Ὁμιλία τῆς Α.Θ.Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατά τήν χοροστασίαν εἰς τόν Ἱερόν Ναόν Γενεθλίων τῆς Θεοτόκου Βελιγραδίου (1 Φεβρουαρίου 2023)
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Σηλυβρίας κύριε Μάξιμε, Ἀρχιερατικῶς Προϊστάμενε τῆς Περιφερείας Ὑψωμαθείων,
Σεβαστοί Πατέρες,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες,
Μέ πολλή χαρά προσήλθαμε καί ἐφέτος στόν ἱστορικό αὐτό ναό τῆς εὐσεβείας μας, μετά τήν περυσινή ἀπουσία μας λόγῳ τῆς μεταβάσεώς μας εἰς τήν γενέτειρά μας Ἴμβρον, ὅπου καί εἴχαμε τελέσει τά ἐγκαίνια τοῦ ναΐσκου τοῦ Ἁγίου Τρύφωνος τῆς Κοινότητος Σχοινουδίου. Σήμερα, μέσα σέ ἑόρτιο λειτουρ-γική σύναξι, προσευχηθήκαμε ἐδῶ στήν Κοινότητα Παναγίας Βελιγραδίου ὅλοι μαζί ὑπέρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου, τῆς τόσο σκληρῶς δοκιμαζομένης λόγῳ τοῦ ἀποτρόπαιου πολέμου τῆς Ρωσσικῆς Ὁμοσπονδίας ἐναντίον τῆς ἡρωϊκῶς ἀγωνιζομένης Οὐκρανίας, ἐπί ἕνα ἔτος σχεδόν, ἀλλά καί ὑπέρ εὐσταθείας τῶν Ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν, τῆς κλυδωνιζο-μένης ἐσχάτως ἐξαιτίας τῶν κατάφωρα ἀντικανονικῶν καί βαθύτατα ἀντιεκκλησιολογικῶν ἐνεργειῶν τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας. Πρό παντός, ὅμως, προσευχηθήκαμε ὑπέρ τοῦ ἀνθρώπου. Τοῦ κάθε ἀνθρώπου, τοῦ μοναδικοῦ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.
Διότι ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ εἶναι μία ἀνεπανάληπτη προσωπικότητα μέ ἰδιαιτέρα μοναδική ἀξία. Αὐτό εἶναι καί τό μήνυμα τῆς σημερινῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Μάρτυρος Τρύφωνος, τοῦ προστάτου τῶν γεωργῶν, τῶν ἀμπελουργῶν, τῶν κηπουρῶν καί ὅλων ἐκείνων πού ἀσχολοῦνται ἐν γένει μέ την καλλιέργεια τῆς γῆς. Ἡ Ἐκκλησία δέν ὑπῆρξε ποτέ κλειστή λέσχη πλουσίων καί χῶρος συνανα-στροφῆς τῶν κοινωνικῶς ὑψηλά ἱσταμένων. Ἀντιθέτως, ἐνδιαφέρεται γιά τήν σωτηρία τοῦ κάθε ἀνθρώπου, ἄνευ διακρίσεων.
Ἄλλωστε, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε πάροικοι στή γῆ, διότι «οὐκ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλά τήν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν». Ὅταν πιστεύσουμε σέ αὐτήν τήν ἀλήθεια, τότε ὅλα γίνονται πιό εὔκολα, τείνουμε περισσότερο πρός τήν ἁγιότητα, γινόμαστε ἤδη ἀπό τήν παροῦσα ζωή μέτοχοι τῆς ἁγιότητος Ἐκείνου. Φθάνει μόνον νά ὁμολογήσουμε: «Πιστεύω, Κύριε, ὅτι σύ εἶσαι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ καί τά πάντα εἶναι δικά Σου, καί αὐτή ἀκόμη ἡ ζωή μας». Αὐτό ἀποδεικνύει ἡ ὕπαρξι τῶν πολλῶν ἱερῶν ναῶν, ἁγιασμάτων καί προσκυνημάτων τῶν Πατέρων μας. Ὅλα αὐτά δείχνουν τήν ἔμφυτη τάση καί ὁρμή τοῦ ἀνθρώπου πρός τό θεῖο, τό ὑπερβατικό, ἀπό τό ὁποῖον, ἰδιαιτέρως σήμερα, λαμβάνει τήν δύναμη καί τό θάρρος, ὥστε νά νικᾷ τούς παντοίους ἀπειλητικούς ὁρατούς καί ἀοράτους ἐχθρούς.
