16.4 C
Athens
Παρασκευή, 19 Απριλίου, 2024

Λογοτεχνία και Τουρκισμός κατά την ύστερη Οθωμανική περίοδο

Γεώργιος Γκοβέσης

Η περίοδος που ο Ομέρ Σεϊφεττήν έγραψε το μυθιστόρημα “Το Ημερολόγιο Ενός Αρμένιου Νέου” (τίτλος του συγγραφέα “Οι επτά κοιμούμενοι” ή “Οι άνθρωποι των σπηλαίων”, Ashab Kehfimiz) τοποθετείται στα τέλη των Βαλκανικών Πολέμων οι οποίοι κόστισαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία την απώλεια του μεγαλύτερου μέρους των ευρωπαϊκών εδαφών της (Ρούμελη), αν και το έργο εκδόθηκε με ορισμένες προσθήκες το 1918 οπότε έχουμε και περαιτέρω συρρίκνωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας λόγω της ήττας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο που έχει στο μεταξύ μεσολαβήσει. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία έχει πλέον περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό σε εδάφη που κατοικούνται από μεγάλους μουσουλμανικούς πληθυσμούς σημαντικό μέρος των οποίων είναι πρόσφυγες προερχόμενοι από “απολεσθέντα” εδάφη των Βαλκανίων στα οποία δημιουργήθηκαν κράτη από Χριστιανούς πρώην υπηκόους της, καθώς και από περιοχές της Κριμαίας και του Καυκάσου που είχαν καταληφθεί παλαιότερα από τους Ρώσους. Είναι πλέον φανερό ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία εάν συνεχίσει να υπάρχει με το υφιστάμενο καθεστώς θα πρέπει να στηριχτεί στους πληθυσμούς αυτούς. Ο ίδιος ο Ομέρ Σεϊφεττήν από την πλευρά του πατέρα του είναι καυκασιανής καταγωγής.

Την ίδια περίοδο ο τουρκικός εθνικισμός βρίσκεται στο στάδιο της διαμόρφωσής του ενώ στην πολιτική σκηνή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κυριαρχούν οι Νεότουρκοι. Την περίοδο αυτή μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους γίνεται πλέον φανερό ότι στόχος των Νεότουρκων είναι η δημιουργία ενός τουρκικού έθνους-κράτους όμως, ο σταδιακός εκτουρκισμός της εκπαίδευσης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε ήδη ξεκινήσει από την εποχή του σουλτάνου Αμπντουλχαμίντ Β’.

Σε αυτή την περίοδο που ο Νιγιαζή Μπερκές έχει χαρακτηρίσει ως τον πιο μακρύ αιώνα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εμφανίζεται και ο συγγραφέας Ομέρ Σεϊφεττήν. Ο Ομέρ Σεϊφεττήν, όπως και ο ίδιος αναφέρει στον πρόλογο στο μυθιστόρημα αυτό επιτίθεται εναντίον του Οθωμανισμού συμπλέοντας πλήρως με το Ζιγιά Γκιοκάλπ και τους υπόλοιπους θεμελιωτές του τουρκικού εθνικισμού και υπερασπίζεται την ιδεολογία του τουρκισμού την οποία συστηματικά καλλιέργησε ο Γκιοκάλπ. Πιο συγκεκριμένα υποστηρίζει ότι η ιδεολογία του Οθωμανισμού εξυπηρετούσε τους στόχους των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για απόσχιση. Σύμφωνα με τον ίδιο όσοι υποστηρίζουν αυτή την ιδεολογία οδήγησαν στην αποδυνάμωση του τουρκικού στοιχείου τόσο σε εθνικό όσο και σε πολιτιστικό επίπεδο και η εμπειρία και τα γεγονότα απέδειξαν ότι οι Τούρκοι θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τη δύσκολη αυτή περίοδο μόνο αν υιοθετούσαν τον Τουρκισμό. Ταυτόχρονα το μυθιστόρημα αυτό αποτελεί και εξιστόρηση των σημαντικότερων πολιτικών γεγονότων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά την περίοδο 1908-1913 εστιάζοντας στην ιδεολογική διαμάχη μεταξύ Οθωμανισμού και Τουρκικού Εθνικισμού. Πρόκειται για μια εξιστόρηση της περιόδου αυτής από την οπτική γωνία ενός Τούρκου εθνικιστή. […] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή

Η ζωή και το έργο του συγγραφέα

Η πορεία προς τη διαμόρφωση της τουρκικής εθνικής ταυτότητας και ο Ομέρ Σεϊφεττήν

Κύρια ιδεολογικά ρεύματα και εξελίξεις κατά την ύστερη οθωμανική περίοδο και ο Ομέρ Σεϊφεττήν ως εκπρόσωπος του Τουρκισμού

Σχετικά με το μυθιστόρημα

Πρόλογος του συγγραφέα

Οι επτά κοιμούμενοι ή οι άνθρωποι των σπηλαίων

Παράρτημα

Βιβλιογραφία

Ο Γεώργιος Γκοβέσης γεννήθηκε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 1968, κατάγεται από την Ορεινή Κορινθία και είναι μόνιμος κάτοικος Ξάνθης. Το 1990 αποφοίτησε από το τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών, το 1993 έλαβε μεταπτυχιακό Master of Arts Πολιτικών Επιστημών από το Πανεπιστήμιο Κωνσταντινουπόλεως ως υπότροφος του Οικουμενικού Πατριαρχείου και το 2002 αναγορεύθηκε διδάκτορας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Βιβλία, επιστημονικές εργασίες και άρθρα του έχουν δημοσιευτεί στην Ελλάδα και στην Τουρκία. Τα βιβλία του είναι τα εξής:

«Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ Η ΘΡΑΚΗ ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΗ ΦΑΣΗ-Ο κίνδυνος απώλειας της Μακεδονίας και της Θράκης για τον Ελληνισμό με τη δημιουργία της Μεγάλης Βουλγαρίας της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου το Μάρτιο του 1878 και η αντίδραση των ελληνικών συλλόγων της Κωνσταντινούπολης με υπόμνημα προς τις μεγάλες δυνάμεις», Εκδόσεις Σπανίδη, Ξάνθη 2022.

Λογοτεχνία και Τουρκισμός κατά την ύστερη Οθωμανική περίοδο – Εκδόσεις Σπανίδη, Ξάνθη 2007.

Ötekinin Hikayeleri Ceren yayınları, Αδριανούπολη 2005.

ATİNA’DAN ESKİ TANIDIKLAR (LAKAPLILAR) Ceren yayınları, Αδριανούπολη 2004.

Πολιτική μεταρρύθμιση και Τύπος στα Βαλκάνια: Η περίπτωση της «Σαββατιαίας Επιθεωρήσεω» στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά την πρώτη συνταγματική μεταρρύθμιση το 1878, Εκδόσεις Σπανίδη, Ξάνθη 2004.

Boyacıköy Semaları: Ben de Boyacıköylüyüm Martı yayınları, Αδριανούπολη 2003.  

Το οθωμανικό θέατρο και η γέννηση του τουρκικού εθνικισμού: Το έργο των Ταχσίν Ναχίντ και Ρουχσάν Νεββαρέ «Ο Νεότουρκος», Εκδόσεις Σπανίδη, Ξάνθη 2003.

1878’de Şark Meselesi ve Osmanlı Rum Basını Yaprak Yayınevi, Κωνσταντινούπολη 2002.

Σχετικά άρθρα

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