Επανακυκλοφόρησε το Περιοδικό του Οικουμενικού Πατριαρχείου ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

ΕΠΙΣΗΜΟΝ ΗΘΙΚΟΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΝ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ

Α΄ Ἐποπτεύουσα Συνοδικὴ Ἐπιτροπή

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πισιδίας κ. Ἰώβ, Πρόεδρος

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Προύσης κ. Ἰωακείμ

Καθηγητὴς κ. Κωνσταντῖνος Δεληκωσταντῆς, Διευθυντὴς τοῦ Α΄ Πατριαρχικοῦ Γραφείου

Νικόλαος-Γεώργιος Παπαχρήστου, Διευθυντὴς τοῦ Γραφείου Ἐπικοινωνίας καὶ Τύπου

Γραμματεύς· Διάκονος Ἐπιφάνιος Kamianovych

Β’ Διευθυντὴς Συντάξεως

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πισιδίας κ. Ἰώβ

Συνεργάται

Διάκονος Μελέτιος Στεφανᾶτος

Γεώργιος Ὀρφανίδης

Νικόλαος-Γεώργιος Παπαχρήστου

Τατιάνα Savina

Γ΄ Ὑπεύθυνος ἐκδόσεως τοῦ Περιοδικοῦ

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Προύσης κ. Ἰωακείμ

Περίοδος Γ´1

Ἰανουάριος-Μάρτιος 2023

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Τὸ περιοδικὸν «Ὀρθοδοξία», διαδεχθὲν τὴν «Ἐκκλησιαστικὴν Ἀλήθειαν» (1891-1923) καὶ τὸν «Νέον Ποιμένα» (1919-1923), ἐπισήμους ἐκδόσεις καὶ ὄργανα μαρτυρίας ζωῆς καὶ πληροφορήσεως τῆς ζωῆς, τῆς προσφορᾶς καὶ τῆς μαρτυρίας, οὐ μὴν δὲ καὶ τοῦ μαρτυρίου, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὑπῆρξε καθ’ ὅλα καὶ καθ’ ὅλην τὴν διάρκειαν τῆς πρώτης ἐκδόσεως, ἀληθῶς «ὀρθοδοξίας κρηπίς», «ὀρθοπραξίας μαρτυρία», «κανονικῆς ἀκριβείας τήρησις ἀπαρέγκλιτος», ἐπὶ πᾶσι δὲ καὶ τὸ διάδημα ὁμολογίας τῆς Μεγάλης τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Ἐκκλησίας «μὴ διὰ ῥημάτων μόνον, ἀλλὰ καὶ διὰ πραγμάτων¹ »· τῆς ὁμολογίας «ὅτι ἀνάστασίς ἐστιν, ὅτι ἀνταπόδοσις, ὅτι μυρία ἀγαθά, ὅτι ὁ Χριστὸς Θεός ἐστιν, ὅτι ἡ πίστις ὀρθή² »· ταῦτα κατέχει· ταῦτα ὁμολογεῖ τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, κατὰ τὸ ἀεὶ ἐπίκαιρον ἀπόφθεγμα τοῦ Χρυσορρήμονος Πατρός.

Tὴν σημασίαν τῆς ὁμολογίας ταύτης, τῆς διὰ τῆς «Ὀρθοδοξίας» τοῖς ἐγγὺς καὶ τοῖς μακρὰν κηρυττομένης, ἔχων ἐμπειρίαν καὶ βίωμα ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος, ἅμα τῇ ἀνόδῳ Αὐτοῦ σχεδὸν εἰς τὸν Ἁγιώτατον Ἀποστολικὸν καὶ Πατριαρχικόν Θρόνον, συνέλαβε καὶ ὑλοποίησε τὴν ἐπανέκδοσιν τοῦ Περιοδικοῦ τούτου, ὥστε εἰς πᾶσαν τὴν γῆν νὰ ἐξέρχηται ὁ φθόγγος τῶν κατορθωμάτων τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, ὡς ἄλλου «ποιμενικοῦ αὐλοῦ» τῆς θεολογίας Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, ἐρευνώσης τὰ «βάθη τοῦ Πνεύματος» καὶ δι’ Αὐτοῦ, τοῦ Τελεταρχικοῦ Παναγίου Πνεύματος, «νικώσης τὰς τῶν παντοίων ῥητόρων φάλαγγας³».

