Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Από την Αρχιγραμματεία της Ιεράς Συνόδου της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας, δημοσιοποιήθηκε σήμερα κείμενο σχετικά με την μεταπτυχιακή εργασία
του Αρχιμανδρίτoυ π. Γρηγορίου Φραγκάκη, Αρχιγραμματέως της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου (όπως είναι ο σωστός τίτλος του και όχι «Ἀρχιγραμματέως τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας», όπως αναφέρεται στο κείμενο της Εκκλησίας της Αλβανίας) για «τό ἐν Οὐκρανίᾳ ἐκκλησιαστικό ζήτημα».
Από καιρό ήθελα να γράψω κάποιες σκέψεις για την στάση της Εκκλησίας της Αλβανίας στο Ουκρανικό και το σημερινό ανακοινωθέν μου δίνει την αφορμή.
Βέβαια η απάντηση και στην σημερινή επιχειρηματολογία βρίσκεται στο Γράμμα του Οικουμενικού Πατριάρχου προς τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο στις 20 Φεβρουαρίου 2019. Οπότε αυτό το Γράμμα πρέπει να εμπεδώσει η Εκκλησία της Αλβανίας, η οποία – δυστυχώς – στο σημερινό κείμενό της διατυπώνει οργανωσιακού τύπου κατηχητικά φληναφήματα για την εγκυρότητα των χειροτονιών, του στυλ: «…ὅπως μία ἠλεκτρική συσκευή δέν μεταδίδει καμία ἐνέργεια, ὅταν εἶναι ἀποκομμένη ἀπό την πηγή τοῦ ρεύματος …ὅπως οἱ διάφορες ἀσθένειες… ἀντιμετωπίζονται ἡ κάθε μία μέ διαφορετική θεραπευτική ἀγωγή, παρόμοια ἰσχύουν καί γιά τά σχίσματα» κ.ο.κ.
Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας κ. Αναστάσιος συλλειτούργησε το 2008 με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στο Κίεβο και γνώριζε πολύ καλά – και εβίωσε – νομίζω την τεταμένη ατμόσφαιρα που υπήρχε τότε στην πρωτεύουσα του Κιέβου, με την τότε κυβέρνηση να ζητάει από τον Πατριάρχη την χορήγηση της Αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας «εδώ και τώρα». Αλλά το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν έστερξε να ικανοποιήσει το αίτημα, παρά μόνο δέκα χρόνια μετά. Όταν είχαν εξαντληθεί πλέον όλα τα περιθώρια διαλόγου με το άτεγκτο Πατριαρχείο Μόσχας που επιδεικνύει πλέον μια τρομοκρατική συμπεριφορά στην Ορθοδοξία.
Ελπίζω πως δεν λησμονεί ο Μακαριώτατος Αλβανίας τις προσπάθειες επίλυσης του σχίσματος από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήδη από το 2000.
«Στήν Ἀλβανία οὐδεμία ὁμάδα ὑποτιμήθηκε, ὅπως στήν περίπτωση τοῦ Μητροπολίτου Ὀνουφρίου μέ τούς 90 καί πλέον Ἐπισκόπους», μας λέει το κείμενο της Εκκλησίας της Αλβανίας.
Αλήθεια, έχει ξεχάσει ο Μακαριώτατος Αναστάσιος το Γράμμα του Οικουμενικού Πατριάρχου προς τον Κιέβου Ονούφριο; Ο Πατριάρχης κάλεσε και προέτρεψε τον Κιέβου Ονούφριο να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να συμμετάσχει «εις την υπό σύγκλησιν ιδρυτικήν της ενιαίας Ορθοδόξου Εκκλησίας Ουκρανίας Συνέλευσιν και τας εκλεκτορικάς διαδικασίας προς ανάδειξιν του Προκαθημένου αυτής, δυναμένης, ασφαλώς, και της υμετέρας Ιερότητος υποβαλείν υποψηφιότητα προς τούτο».
