπτοντας τα πάντα. (5)
«Διότι αὐτὸ ποὺ λείπει ἀκόμα ἀπὸ τὸν ἄνθρωπον τοῦ τέλους τοῦ 20ου αἰῶνος , παρὰ τὰ ἀπίστευτα ἐπιτεύγματά του εἶναι ἡ ἀγάπη. Δι αὐτὸ καὶ ὑπάρχουν ἀκόμη εἰς τὸν πλανήτην τόσαι ἑστίαι πολέμου καὶ συγκρούσεων καὶ ἀκαταστασιῶν. Δι αὐτὸ καὶ ἀποθνήσκουν καθ΄ ἑκάστην τόσα ἀθώα παιδιὰ ἀπὸ ὑποσιτισμὸν δι αὐτὸ καὶ τὸ κήρυγμα τοῦ Χριστιανισμοῦ δὲν εἶναι πάντοτε πιστικὸν καὶ ἀξιόπιστον.»
1991.Τον προβληματίζουν τα συγκλονιστικά γεγονότα της εποχής που ζει η ανθρωπότητα, οι πρωτοφανείς ανακατατάξεις, οι νέες θύελλες που την ανεμοδέρνουν. Ο πόλεμος του Περσικού Κόλπου, η διάλυση του Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική, αλλά και η φρίκη των εμφυλίων πολέμων της, η διάλυση του ανατολικού μπλοκ, η ανεξαρτησία των χωρών του όπως αυτή της αιμορροούσης σήμερον Ουκρανίας, κ.α. Το ματωμένο Πάσχα με τους 34 Έλληνες ταξιδιώτες που πήγαν στην Κωνσταντινούπολη και κάηκαν ζωντανοί μετά από τον θλιβερό εμπρησμό. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να καταδικάζει την πρόσφατη βία του Ισραήλ στην κατεχόμενη Λωρίδα της Γάζας, που δυστυχώς ακόμα ταλανίζεται. Η σύνταξη της πρώτης έκθεσης αξιολογήσεως της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC). Ο τότε πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας Τουργκούτ Οζάλ θα σηματοδοτήσει την απαρχή μιας πιο θετικής στάσεώς του έναντι του Σεπτού Οικουμενικού Πατριαρχείου και της ρωμαίικης κοινότητος της Πόλεως. Ποια η εξέλιξη της ιδέας του παγκοσμίου ιστού WWW; Ποια η θέση της Ορθοδοξίας εν μέσω αυτών των κοσμοϊστορικών αλλαγών; Πώς θα προσαρμοστεί το Οικουμενικόν Πατριαρχείον στις νέες συνθήκες; Πώς θα λειτουργήσει σαν αξετροχάρης*** ανεμόμυλος; Τι ο ίδιος πρέπει να πράξει με ευθύνη αγάπης και «ζωήν αὐθεντικῆς ἐλευθερίας, δεσμευμένης εἰς τήν ἀλήθειαν υπό το ουράνιο πολίτευμα των Χριστιανών», αν ο Θεός τον αξιώσει; Ο Θεός της σοφίας και της αγάπης τον ενισχύει από την ημέρα εκλογής του, να συνεχίζει να εφαρμόζει με τον καλύτερο τρόπο το κήρυγμα του Χριστιανισμού, με πειστικότητα και αξιοπιστία, την οποία άλλοι δυστυχώς την έχουν απολέσει. Τον αξιώνει αν και κάτοικος μιας «μικρής πατρίδος» να νοιάζεται ως ενεργός κάτοικος μιας οικουμένης. (6)
