Η Α.Θ. Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, εκπροσωπήθηκε από τον Σεβ. Μητροπολίτη Γέροντα Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ, κατά τους εκκλησιαστικούς και εθνικούς εορτασμούς, που πραγματοποιήθηκαν στο Κίεβο, στις 15 Ιουλίου 2024, για την επέτειο από το βάπτισμα του λαού του Κιέβου, με πρωτοβουλία του Ισαποστόλου Βασιλέως Αγίου Βλαδιμήρου το 988.
Στην ομιλία του μετά την πανηγυρική Θ. Λειτουργία, που τελέστηκε προεξάρχοντος του Μακ. Μητροπολίτου Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ. Επιφανίου, ο συλλειτουργήσας Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος είπε τα ακόλουθα:
“Μακαριώτατε Μητροπολῖτα Κιέβου καί πάσης Οὐκρανίας κύριε Ἐπιφάνιε,
Σεβασμιώτατοι καί Θεοφιλέστατοι ἀδελφοί ἀρχιερεῖς,
Εὐλαβέστατοι κληρικοί καί λαέ τοῦ Θεοῦ ἠγαπημένε τῆς μαρτυρικῆς καί πολυπάθου Οὐκρανίας,
Μίαν ἀκόμη εὐκαιρίαν ἀπετέλεσε καί ἡ σημερινή Θεία Λειτουργία, ὥστε νά ἐπαναβιώσωμεν τό σωτήριον μήνυμα καί γεγονός τῆς Οἰκονομίας τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ πρός ὅλην τήν κτίσιν ἀλλά καί νά ἐπαναβεβαιώσωμεν τήν κοινήν Ὀρθόδοξον πίστιν καί τούς ἀκαταλύτους πνευματικούς δεσμούς τῆς Μητρός Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως μετά καί αὐτῆς τῆς ἐν Οὐκρανίᾳ θυγατρός αὐτῆς Ἐκκλησίας καί τά ἀδελφικά μεταξύ ὑμῶν καί ἡμῶν αἰσθήματα τιμῆς καί ἐν Κυρίῳ ἀγάπης τῶν ἱεραρχῶν ἀμφοτέρων. Καί εἶναι περισσότερον ἐπίκαιρος ἡ παρουσία τῆς ἐλαχιστότητός μου, τοῦτο μέν ὡς ἐκπροσώπου τῆς Αὐτοῦ Θειοτάτης Παναγιότητος τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως – Νέας Ρώμης καί Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, τοῦτο δέ ὡς ταπεινοῦ Ποιμενάρχου τῆς Θεοσώστου Ἐπαρχίας Χαλκηδόνος, μίαν ἡμέραν μετά τόν πανηγυρικόν ἑορτασμόν τῆς μνήμης τῶν Ἁγίων καί Θεοφόρων Πατέρων τῶν ἐν Χαλκηδόνι συνελθόντων.
Ἡ Σύνοδος αὗτη τῆς Χαλκηδόνος, ἡ Ἁγία Τετάρτη Οἰκουμενική Σύνοδος, ἔχει ἀπό θεολογικῆς πλευρᾶς τήν καιρίαν καί καταλυτικήν σημασίαν δι’ ὑμᾶς τούς ἐν Οὐκρανίᾳ, ὅσον καί διά πάντα Χριστιανόν, καθώς ἐπί τῶν δογμάτων της ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἀπεκρυστάλλωσεν ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι τήν Ἀλήθειαν, ὀρθοτόμησε περί τοῦ Σαρκωθέντος Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ καί ἀπηλλάγη πάσης αἱρετικῆς κακοδοξίας καί ἐπιβουλῆς. Τό δόγμα δέν εἶναι ἀνθρώπινος ἐπινόησις ἤ ἐφεύρεσις. Τό δόγμα τῆς Ἐκκλησίας, οἱ Ὄροι της, εἶναι ἡ ἴδια ἡ Ζωή. Εἶναι ἡ Ἀλήθεια, ἡ ὁποία προϋπάρχει τῶν ἀποφάσεων, καί ἁπλῶς οἱ Ἅγιοι Πατέρες τήν ἐβίωσαν πρῶτον καί ἐν συνεχείᾳ τήν κατέγραψαν καί τήν παρέδωκαν εἰς ἡμᾶς, ὥστε ἐν αὐτῇ τῇ ἱερᾷ Ἀληθείᾳ νά σωζώμεθα ὑπό τοῦ θείου ἐλέους. Διά τοῦτο καί τά δόγματα, τά καταγραφέντα καί διατυπωθέντα ὑπό τῆς Συνόδου ταύτης, ὅπως καί ὑπό τῶν λοιπῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, σῴζουν, διότι μᾶς διδάσκουν πῶς νά πιστεύωμεν ὀρθῶς, ἐν πνεύματι καί Ἀληθείᾳ, εἰς τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τόν Σωτῆρα ἡμῶν. Πᾶσα ἀλλοίωσις τοῦ παραδοθέντος δόγματος δέν ἀναιρεῖ τήν σωτηρίαν μας, ἐπειδή ἁπλῶς δέν ὑπακούομεν εἰς τήν φωνήν τῶν Πατέρων, ἀλλ’ ἐπειδή μᾶς ὁδηγεῖ ἔξω τῆς κιβωτοῦ τῆς Ἀληθείας, ἔξω τοῦ Κυριακοῦ Σώματος.