Με την κίνησή του αυτή ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος παρέβλεψε, φιλανθρώπως, την ακοινωνησία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο που είχε ήδη αποφασίσει η Εκκλησία της Ρωσίας και η υπ’ αυτήν Εκκλησία της Ουκρανίας, έβαλε στην άκρη τις σκληρές εκφράσεις που είχε χρησιμοποιήσει και ο τότε Κιέβου Ονούφριος για το Φανάρι και του απηύθυνε έκκληση για συμμετοχή στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας, λέγοντάς του, μάλιστα, ότι μπορεί “ασφαλώς” να θέσει υποψηφιότητα για την θέση του Προκαθημένου κατά την τότε Ενωτική Σύνοδο. Για ποια «υποτίμηση» κάνει λόγο, λοιπόν, η Εκκλησία της Αλβανίας;
Είναι λυπηρό η Εκκλησία της Αλβανίας να αναπαράγει την «ρητορική» των «ορθόδοξων» ταλιμπάν περί «καθηρημένων, αναθεματισμένων και αφορισμένων», όταν αυτή η ακοινωνησία «σε όλο της το μεγαλείο» επιβλήθηκε από την Μόσχα λόγω της πρωτοβουλίας του τότε Κιέβου Φιλαρέτου για αυτοκεφαλία. Δεν υπήρχε δογματικό ζήτημα ή έκπτωση σε αίρεση, παρά μόνο το ότι η μερίδα Φιλαρέτου τόλμησε να ζητήσει αυτοκεφαλία από την δυναστεία της Μόσχας. Αυτό δεν το λαμβάνει υπ’ όψιν του ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, ο οποίος έρχεται εν μέσω του τραγικού πολέμου, για τον οποίο υπαίτιος είναι η Ρωσία, να μιλήσει για «καθηρημένους, αναθεματισμένους και αφορισμένους». Αυτούς με τους οποίους είναι σε κοινωνία το Οικουμενικό Πατριαρχείο και άλλες τρεις Εκκλησίες.
Ο Βαρθολομαίος, Μακαριώτατε Αλβανίας, είναι ο ίδιος! Είναι αυτός που σοφά εγκωμιάσατε στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας. Είναι αυτός που εξακολουθεί να μνημονεύει «Κυρίλλου Μόσχας», παρά τους απίστευτους προπηλακισμούς που έχει δεχθεί από την Εκκλησία της Ρωσίας. Είναι αυτός που σας εμπιστεύτηκε – ορθότατα! – την Εκκλησία της Αλβανίας. Αυτός που δέχεται καθημερινά τρισάθλιες επιθέσεις από τους «ορθοδόξους», ενώ εσείς προσέχετε επιμελώς την εικόνα σας προς τα έξω, να είναι όσο το δυνατόν ατσαλάκωτη.
Σημειώνεται στο σημερινό κείμενο της Εκκλησίας της Αλβανίας, πως «δέν υἱοθέτησε ρωσική ἄποψη, ἀντιθέτως ὑπῆρξε ἡ πρώτη πού ἐπεσήμανε καί κατεδίκασε τή χρήση τοῦ Ἱεροῦ Μυστήριου τῆς Θείας Εὐχαριστίας γιά τήν ἐπιβολή τῶν θέσεων τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας».
Πολύ σωστά καταδίκασε η Εκκλησία της Αλβανίας την εργαλειοποίηση της Θ. Ευχαριστίας από τους Ρώσους. Όμως αυτό δεν αρκεί πια όταν η Ρωσία διεξάγει αδελφοκτόνο πόλεμο, όταν η Εκκλησία της Ρωσίας αναπτύσσει ρητορική «ιερού πολέμου», όταν εκδίδει «μαύρες λίστες» ιεραρχών, όταν εισβάλλει βάναυσα στην Αφρική. Σε όλα αυτά τα ρωσικά εγκλήματα ο Αλβανίας Αναστάσιος σιωπά εκκωφαντικά!
Ειδικά στο ζήτημα της ρωσικής εισβολής στην Αφρική, όπου υπηρέτησε επί δεκαετίες, η σιωπή του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας μοιάζει ενοχική! Μήπως έχει άλλη άποψη, δηλαδή μήπως θεωρεί ότι έχει δικαίωμα το Πατριαρχείο Μόσχας να αναπτυχθεί στην Αφρική; Μήπως θεωρεί ότι η «ιεραποστολική» του Μόσχας είναι προσφορότερη και «ορθοδοξότερη» από του Αλεξανδρείας; Θα μας διαφωτίσει επιτέλους για την «κανονικότητα» της ρωσικής παρουσίας στην δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας;
Λυπούμαι βαθιά να διαπιστώνω ότι ο Αλβανίας Αναστάσιος, ο «Απόστολος της ειρήνης και της καταλλαγής», είναι προσδεδεμένος στο άρμα της πολεμοχαρούς Μόσχας, αναπαράγει την εμπρηστική ρητορική της με τον τρόπο του και ζητάει στην σύγκληση Πανορθοδόξου Συνάξεως για το Ουκρανικό (sic). Για το Αφρικανικό;