Ὅθεν, ὁ Πατριάρχης ἡμῶν διεκήρυττεν, ὅτι «βαθεῖα καὶ εὔλογος τυγχάνει ἡ συγκίνησις, μεθ΄ ἧς ἡ καθ΄ ἡμᾶς Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία χαιρετίζει καὶ ἐπευλογεῖ τὴν Χάριτι Θεοῦ ἐπανέκδοσιν τοῦ ἱστορικοῦ πλέον καταστάντος περιοδικοῦ αὐτῆς Ὀρθοδοξία⁴». Διὰ τῶν λόγων τούτων τῆς «Πατριαρχικῆς καὶ Συνοδικῆς Ἐγκυκλίου ἐπὶ τῇ ἐπανεκδόσει τοῦ περιοδικοῦ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ» ἡ Ἐκκλησία ἀνήγγειλε τῷ πληρώματι αὐτῆς τὴν «χαροποιὸν ἀπόφασιν» τῆς ἐπανεκδόσεως τοῦ ἱστορικοῦ περιοδικοῦ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπὸ τοῦ 1994 καὶ ἑξῆς, ἡ ἔκδοσις τοῦ ὁποίου εἶχεν ἀποτόμως καὶ ἀδίκως διακοπῆ ἀπὸ τοῦ 1963 λόγῳ τῆς ἀναστολῆς λειτουργίας τοῦ ἐν τῇ Πόλει λειτουργοῦντος Πατριαρχικοῦ Τυπογραφείου. Ἀποτελεῖ ἡ ἐπανέκδοσις τῆς Ὀρθοδοξίας ἕνα ἀκόμη κρίκον εἰς τὴν χρυσῆν ἅλυσιν τῶν ἐπιτευγμάτων τῆς εὐκλεοῦς Πατριαρχίας τοῦ κλεΐζοντος τὸν Οἰκουμενικὸν Θρόνον Πατριάρχου τοῦ Γένους.

Καθώς, ὅμως, αἱ συνθῆκαι τῆς συγχρόνου ζωῆς μεταβάλλονται, ἔδοξε τῇ Ἐκκλησίᾳ ὅπως μετασχηματισμός τις ἐπέλθῃ καὶ εἰς τὴν ἔκδοσιν τῆς Ὀρθοδοξίας, μὴ κυκλοφορησάσης κατὰ τὰ τελευταῖα ἔτη ἕνεκα τεχνικῶν δυσχερειῶν, ἀνετέθη δὲ ἀποφάσει Συνοδικῆ τῇ ἐμῇ ἐλαχιστότητι, ὅπως, εὐχαῖς τῆς Αὐτοῦ Θειοτάτης Παναγιότητος, τοῦ Πατριάρχου ἡμῶν, προστῇ τῆς ἱερᾶς ταύτης προσπαθείας, πρὸς δημιουργίαν, ἐν συνεργασίᾳ μετὰ τῶν μελῶν τῆς ἐπὶ τούτῳ καταρτισθείσης Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς καὶ ἑτέρων συνεργατῶν, μιᾶς ἀρτίας καὶ καλαισθήτου ἐκδόσεως, ἀφ΄ ἑνὸς δυναμένης νὰ καλύψῃ τὰς συγχρόνους ἀνάγκας τοῦ εὐσεβοῦς Ὀρθοδόξου πληρώματος καὶ ἐνημέρώσῃ αὐτὸ περὶ τῆς δράσεως καὶ τῆς καθόλου ζωῆς τοῦ ἱεροῦ Κέντρου τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀφ΄ ἑτέρου ἀνταποκρινομένης εἰς τὴν ἱστορίαν τῶν δύο προηγουμένων περιόδων ἐκδόσεως τόσον τοῦ περιοδικοῦ τούτου, ὅσον καὶ τῶν μνημονευθεισῶν προηγηθεισῶν δύο ἐπισήμων ἐκδόσεων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.

