ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ
“Κάθε προσπάθεια αμφισβητήσεως του Ουκρανικού Αυτοκεφάλου, εισάγει μίαν ανερμάτιστον «νέαν εκκλησιολογίαν», υποσκάπτει την διορθόδοξον ειρήνην και κωλύει την συνεργασίαν και την κοινήν μαρτυρίαν των Ορθοδόξων Εκκλησιών”, επεσήμανε η Α.Θ. Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, κηρύσσοντας, την Τρίτη, 13 Ιουνίου 2023, στην Ι. Θεολογική Σχολή της Χάλκης, την έναρξη Διορθοδόξου Επιστημονικού Συνεδρίου με θέμα: “Η συμβολή των Χαλκιτών καθηγητών και αποφοίτων εις τας διορθοδόξους σχέσεις”.
Ο Παναγιώτατος, στην ομιλία του, υπογράμμισε την πολυδιάστατη προσφορά της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης στην Εκκλησία και την θεολογία, και τη σημασία της για το Οικουμενικό Πατριαρχείο καθώς, όπως είπε, αποτελούσε, το θεολογικό «επιτελικόν διεργαστήριον» της Μεγάλης Εκκλησίας.
“Το «πνεύμα της Χάλκης», ως αυτό τούτο το πνεύμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ήτο ενσάρκωσις ακλονήτου πιστότητος εις την δογματικήν, λειτουργικήν και κανονικήν παράδοσιν της Εκκλησίας, και ανοικτοσύνης προς την ιστορίαν και τον πολιτισμόν. Ήτο αυτονόητον, οι καθηγηταί της Χάλκης να συμμετέχουν εις τα του Πατριαρχείου, ως θεολογικοί σύμβουλοι, ως μέλη Επιτροπών, ως ειδικοί εισηγηταί, ως υπερασπισταί των δικαίων του. Η Χαλκίτις Σχολή ετροφοδότει την Αγίαν του Χριστού Μεγάλην Εκκλησίαν με άριστα κατηρτισμένα, δυναμικά και αφωσιωμένα εις το καθήκον στελέχη. Οι απόφοιτοί της εισήρχοντο εις την Πατριαρχικήν Αυλήν, αυτοί ήσαν οι μελλοντικοί επίσκοποι, η πνευματική ηγεσία της Εκκλησίας. Και είναι βέβαιον, ότι η Χάλκη τους έδινε τα απαραίτητα πνευματικά εφόδια διά την πορείαν αυτήν και την αναγκαίαν προδιάθεσιν και δεκτικότητα διά να αποκτήσουν το «ήθος του Φαναρίου»”.
Στη συνέχεια ο Παναγιώτατος τόνισε:
“Η αγία αποστολή της Εκκλησίας δεν προάγεται επί τη βάσει μιάς «κλειστής» και «εσωστρεφούς» θεολογίας και πνευματικότητος, αι οποίαι αγνοούν ή απορρίπτουν τον κόσμον, διά να διαφυλάξουν αλώβητον την δήθεν απειλουμένην υπό του πολιτισμού, των ιστορικών εξελίξεων και του «εν τω κόσμω» χαρακτήρος της Εκκλησίας, ορθοδοξίαν και καθαρότητα της πίστεως.
Πνεύμα αγάπης, αλληλεγγύης και διαλόγου εδιδάχθημεν εις την Χάλκην οι ομογάλακτοι αδελφοί, εις το θρανίον και το στασίδι, εις την κοινήν μελέτην και την κοινήν τράπεζαν, εις την κοινοβιακήν καθημερινότητα και την απλότητα της βιοτής. Η θεολογία ήτο γνώσις υπαρξιακή και εμπειρική, ήτο απάντησις εις τας πνευματικάς αναζητήσεις του ανθρώπου, έμπνευσις και ώθησις διά καλήν μαρτυρίαν «περί της εν ημίν ελπίδος» και διά καλλίκαρπον εκκλησιαστικήν διακονίαν.
