Την Τρίτη 24 Μαΐου 2002, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, μίλησε στον Γιώργο Κουβαρά και στην εκπομπή της ΕΡΤ1 «Στο Κέντρο» για όλα τα μεγάλα ζητήματα της κρίσιμης περιόδου που ζούμε και έστειλε πολλαπλά μηνύματα.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, τοποθετήθηκε για τον πόλεμο στην Ουκρανία, την παρουσία και τον ρόλο του Πατριαρχείου, αλλά και για την Ίμβρο, τη Θεολογική σχολή της Χάλκης και την Αγία Σοφία.
Ο δημοσιογράφος Γιώργος Κουβαράς έγραψε σχετικά:
«Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος μας έκανε την τιμή να παραχωρήσει μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του «Στο Κέντρο». Μιλάει για όλα: τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη στάση της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, το ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και τους «αλάλητους στεναγμούς» της Ορθοδοξίας. Το να συνομιλεί κανείς μαζί του είναι μια σπάνια εμπειρία, συγκινητική και διδακτική».
Ερωτηθείς για τη στάση της Εκκλησίας της Ρωσίας και του Πατριάρχη Μόσχας, Κύριλλου, απέναντι στον πόλεμο, ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπογράμμισε:
«Δεν θα ήταν δυνατόν να μην καταδικάσουν όλες οι Εκκλησίες τη βία, τον πόλεμο. Αλλά η εκκλησία της Ρωσίας μας απογοήτευσε. Δεν ήθελα να αποτελέσει αυτή την τραγική εξαίρεση η Εκκλησία της Ρωσίας και ο αδελφός Πατριάρχης Κύριλλος. Δεν ξέρω πως μπορεί να δικαιολογήσει ο ίδιος τον εαυτό του στη συνείδησή του. Πώς θα τον δικαιολογήσει, πώς θα τον κρίνει η ιστορία. Έπρεπε να ορθώσει το ανάστημά του. Γιατί μπορεί κάποιος να αντιτάξει ότι πιέζεται από τον πρόεδρο Πούτιν.
Θα έπρεπε να αντιδράσει στην εισβολή στην Ουκρανία και να καταδικάσει τον πόλεμο όπως κάναμε όλοι οι άλλοι Ορθόδοξοι Προκαθήμενοι. Δεν το έκανε, αυτό είναι εις βάρος του και λυπούμαι πολύ. Μπορεί να είχαμε άλλες διαφορές, τη γνωστή για την αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας, τη διαφορά που έχουμε αιώνες τώρα διότι η ρωσική εκκλησία εποφθαλμιά το πρωτείο του Κωνσταντινουπόλεως, υποσκάπτει τα θεμέλια του θρόνου της Κωνσταντινουπόλεως, αλλά περίμενα από τον αδελφό Κύριλλο σε αυτή την κρίσιμη, ιστορική στιγμή, να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Εν ανάγκη να θυσιάσει τον θρόνο του, να πει στον Πούτιν, “κύριε Πρόεδρε εγώ δεν μπορώ να συμφωνήσω μαζί σας, παραιτούμαι, φεύγω”. Θα τον βάλει στη φυλακή; Δεν ξέρω τι θα έκανε ο πρόεδρος Πούτιν αν αντιδρούσε στα σχέδιά του ο Πατριάρχης, αλλά αυτό θα περιμέναμε εμείς, οι άλλοι αδελφοί Προκαθήμενοι».