Ἐν τῷ πρώτῳ φύλλῳ τῆς Ὀρθοδοξίας, τῆς 30ῆς Ἀπριλίου 1926, ἀναφέρεται διὰ βραχέων ὁ σκοπὸς τῆς ἐκδόσεως αὐτοῦ, ὅστις ἔκτοτε παρέμεινεν ἀναλλοίωτος, καθὼς ἀναλλοίωτος καὶ ἔξω πάσης μεταβολῆς τῶν καιρῶν καὶ τῶν περιστάσεων παρέμεινεν ἡ κενωτικὴ διακονία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὡς Ἡγέτιδος Ἐκκλησίας, ἐν τῷ Ὀρθοδόξῳ στερεώματι· «Ἐν τῷ περιοδικῷ ἡμῶν τούτῳ σοβαρῶς θέλομεν ἐπιστήσει τὴν προσοχὴν ἡμῶν καὶ εἰς τὴν κατὰ τὸ δυνατὸν πληρεστέραν παρακολούθησιν τῆς ὅλης Ἐκκλησιαστικῆς κινήσεως τῆς τε ἡμετέρας καὶ πάσης ἄλλης Ἐκκλησίας, ἔχοντες ὑπ΄ ὄψιν ὅτι ἐξυπηρετοῦμεν τὴν μεταξὺ αὐτῶν ἀμοιβαίαν γνῶσιν τῆς πνευματικῆς καὶ ἠθικῆς αὐτῶν κινήσεως⁵».

Τὸ σκοπὸν καὶ στόχον τοῦτον, τῆς παρακολουθήσεως καὶ κατὰ τὸ δυνατὸν ἀκριβεστέρας καταγραφῆς τῆς ἐκκλησιαστικῆς κινήσεως τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, τῶν συγκροτουσῶν τὸν παναρμόνιον θεσμὸν τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς  καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ καὶ τοῦ λοιποῦ Χριστιανικοῦ κόσμου, διηκόνησεν ἡ Ὀρθοδοξία τόσον κατὰ τὴν πρώτην περίοδον τῆς λειτουργίας αὐτῆς, ὅτε προΐσταντο αὐτῆς ὁ «παρὰ τὸ προηγμένον γῆράς του πυρετώδης καὶ σφριγηλὸς Χριστουπόλεως Μελέτιος⁶ » ὁμοῦ μετὰ τοῦ σοφοῦ τῆς Χαλκίτιδος Σχολῆς Καθηγητοῦ Βασιλείου Ἀντωνιάδου, κατόπιν δὲ ὁ μοναδικὸς τῇ γραφίδι Πριγκηποννήσων Δωρόθεος, ὅσον καὶ κατὰ τὴν δευτέραν περίοδον ἐκδόσεως αὐτῆς, ἀρξαμένην ἐπ΄ αἰσίοις ἀπὸ τοῦ 1994, στόχον ἱερὸν ὃν διηκόνησαν ὁ ἀλήστου μνήμης Πέργης Εὐάγγελος, ὃν διεδέχθησαν τὸ πρῶτον ὁ Μητροπολίτης Γέρων Πριγκηποννήσων Δημήτριος, ὁ ἀπὸ Σεβαστείας, καὶ κατόπιν ὁ Μητροπολίτης Κυδωνιῶν Ἀθηναγόρας. Τὴν ἅλυσιν ταύτην καλεῖται καὶ ἡ παροῦσα Διεύθυνσις τοῦ περιοδικοῦ νὰ συνεχίσῃ, θέλει δὲ καταβάλλει πᾶσαν προσπάθειαν ἵνα καταστῇ ἀνταξία τῆς τιμῆς καὶ τῆς εὐθύνης, ὥστε ἡ «Ὀρθοδοξία» νὰ ἐξακολουθήσῃ νὰ εἶναι τὸ λυχνίδιον τῆς κραταιᾶς Λυχνίας, τῆς ἐπὶ τοῦ ὄρους τῆς Ἑπταλόφου κειμένης καὶ φωτιζούσης φωτὶ ἀνεσπέρῳ τὸ τῆς Οἰκουμένης στερέωμα.

