Του Αρχιμανδρίτου του Οικουμενικού Θρόνου Γεράσιμου Φραγκουλάκη
Αννόβερο Γερμανίας
Γ’ Χαιρετισμοί – «Προσευχή: Μετάθεση του νου στον ουρανό»
“Ξένον τόκον ιδόντες, ξενωθώμεν του κόσμου, τον νουν εις ουρανόν μεταθέντες”.
(Αφού είδαμε τόσο παράξενη γέννηση, ας αποξενωθούμε από τον κόσμο μεταθέτοντας το νου μας στον ουρανό), ακούσαμε στους Γ΄Χαιρετισμούς. Πώς γίνεται όμως να μεταθέσουμε το νου μας στον ουρανό; Υπάρχει τρόπος για να γίνει αυτό; Ναι, μπορούμε όχι μόνο το νου αλλά ολόκληρη την ύπαρξή μας να μεταφέρουμε στον ουρανό χρησιμοποιώντας ως κλίμακα, ως όχημα την προσευχή. Η προσευχή είναι Θεοπαράδοτη από τον ίδιο τον Κύριο, ο οποίος και ο ίδιος προσευχόταν και μας άφησε και τύπο προσευχής, το υπόδειγμα της Κυριακής Προσευχής, του γνωστού σε όλους μας “Πάτερ ημών…”.
Τι είναι όμως η προσευχή; Η προσευχή είναι η ζωή της ψυχής και ο δρόμος που μας ενώνει με το Θεό. “Όποιος δεν προσεύχεται στο Θεό και δεν επιθυμεί τη θεία συναναστροφή, είναι άψυχος και νεκρός” πνευματικά, λέει ο Ιερός Χρυσόστομος και ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος λέει ότι “όπως το σώμα χρειάζεται τον αέρα για να αναπνέει, έτσι και η ψυχή χρειάζεται την αδιάκοπη θύμηση του Θεού, δηλαδή την προσευχή”. Επομένως χωρίς την προσευχή ο άνθρωπος δε μπορεί να ζήσει.
Σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος “η προσευχή είναι η συναναστροφή και η ένωση του ανθρώπου με το Θεό… αποτελεί συμφιλίωση με το Θεό… είναι μητέρα των δακρύων… συγχώρηση των αμαρτημάτων, γέφυρα που σώζει από τους πειρασμούς, τοίχος που μας προστατεύει από τις θλίψεις… είναι έργο των Αγγέλων… πηγή των αρετών, πρόξενος των χαρισμάτων, αφανής πρόοδος, τροφή της ψυχής, φωτισμός του νου, πέλεκυς που χτυπά την απόγνωση, απόδειξη της ελπίδας, διάλυση της λύπης… μείωση του θυμού, καθρέπτης της πνευματικής προόδου… αποκάλυψη των μελλοντικών πραγμάτων, σημάδι της πνευματικής δόξας που έχει κανείς. Η προσευχή είναι γι’ αυτόν που προσεύχεται πραγματικά δικαστήριο και κριτήριο και βήμα του Κυρίου, πριν από το μελλοντικό βήμα της κρίσεως, της Δευτέρας Παρουσίας”.
Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να προσευχόμαστε, ο Ιερός Χρυσόστομος μας υποδεικνύει τις προϋποθέσεις που πρέπει να έχει η προσευχή μας για να εισακουσθεί από το Θεό.
– Να είμαστε άξιοι να λάβουμε αυτό που ζητούμε.
– Να προσευχόμαστε σύμφωνα με τους νόμους του Θεού.
– Να είναι συνεχής και επίμονος η προσευχή μας.
– Να μη ζητούμε γήινα πράγματα.
– Να ζητούμε εκείνο το οποίο συμφέρει τις ψυχές μας.
– Να κάνουμε κι εμείς ό, τι εξαρτάται από μας.
