Ένα εντυπωσιακό χώρο δημιούργησε η Μητρόπολη Ιωαννίνων. Πρόκειται για το Κέντρο Προστασίας και Προβολής Ιστορίας και Τέχνης, το οποίο φιλοξενεί θρησκευτικά κειμήλια αλλά και αντικείμενα εκκλησιαστικής τέχνης όπως και αντικείμενα της Εβραϊκής Κοινότητας.
Τον Αγιασμό στο Κέντρο έκανε σήμερα, Τετάρτη 13 Ιουλίου 2022, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος στη συνέχεια ξεναγήθηκε στους χώρους του.
Νωρίτερα είχε επισκεφθεί το Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών της Μητρόπολης Ιωαννίνων και της φιλανθρωπικής οργάνωσης «Αποστολή» της Αρχιεπισκοπής Αθηνών όπου έτυχε θερμής υποδοχής από τα παιδιά.
Στον χαιρετισμό Του ο Οικουμενικός Πατριάρχης, αναφερόμενος εκτενώς στη σημασία της παιδικής ηλικίας, της αγωγής και της δημιουργικότητας, υπογράμμισε χαρακτηριστικά ότι το Κέντρο «ανταποκρίνεται στο πρότυπο ενός σύγχρονου σχολείου, όπου υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη και συνεργασία δασκάλου και μαθητή, και απουσιάζει η αυταρχική επιβολή, η οποία, κατά κανόνα, ωθεί τα παιδιά στην παθητικότητα στη διαδικασία μάθησης. Θα λέγαμε, ότι το Κέντρο ενσαρκώνει την ιδέα του «σχολείου του προσώπου», όπου η παιδαγωγική σχέση τροφοδοτεί την ανάπτυξη της προσωπικότητας και τη δημιουργικότητα του παιδιού».
Η δημιουργική γνώση, υπογράμμισε ο Παναγιώτατος, είναι «η γνώση των ζωτικών για τη ζωή και την ιδιοπροσωπία μας αξιών της Ορθοδοξίας, αξιών με πανανθρώπινη εμβέλεια. Η πρωτοπορία κτίζεται πάντοτε πάνω στα θεμέλια της παράδοσης. Η δημιουργική οικείωση αυτής της αξιακής παρακαταθήκης όχι μόνον δεν οδηγεί σε δυσπιστία απέναντι στο νέο, αλλά είναι όρος της πραγματικής προόδου».
Εν τέλει ο Πατριάρχης, χαιρετίζοντας τη λειτουργία εκ μέρους της Ι. Μητροπόλεως Ιωαννίνων και του Φιλανθρωπικού Οργανισμού «ΑΠΟΣΤΟΛΗ» του Κέντρου, συνεχάρη ενθέρμως τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο τον Β΄, την Ι. Μητρόπολη Ιωαννίνων και την «ΑΠΟΣΤΟΛΗ» για την «ωραία κοινή πρωτοβουλία» της δημιουργίας και λειτουργίας του Κέντρου, ευχόμενος άνωθεν ευλογία και επιτυχία στο προσφερόμενο έργο.
Σήμερα, επίσης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης μετέβη στο Νησί των Ιωαννίνων, συνοδευόμενος από τον Σεβ. Μητροπολίτη Ιωαννίνων κ. Μάξιμο και την Υπουργό Πολιτισμού, όπου επισκέφθηκαν δύο ιστορικές Ιερές Μονές.
Επίσης ο Παναγιώτατος τέλεσε τρισάγιο στον τάφο του πρ. Προέδρου της Δημοκρατίας Κάρολου Παπούλια, με τον οποίο συνδεόταν φιλικά. Ο κ. Βαρθολομαίος συνομίλησε με την Μαίη Πάνου, σύζυγο του εκλιπόντος που ήταν παρούσα στο τρισάγιο.
Αμέσως μετά ο κ. Βαρθολομαίος επισκέφθηκε την Συναγωγή, όπου τον υποδέχθηκε ο Δήμαρχος Ιωαννίνων κ. Μωυσής Ελισάφ, ο οποίος τον ξενάγησε στο χώρο.
Τέλος ο Οικουμενικός Πατριάρχης και η συνοδεία του επισκέφθηκαν τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Περιβλέπτου.
Το βράδυ στις 8, ο Πατριάρχης θα αναγορευτεί Επίτιμος καθηγητής των Τμημάτων Φιλολογίας και Φιλοσοφίας και της Φιλοσοφικής Σχολής καθώς και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων εν συνόλω σε τελετή που θα γίνει στο αμφιθέατρο του συνεδριακού κέντρου «Κάρολος Παπούλιας», στην πανεπιστημιούπολη.