Ὁ Χριστουπόλεως Μελέτιος, ἀναλαβὼν τὴν ἔκδοσιν τῆς Ὀρθοδοξίας ἀπὸ τῆς δημιουργίαςαὐτῆς ἐπὶ εἰκοσαετίαν ὅλην, μέχρι τῆς ἐκδημίας του (1926-1946), ὑπηρέτει αὐτὴν μετὰ ζήλου ἐνθέου καὶ στοργικῆς μερίμνης. Προσφυῶς ἔχει γραφῆ δι΄ αὐτὸν «ὅτι καὶ αὐτὴ ἡ ἵδρυσις τοῦ περιοδικοῦ τούτου κατὰ μέγα μέρος ὀφείλεται εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ Χριστουπόλεως Μελετίου, ἡ δ΄ ἐφεξῆςἀπρόσκοπτος καὶ τακτικὴ ἐμφάνισις τοῦ ἡμετέρου περιοδικοῦ ὀφείλεται εἰς τὸν ζῆλον καὶ τὸ ἐνδιαφέρον, τὴν στοργὴν καὶ τὴν μέριμναν, τὴν ὁποίαν ἐπεδείκνυε καὶ κατέβαλλεν ὑπὲρ αὐτοῦ, ὅπερ καὶ ἐθεώρει ὡς πνευματικόν του δημιούργημα». Ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ ζήλου διεπνέοντο καὶ οἱ διάδοχοι αὐτοῦ ἐν τῇ Διευθύνσει τῆς ἐκδόσεως τῆς Ὀρθοδοξίας κατὰ τὰς δύο περιόδους τῆς λειτουργίας αὐτῆς. Ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ ζήλου διαπνέεται καὶ ἡ νῦν Διεύθυνσις μετὰ τῆς Ἐποπτευούσης Ἐπιτροπῆς καὶ τῶν λοιπῶν συντελεστῶν τοῦ περιοδικοῦ, ἐπιθυμοῦσα ὅπως, εὐχαῖς τῆς Α. Θ. Παναγιότητος, τοῦ Πατριάρχου ἡμῶν, φέρῃ εἰς πέρας τὴν ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας ἀνατεθεῖσαν αὐτῇ ἐντολήν.

Ἡ Ὀρθοδοξία, κατὰ τὴν τρίτην περίοδον τῆς λειτουργίας αὐτῆς, ἀποβλέπει εἰς τὴν παροχὴν ἐγκύρων πληροφοριῶν διά τε τὰ ἀνὰ τὴν Οἰκουμένην τέκνα τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸν ἱστορικὸν τοῦ μέλλοντος, εἰς μίαν ἐποχήν, καθ΄ ἣν ῥαγδαία παρατηρεῖται αὔξησις τῆς προσφορᾶς πληροφοριῶν, οὐχὶ  ὅμως  πάντοτε ἀξιοπίστων καὶ ἀληθῶν, ἡ δὲ ἀκρίβεια καὶ ἐγκυρότης θυσιάζονται πρὸς χάριν τῆς ποσότητος. Ἔργον τοίνυν τῆς συγχρόνου Ὀρθοδοξίας εἶναι, συμφώνως τῇ δημιουργηθείσῃ παραδόσει τῶν δύο προηγουμένων περιόδων λειτουργίας αὐτῆς, ἡ -κατ΄ ἐπιλογὴν λόγῳ τῆς πληθώρας αὐτῶν⁷ – δημοσίευσις τῶν ἐπισημοτέρων Πατριαρχικῶν καὶ Συνοδικῶν κειμένων, τῶν ὁμιλιῶν, μελετῶν, βιβλιοκρισιῶν καὶ νεκρολογιῶν ἱεραρχῶν τοῦ Θρόνου, κατηξιωμένων Καθηγητῶν καὶ λοιπῶν προσωπικοτήτων, συνδεομένων μετὰ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, καθὼς καί τῶν ἐπισήμων Χρονικῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἤτοι τῆς κενωτικῆς καὶ θυσιαστικῆς διακονίας τοῦ Παλλαδίου τοῦ Γένους ὑπὲρ τῆς καθόλου Ὀρθοδοξίας καὶ τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ.

