Ὑπό
Νικολάου Γ. Ξεξάκη
Προέδρου τῆς Ἑστίας Θεολόγων Χάλκης
Ἄρχοντος Χαρτοφύλακος τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας
Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Χαιρετισμός εἰς τό Διεθνές Ἐπιστημονικόν Συμπόσιον
(Θεολογική Σχολή Χάλκης, 6-7 Φεβρουαρίου 2022)
Παναγιώτατε,
Σεβαστή, ἀγαπητή καί ἐκλεκτή ὁμήγυρις,
Ὑπό ἐντόνου χαρμολύπης διακατεχόμενος, ἔρχομαι, κατόπιν τῆς τιμητικῆς πρός τήν Ἑστίαν Θεολόγων Χάλκης προσκλήσεως, νά ἀπευθύνω, ἐκ τῆς Ἕδρας τῆς Ἑστίας, ὑπό τήν ἰδιότητα τοῦ Προέδρου αὐτῆς, θερμόν χαιρετισμόν πρός τό πραγματοποιούμενον, ἐπί τοῦ εὐλογημένου «Λόφου τῆς Ἐλπίδος», σημαντικόν Διεθνές Ἐπιστημονικόν Συμπόσιον, ὑπό τόν τίτλον: «Ἀπό τῶν λυπηροτέρων ἐπί τά θυμηδέστερα: Εὐχή καί προσευχή», ἀφορῶν εἰς τήν Τροφόν Χαλκίτιδα Θεολογικήν Σχολήν καί τόν ἀείμνηστον Σχολάρχην μας, Μητροπολίτην Σταυρουπόλεως Μάξιμον, εὐχόμενος καλήν ἐπιτυχίαν εἰς τάς ἐργασίας του.
Δυστυχῶς, ἡ φυσική μου παρουσία δέν κατέστη δυνατή, λόγῳ τῶν ἤδη προγραμματισθεισῶν δραστηριοτήτων τῆς Ἑστίας, κατά τήν 5ην καί 6ην Φεβρουαρίου τρέχοντος ἔτους 2022, ἐν Ἀθήναις, ἤτοι τῆς συγκλήσεως τῆς Τακτικῆς Γενικῆς Συνελεύσεως τῶν μελῶν τῆς Ἑστίας μετ’ ἀρχαιρεσιῶν καί τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς μνήμης τοῦ μεγάλου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου καί ἱδρυτοῦ τῆς Ἱερᾶς Πατριαρχικῆς καί Σταυροπηγιακῆς Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδος Χάλκης Ἱεροῦ Φωτίου.
Ἐπί τῇ εὐκαιρίᾳ τοῦ παρόντος Συνεδρίου ἐκφράζω τήν, ἐκ βάθους καρδίας, ἀνεκλάλητον χαράν, τόν ἀπέραντον σεβασμόν καί τήν εἰλικρινῆ ὑπερηφάνειαν πρός τήν στοργικήν καί εὐεργέτιδα πνευματικήν Μητέρα Χαλκίτιδα Θεολογικήν Σχολήν, ἡ ὁποία ἐγαλούχησεν εἰς τά νάματα τῆς θείας σοφίας ὅλους τούς «ὁμογαλάκτους» καί εἰς τήν ὁποίαν, ἀναμφιβόλως, ὀφείλομεν τό εὖ εἶναι. Μέγα τό πρός αὐτήν χρέος, ἀνέκφραστος καί ἀδιάλειπτος ἡ εὐγνωμοσύνη.
Ὁ Σχολάρχης καί οἱ καθηγηταί, σεπταί καί σεβάσμιαι μορφαί, μετά πατρικῆς ἀγάπης καί στοργῆς, ἀνυστάκτου ἐνδιαφέροντος καί συνεχοῦς προσοχῆς, μετελαμπάδευον τό φῶς τῆς θείας ἀληθείας, ἐχορήγουν τά νάματα τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας, μετέδιδον ὀρθόδοξον ἐκκλησιαστικόν ἦθος καί φρόνημα, πιστότητα εἰς τά ὀρθόδοξα δόγματα καί τήν παράδοσιν τῆς Ἐκκλησίας καί ἐνεφύσουν τήν ζωογόνον αὔραν τῆς χριστιανικῆς διαπαιδαγωγήσεως εἰς τούς μέλλοντας ἐργάτας τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Παιδείας.
