Με ύμνους και λάμψη, με ευχαριστίες και δοξολογίες, η Ιερά Μονή Μπίγκορσκι εορτάζει τον θεόδοξο Προστάτη της, τον επουράνιο Αντιλήπτορα, τον Άγιο Ένδοξο και Τίμιο Προφήτη, Πρόδρομο και Βαπτιστή Κυρίου Ιωάννη. Η θαυματουργή Εικόνα της Μπίγορσκι και τα Ιερά Λείψανα του Αγίου στον ανθοστόλιστο ναό χύνουν ευωδίες και χαρά μέσα από το οίκο του στις πλαγιές του όρου Μπίστρα, και θρέφουν και ηρεμούν τις ψυχές των κατοίκων και των προσκυνητών. Πλημμύρες κόσμου συρρέουν στο χιλιόχρονο Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη, για να τον τιμήσουν και να τον δοξάσουν, να προσευχηθούν και να λάβουν μεγάλα δώρα από τον «επίγειο άγγελο και τον ουράνιο άνθρωπο», τον υπέροχο και θαυματουργό Βαπτιστή του Κυρίου. Οι μοναχικές κοινότητές μας, υπό την πατρική μέριμνα του αγαπητού μας Γέροντος, Επισκόπου Αντανίας και Ηγουμένου της Μονής Μπίγκορσκι κ. Παρθενίου, με την μεγαλύτερη αγάπη και θυσία, έλαβαν τον κόπο στις προετοιμασίες για τον εορτασμό του «ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζονος», του παραδείγματος και προστάτη της μοναχικής πολιτείας και αγώνα, της φωνής του βοώντος εν τη ερήμω: «Μετανοεῖτε!» Με ολονύχτια αγρυπνία η Ιερά Μονή μας δόξασε τον βροντερό Ιεροκήρυκα του Θεού από τον ποταμό Ιορδάνη, το χέρι που έδειξε και βάφτισε τον Αμνό του Θεού, το ιερό κεφάλι που κόπηκε για την Αλήθεια.
Τον πανηγυρικό εορτασμό εμπλούτισε η πνευματική λαμπρότητα της παρουσίας των επίτιμων και σεβαστών προσκεκλημένων: του εκπροσώπου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, του μεγάλου ιεροκήρυκα της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Αρχιμανδρίτη κ. Παναρέτου Ψαραύτη· του επί χρόνια φίλου και αδελφού μας από την Εκκλησία της Ελλάδος, Αρχιμανδρίτη κ. Ματθαίου Ψωμά, καθώς και του ιεροκήρυκα της Μητροπόλεως Εδέσσης και πρωτοψάλτη Αρχιμανδρίτη κ. Χερουβείμ Τσίνογλου, ο οποίος με την όμορφη χορωδία του στόλισε την αγρυπνία μας με το πανέμορφη βυζαντινή ψαλμωδία.
Τον βαθύ θεοπρεπή τόνο και την προσευχητική έκφραση ευχαριστιών προς τον αγαπημένο μας Άγιο Ιωάννη έδωσε στην αρχή της αγρυπνίας ο αγαπητός μας Γέροντας Επίσκοπος κ. Παρθένιος, με το εύστοχο και ιδιαίτερα εμπνευσμένο κήρυγμά του:
Πανοσιολογιώτατε και Σεβαστέ Αρχιμανδρίτα κ. Πανάρετε εκ της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας εν Κωνσταντινουπόλει,
Πανοσιολογιώτατοι και Σεβαστοί Αρχιμανδρίτες κ. Ματθαίε και κ. Χερουβείμ, εκ της Ορθοδόξου Εκκλησίας της αδελφικής Ελλάδος,
Τιμιότατοι Πατέρες,
Αδελφοί μου μοναχοί και μοναχές,
Αγαπητοί πιστοί και ευσεβείς προσκυνητές του Τιμίου Προδρόμου,