Την επομένη, Τρίτη τότε Τρίτη και φέτος, ο πάντων Προνοών Πάνσοφος Θεός θέλησε και συναίνεσε. Πρώτος θα ρίξει την ψήφο του στην ψηφοδόχο ως Πρόεδρος της Ενδημούσης Ιεράς Πατριαρχικής Συνόδου, ως πρώτος τη τάξει, ο Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος. Το Πνεύμα το Άγιον, το Κύριον, το Ζωοποιόν, το εκ του Πατρός εκπορευόμενον, φώτισε όλους τους τότε Συνοδικούς Αρχιερείς, «ἐγγεγραμένη οὐ μέλανι, ἀλλὰ Πνεύματι Θεοῦ ζῶντος, οὐκ ἐν πλαξὶ λιθίναις, ἀλλὰ ἐν πλαξὶ καρδίαις σαρκίναις» (Β.Κορ.33,) να γράψουν θεοπνεύστως με θάρρος το όνομα ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ στα ψηφοδέλτιά των. «Οὐ γὰρ ὑμεῖς ἔστε λαλοῦντες, ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα τοῦ πατρὸς ὑμῶν τὸ λαλοῦν ἐν ὑμῖν». (Μτ.10, 19-20) Αξιώθηκε «παρά τά περί τοῦ ἀντιθέτου θρυλούμενα, να ηγείται μίας Ἐκκλησίας η οποία καταγράφει τά σημεῖα τῶν καιρῶν καί ἀνεδείκνυει ἐν τῇ πράξει τήν ἐπικαιρότητα, τήν ἐγκυρότητα καί τό ὑπαρξιακόν περιεχόμενον τῶν χριστιανικῶν ἀληθειῶν». Το Άξιος εκείνης της ημέρας το δικαίωσε εν τη πράξει.
Ο Υπέρδωρος Θεός τον καταξίωσε να απευθυνθεί και να ολοκληρώσει με αυτά τα λόγια το πρώτο μήνυμά του ως ο 270ός Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης της Ορθοδόξου Εκκλησίας και του Ρωμαίικου Γένους κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στον ορθόδοξο ελληνικό λαό: (7)
«Ἡ ἰδέα τῆς ἀγάπης εἶναι Οἰκουμενικὴ καὶ ἀγκαλιάζει ὅλους τὸὺς ἀνθρώπους ἀνεξαιρέτως. Κατὰ τὴν πρώτην αὐτὴν ἐπικοινωνίαν μᾶς ἀπὸ τῆς Μήτρὸς Ἐκκλησίας μὲ τὸν εὐσεβῆ ὀρθόδοξον ἑλληνικὸν λαὸν ἀπευθύνομεν πρὸς αὐτὸν τὰς καλυτέρας τῶν Πατριαρχικῶν Εὐχῶν μας διὰ πρόοδον καὶ εὐημερίαν καὶ προσευχόμεθα πρὸς τὸν Δωτήρα παντὸς ἀγαθοῦ ὑπὲρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου.»
Ξημέρωσε η 22α Οκτωβρίου 1991. Η Ορθοδοξία και η του Κωνσταντίνου Βασιλεύουσα Πόλις των πόλεων, Αυτής, της Κυρίας Θεοτόκου εορτάζει το ξεκίνημα μιας νέας πορείας με έναν νεότατον, 50άρη Ιμβριώτη Αρχιεπίσκοπον και Οικουμενικόν Πατριάρχην το όνομα του οποίου, ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ, έμελε να γίνει γνωστό τοις πάσι μέσω μιας πορείας πίστεως εις την προτροπή του κήρυκος του θείου Παύλου «πάντα εἰς δόξαν Θεοῦ ποιεῖτε». Πολυταξιδευτής όπως κι εκείνος θα φέρει το κτητορικό όνομά της Πόλεως, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΣ, στα χείλη όλων των μεγάλων ηγετών του κόσμου. «Και οι δύο γονείς έζησαν, το πολύ σπάνιο εις την ιστορίαν της Ορθοδοξίας, την χαράν να ίδουν την ενθρόνιση του υιού τους ως Πατριάρχου» ο οποίος μάλιστα έμελε να χαράξει μια νέα πορεία αναζωογονήσεως και στην πολυλάτρευτη γενέτειρά τους Ίμβρο, η οποία επίσης έχει την προστασία Αυτής, της Παναγίας Θεομήτορος.