Παραλλήλως, βαθεῖα εἶναι ἡ θλῖψις, διά τήν διαρρεύσασαν πικράν πεντηκονταετίαν, κατά τήν ὁποίαν ἡ Τροφός Σχολή ἔπαυσεν, ἀδίκως, νά προσφέρῃ τήν ἀνεκτίμητον αὐτῆς καρποφορίαν καί ὁ τιμαλφής καί τηλαυγής τῆς Ὀρθοδοξίας πνευματικός φάρος ἠναγκάσθη νά ἀναστείλῃ τήν, ἀνά τήν ὑφήλιον, ζωογόνον αὐτοῦ ἀκτινοβολίαν, τήν ζείδωρον ἀλήθειαν, τό σωτηριῶδες μήνυμα τῆς ἐσχατολογικῆς προοπτικῆς.
Ἐπί πεντήκοντα ἔτη ἔχουν παύσει νά ἠχοῦν οἱ κώδωνες τῆς Τροφοῦ Σχολῆς, προκειμένου οἱ θεράποντες τῆς ἱερᾶς ἐπιστήμης νά ὁδηγήσουν τά βήματά των πρός τήν αἴθουσαν διδασκαλίας καί τό κατανυκτικόν ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Τριάδος, διά νά διαπαιδαγωγηθοῦν «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου» (Ἐφ. 6,4). Μεγάλως συνέβαλε, ἀσφαλῶς, τό πνευματικόν καί φυσικόν περιβάλλον τοῦ εὐλογημένου «Λόφου τῆς Ἐλπίδος», τό ὁποῖον ἀπέπνεεν ἄρωμα ἀρετῆς, εὐσεβείας καί αἰωνιότητος.
Ἡ λυπηρά κατάστασις –ἐκ τῆς ἀναστολῆς τῆς λειτουργίας τῆς Σχολῆς– ἀμβλύνεται διά τῆς πρός τόν Θεόν ἐλπίδος, περί τῆς ὁποίας, εὐστόχως, ὁ Μέγας Βασίλειος διακηρύττει: «πρός ἔσχατον ἥκοντες τῶν κακῶν τῆς πρός Θεόν ἐλπίδος οὐκ ἀφιέμεθα, ἀλλά πανταχόθεν αὐτοῦ περισκοποῦμεν τήν βοήθειαν» (Ἐπιστολή 242).
Τό μέγα θαῦμα, λοιπόν, τῆς ἐπαναλειτουργίας τῆς Τροφοῦ Σχολῆς παραμένει στόχος διακαής ὅλων μας, κατ’ ἐξοχήν δέ τοῦ πολυσεβάστου καί προσφιλεστάτου ὁμογαλάκτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου τοῦ Α΄. Ἐναγωνίως προσμένουν τήν ἐπαναλειτουργίαν τῆς Σχολῆς τό πάνσεπτον Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, τοῦ ὁποίου ἡ Τροφός Σχολή ἀποτελεῖ τό πνευματικόν φυτώριον καί ἐπιστημονικόν ἐπιτελεῖον, ἀλλά καί ἡ Ἑστία Θεολόγων Χάλκης, ἐκ τῆς ὁποίας ἀντλεῖ τό εἶναι καί προσδιορίζει τήν συνέχειάν της, ἀναμένουσα καί προσκαρτεροῦσα τήν ἀναγκαίαν τροφοδοσίαν, διά τῆς ἐντάξεως νέων μελῶν.
Κατά τήν παροῦσαν δυσχερῆ περίοδον, παρά τό εὐάριθμον αὐτῆς, ἡ Ἑστία διατηρεῖ ἀκμαῖον τό ἀγωνιστικόν αὐτῆς φρόνημα, φυλάσσουσα τάς Θερμοπύλας αὐτῆς, ἀντλοῦσα δύναμιν ἐκ τοῦ παραδείγματος τοῦ ἱστορικοῦ, ἀειφεγγοῦς, μαρτυρικοῦ καί ἡγιασμένου Φαναρίου, τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας.