Διά τόν ἄνθρωπον ἐσταυρώθη ὁ Θεός. Τόν δικόν του σταυρόν αἴρει καί ὁ κάθε ἄνθρωπος. Συσταυροῦται γιά νά συζήσῃ μέ τόν Χριστό διά τῆς πίστεως εἰς Αὐτόν, διά τῆς προσηλώσεώς του στήν ἐκπλήρωσι τῶν ἐντολῶν Ἐκείνου καί σέ ὅσα ὅσια καί ἱερά μᾶς ἐκληροδότησαν οἱ Πατέρες μας. Ἔστω, εἴμεθα ὀλίγοι, ἀλλά ἀμέτρητοι στά μάτια τοῦ Θεοῦ!
Λοιπόν, πρός ἐσᾶς τούς ἀμέτρητους ἀπευθυνόμεθα αὐτήν τήν στιγμήν καί σᾶς εὐχαριστοῦμε θερμῶς γιά τήν υἱϊκήν ὑποδοχήν τήν ὁποίαν ἐπεφυλάξατε πρός τό ταπεινό μας πρόσωπο σήμερα. Εὐλογοῦμε δέ ἀπό καρδίας τό ὑπό τήν πνευματικήν καθοδήγησιν τοῦ καθ᾽ ὅλα ἀξίου Ἐπόπτου τῆς Περιφερείας Ὑψωμαθείων Ἱερωτάτου καί λίαν ἀγαπητοῦ ἀδελφοῦ ἁγίου Σηλυβρίας ἐνταῦθα ἐπιτελούμενον ἔργον, διότι καθώς ἐπισκοποῦμε τά καθ᾽ ἡμᾶς πράγματα, βλέπουμε ὑπό ποῖες συνθῆκες ἐπιτελεῖται σήμερα ἐδῶ ἡ ἱερή προσπάθεια τῆς συντηρήσεως καί τῆς διαφυλάξεως τῆς πολυτίμου αὐτῆς πνευματικῆς καί ὑλικῆς κληρονομίας τῶν Πατέρων μας, ἀλλά καί τῆς μεταδόσεως στίς ἐπερχόμενες γενεές τοῦ πυρσοῦ τῆς παρακαταθήκης ταύτης ἀνημμένου.
Ἀπευθυνόμενοι δέ πρός τήν ὑπό τήν προεδρείαν τῆς Εὐγενεστάτης κυρίας Βασιλικῆς Κατσώνη νέας Ἐκκλησιαστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κοινότητος, ἐκφράζομεν τάς θερμοτέρας συγχαρητηρίους εὐχάς μας διά τήν ἀξίαν ἐκλογήν ὅλων τῶν νέων μελῶν κατά τάς προσφάτους Κοινοτικάς ἐκλογάς τῆς Ὁμογενείας μας. Συγχρόνως δέ ἐπιθυμοῦμε νά ὑπενθυμίσουμε ὅτι ὅλοι μας, ἀπό τοῦ Πατριάρχου μέχρι καί τοῦ νεωτέρου κληρικοῦ, μέχρι καί τοῦ νεωτέρου κοινοτικοῦ παράγοντος, εἴμαστε στρατευμένοι στήν ὑπηρεσία τῆς Μητρός Ἐκκλησίας καί ἔχουμε χρέος ἔναντι τῆς ἱστορίας καί τοῦ Γένους νά καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια πρός ἀνταπόκρισι στίς αὐξημένες ἀπαιτήσεις τοῦ καιροῦ μας. Ἐάν θά ἀρκοῦσαν δύο μόνον λόγια πρός ὑπογράμμισιν τῆς κατά τήν στιγμήν αὐτήν τῆς ἱστορίας μας ὀφειλῆς μας, τά λόγια αὐτά θά ἦταν οἱ παραινέσεις τοῦ Κυρίου πρός τούς μαθητές Του στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ: «Γρηγορεῖτε καί προσεύχεσθε, ἵνα μή εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν»!