Σύμφωνα με το σχετικό δελτίο τύπου του Οικουμενικού Πατριαρχείου:
Η Α. Θ.Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος επισκέφθηκε, την Τετάρτη, 13 Ιουλίου 2022, το πρωί, το Κέντρο Δημιουργικής Απασχολήσεως παίδων της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων και του Φιλανθρωπικού Οργανισμού “ΑΠΟΣΤΟΛΗ” της Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών, όπου τον υποδέχθηκαν με λουλούδια και τραγούδια τα μικρά παιδιά που συμμετέχουν στο εν εξελίξει καλοκαιρινό πρόγραμμα του Κέντρου.
Δύο μικροί μαθητές καλωσόρισαν τον Πατριάρχη εκ μέρους όλων των παιδιών, ενώ ο Σεβ. Μητροπολίτης κ. Μάξιμος και ο Γενικός Διευθυντής της “ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ” εντιμ. κ. Κωνσταντίνος Δήμτσας, τον ενημέρωσαν για τις δράσεις του Κέντρου.
Ο Παναγιώτατος, στην ομιλία του, συνεχάρη την Ι. Μητρόπολη Ιωαννίνων και την “ΑΠΟΣΤΟΛΗ” για την κοινή πρωτοβουλία τους, τους διδάσκοντες και εργαζόμενους στο Κέντρο, αλλά και όλους όσοι στηρίζουν αυτή την σημαντική προσπάθεια, και, μεταξύ άλλων, επεσήμανε:
“Ανταποκρίνεται το Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παίδων στο πρότυπο ενός σύγχρονου σχολείου, όπου υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη και συνεργασία δασκάλου και μαθητή, και απουσιάζει η αυταρχική επιβολή, η οποία, κατά κανόνα, ωθεί τα παιδιά στην παθητικότητα στη διαδικασία μάθησης. Θα λέγαμε, ότι το Κέντρο σας ενσαρκώνει την ιδέα του «σχολείου του προσώπου», όπου η παιδαγωγική σχέση τροφοδοτεί την ανάπτυξη της προσωπικότητας και τη δημιουργικότητα του παιδιού.
Επιθυμούμε να τονίσουμε, σε μια εποχή όπου η ενασχόληση με το παρελθόν συχνά χαρακτηρίζεται ως άγονος συντηρητισμός, ότι η δημιουργικότητα έχει σχέση και με την πρόσληψη των γνήσιων στοιχείων της παράδοσής μας. Δημιουργική απασχόληση είναι η γνώση των ζωτικών για τη ζωή και την ιδιοπροσωπία μας αξιών της Ορθοδοξίας, αξιών με πανανθρώπινη εμβέλεια. Η πρωτοπορία χτίζεται πάντοτε πάνω στα θεμέλια της παράδοσης. Η δημιουργική οικείωση αυτής της αξιακής παρακαταθήκης όχι μόνον δεν οδηγεί σε δυσπιστία απέναντι στο νέο, αλλά είναι όρος της πραγματικής προόδου. Κατανοούμε, με δεδομένο τον κεντρικό ρόλο του δασκάλου στην εκπαιδευτική διαδικασία, πόσο σημαντικό είναι το να έχη ο ίδιος ο εκπαιδευτικός αυτό που ονομάστηκε «παραδοσιακή κουλτούρα», η οποία απελευθερώνει μέσα του ανεκτίμητες δυνάμεις προσφοράς προς το παιδί.”
Στη συνέχεια ο Πατριάρχης τέλεσε τον Αγιασμό των εγκανίων του νέου Μουσείου της Ι. Μητροπόλεως, που φιλοξενεί ιερές εικόνες, ευαγγέλια και άλλα σημαντικά εκκλησιαστικά κειμήλια, αντιπροσωπευτικά της προσφοράς των Ιωαννιτών στην εκκλησιαστική ζωή αλλά και στην τέχνη. Στα εγκαίνια παρέστησαν η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Εξοχ. κ. Λίνα Μενδώνη, ο Δήμαρχος Ιωαννιτών κ. Μωυσής Ελισάφ, βουλευτές, και εκπρόσωποι των Αρχών.
Ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων, στην ομιλία του, αναφέρθηκε στην ιστορία του κτηρίου και στην απόφαση της Μητροπόλεως να το ανακαινίσει προκειμένου να το αξιοποιήσει ως έναν χώρο διαφύλαξης της τοπικής ιστορίας και παράδοσης.
Στην αντιφώνηση του, ο Παναγιώτατος, εξαίροντας και αυτήν την πρωτοβουλία της Μητροπόλεως Ιωαννίνων, σημείωσε:
“Λαμβάνομεν αφορμήν εκ τούτου του εγκαινισμού, διά να επι-σημάνωμεν ότι εν εκκλησιαστικόν Μουσείον δεν χαρακτηρίζεται από της αυστηράς και μονομερούς προσκολλήσεως εις το παρελθόν, αλλά αποτελεί, εις την ορθήν έκφρασίν του, εφαλτήριον της τοπικής Επαρχίας, ώστε να προχωρήση εις το μέλλον επί υγιούς πνευματικής και πολιτιστικής βάσεως.