….κι ήρθεν Αυτή, τον έπιασε απ’ το χέρι και τον έφερε
λίγο πιο πάνω απ’ την ακρογιαλιά· πλάγιασε δίπλα του
κι όλα του τα ’πε, σα θνητή στο σύζυγό της· δεν του ’κρυψε τίποτα —
τί δυσκολίες θα συναντούσε, τί προφυλάξεις να έπαιρνε. Όμως,
στο κρισιμότερο σημείο δεν του ’δωσε καμιάν ορμήνια,
απλώς πληροφορίες. Έπρεπε μόνος —λέει— να κρίνει
και μόνος να διαλέξει, (ποιά εκλογή χωρούσε
ανάμεσα στα δυο τα χείριστα;) Ναι, μόνος
όπως κι απόμεινε στην αγριοσυκιά, κρεμάμενος σα νυχτερίδα,….
μόνος στο τελευταίο του πήδημα μες στον ωκεανό, και μόνος ύστερα
πάνω στ’ αστροπελεκημένο του κατάρτι. Αυτή, τουλάχιστον,
η δόξα ήταν απόλυτα δική του — ίσως κι η μόνη.
(Γιάννη Ρίτσου Μαρτυρίες, Η ΕΚΛΟΓΗ, 1966). (8)
Ο ταπεινός υπόδουλος της πίστεως του Χριστού και των Αθανάτων και ανυποδούλωτος των πιέσεων των θνητών, Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος συνεχίζει να πορεύεται επί 33 μαρτυρικά, κοπιαστικά και ουχί βολικά και ξεκούραστα χρόνια κάτω από το κεραμίδι του Πατριαρχικού Οίκου. 33 χρόνια στρατωνισμού επί της κοίτης του ποταμού της πίστεως, του αστείρευτου και συνάμα Αρχοντικού Φαναρίου. Ποταμού άλλοτε ορμητικού κι άλλοτε γαλήνιου. 33 χρόνια με λίγες χαρές και πολλές στεναχώριες. Χρόνια αινέσιμα και ενέσιμα με την αστείρευτη δύναμη του ζωογόνου Φαναρίου να διακλαδίζεται στις φλέβες του. Συνεχίζει μέρα νύκτα να αναρωτιέται, να αναλογίζεται, να προβληματίζεται, να κοντοστέκεται μα πάντα να προχωρά εμπρός αλλά με το βλέμμα πάντα Άνωθεν στραμμένο. 33 αγωνιώδη χρόνια, επώδυνου, μαρτυρικού ρου αγάπης, σκέψεων και αποφάσεων αν και για πολλούς φαίνεται, λανθασμένα, το αντίθετο. Με την ευλογία της άφθαρτης θείας δωρεάς του Δωτήρα Θεού του και Θεού μας, και την προστασία και παρηγοριά Αυτής, της Παναγίας Θεοτόκου με τις δύο θαυματουργές εικόνες Της στον Πάνσεπτον Πατριαρχικόν Ναόν, της Παναγίας της Παμμακαρίστου στα δεξιά και της Παναγίας Φανερωμένης της Κυζίκου στα αριστερά. «Ἔχοντες οὖν τοιαύτην ἐλπίδα πολλῇ παῤῥησίᾳ χρώμεθα». (Β.Κορ.3,12) Τις προσκυνά καθημερινά, προκειμένου να συνεχίζει γερός και απτόητος, με τη βοήθεια των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων των Ιμβρίων, αυτά της πίστεως, της εξυπνάδος, του πείσματος και της εργατικότητος, να περνά το κατώφλι της μαρτυρικής κλειστής πύλης αλλά ορθάνοικτης από τον Ουρανό, του Ιερού προκατόχου του, προκειμένου να διακονήσει το Μεγάλο Μοναστήρι αλλά και όλες τις άλλες ταλαιπωρημένες Κωνσταντινουπολίτιδες εκκλησιές, φροντίζοντας τόσο την κτηριακή ανακαίνιση όσο την ιστορική και λειτουργική διάσωσή τους ακόμα και με τον ιερέα μόνο του, ως φαίνεται, αλλά μόνον προς στιγμήν διότι το βλέμμα του Παντοκράτορος δεν τον λησμονεί. (9)