Ὅμως, ἐάν ἡ Χαλκηδών καί ἡ Σύνοδός της εἶναι ἐξάκουστος διά τήν θεολογίαν της, ἄλλο τόσον εἶναι ἐξάκουστος καί διά τό ἱεροκανονικόν της ἔργον, τοῦ ὁποίου ἡ ἐπίδρασις ἦτο καί εἶναι ἄμεσος εἰς τήν ἱστορίαν καί τῆς Ὑμετέρας Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας, Μακαριώτατε! Οἱ δύο Κανόνες της, 9ος καί 17ος, ἔτσι ὅπως τούς ἐβίωνε πρό τῆς Συνόδου αὐτῆς ἡ Ἐκκλησία, ἔτσι ὅπως τούς ἐθέσπισεν ἐν τῇ ἐπικλήσει τοῦ Παρακλήτου καί κυρίως ἔτσι ὅπως καθηγίασε τήν ἐφαρμογήν των ἐν τῇ καθ’ ἡμέραν πράξει της αἰῶνες τώρα ἀδιακόπως, ἀπετέλεσαν καί δι’ ὑμᾶς πάντας τήν ἀφορμήν τοῦ ἀναβαπτισμοῦ σας, τήν λύσιν διά τήν ἐπιστροφήν σας ἐξ ὀδυνηρῶν παλαιῶν καταστάσεων καί τήν ἀποκατάστασίν σας εἰς τήν ἑνότητα τοῦ Κυριακοῦ Σώματος καί ἄρα τήν σωτηρίαν σας ἐν αὐτῷ. Οἱ δύο οὗτοι Κανόνες, οἱ εὑρισκόμενοι ἐντός πασῶν τῶν Κανονικῶν Συλλογῶν, οἱ ἀποδεκτοί ἐκ Δυσμῶν καί Ἑῴας, ἀνεξαρτήτως ἐπί μέρους προσωπικῶν ἑρμηνειῶν, εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι δίδουν εἰς τόν Ἀρχιεπίσκοπον τῆς Κωνσταντινουπόλεως τήν εὐθύνην νά δέχηται ἐκκλήτους προσφυγάς ἐκ παντός προσώπου τό ὁποῖον αἰσθάνεται ὅτι διά τῆς τελεσιδίκου ἀποφάσεως ἐντός τῶν ὁρίων τῆς ἐκκλησιαστικῆς δικαιοδοσίας, ὅπου ἀνήκει, ἀδικεῖται. Διά τῆς κρίσεως, ὄχι πάντοτε εὐμενοῦς, τοῦ Κωνσταντινουπόλεως δίδεται ἡ ὁριστική καί ἀμετάκλητος λύσις καί τό πέρας εἰς τοιαύτας περιπτώσεις. Καί τήν ὀνομάζομεν ἔκκλητον εὐθύνην, διότι εἶναι χρέος καί εὐθύνη νά ἀναλαμβάνῃ κανείς τά τοιαῦτα ζητήματα καί νά ἀπονέμῃ ἐν φόβῳ Θεοῦ καί ἀπροσωπολήπτως τήν δικαιοσύνην ἐπ’ αὐτῶν εἰς τυχόν λύπην ἀγαπητῶν κατά τά λοιπά ἀδελφῶν. Καί ἐκ τῆς βιωματικῆς ἑρμηνείας τῶν Ἱερῶν Κανόνων καί συνόλου τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας ἐν τῇ καθημερινότητι προκύπτει ἡ ὀρθή ἐκκλησιολογία, ἡ ὁποία καί εἶναι ἡ βάσις ἐπί τῆς ὁποίας ἑδράζεται ἡ Ὀρθόδοξος Θεολογία. Ὀρθόν δόγμα μή ἑδραζόμενον ἐπί τῆς ὑγιοῦς περί ἐκκλησιολογίας θεωρίας καί πράξεως στερεῖται τοῦ σωτηρίου πνεύματος καί δέν ἀποδίδει καρπούς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ἀκριβῶς διότι ὁ Κύριος ἀπεκάλυψε τήν αἰωνίαν καί ἄχρονον Ἐκκλησίαν ἐν χρόνῳ καί τόπω. Συνεπῶς, ἑορτάζοντες σήμερον τήν μνήμην τοῦ Ἰσαποστόλου