Για το ζήτημα της θεολογικής σχολής της Χάλκης ανέφερε:
«Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης παραμένει κλειστή εδώ και 51 χρόνια και το Οικουμενικό Πατριαρχείο στερείται της δυνατότητας να εκπαιδεύει στην έδρα της τους αυριανούς λειτουργούς της. Παρακαλέσαμε κατ’ επανάληψη την εδώ κυβέρνηση να μας ανοίξει τη σχολή. Να επαναλειτουργήσει δηλαδή η σχολή για τους χριστιανούς που άνοιξε επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και έκλεισε επί τουρκικής δημοκρατίας. Αυτό είναι αντίφαση και αδικαιολόγητη εξέλιξη. Δυστυχώς δεν εισακούονται οι παρακλήσεις μας προς την Άγκυρα. Ας ελπίσουμε ότι η τουρκική κυβέρνηση θα δει κάποια στιγμή αυτό το θέμα από άλλο πρίσμα και θα πεισθεί ότι η επαναλειτουργία της Χάλκης είναι καταρχήν προς το συμφέρον της ίδιας της Τουρκίας.
Διότι μια τέτοια ενέργεια θα αποδείξει περίτρανα ότι υπάρχει θρησκευτική ελευθερία, ότι δεν υπάρχουν περιορισμοί στα ανθρώπινα δικαιώματα, στο δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας. Λέγω εδώ, ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν δεκάδες μουσουλμανικές σχολές και ούτε μία θεολογική σχολή για τους χριστιανούς. Διότι η συνθήκη της Λωζάνης λέει πως οι μειονότητες που ζουν στην Τουρκία έχουν δικαίωμα να ανοίγουν σχολεία που θα δίδουν θρησκευτική εκπαίδευση με δικά τους έξοδα. Εμείς ουδέποτε ζητήσαμε χρήματα, άρα το κλείσιμο της Χάλκης είναι και παραβίαση της Συνθήκης της Λωζάνης».
Για τα αισθήματά του σχετικά με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος και τα ρεπορτάζ που αναφέρουν ότι έχουν σημειωθεί ζημιές, ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπογράμμισε:
«Δεν έκρυψα ποτέ τα αισθήματά μου. Μίλησα και έγραψα για την Αγία Σοφία. Αυτά τα κείμενα είχε την ευαισθησία να τα συλλέξει ο μακαριστός φίλος και συνεργάτης Μαγγίνας και να τα βγάλει σε βιβλιαράκι. Δεν πρόφτασε να το δει, αλλά έκανε τον κόπο να το ετοιμάσει. Εκεί μπορεί να δει κάποιος τα αισθήματα μου για την Αγία Σοφία. Από την εκκλησία της Ρωσίας και την πολιτεία της Ρωσίας, πάλι δεν είχαμε ευχάριστα μηνύματα όταν μετατράπηκε σε τέμενος, γιατί τότε ελέχθη από τον Βορρά ότι “τώρα μπορούμε να μπαίνουμε χωρίς εισιτήριο”.
Αυτά που διαβάζουμε τώρα τελευταία στις τουρκικές εφημερίδες δεν είναι ευχάριστα για τη συντήρηση, για την καθαριότητα. Υπάρχουν παράπονα διατυπωμένα από Τούρκους δημοσιογράφους. Εγώ επαναλαμβάνω ότι θα προτιμούσαμε να είναι ανοιχτό μουσείο για όλον τον κόσμο η Αγία Σοφία και όχι τέμενος μόνο για μουσουλμάνους».
Σχετικά με την επικείμενη επίσκεψη του στο Άγιο Όρος, υπενθύμισε ότι αυτή θα είναι η όγδοη φορά που θα πάει, καθώς το αγαπά και το νοιάζεται.
«Μετά από 30 χρόνια που με αξίωσε ο Θεός είμαι στο θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως . Θέλω να πάω ξανά να ευχαριστήσω για αυτή τη μεγάλη ευλογία. Ελέχθησαν και γράφτηκαν μερικά περίεργα πράγματα, ότι θα πάω να εκδιώξω Ρώσους μοναχούς. Είναι μυθεύματα. Ούτε πρόθεση έχω να διώξω κανέναν, φαντάζομαι ότι δεν θα με προκαλέσουν να κάνω κάτι τέτοιο. Ας κάθονται φρόνιμα να μην εκδιωχθεί κανείς. Αυτά είναι αυτονόητα πράγματα. Εγώ πηγαίνω εκεί ως προσκυνητής».