Περαίνοντες τόν λόγον, θά ἦταν παράλειψί μας νά μήν ἐπαναλάβουμε κατά τήν ἡμέρα πού τιμοῦμε ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Ἁγίου Τρύφωνος τούς ἁπανταχοῦ κηπουρούς, ἀνθοκόμους καί ἐν γένει τούς ἀγρότας, τό διαρκές κάλεσμα τῆς Μητρός Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως γιά προστασία τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος. Τό κάλεσμά μας δέ αὐτό, ἰδίως σήμερα, συνοδεύεται καί ἀπό τήν ὁλόθερμη προσευχή μας ὑπέρ τοῦ σκληρῶς δοκιμαζομένου ἐπί τῆς κλίνης τῆς ἀσθενείας Ἱερω-τάτου Μητροπολίτου Περγάμου κυρίου Ἰωάννου. Ὁ ἅγιος Περγάμου, ὁ σπουδαιότερος Ὀρθόδοξος θεολόγος τοῦ 20οῦ αἰῶνος καί μέχρι τῆς σήμερον, κατά δέ τόν Ἁγιώτατον Πάπαν Ρώμης Φραγκῖσκον, ὁ σπουδαιότερος θεολόγος τῆς Χριστιανοσύνης ὁλοκλήρου, ὑπῆρξεν ὁ κύριος ἐκφραστής τῆς εὐχαριστιακῆς ἐκκλησιολογίας καί θεμελιωτής τῆς θεολογικῆς οἰκολογίας καί σφράγισε μέ τή θεολογική του σκέψη τήν μαρτυρία καί τόν ἀγῶνα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὑπέρ τῆς προστασίας τῆς κτίσεως. Ὁ πολιός ἀδελφός Ἱεράρχης ἦταν συγκυρηναῖος τῆς ἡμετέρας Μετριότητος καί πρωτοστάτησε σέ ὅλα τά σημαντικά γεγονότα τῆς ταπεινῆς Πατριαρχίας μας, μέ κορυφαία στιγμή τήν συμμετοχή του στίς ἐργασίες τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ὡς ἐξέχον μέλος τῆς ἡμετέρας Πατριαρχικῆς Ἀντιπροσωπείας καί πρῶτος σύμβουλος τοῦ Προέδρου τῆς Συνόδου.
Πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες εἴχαμε τήν εὐκαιρία νά ἐπικοινωνήσουμε τηλεφωνικά μαζί του καί νά τοῦ μεταφέρουμε τήν ἀγάπη καί τίς εὐχές μας γιά ταχεῖα ἀνάρρωσι. Σήμερα, ἀπό ἐδῶ, ἀπό τήν Παναγία τοῦ Βελιγραδίου καί ἐνώπιον ὅλων ὑμῶν, καθώς καί τοῦ ἀγαπημένου μαθητοῦ του ἁγίου Σηλυβρίας, ἐπιλαμβανόμεθα τῆς εὐκαιρίας γιά νά ἐκφράσουμε στόν ἅγιο Περγάμου τήν ἀπέραντη εὐγνωμοσύνη καί τόν σεβασμό τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας καί ἡμῶν προσωπικῶς γιά ὅλα ὅσα θυσιαστικῶς προσέφερεν εἰς Αὐτήν, μαζί μέ τίς ἐγκάρδιες εὐχές μας γιά τήν ἄνωθεν ἐνίσχυσιν αὐτοῦ, τῇ μεσιτείᾳ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Τρύφωνος, στή δοκιμασία που βιώνει.
Μέ αὐτές τίς σκέψεις, εὐλογοῦμε ὅλους ἐσᾶς τούς προσελθόντας, ἐπικαλούμενοι πλουσίαν τήν εὐλογίαν τοῦ Θεοῦ ἐφ᾽ ὑμᾶς καί τούς οἴκους σας. Χρόνια πολλά!