Ἡ σύγχρονος Ὀρθοδοξία ὀφείλει νὰ ἔχῃ τὴν ἐμπρέπουσαν εἰς τὸ ἐπίσημον ὄργανον τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας ἀξίαν, νὰ ἀποτελῇ συνέχειαν ἐπιπέδου τῶν δύο προηγουμένων περιόδων τῆς ἐκδόσεως τοῦ περιοδικοῦ, καθότι, διαγράψασα σημαίνουσαν καὶ δὴ καὶ ἀνεπανάληπτον ἱστορικὴν πορείαν ἐν τῇ καθόλου ἱστορίᾳ τοῦ Θρόνου καὶ καταστᾶσα ἤδη ἀπὸ τὰς ἀρχὰς τοῦ προηγουμένου αἰῶνος τὸ «μὴ ἐξαιρετέον» δι΄ αὐτόν, φέρει βαρὺ ὄνομα καὶ παράδοσιν εὐθύνης, διότι «ὁμιλοῦντες περὶ Ὀρθοδοξίας οὐδὲν ἄλλο νοοῦμεν εἰμὴ αὐτὴν τὴν ὀρθῶς νοουμένην καὶ ἀπαράφθορον τηρουμένην χριστιανικὴν θρησκείαν, αὐτὸν τὸν γνήσιον χριστιανισμόν, καὶ ἐν οἷς διαλαμβάνει περὶ τῶν πιστευτέων, περὶ τῶν ἄρθρων τῆς πίστεως, καὶ ἐν οἷς ὑφηγεῖται τὰ πρακτέα, ὑπογράφει διδάγματα καὶ παραγγέλματα περὶ λατρείας θεαρέστου καὶ περὶ βίου χριστιανοπρεποῦς⁸ ».

Διὰ τῶν συντόμων σκέψεων τούτων ἡ Διεύθυνσις τοῦ Περιοδικοῦ ἔχει δι΄ἐλπίδος ὅτι, διὰ τῆς συντόνου ἐργασίας αὐτῆς μετὰ τῶν λοιπῶν συντελεστῶν τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀγαθὰς θέλει προσφέρει τῇ κοινῇ Μητρὶ ἡμῶν Ἁγίᾳ τοῦ Χριστοῦ Μεγάλῃ Ἐκκλησίᾳ ὑπηρεσίας, δι’ εύχῶν δὲ τοῦ σεπτοῦ Προκαθημένου αὐτῆς θέλει καταστῆ τοῖς ἐντευξομένοις «Θεὸς τὸ θησαύρισμα καὶ Θεοῦ φόβος, ἐλπὶς δὲ κουφίζουσα τὰς ἀκηδίας⁹ ».

+ ὁ Πισιδίας Ἰώβ

1  Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς τόν Ἅγιον μάρτυρα Λουκιανόν, PG 50,526.
2  Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς Ἑβραίους Ὁμιλία Ζ΄, PG 63,63.
3  Πρβλ. Ἀπολυτίκον Ἀγίου Γρηγορίου Θεολόγου, Μηναῖον Ἰανουαρίου, Ἀποστολικὴ Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, 1961, 222.
4  «Πατριαρχικὴ καὶ Συνοδικὴ Ἐγκύκλιος ἐπὶ τῇ ἐπανεκδόσει τοῦ περιοδικοῦ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ», Ὀρθοδοξία, 1994, 13. 10 OΡΘΟΔΟΞΊΑ|ORTHODOXIA
5  Ὀρθοδοξία, 1926
6  Κωνσταντινίδου Χρυσοστόμου, «Ὁ Χριστουπόλεως Μελέτιος», Ὀρθοδοξία, 1946, 259.
7  Τὸ σύνολον τῶν κειμένων τούτων, πολλάκις μεταπεφρασμένον εἰς πλείστας ἑτέρας γλώσσας, δύναται πᾶς ἐνδιαφερόμενος ἵνα ἀναζητήσῃ δημοσιευόμενον εἰς τὴν ἐπίσημον ἱστοσελίδα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, μεθ΄ ἧς ἡ Ὀρθοδοξία συνεργάζεται πρὸς ἐπαρκῆ καὶ ἔγκυρον ἐνημέρωσιν τῶν πιστῶν τέκνων τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας.
8  «Τὸ πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας», Ὀρθοδοξία, 1926, 3.

9  Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Ἔπη εἰς ἑαυτόν, Ποίημα ΛΕ΄, PG 37, 1322-1323.