Φαντάστηκε τα επιτεύγματα του ανθρώπου αλλά δεν θα μπορούσε να φανταστεί την τόσο ραγδαία εξέλιξή τους. Τον απασχολεί ότι η ευημερία συνυπάρχει με την ένδεια, η υγεία με τις ασθένειες, η σίτιση με τις σιτοδείες, η άκρατη κατανάλωση με την πείνα, η ειρήνη με τη βία και τους πολέμους, οι συνεννόηση με τις ακαταστασίες οι οποίες χωρίζουν τα έθνη. Πολύ σύντομα αντιλαμβάνεται τα πάντα και προβλέπει το ζοφερό μέλλον της ανθρωπότητος. Οραματίζεται, ενημερώνεται, και κάνει με προσευχή και έργο ό,τι είναι ανθρωπίνως το καλύτερο δυνατόν. Προτρέπει εν φόβω Θεού την ανθρώπινη άσκηση της εξουσίας, τη λήψη των αποφάσεων και την κατανομή των πόρων. Προβληματίζεται για το κράτος δικαίου, την καθιέρωση νέων θεσμών, την αμάθεια, τους κινδύνους του περιβάλλοντος. Αγωνίζεται για την αποτροπή μιας καταστροφής, τη μη συρρίκνωση της Ορθοδοξίας αλλά ταυτόχρονα την ελεύθερη εξάπλωσή Της, την υπεράσπιση των κεκτημένων του ζηλευτού και συνεχόμενα βαλλόμενου Θρόνου, προσέχοντας ταυτόχρονα «να μην απολεσθεί μηδέν σταγών από την ουσίαν του». Προστατεύοντας«την Εκκλησία του Χριστού από παραλλήλους μονολόγους» και «συγκατοίκησιν των αντιθέτων» εις τους κόλπους της, ούτε να προσαρμόση τας θεοπνεύστους ηθικάς και ανθρωπολογικάς αρχάς της εις τας «εναλλακτικάς επιλογάς» του συγχρόνου εκκοσμικευμένου πολιτισμού».
Η ιστορία και οι βιώσαντες την πορεία του, ευαρεστούμενοι και δυσαρεστούμενοι, θα γράψουν για την εκπλήρωση της εντολής την οποία του εμπιστεύτηκε η Θεία Χάρις. Όχι πρόωρα και βιαστικά οι δυσαρεστούμενοι, αλλά με υπομονή, κατανόηση και εις βάθος χρόνου. Με θετικότατο ισοζύγιο προσφοράς έναντι σφαλμάτων οι μετριοπαθείς. Εμείς οι πιστοί ευαρεστούμενοι, με χρυσά γράμματα στην καρδιά μας. Όλοι εμείς όμως μεγαλόψυχα, ως οφείλουμε, κι όπως εκείνος από την πρώτη στιγμή μας ζήτησε, συνεχίζουμε να προσευχόμαστε να συνεχίσει να υπηρετεί με αγάπη και πίστη την Ορθοδοξία, τον άνθρωπο και το περιβάλλον ανταποκρινόμενος στο υψηλό και ιερό κάλεσμα της 22ας Οκτωβρίου 1991. Αλίμονο αν δεν ανταποκριθούμε. (10)