Δημιουργείται η εντύπωση πολλές φορές ότι την προσευχή μας δεν την ακούει ο Θεός. Λέτε να έχει λόγους ο Θεός να μη μας ακούσει; Όχι βέβαια! Ο Χριστός είναι πάντα δίπλα μας και μας ακούει. Πρέπει όμως να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είναι γκουρού ή μάγος για να μας κάνει όλα τα χατίρια. Κι αν φαίνεται κάποιες στιγμές ότι δεν μας ακούει και δεν ανταποκρίνεται στα αιτήματα μας γίνεται για να συνεχίζουμε να προσευχόμαστε και να μην επαναπαυόμαστε έτσι εύκολα, αλλά να συνεχίζουμε να προοδεύουμε πνευματικά ή διότι δεν είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε την εκπλήρωση των αιτημάτων μας ή γιατί πολλές φορές αυτά που ζητούμε δεν είναι συμφέροντα για την ψυχή μας. Η προσευχή απαιτεί αγαπητική διάθεση με το Θεό. Για να αναπτύξουμε όμως τέτοια σχέση με το Θεό πρέπει να μας χαρακτηρίζει η ταπείνωση. Σε διαφορετική περίπτωση με την προσευχή που νομίζουμε ότι κάνουμε, δεν ζητούμε τη βοήθεια του Θεού αλλά με έπαρση και εγωισμό του λέμε τι πρέπει αυτός να κάνει. Ο Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης έλεγε: “Εάν θέλεις να “πιάσεις” τον Θεό, για να σε ακούσει, όταν προσευχηθείς, γύρισε το κουμπί στη ταπείνωση, γιατί σ’ αυτήν την συχνότητα εργάζεται ο Θεός”.
Υπόδειγμα ταπείνωσης και προσευχής αποτελεί και η Παναγία μας, και όλο αυτό το έργο το απολυτρωτικό το οποίο επιτελέσθηκε από τον Κύριο, δεν θα γινόταν αν η Παναγία μας δεν ήταν ταπεινή. Και το μεγάλο αυτό μήνυμα της σωτηρίας της ανθρωπότητας όταν ταπεινά δέχτηκε από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ, σε προσευχή βρισκόταν. Και τώρα εκεί στον ουρανό που βρίσκεται, συνεχίζει να προσεύχεται και να μεσιτεύει για όλους εμάς. Απολαμβάνουμε τη χάρη της και την πρεσβεία που απόκτησε με την υποταγή της στην προαιώνια βουλή του Θεού. Αξιώθηκε να γίνει τροφός του Κτίστου της και ο Υιός της, ανταποδίδοντας το χρέος, της έδωσε τη χάρη να γίνει “τροφός”, τροφοδότης όλης της κτίσεως και της νοερής και της λογικής και δίδει άφθονη την τροφή και κάθε απόλαυση και ευφροσύνη που προέρχεται από τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος.
Όπως λέει ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας, στη Θεία Λειτουργία ο Βαπτιστής του Χριστού είναι εκείνος που προσκαλεί στο ιερό και σωτήριο τραπέζι ως “δειπνοκλήτωρ και νυμφαγωγός”. Ο Χριστός είναι “νυμφίος και πανηγυριάρχης”. Και η ανύμφευτος Νύμφη, η Παναγία μας είναι εστιάτωρ και τροφός των καλεσμένων. Όπως τα δένδρα δεν μπορούν να καρπίσουν αν δεν πίνουν νερό, έτσι κι εμείς δε μπορούμε να παράγουμε καρπούς της ευσεβείας, αν δεν ποτιζόμαστε με τις προσευχές, λέει ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος.
Μην ξεχνούμε ότι περνούμε δύσκολους καιρούς και χρειάζεται πολλή προσευχή. Να θυμόμαστε τη μεγάλη ανάγκη που έχει ο κόσμος σήμερα. Να ευχόμαστε για τη γενική εξωφρενική κατάσταση όλου του κόσμου, να λυπηθεί ο Χριστός τα πλάσματά του, γιατί βαδίζουν στην καταστροφή, να επέμβει θεϊκά στην εξωφρενική εποχή που ζούμε, γιατί ο κόσμος οδηγείται στη σύγχυση, στην τρέλα και στο αδιέξοδο, λέει ο Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης.
Με τη χάρη του Θεού και την μητρική προστασία της Παναγίας μας, ας αξιωθούμε και το υπόλοιπο διάστημα της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής να το διαβούμε με νηστεία και προσευχή.