Γνωρίζομεν ότι άνευ των ευθαρσών πρωτοβουλιών του Οικουμενικού Πατριαρχείου όχι μόνον η Ορθοδοξία, αλλά και η εικών του χριστιανικού κόσμου θα ήτο διαφορετική. Και σήμερον, η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία αναπτύσσει δυναμικώς την πανορθόδοξον ευθύνην της, παρεμβαίνει όταν αι περιστάσεις το απαιτούν διά την επίλυσιν χρονιζόντων ή νέων προβλημάτων, επ’ αγαθώ του λαού του Θεού, με αμετακίνητον προσήλωσιν εις την δογματικήν και κανονικήν παράδοσιν της Εκκλησίας. Έμπρακτον επιβεβαίωσιν του πρωτευθύνου ρόλου του Οικουμενικού Θρόνου και επικύρωσιν της ορθοδόξου εκκλησιολογίας και της μακραίωνος καθηγιασμένης εκκλησιαστικής πρακτικής αποτελεί η χορήγησις αυτοκεφάλου καθεστώτος εις την Εκκλησίαν της Ουκρανίας. Κάθε προσπάθεια αμφισβητήσεως του Ουκρανικού Αυτοκεφάλου, εισάγει μίαν ανερμάτιστον «νέαν εκκλησιολογίαν», υποσκάπτει την διορθόδοξον ειρήνην και κωλύει την συνεργασίαν και την κοινήν μαρτυρίαν των Ορθοδόξων Εκκλησιών.”
O Πατριάρχης εξέφρασε στο πρόσωπο του Προέδρου της Εφορείας της Ι. Μονής Αγίας Τριάδος Χάλκης, Σεβ. Μητροπολίτου Γέροντος Δέρκων κ. Αποστόλου, την ευαρέσκειά του για την προσφορά της Εφορείας προς το ιστορικό αυτό καθίδρυμα της Μήτρος Εκκλησίας. “Μονή και Σχολή είναι σήμερον τόπος συναντήσεως και διαλόγου, μελέτης και περισυλλογής, οργανώσεως πολλών θεολογικών, εκκλησιαστικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων”, σημείωσε. Συνεχάρη δε τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου για την επιλογή του θέματος και για την ποικιλία των ενοτήτων και των προσεγγίσεων, καθώς και για την συνολική προσπάθεια που κατέβαλαν για την άρτια διοργάνωση του. Επίσης, ευχαρίστησε τον Θεοφιλ. Επίσκοπο Αραβισσού κ. Κασσιανό, Ηγούμενο της Ι. Μονής Αγίας Τριάδος, για την φροντίδα φιλοξενίας του συνεδρίου, καθώς και προς όλους τους συμμετέχοντες σε αυτό και όλους όσοι συνέβαλαν στην πραγματοποίησή του.
Στο συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την συμπλήρωση 100 ετών από την Διοργάνωση του Πανορθοδόξου Συνεδρίου του 1923 στην Πόλη, συμμετείχαν Αντιπροσωπείες από τα Πατριαρχεία Αλεξανδρείας και Σερβίας και τις Εκκλησίες Κύπρου, Ελλάδος, Πολωνίας και Ουκρανίας.
Μετά τον Παναγιώτατο χαιρετισμούς απηύθυναν ο Πρόεδρος της Εφορείας και ο Ηγούμενος της Ι. Μονής, καθώς και ο Πρόεδρος της Εστίας Θεολόγων Χάλκης, Εντιμολ. κ. Νικόλαος Ξεξάκης, Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ, ενώ αναγνώστηκαν τα Μηνύματα του Μακ. Αρχιεπισκόπου Ν. Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου κ. Γεωργίου, από τον εκπρόσωπό του Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτη κ. Γρηγόριο Ιωαννίδη, και του Μακ. Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, από τον επί κεφαλής της Αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Ελλάδος Σεβ. Μητροπολίτη Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομο. Αναγνώστηκε, επίσης, Μήνυμα της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους, από τον Οσιωτ. Ιερομόναχο κ. Επιφάνιο Παντοκρατορινό.
Ομιλίες πραγματοποίησαν Ιεράρχες, κληρικοί, Πανεπιστημιακοί Καθηγητές, Άρχοντες Οφφικιάλιοι, πολλοί εκ των οποίων είναι απόφοιτοι της Χαλκίτιδος Σχολής.
Το βράδυ της ίδιας ημέρας, ο Παναγιώτατος, συνοδευόμενος από τον Πανοσιολ. Μ. Σύγκελλο κ. Ιάκωβο, μετέβη στη δεξίωση του Αμερικανικού Προξενείου για την επικείμενη εθνική επέτειο της Ανεξαρτησίας.
Φωτό: Νίκος Παπαχρήστου / Οικουμενικό Πατριαρχείο