«ὁ ἔχων τὴν νύμφην νυμφίος ἐστίν· ὁ δὲ φίλος τοῦ νυμφίου, ὁ ἑστηκὼς καὶ ἀκούων αὐτοῦ, χαρᾷ χαίρει διὰ τὴν φωνὴν τοῦ νυμφίου. αὕτη οὖν ἡ χαρὰ ἡ ἐμὴ πεπλήρωται»[1]. Έτσι ομιλεί η φωνή του βοώντος εν τη ερήμω τούτου του κόσμου, του επουρανίου Προστάτου μας και σημερινού εορτάζοντος, του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου, αναγγέλλοντας τον μυστηριώδη γάμο του Νυμφίου Χριστού με την νύμφη Του – την Εκκλησία. Και εκπληρώθηκε μάλιστα και η χαρά μας σήμερον, καθότι διά σας, πάτερ άγιε Πανάρετε, μας επισκέφθηκε η ευλογία της Μητρός Εκκλησίας, του Πρωτοθρόνου Οικουμενικού Πατριαρχείου. Χαιρόμεθα όλοι ως τέκνα της εις την μία χριστιανική πίστη και αποστέλλουμε θερμές ευχαριστίες δια μέσου σας εις τον Πατέρα όλων των Ορθοδόξων, τον μέγα και Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ. κ. Βαρθολομαίο, τον αποδεδειγμένο ευεργέτη μας, ο οποίος αγκάλιασε την Αρχιεπισκοπή Αχρίδος εις κοινωνία εν τω ενί Ποτήρι του Θεού, χαρίζοντάς μας μ’ αυτόν τον τρόπο ισότιμη και ισάξια υπόσταση της εκκλησιαστικής μας οντότητος εις την οικογένεια όλων των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Τούτη η αλήθεια είναι φωτεινοτέρα του φωτός, όπως αληθεύουν και τα λόγια και οι πράξεις και ο βίος του Αγίου Προφήτου, Προδρόμου και Βαπτιστού του Κυρίου, ο οποίος με το βασανιστικό μαρτύριο αυτού δια την Αλήθεια, μας άφησε παράδειγμα και διαθήκη ώστε να την ομολογούμε, να την μαρτυρούμε και, εάν ζητηθεί από εμάς – να υποφέρουμε δι’ αυτήν. «ἐὰν ὑμεῖς μείνητε ἐν τῷ λόγῳ τῷ ἐμῷ, ἀληθῶς μαθηταί μού ἐστε, καὶ γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς»[2] – λέγουν τα Θεία και γλυκύτατα χείλη του Σωτήρος ημών Κυρίου Ιησού Χριστού. Μ’ αυτά τα λόγια, Εκείνος θέτει την Αλήθεια ως την υπερτάτη αρχή της γνώσεως και της πνευματικής ελευθερίας. Άλλωστε, ο Ίδιος είναι η σεσαρκωμένη Αλήθεια: «ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή»[3] – λέγει στο Ιερό Ευαγγέλιο Αυτού.
Και ακριβώς εκείνης της προσωπικής Αληθείας, η οποία σαρκώθηκε και έγινε άνθρωπος, δια να μεταμορφώσει την εξαπατημένη και παραπλανημένη ανθρωπότητα, ο Άγιος Ιωάννης ήταν προφήτης και προάγγελος. Όθεν οι Θείοι Πατέρες τον αποκαλούν και «Διδάσκαλο της Αληθείας». Πού όμως σπούδασε και έμαθε τόσα πολλά αυτός ο Προφήτης του Θεού, ώστε να γίνει ο ίδιος ο σεβασμιώτατος διδάσκαλος, στον οποίο πήγαιναν και οι λόγιοι και οι αγράμματοι, και οι σεβαστοί και οι απλοί, οι ενάρετοι και οι αμαρτωλοί; Ποιο σχολείο είχε ολοκληρώσει αυτός ο σοφός ομιλητής του Λόγου του Θεού; Εκπαιδεύτηκε και μορφώθηκε, μάλιστα, εις το αυστηρότερο και τέλειο σχολείο, αποφοίτησε δηλαδή από το Πανεπιστήμιο της Ερήμου. Στερώντας τον εαυτό του από ό,τι είναι γήινο και καθαρίζοντας πλήρως την καρδιά του από τα πάθη και από κάθε γήινη προσκόλληση, το «ερημόφιλο τρυγόνι» αεροβάτησε ελεύθερα εις τις περιοχές της σοφίας του Θεού, αντλούσε γνώση άνωθεν και ανακοίνωσε και έδειξε εις όλους «τὸν ἀμνὸν τοῦ Θεοῦ τὸν αἴροντα τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου»[4].