Του ευχόμαστε από τα βάθη της ευολίσθου ψυχής μας: Ευλογημένος και ακάματος να πορεύεται την κακοτράχαλη ανάβαση του Γολγοθά του και κατά το 34ο έτος μιας πορείας που ξεκίνησε εν Θεώ την 2α Νοεμβρίου 1991, όταν πρωτοανέβηκε τα πέντε ασάλευτα σκαλοπάτια, τα με διάπυρο τάπητα καλυμμένα, του πολύπαθου και συνάμα ακλόνητου, «δυστυχώς για πολλούς», Πατριαρχικού Θρόνου. Να φροντίζει ως άγρυπνος Πανάξιος Φαροφύλακας και Φανοκόρος να κρατά ακλόνητο τον βράχο, από θεμελίου έως κορυφής, του Πρωτοπόρου, εκτός των άλλων, και για το οικολογικόν ζήτημα Οικουμενικού Πατριαρχείου. Να διατηρεί ενεργό τον Πάνσεπτον του Φαναρίου Φάρον με την πανίσχυρη φωτεινή της Ορθοδοξίας λάμψη του. Να συνεχίσει φωτοφόρος, όχι εν στάσει αλλά εν αέναη εν Χριστώ και δια τον Χριστόν κινήσει, να μεταδίδει την αείφωτη φλόγα της πίστεώς Του σε όλα τα μήκη και πλάτη της οικουμένης, προς φωτισμό και αγαλλίαση των πιστών και όχι προς «εισπήδηση και ανάμιξη» στα εσωτερικά τους. Να παραμένει ακέραιο ζωντανό παράδειγμα ταπεινότητος όλων μας και ειδικότερα της ζαλισμένης νεολαίας. Παράδειγμα «ζωής αὐθεντικῆς ἐλευθερίας, ἐλευθερίας δεσμευμένης εἰς τήν ἀλήθειαν»… «αποδίδοντας στο ανθρώπινο πρόσωπο απόλυτον τιμή και ιερότητα». Να συνεχίσει να την προσφέρει, όπως το έκανε κατά την ομιλία του στο άκρως επιτυχημένο Πανιμβριακόν Συνέδριον του Κλεινού Άστεως «Ίμβρος και Τένεδος. Νόστος και Προοπτική» τον «ἀξιακὸ προικισμό,… μέ κυρίαρχο στη ζωή τους τὸ εἶναι καὶ ὄχι τὸ ἔχειν,… διότι τὰ ἀληθινὰ πράγματα δὲν ἔχουν ἡμερομηνία λήξης καὶ εἶναι αὐτὰ τὰ ὁποῖα προσφέρουν πνευματικὴ εὐφροσύνη καὶ ψυχικὴ ανάταση». Να νουθετεί τη νεολαία προκειμένου να καταλάβει ότι «τό κοινωνικό περιβάλλον καί οἱ ἐξωτερικές συνθῆκες ἐπῃρεάζουν τόν ἔσω ἄνθρωπο, ὅμως δέν τόν καθορίζουν. Ἡ φορά τῆς διαμόρφωσης τοῦ ἤθους, τοῦ πνευματικοῦ πολιτισμοῦ, δέν εἶναι ἀπό τήν κοινωνία πρός τήν ἀνθρώπινη καρδιά, ἀλλά ἀντιστρόφως: Ἀπό τόν ἔσω ἄνθρωπο πρός τά ἔξω». Να συνεχίσει με πατρική αγάπη να επικοινωνεί μαζί της με γλώσσα αληθινή, ζεστή, συγκινητική και όχι ψεύτικη, ψυχρή και τεχνοκρατική. Να συνεχίσει εμπνευσμένα, να παροτρύνει τα παιδιά μας που είναι και δικά του παιδιά, για να μην κυριαρχεί μέσα τους η αγωνία του ερχομού του νέου πολύμορφου GTA 6**** αλλά η αγωνία «να δίνουν μορφή στον Χριστό μέσα τους», ο Οποίος ελθών επί της γης θυσιάστηκε για τη σωτηρία τους. Φέτος απευθυνόμενος προς τους μαθητές της Πατριαρχικής Μεγάλης του Γένους Σχολής τους υπενθύμισε: «…Στὴ Ρωμηοσύνη, κάθε δόξα ἔχει τὸν δικό της Σταυρό. Κάθε προνόμιο πηγάζει ἀπὸ μία εὐθύνη. Κάθε λόφος ὑψηλὸς καὶ λόγος μας καλλιεπὴς ἔχει εὐωδία Γολγοθᾶ. Ἡ δική σας, λοιπόν, εὐθύνη ἀπὸ αὐτὸν τὸν ὑψηλό, φύσει καὶ θέσει, τόπο, εἶναι νὰ γίνεσθε διαρκῶς «Φῶς…». (10)
“Ἄνω σχῶμεν τὰς καρδίας” εκ της Θείας και Ιεράς Λειτουργίας, Φωτοδότα Παναγιώτατε Οικουμενικέ Πατριάρχα της καρδιάς μας.