Διακαεῖς καί συνεχεῖς εἶναι αἱ προσευχαί καί ἱκεσίαι πρός τήν προστάτιδα τῆς Σχολῆς Παναγίαν Τριάδα, διά τήν πραγματοποίησιν τοῦ μεγάλου ὁράματος, οὕτως ὥστε νά ἠχήσουν καί πάλιν οἱ κώδωνες τῆς περιωνύμου Χαλκίτιδος Θεολογικῆς Σχολῆς, πρός συνέχισιν τῆς πολυκάρπου καί ἀγλαοκάρπου προσφορᾶς της, εἰς τήν πνευματικήν ὄασιν τοῦ «Λόφου τῆς Ἐλπίδος».
Ἀσφαλῶς, ἀρρήκτως συνδεδεμένη πρός τήν περίσεμνον Τροφόν Σχολήν εἶναι καί ἡ μεγάλη μορφή τοῦ μακαριστοῦ Σχολάρχου μας, Μητροπολίτου Σταυρουπόλεως κυροῦ Μαξίμου (Ρεπανέλλη), τοῦ ὁποίου συνεπληρώθη τριακονταετία ἀπό τῆς πρός Κύριον ἐκδημίας του.
Ὁ διακεκριμένος ἀοίδιμος Ἱεράρχης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ὑπηρέτησεν εὐσυνειδήτως τήν κοινήν Τροφόν, τήν ὁποίαν ὑπερηγάπα, ὅπως ὁ ἴδιος σημειώνει, διά τῶν ἀκολούθων: «Ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί ἡ Θεολογική τῆς Χάλκης Σχολή ἀποτελοῦσι τόν ἰδανικόν ἄξονα πέριξ τοῦ ὁποίου στρέφεται τό πνεῦμα καί ἡ καρδία μου. Οὐδέν καί οὐδένα ἐν τῷ κόσμῳ ἠγάπησα περισσότερον τῆς Τροφοῦ Σχολῆς. Πρός ἐξυπηρέτησιν τῶν πολυειδῶν αὐτῆς ἀναγκῶν διέθεσα καί διαθέτω τάς ἀσθενεῖς μου δυνάμεις· τό ἠθικόν αὐτῆς μεγαλεῖον, τήν ὁλοκλήρωσιν αὐτῆς καί τήν ἐν τῷ Οἰκουμενικῷ κόσμῳ προβολήν αὐτῆς θέσας ὡς σκοπόν τῆς ταπεινῆς μου διακονίας» [Ἀντιφώνησις κατά τήν χειροτονίαν αὐτοῦ, τῇ 26.2.1961, Ἀπόστολος Ἀνδρέας 10 (1961) 505].
Τήν ζωήν αὐτοῦ ἠνάλωσεν ὁ μακαριστός Σχολάρχης μας, μετ’ ἰδιαζούσης στοργῆς καί ἀγάπης, διά τήν κατά Χριστόν παιδείαν, τήν πνευματικήν καί ἠθικήν συγκρότησιν, τήν ὑπαρξιακήν καί βιωματικήν κατάρτισιν τῶν νεαρῶν μαθητῶν του. Ἡ θεωρητική θεολογική γνῶσις εἶχε, κατά τόν ἀείμνηστον διδάσκαλον, νόημα καί περιεχόμενον, τότε ὅτε μετεβάλετο εἰς βίωμα. Πράγματι, ἡ θεολογία, ὡς καθαρά ἐπιστήμη, ὑπό τήν ἔννοιαν τῆς ἁπλῆς γνώσεως τῶν θείων ἀληθειῶν τῆς πίστεως, ἄνευ προσπαθείας μετοχῆς εἰς τήν θείαν πραγματικότητα, παραλληλίζεται πρός δένδρον, τό ὁποῖον δύναται νά φέρῃ ἄνθος, ὄχι ὅμως καί καρπόν. Ἀλλ’ ὁ ἀπώτερος σκοπός τῆς θεολογίας δέν εἶναι μόνον τό ἄνθος ἀλλά καί ὁ καρπός· δέν εἶναι μόνον ἡ παροχή καί ἀπόκτησις τῶν περί Θεοῦ γνώσεων, ἀλλά τό βίωμα, ἡ ἐμπειρία τῆς θείας πραγματικότητος, ἡ σωτηρία.
