Του Αρχιμανδρίτου Μελίτωνος Μπέλλου
Την Παρασκευή 24 Μαΐου 2024 πραγματοποιήθηκε μια ξεχωριστή εκδήλωση στη Ρόδο. Ο Μητροπολίτης Ρόδου κ. Κύριλλος με κάθε επισημότητα ανακηρύχθηκε επίτιμος Διδάκτωρ του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Αδιαμφισβήτητα τόσο για τον ίδιο τον Μητροπολίτη όσο και για τη Μητρόπολη Ρόδου η τιμή από ένα Ανώτατο Πανεπιστημιακό Καθίδρυμα είναι μεγάλη. Η τιμητική ένταξη του στους κόλπους της Πανεπιστημιακής Κοινότητας συνδέεται με τη εικοσαετή και καρποφόρο διακονία του στη Μητρόπολη Ρόδου, με την υποδειγματική ακεραιότητα και παρουσία του στη σύγχρονη πραγματικότητα, στην οποία καταθέτει τη μαρτυρία της Εκκλησίας. Ωστόσο, σε εκείνο το οποίο προσωπικά θα ήθελα να σταθώ είναι ο εμπεριστατωμένος λόγος του Ιεράρχη που εκφώνησε κατά τη τελετή αναγορεύσεως του, αφού άπτεται του δικού μου γνωστικού αντικειμένου, την Οικουμενική Κίνηση.
Ο Σεβασμιώτατος, επέλεξε να αναφερθεί στη Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας (2016) και στην Προσυνοδική της Πορεία, ενώ παράλληλα παρουσίασε επιγραμματικά τις αποφάσεις της Πανορθοδόξου Συνόδου. Το εν λόγω θέμα σχετίζεται διττώς με το νησί της Ρόδου. Ο πρώτος λόγος, είναι ότι η Ρόδος, όπως άλλωστε όλο το Δωδεκανησιακό Σύμπλεγμα, τελεί η υπό την άμεσο πνευματική και διοικητική μέριμνα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Σε αντιδιαστολή με το ημιαυτόνομο καθεστώς της Κρήτης, τα Δωδεκάνησα και οι υφιστάμενες Μητροπόλεις με την Πατριαρχική Εξαρχία Πάτμου, έχουν την ιδιαίτερη ευλογία και προνόμιο να έχουν την άμεση αναφορά τους στη Μεγάλη Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως.
Ο δεύτερος λόγος, στον οποίο επικεντρώθηκε ο ομιλητής, είναι ότι, οι κατά τόπους ορθόδοξες Εκκλησίες, χάρη στις αδιάκοπες προσπάθειες του Οικουμενικού Πατριαρχείου βγήκαν από την απομόνωση και την εσωστρέφεια, αλλά και τις έντονες εθνικιστικές αντιπαραθέσεις, και συνέρχονται σε Πανορθόδοξες Διασκέψεις που πραγματοποιούνται στη Ρόδο (1961, 1963, 1964). Το γεγονός αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία για το νησί αφού καθιερώνεται στην εκκλησιαστική ιστορία. Παράλληλα οι αποφάσεις των Ορθοδόξων Εκκλησιών σηματοδοτούν την απαρχή του σύγχρονου διαλόγου με την πολύμορφη οικουμένη μέσα από τους διμερείς διαλόγους με τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο, εντός του πλαισίου του ΠΣΕ, που κατά καιρούς πραγματοποιούνται στον τόπο αυτό. Από τα σπουδαία γεγονότα, το οποίο υπογράμμισε ο Σεβασμιώτατος, είναι η έναρξη του Θεολογικού Διαλόγου με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία (1980) που λαμβάνει χώρα στη Ρόδο.
Υπό το παραπάνω πρίσμα, οι αποφάσεις των Πανορθοδόξων Διασκέψεων της Ρόδου αποτελούν την σταθερή βάση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας η οποία συνάχθηκε έχοντας ανακτήσει την αποστολική της συνείδηση και την οικουμενική της αποστολή. Επομένως, δεν είναι τυχαίο που η Σύνοδος επισημοποίησε τα Προσυνοδικά κείμενα που αφορούν τους Οικουμενικούς Διαλόγους. Η Σύνοδος κατέδειξε την βούληση των ορθοδόξων να συμπορευθούν με τις άλλες χριστιανικές Εκκλησίες και Ομολογίες για να δώσουν από κοινού απάντηση στα φλέγοντα θέματα της σύγχρονης πολυπολιτισμικής κοινωνίας όπως τα Παγκόσμια Ιδεώδη, της αξίας του ανθρωπίνου προσώπου, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ειρήνης και της μέριμνας όλης της Δημιουργίας. Τέλος, ιδιαίτερη μνεία από τον ομιλητή έγινε για το φλέγον θέμα του φονταμενταλισμού, το οποίο με τις ενέργειες του διχάζει το εκκλησιαστικό πλήρωμα και αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στις σχέσεις της Ορθοδοξίας με την υπόλοιπη χριστιανοσύνη, αλλά και στην αντιμετώπιση από μέρους της Εκκλησίας κοινωνικών προβλημάτων. Η αντιμετώπιση του συνίσταται στη πνευματική αναγέννηση του ανθρώπου υπό τις υγιείς προϋποθέσεις του εκκλησιαστικού φρονήματος, την παιδεία και την ενημέρωση από μέρους των ποιμένων του πληρώματος της Εκκλησίας.
Τα παραπάνω λεχθέντα από τον τιμώμενο Μητροπολίτη αναδεικνύουν τη διακονία και τη μέριμνα του Οικουμενικού Πατριαρχείου τόσο για τη ενδοορθόδοξη ενότητα, ιδίως σήμερα που ο ρόλος αυτός αμφισβητείται, όσο και την αναζήτηση ενότητας με τις λοιπές χριστιανικές Εκκλησίες και Ομολογίες, μέσα από τις διεργασίες του επισήμου διαλόγου με αυτές. Η εμπεριστατωμένη ομιλία του Ρόδου Κυρίλλου, εισαγάγει μια άλλη πρόταση της Εκκλησίας στην ευρύτερη κοινωνία που πηγαίνει πέρα από τον διαχωρισμό και την διαίρεση, στην καλλιέργεια και τον σεβασμό προς την ετερότητα, την ελευθερία και την συνύπαρξη, την κοινωνική διακονία και την Οικουμενική διάσταση της Ορθοδοξίας.