Πολλά τα ρόδα που Σας προσφέρουν. Άλλα με ακάνθινο μίσχο τα οποία λαμβάνετε γνωρίζοντας ότι θα Σας ματώσουν το χέρι κι άλλα, τα λιγότερα, ανάκανθα, όπως εκείνα των παιδιών Σας. Μεγαλόκαρδα, όμως, δέχεστε και τα μεν και τα δε με αγάπη προσδοκώντας πάντα καλοπροαίρετα στην αξία της θείας ευωδίας τους ως καλός κηπουρός του κήπου της ευωδιαστής Ορθοδοξίας.
Εμείς, τα παιδιά Σας, Παναγιώτατε Οικουμενικέ Πατριάρχα μας, Σας ευχόμαστε ολόψυχα, με παλληκαρήσια δυναμικά συναισθήματα στο νεανικό στήθος κι ενθουσιώδη αγάπη στην ηλικιωμένη καρδιά Σας, καλοτάξιδο το 34ο έτος της υψηλής διακονίας Σας. Σας ευχόμαστε, ως νησιώτης, καραβοκύρης και αρχικαπετάνιος στη γέφυρα πλοηγήσεως του ευλογημένου σκάφους της Οικουμενικής Ορθοδοξίας, να το κυβερνάτε αβέρτα με κάθε καιρό και κάθε συνθήκη. Οι φουρτούνες του, με φθόνους, φιλονικίες, θυμούς, ζήλιες, αλαζονείες, κακογλωσσιές, φατριασμούς, ψιθυρισμούς… να περνούν γρήγορα και να ακολουθεί πλεύση με «γαλήνιες θάλασσες» και καλοτάξιδους γλάρους για να μεταλαμπαδεύετε το Φῶς ἐκ φωτός προς όλην την Ορθοδοξία και την οικουμένη και ειδικά προς όλο το διασκορπισμένο πιστό Γένος μας, ως το σημαντικότερο σημείο πνευματικής αναφοράς, δια τον φωτισμό της δόξας του Θεού του και ανάπαυση της πονεμένης ψυχής του. Να κυβερνάτε «Σ’ όλου του Καιρού τα πράματα… που αναπαμό δεν έχουν μα στο Καλό και το Κακό περιπατούν και τρέχουν». (Βιτσέντζου Κορνάρου, Ερωτόκριτος Εν.Α1). Ο φιλόξενος λιμένας του υπέρλαμπρου Φαναρίου με τον μαρμαρόστρωτο προαύλιο «προβλήτα» του ιερώτατου Πανσέπτου Πατριαρχικού Ναού του, του Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου του από Καππαδοκίαν ερχόμενου, εις τους αιώνας των αιώνων, εν ειρήνη να προσελκύει και να υποδέχεται καθημερινώς τους πολυάριθμους ευλαβείς εν σεβασμώ προσκυνητές και επισκέπτες κάθε εθνικότητος, θρησκείας και φυλής. Ιδιαιτέρως ευχόμεθα να ικανοποιηθούν τα δίκαια αιτήματά Σας για επιστροφή Ιερών Μονών, Ιερών Ναών και περιουσιών στην από αιώνων δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Να αξιωθείτε να τελέσετε τον Αγιασμό επαναλειτουργίας στην ανακαινισμένη Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης με την τολμηρή και άκρως επαινετική διάθεσιν του Προέδρου της φίλης και γείτονος χώρας. (11)
Προσωπική ευχή, η οποία καταλαγιάζει τη μελαγχολική μοναξιά του ναυτικού, «καλή επιστροφή στο σπίτι», που για Σας δεν είναι άλλο από την Ίμβρο.