Η λέξις «Μουσείον» όμως, φέρει εις την σκέψιν ημών και μίαν ετέραν σημαντικήν, ως νομίζομεν, παράμετρον. Καθήκον όλων ημών των ενδεδυμένων το μέλαν τριβώνιον αποτελεί η διακονία, η θυσιαστική και εξαντλητική διακονία των ιερών υποθέσεων του λαού του Θεού, εφ΄ η εκαστος ημών ετάχθη υπό της Θείας Προνοίας. Η διακονία αύτη προς τον Θεάνθρωπον Ιησούν φαίνεται εις τα όμματα πολλών ως εν μουσειακόν είδος και παρουσιάζει την Εκκλησίαν -άπαγε της βλασφημίας- ως «Μουσείον», το οποίον διαφυλάσσει, εκ λόγων πολιτισμού και ιστορίας, μόνον το παρελθόν, ώστε να συντηρή αυτό εις εκάστην εποχήν. Όμως, επιθυμούμεν εντεύθεν να τονίσωμεν ότι η Εκκλησία του Χριστού δεν είναι «Μουσείον», ως συντήρησις, ως απλή παρουσίασις εκθεμάτων και αντικειμένων. Η Εκκλησία διαρκώς μαρτυρεί και εικονίζει το μεγαλείον της Αναστάσεως. Είναι ο μουσοπόλος της Ενσάρκου Οικονομίας, ο ευαγγελισμός του «προσώπου», του κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού πλασθέντος.
Εξ άλλου, πέραν της μόλις περιγραφείσης θεολογικής παραμέτρου, η ιδρυσις ενός Μουσείου, και γενικώτερον κάθε έργον πολιτισμού και κοινωνικής ευποιίας διά την τοπικήν Εκκλησίαν, εξασφαλίζει την αμφιδιάστατον πορείαν αυτής, όχι μόνον την μεριμνώσαν υπέρ των αμιγώς πνευματικών υποθέσεων αλλά και μαρτυρούσαν περί της ελθούσης Χάριτος και της συμβολής της εις τον πολιτισμόν και εις την εν Χριστώ μεταμόρφωσιν αυτού.”
Στη συνέχεια ο Παναγιώτατος επισκέφθηκε το νησί της λίμνης των Ιωαννίνων, όπου προσκύνησε στις Ιερές Μονές Φιλανθρωπινών και Ελεούσης, και ενημερώθηκε για την ιστορία τους και τις αγιογραφίες των Καθολικών τους, από την Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων Ελλογιμ. κ. Βαρβάρα Παπαδοπούλου.
Τρισάγιο για τον Κάρολο Παπούλια
Ακολούθως, μετέβη στο Κοιμητήριο της νήσου, όπου βρίσκεται ο τάφος του αειμνήστου Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Καρόλου Παπούλια, τον οποίο ο Πατριάρχης γνώριζε πολλά χρόνια και εκτιμούσε ιδιαιτέρως, και τέλεσε τρισάγιο υπέρ αναπαύσεως της ψυχής αυτού. Στο Τρισάγιο παρέστη και η σύζυγος του αειμνήστου Ευγεν. κ. Μαίη Παπούλια, στην οποία ο Παναγιώτατος εξέφρασε την συμπάθειά του για την απώλεια του συζύγου της και μεγάλου Ηπειρώτη πολιτικού.
Πατριαρχική προσευχή στο σημείο του μαρτυρίου του Αγίου Γεωργίου εν Ιωαννίνοις
Αμέσως μετά, ο Παναγιώτατος επέστρεψε στην πόλη των Ιωαννίνων και μετέβη στην περιοχή Κουρμανιό, στο σημείο του μαρτυρίου του Αγίου Γεωργίου του εν Ιωαννίνοις, όπου ιδιαίτερα συγκινημένος εναπόθεσε άνθη και προσευχήθηκε γονατιστός υπέρ της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, η οποία κατέταξε στο Αγιολόγιό της τον λαοφιλή αυτό Άγιο, το 1839, μόλις ενάμιση χρόνο από το μαρτύριό του, καθώς και υπέρ των Επαρχιών αυτής και μάλιστα της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων, της οποίας είναι ο Πολιούχος.
Επίσκεψη στην εβραϊκή Συναγωγή του Κάστρου των Ιωαννίνων.
Στη συνέχεια επισκέφθηκε την εβραϊκή Συναγωγή του Κάστρου των Ιωαννίνων, όπου ο Δήμαρχος Ιωαννιτών και μέλος της Ισραηλιτικής Κοινότητας της πόλεως τον ενημέρωσε για την ιστορία της. Ιδιαιτέρα συγκινητική ήταν η αναφορά του Ελλογιμ. κ. Ελισάφ, στα περίπου 1800 μέλη της Κοινότητας, που έχασαν την ζωή τους, κατά το Ολοκαύτωμα, και τα ονόματα των οποίων είναι αναγεγραμμένα σε μαρμάρινες πλάκες που βρίσκονται αναρτημένες στους τοίχους της Συναγωγής.
_______
Φωτογραφίες: Νίκος Παπαχρήστου / Οικουμενικό Πατριαρχείο