Ο Άγιος Ιωάννης, λοιπόν, έγινε μύστης της επιστήμης του Θεού και ισχυρός διδάσκαλός της. Όλη την γνώση που απέκτησε εις την έρημο, μακριά από την ματαιοδοξία τούτου του κόσμου, τις αποκαλύψεις που έλαβε από την συνομιλία του με τους αγγέλους και την τεράστια εμπειρία από τον αυστηρό ασκητισμό και την προσευχητική θεωρία, αυτός τις μείωσε εις μια απλή αλλά δυνατή πρόταση με την οποία οδηγούσε τον λαό προς την θεογνωσία: «μετανοεῖτε· ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν»[5]. Η μετάνοια ως κύριο κίνητρο, και ο ερχομός της Βασιλείας των Ουρανών, δηλαδή του Υιού του Θεού εις την γην, ως αδιαμφισβήτητη αλήθεια, είναι η ουσία και η πράξη του κηρύγματος του Ιωάννου. Η Μετάνοια – εννοούμενη ως αλλαγή νοός, αλλαγή τρόπου σκέψεως· ως μετάθεση της ζωής από το σκοτάδι προς το φως, από την μελαγχολία προς την ελπίδα, από την απόγνωση προς την χαρά· και η Βασιλεία των Ουρανών, δηλαδή η ζωντανή παρουσία του Λόγου του Θεού ανάμεσα εις τους ανθρώπους. Άλλωστε, ο «Διδάσκαλος της Αληθείας», ο «ἐπίγειος ἄγγελος καὶ οὐράνιος ἄνθρωπος», μ’ αυτή την σύντομη και ξεκάθαρη ανακοίνωσή του, πλήρως υποστηριζόμενη υπό την άψογη ζωή του, εμφανίζεται ταυτοχρόνως και ως κήρυξ της χαράς εν Κυρίω, διότι όπου υπάρχει μετάνοια, εκεί έρχεται και η Βασιλεία, δηλαδή ο Χριστός ο Βασιλεύς· και όπου είναι ο Χριστός – εκεί και η χαρά. Ακριβώς διά τούτο, όταν ο Άγιος Ιωάννης είδε Εκείνον δια τον Οποίο είχε προφητεύσει και Τον ανήγγειλε, αναφώνησε ότι επιτέλους εκπληρώθηκε η χαρά του.
Απ’ αυτή την άποψη, ο Βαπτιστής του Κυρίου αναπτύσσει την θεολογία της πνευματικής χαράς, της αγαλλιάσεως του εσωτερικού ανθρώπου, η οποία προέρχεται από την εγγύτητα, από την συναναστροφή με τον Χριστό. Τέτοια υψηλή θεολογία είναι, εις την πραγματικότητα, η βάση της χριστιανικής ζωής, και δια τούτο το κύριο βιβλίο της χριστιανικής αποκαλύψεως ονομάζεται ευτυχή, χαρμόσυνη είδηση, δηλαδή Ευαγγέλιο. Δι’ ημάς τους μοναχούς δε, αυτή η θεογνωσία αποτελεί η ίδια η ζωή μας. Η μετάνοια και η πρόγευση της Βασιλείας του Θεού, τις οποίες κήρυξε ο «Φίλος καὶ Ἀπόστολος τοῦ Κτίστου» – όπως ονομάζει ο ιερός υμνογράφος τον Ιωάννη, είναι τα δύο πόδια με τα οποία ο μοναχός καθημερινώς «κατὰ σκοπὸν διώκει ἐπὶ τὸ βραβεῖον τῆς ἄνω κλήσεως τοῦ Θεοῦ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ»[6]. Ως εκ τούτου η προσωπικότης του Αγίου Ιωάννου παρουσιάζεται και είναι εις την ουσία προστάτης και ανυπέρβλητο παράδειγμα της ισοτίμης αγγελικής μοναχικής πολιτείας. «Ο Τίμιος Πρόδρομος», λέγει ο μακαριστός Γέρων Γεώργιος Καψάνης, «είναι ο πρώτος Μοναχός της Εκκλησίας και το πρότυπο και υπόδειγμα κάθε αληθινού Μοναχού, και στην άσκηση, και στην αγάπη που είχε προς τον Χριστό, αλλά και στο πνεύμα της θυσίας που τον διέκρινε». Και έτσι, συνεχίζει ο Γέρων, «ας τον έχουμε πάντοτε προ οφθαλμών μας τον Τίμιο Πρόδρομο, για να παίρνουμε και θάρρος και έμπνευση και δύναμη να αγωνιζόμαστε και εμείς στον καθημερινό μας πνευματικό και μοναχικό αγώνα» [7].