Ευχόμαστε ολόψυχα παρακαλώντας και προτρέποντας όλους αυτούς, οι οποίοι επιθυμούν να στέκονται δίπλα Σας, να το πράττουν όχι διακοσμητικά, κορδωμένοι φιλάρεσκα, ενίοτε με υποκριτικό σεβασμό, με το μυαλό αλλού, την καρδιά αλλού ακόμα και το σώμα αλλού, αλλά να το πράττουν με αγωνιστική διάθεση, ταπεινότητα και ειλικρινή σεβασμό και εκτίμηση προς το υψηλό πρόσωπό Σας, και να ανταποκρίνονται στην προτροπή Σας για συνεχή «προσπάθεια ὑψηλού πνευματικού πολιτισμού ἐλευθερίας, ἁπλότητας, ἀλληλεγγύης καί φιλανθρωπίας, εὐγενείας καί ἐνσυναίσθησης, εὐσεβείας καί ἐμπιστοσύνης στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ἀξίες μέ πανανθρώπινη ἐμβέλεια».
Ο Θεός και η Κυρία Θεοτόκος προστάτης όλων μας, να πρεσβεύουν προκειμένου όλοι εκείνοι οι οποίοι σας πλαισιώνουν και σας προσεγγίζουν, να σας αναπαύουν στην πολυεύθυνη εκκλησιαστική Σας διακονία.
Εὐλόγει τὴν ψυχή του Κύριε. Εὐλόγει τὸ πόμα μετὰ τοῦ κλαυθμοῦ του.
Βαρθολομαίου τοῦ Παναγιωτάτου καί Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, πολλά τά ἔτη.
Αμήν γένοιτο. (12)
Υ.Γ.
Σεβαστέ πατέρα και Οικουμενικέ Πατριάρχα μου,
Δύσκολο το δημόσιο πέρασμα από το πρώτο πρόσωπο του πληθυντικού στο αντίστοιχο του ενικού. Κάθε φορά που με την πένα ασκούμαι στο να εκφράσω προς τα έξω τα έσω μου δια την ταπεινότητά Σας, αγωνιώ όχι για τα πόσα θα γράψω αλλά για το πόσο δίκαια, να μην είναι αναληθή αλλά αληθινά, όχι εν υπερβολή αλλά μετριοπαθή και σίγουρα όχι υποβολιμαία. Γραφή κατανοητή, εν μέσω δυστυχώς γλωσσικής φτώχιας, διανθισμένη με τη δική Σας, σοφή διδαχή και πλούσια γλώσσα Σας, την πανσεβάσμια του Γένους των Ρωμηών γλώσσα. Αγωνιώ μην αδικήσω τον πνευματικό Σας κόσμο έναντι του ποιμαντικού Σας βίου, γιατί πολλοί, λόγω του υψηλού διακονήματός, Σας εκτιμούν για το μυαλό κι όχι για την καρδιά Σας. Αγωνιώ με τον αριθμό και την επιλογή των επιθέτων Σας. Αγωνιώ μην υποτιμήσω το ταπεινό Σας ράσο έναντι των πολύτιμων ιερών σάκκων του Πατριαρχικού σκευοφυλακίου, διότι «ο Πατριάρχης εστίν εικών ζώσα Χριστού και έμψυχος, δι’ έργων και λόγων χαρακτηρίζουσα την αλήθειαν…». Να εκφραστώ όχι με την βουή του «μια στο καρφί και μια στο πέταλο» αλλά με το καρδιοχτύπι για γραφή ακύμβαλο, αγωνιώντας μη δώσω τροφή στους επικριτές, ειδικά τους εκ μακρόθεν και … «έξω από τον χορό» και τον χώρο εν αγνοία του ομολογουμένου αλλά κυρίως ανομολόγητου ιερού φορτίου Σας. Ευτυχώς ή σχέση μαζί Σας εδράζεται στην πνευματική και καρδιακή πατρική αγάπη προς το ταπεινό πρόσωπό μου άνευ δόλου.
