Μητροπολίτου πρ. Χαλκηδόνος Ἀθανασίου
Μέ τό σημαντικόν τοῦτο θέμα καί ἄλλην φοράν ἐξ ἑτέρας πλευρᾶς ἠσχολήθη ὁ γράφων1, διότι τοῦτο τυγχάνει μεγάλης σημασίας διά τήν χριστιανικήν τέχνην, καί δή πλουσιώτατον εἰκονογραφικῶς καί εἰκονολογικῶς.
Οὕτως ὁ γλύπτης F. Cremer ἐδημιούργησεν ἕνα Ἐσταυρωμένον, ἔνθα ὁ Κύριος ἐλευθεροῦται ἐκ τοῦ σταυροῦ καί μίαν ἑτέραν πρωτότυπον καί ἰδεολογικήν σύνθεσιν εἰς τήν ὁποίαν ὁ Χριστός «σχίζει» τόν ἐπί τῆς κεφαλῆς του ἀκάνθινον στέφανον!
Ὁ πρώην ἀντιπρόεδρος τῆς Ἀκαδημίας Καλῶν Τεχνῶν τῆς DDR εἰργάζετο διαρκῶς μέ χριστιανικά μοτίβα. Ἀμφότερα τά ἔργα ἠμπορεῖ τις νά θαυμάσει εἰς τό Μουσεῖον τοῦ Καθεδρικοῦ ναοῦ τοῦ Würzburg.2
Εἰς τῆν β’ λοιπόν σύνθεσιν ὁ Κύριος παρίσταται σχίζων τόν στέφανον, ἐνώ τό σῶμα του ἔχει μίαν «μαριονετικήν» μορφήν ἑνός κινητικῶς ἀγωνιζομένου. Φέρει τήν ὀνομασίαν: «ὁ ἄνευ τέλους σταυρός», ὁ ὁποῖος εἶναι λίαν ὑψηλός καί λεπτός ἐπί ὀρθογωνίου βάσεως, εἰς τό ἀνώτερον μέρος τοῦ ὁποίου «παλεύει» ὁ Ἐσταυρωμένος. Μία συγκλονιστική στιγμή. Κρέμαται καί οὔ, θριαμβευτικῶς πως. Ὁ στέφανος δέ ὁ ἀκάνθινος τοῦ ἐξ ὀρειχάλκου ἔργου (1980-1982), ἀποτελεῖ ἕν μοτῖβον παραστάσεως τοῦ μαρτυρικοῦ καί ἐπαίσχυντου θανάτου, τόν ὁποῖον ἐφήρμοζον, μεταξύ ἄλλων, οἱ Ρωμαῖοι.
Σχίζει λοιπόν καί «μπερδεύει» αὐτόν ὁ Θεάνθρωπος, ὁ Ἄρχων «Ζωῆς καί Θανάτου» Κύριος, Πάσχων εἰσέτι καί ζῶν ἐπί τοῦ σταυροῦ ὡσάν νά ἐμπαίζει τούς ἀδίκως καταδικάσαντας Αὐτόν. «Δέν τά βάζει δηλαδή κάτω», ἀλλά ἀγωνίζεται κατά τῶν φονέων Του καί τῶν ἀφίλων, ὡς ἡ, Α.Θ.Π., ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος.
Τό μοτίβον τοῦ Σταυροῦ συλλαμβάνει καί ὁ H. Giebe εἰς τήν ἐλαιογραφίαν του (1990) «ὀρθίως ἱστάμενος». Ἡ ἀνθρώπινη μορφή του ἔχει ἐξ ἰδίων ἐλευθερωθεῖ. Καί ἡ G. Brüne εἰς τό ἔργον της «Ἀρκούντως ἐσταυρώθη» (2011).
Μόνον ὀλίγα ἕτερα Μουσεῖα εἰς τήν Γερμανίαν ἠμποροῦν νά ἔχουν ἕνα μεγάλον ἀριθμόν Ἀνατολικῆς Γερμανίας ἔργων, τά ὁποῖα ἐξετέλεσαν κρατικοί καλλιτέχναι ἤ ἀνεξάρτητοι καί μή συμμορφούμενοι (nonkonformist).
Kαί τό Μουσεῖον αὐτό παρουσιάζει ἔργα οὐχί μόνον θύραθεν, ἀλλά καί θρησκευτικά τοιαῦτα, ὅπως τά ἀνωτέρω. Φέρει δηλαδή εἰς τό φῶς ἔργα οὐχί μόνον «εὐλαβῆ», ἀλλά καί ἀφορῶντα γενικά καί σύγχρονα προβλήματα.
Ἰσχυροί καί ἀνίσχυροι τῆς Γῆς: μή πολεμᾶτε τούς θρησκευτικούς θεσμούς, διότι ὁ ἄνθρωπος χρειάζεται εἰς τήν ζωήν του «ἕνα γάντζον», ὅπως ἔλεγεν ὁ Ἀθηναγόρας ὁ πάνυ!
————–
1, Α. Παπᾶ, Χαλκηδόνος, Ἕνας «ἀσταύρωτος» Ἐσταυρωμένος, ὁ Πολίτης 648 (2021). 11.
2. Μ. Schneider, Spannungsvolles Wechselspiel, Publik Forum 6 (2023) 55.