Κατ’ ακολουθίαν, αγαπητοί μου μοναχοί, μοναχές και πιστοί, ας αγκαλιάσουμε το υπόδειγμα της αγαπητικής αυτοθυσίας δια χάριν της Αληθείας, που μας άφησε ο αγαπημένος μας Άγιος Ιωάννης, και ας σπεύσουμε εις τον ευλογημένο ασκητισμό εις το όνομα του Θεού, ώστε και εμείς να γευτούμε την ανέκφραστη πνευματική γλυκύτητα και την ανείπωτη χαρά της Βασιλείας των Ουρανών, δηλαδή του Κυρίου Χριστού, ο Οποίος ο Ίδιος είναι η Βασιλεία της Ειρήνης και της Χαράς. Ο κομφορμισμός, οι σαρκικές ηδονές και οι διασκεδάσεις εις τις οποίες ζει η σημερινή κοινωνία ερημώνουν καταστροφικά το πνεύμα του συγχρόνου ανθρώπου, με αποτέλεσμα να βιώνει όλο και λιγότερο το αίσθημα της εσωτερικής χαράς και την αναπνοή εν ελευθερία, εις βάρος της αδιαφορίας, της μελαγχολίας και της απογνώσεως. Το γεγονός αυτό κάμνει ακόμη ηχηροτέρα την βοή του Ιωάννου Βαπτιστού δια μετάνοια, δια ισόρροπη άσκηση, δια γόνιμη αυτοπειθαρχία και δια μια καινούργια ζωή προσευχής.
Εύχομαι εις όλους σας καλή αγρυπνία, ευλογημένες πνευματικές εμπειρίες και η φωνή του Προδρόμου να αντηχήσει εις την έρημο των καρδιών μας, ώστε να γίνουν και εκείνες οάσεις αγάπης και πνευματικής ευφροσύνης, εις τις οποίες θα βρίσκουν ανάπαυση και ειρήνη οι ψυχές των πλησίον μας. Αμήν.
[1] Ἰω. 3:29.
[2] Ἰω. 8:31-32.
[3] Ἰω. 14:6.
[4] Ἰω. 1:29.
[5] Ματθ.3:2.
[6] Φιλίππ. 3:14.
[7] Αρχιμανδρίτου Γεωργίου, Ομιλίες σε Εορτές Αγίων (των ετών 1981-1991), Β’. Έκδ. Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου, Άγιον Όρος 2016, σελ. 270.
Στην προσφώνησή του ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Πανάρετος, που προσήλθε στον εορτασμό μας με ομάδα περίπου πενήντα σλαβόφωνων πιστών από την Κωνσταντινούπολη, προς μεγάλη μας χαρά και τιμή, μας μετέφερε την ευχή και την ευλογία του Παναγιωτάτου και Θειοτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου:
Θεοφιλέστατε Επίσκοπε Αντανίας κ. Παρθένιε,
Σεβαστοί πατέρες και αδελφοί της Μονής ταύτης,
Αδελφοί Χριστιανοί,
Ήθαμε από το μαρτυρικό Φανάρι, τη Πρωτόθρονη Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως, για να μεταφέρουμε την πατρική ευχή, την πατριαρχική ευλογία του Οικουμενικού μας Πατριάρχου. Ήλθαμε να προσκυνήσουμε, να λειτουργηθούμε, να κοινωνήσουμε από το ένα Ποτήριο, από ένα Σώμα. Ήλθαμε μια ενορία η οποία είναι ρωσόφωνοι και έχει ως ποίμνιο Ρώσους, Ουκρανούς, Γεωργιανούς, Μολδαβούς, Κακαούζους… Και ήλθαμε εδώ γιατί ξέρουμε πώς είναι δύσκολο να είσαι μόνος σου σε έναν τόπο· ήλθαμε εδώ για να κοινωνήσουμε, όπως είπαμε, μαζί. Έτσι μας δίνεται αυτή η δυνατότητα και η ευκαιρία να σας γνωρίσουμε, να μας γνωρίσετε και να ευχηθούμε πολλά τα έτη σας.
Εις ανάμνηση της επισκέψεώς μας σας προσφέρουμε αυτό το εγκόλπιο, για να έχετε μακρά αρχιεροσύνη στην Μονή ταύτη. Εις πολλά και ευλογημένα έτη!
Εν συνεχεία, η χορωδία της ενορίας από την Κωνσταντινούπολη έψαλε το πολυχρόνιο στα σλαβονικά στον Γέροντά μας, ο οποίος ευχαρίστησε θερμά αυτούς και τον σεβασμιότατο π. Πανάρετο, χαρίζοντάς του σταυρό από την χιλιετία της Μονής Μπίγκορσκι.