Βασιλέως Ἁγίου Βλαδιμήρου, τοῦ πρωτεργάτου τοῦ μεγάλου καί ἱεροῦ ἔργου τοῦ ὑπό τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας ἐκχριστιανισμοῦ ἐνταῦθα, μιμνησκόμεθα μετά συγκινήσεως τοῦ Βαπτίσματος ὑμῶν εἰς τό Ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἐν ταυτῷ δέ συμπανηγυρίζομεν πάλιν καί πολλάκις καί ὅλως δικαίως τόν ἀναβαπτισμόν ὑμῶν, ἐπί τοῖς μεθεόρτοις τῆς χθεσινῆς Κυριακῆς τῶν Ἁγίων Πατέρων, καί πάλιν ὑπό τῆς Μητρός Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, τῆς βαπτισάσης καί ἀναβαπτισάσης, τῆς γεννησάσης καί ἀναγεννησάσης διά τῶν μοναδικῶν εὐθυνῶν τοῦ Κωνσταντινουπόλεως τά ἐν Οὐκρανίᾳ, ἤ μᾶλλον καί τά ἐν Οὐκρανίᾳ, τέκνα της, εἰς τά ὁποῖα καί μετά σκέψιν καί προσευχήν ἀπέδωσε καί τό καθεστώς τῆς Αὐτοκεφαλίας, οὐχί πρός ἀπομόνωσιν καί κακῶς νοουμένην αὐτάρκειαν, ἀλλά διά τήν λειτουργικοτέραν ζωήν καί δραστηριότητα τῆς κατά τόπον Ἐκκλησίας ταύτης, ὡς ἄλλωστε ἔπραξε καί κατά τό παρελθόν μέ πολλάς ἀδελφάς ὑμῶν Ἐκκλησίας. Εἶναι καθῆκον ἰδικόν σας, ἅγιοι ἀδελφοί καί οἱ τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν ἰθύνοντες, νά μένητε πάντοτε ἐντροχιασμένοι οὐχί μόνον εἰς τά παραδεδομένα ἅγια δόγματα ἀλλά συγχρόνως εἰς τήν ὑγιᾶ καί ἀληθῆ ἐκκλησιολογίαν, μακράν νεωτεριστικῶν καί καινοφανῶν προσμίξεων, ὥστε νά κληροδοτήσητε αὐτήν καί εἰς τάς νεωτέρας γενεάς «διδάσκοντες οὕτω τούς ἀνθρώπους», ὥστε νά ὑπάρχῃ ἡ ἐλπίς καί εἰς τό μέλλον!
Μέ αὐτάς τάς ὀλίγας ἀλλά καρδιακάς σκέψεις καί τά αἰσθήματα ἀδελφικῆς στοργῆς καί ἀγάπης, ἔχω τό προνόμιον καί τήν εὐθύνην νά μεταφέρω σήμερον εἰς Ὑμᾶς, Μακαριώτατε καί ἅγιοι ἀρχιερεῖς, τόν ἐν φιλήματι ἁγίῳ ἀδελφικόν ἀσπασμόν τοῦ Παναγιωτάτου καί Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, τοῦ ἀληθινοῦ καί κοινοῦ μας Εὐεργέτου, τά συγχαρητήριά Του διά τήν σημερινήν ἐπέτειον ὑμῶν, τήν Πατρικήν εὐχήν καί τήν Πατριαρχικήν εὐλογίαν Του πρός κλῆρον καί λαόν καί πρός ὅλην τήν καθ’ Οὐκρανίαν Ἁγιωτάτην Ἐκκλησίαν καί τάς ὁλοθέρμους τῶν προσευχῶν Του διά εἰρήνην εἰς τήν περιοχήν σας, εἰρήνην ὅμως ἐν ἀληθείᾳ καί δικαιοσύνῃ, ὑπέρ τῆς ὁποίας καί ὑπέρ τῶν βωμῶν καί ἑστιῶν δίδουν τό αἷμα τούς χιλιάδες τέκνων σας.
Εἰς πολλά ἔτη, Μακαριώτατε ἅγιε Κιέβου!”