Τότε, γιατί το μελάνι επί του χάρτου; Γιατί οι λέξεις επί της οθόνης; Γιατί οι αναρτήσεις στα social media; Πολύ απλά. Γιατί οι αράδες του εθελοντικά υπηρέτη Σας, του οποίου η γενιά έχει ταυτιστεί μαζί Σας, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ κολακευτικό «λιβάνισμα» πρόσκαιρης αγάπης. Γιατί με τον «Χριστό ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν» είναι απλή, αυθόρμητη, ενσυνείδητη έκφραση και καταγραφή ειλικρινούς αγάπης και εκτιμήσεως γνωρίζοντας ότι ο καλός λόγος φουσκώνει την αγάπη της καρδιάς Σας και επ΄ ουδενί λόγω ετέρου. Γιατί δεν του προσφέρετε το χρυσό κλουβί με την καλή τροφή αλλά τη δύναμη και τη χαρά να μπορεί να πετάει. Γιατί είναι η ελάχιστη ανίδρωτος αλλά εναγώνιος συμπαράσταση και συμπαράταξη στην ακούραστη πορεία Σας. Πρόσφατα με είπατε: «Τώρα που θα λείπω, εσύ θα πας στο Φανάρι;» και Σας απάντησα ειλικρινώς και καρδιακώς: «Δεν λείπετε ποτέ, γιατί πάντα βρίσκεστε στην καρδιά μου» και το εννοούσα. Όσο αφορά το Φανάρι, πηγαίναμε, πηγαίνουμε και με τη βοήθεια του Θεού θα πηγαίνουμε όσο ζούμε και μπορούμε, πνευματικά, σωματικά, συναισθηματικά, προσκυνηματικά, επί Βαρθολομαίου και μετά Βαρθολομαίου, γιατί και αυτός μας έμαθε ότι ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ΕΊΝΑΙ ΠΑΝΩ ΑΠ’ ΟΛΟΥΣ ΚΙ ΟΛΑ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΕΚΕΙ.
Κύριε, ἐλέησόν με καὶ βοήθησόν με νά γίνω συμπαραστάτης καὶ βοηθός του.
Εἰσάκουσόν μου Κύριε καὶ δός του τὴν δύναμιν νὰ ἀντεπεξέρχεται εἰς τὶς δυσκολίες του διακονήματός του.
Εὐχαριστῶ Σέ, Κύριε, ποὺ ἄνοιξες τὴν πύλη τῆς καρδιᾶς μου καὶ μὲ δάκρυα εὐσπλαχνίας προσευχήθηκα διὰ τὸν ἀγαπητόν μου Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην.
Ο κατά δική Σας επιθυμία και προτροπή να μην λησμονήσουμε ποτέ την ένδοξον καταγωγήν μας,
Κωνσταντίνος Β. Τερψίδης
Υπερήφανος Ρωμηός, γόνος του υπέρλαμπρου Φερτεκίου,
της από του Θεού δωρουμένης και δωροδόχου Αγιοτόκου και Αγιοπνεύστου Καππαδοκίας
*Κική Δημουλά, Ποίημα «Άωρα και Παράωρα» 1971
**Τάσος Λειβαδίτης, Ποίημα «Ξημέρωμα» 1991
*** ανεμόμυλος που μαζεύει όλους τους αέρηδες
**** Grand Theft Auto VI (συντομογραφία GTA 6) είναι ένα επερχόμενο ηλεκτρονικό παιχνίδι δράσης-περιπέτειας και… αποχαύνωσης ειδικά της νεολαίας παρόμοια του οποίου οδήγησαν, μέσα από έρευνες, στην αποξένωσή της, την δραματική μείωση της ευφυΐας της (IQ) κ.α.
Φωτογραφίες (Δ.Π) από τον τόμο του ταπεινού εργάτη του Πανσέπτου Φαναρίου και της καθ’ ημάς Ανατολής Δημητρίου Παλαβίδη «ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ» εκδόσεων Περικλή Πασχαλίδη. (13)
Φωτογραφίες (1,2,3) εκ του Ρωμηού της επίσης καθ’ ημάς Ανατολής, φίλου του Θεού, Καραμανλή και Προυσαλίδου.