Διαρκής ὑπῆρξεν ἡ μέριμνα τοῦ Σχολάρχου μας, διά τήν καθοδήγησιν τῶν μαθητῶν του πρός τήν ἐνάρετον καί θεοφιλῆ ζωήν. Προσέφερε, κατά τρόπον χειμαρρώδη καί ὑψιπετῆ, τήν πλουσίαν θεολογικήν καί φιλοσοφικήν αὐτοῦ γνῶσιν, κατά τήν διδασκαλίαν τῶν μαθημάτων τῆς Χριστιανικῆς Ἠθικῆς καί Φιλοσοφίας. Ἀντιθέτως, σιωπηρῶς καί ἀθορύβως, μυστικῶς καί ἡσύχως, μετά πολλῆς πατρικῆς στοργῆς καί ἀγάπης, ἤρχετο ἀρωγός τῶν ἐπιδεομένων οἰκονομικῆς βοηθείας μαθητῶν. Πολλοί μάλιστα τῶν μαθητῶν, μετά τήν ἀποφοίτησίν των, ἐστάλησαν, μερίμνῃ αὐτοῦ, δι’ εὐρυτέρας σπουδάς εἰς τό ἐξωτερικόν, μεταξύ τῶν ὁποίων συγκαταλέγεται καί ὁ ὁμιλῶν, διό ἐκφράζω καί ἐκ τῆς θέσεως αὐτῆς βαθεῖαν τήν εὐγνωμοσύνην μου.
Ὑπῆρξε πιστός θιασώτης τοῦ καθήκοντος, τό ὁποῖον ἐπετέλει, μετά ζήλου καί παρρησίας, συνέσεως καί αὐταπαρνήσεως, ὑπευθυνότητος καί ἀφοσιώσεως, καθ’ ὅλην τήν διάρκειαν τῆς ἐκκλησιαστικῆς πορείας καί διακονίας του, γενόμενος φωτεινόν παράδειγμα πρός μίμησιν.
Ἄγρυπνος φρουρός τῶν ἱερῶν καί τῶν ὁσίων τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Γένους, τόσον κατά τήν διάρκειαν τῆς λειτουργίας τῆς κοινῆς πνευματικῆς Τροφοῦ Σχολῆς, ὅσον καί κατά τά δίσεκτα ἔτη τῆς σιωπῆς της, προσμένων διακαῶς τήν ἐπαναλειτουργίαν της, μέχρι τῆς πρός Κύριον ἐκδημίας του, τήν 4ην Ἰανουαρίου 1991.
Ἡ Ἑστία Θεολόγων Χάλκης κλίνουσα εὐλαβῶς τόν αὐχένα καί προσφέρουσα βαθεῖαν εὐγνωμοσύνην καί υἱικόν σεβασμόν πρός τόν ἀοίδιμον Σχολάρχην, δι’ «ὅσα … ἀληθῆ, ὅσα σεμνά, ὅσα δίκαια, ὅσα ἁγνά, ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα» (Φιλιπ. 4,8) ἔπραξε καί ἐμόχθησε ἐν τῇ Τροφῷ Σχολῇ καί τῷ ἀμπελῶνι τοῦ Κυρίου γενικώτερον, εὔχεται ὅπως ὁ Κύριος κατατάξῃ τήν ψυχήν αὐτοῦ «ἐν σκηναῖς δικαίων».
Εὐχόμενος, ἐν κατακλεῖδι, ταχεῖαν τήν βίωσιν τῆς ἐπαναλειτουργίας τῆς Τροφοῦ Σχολῆς,
Εὐχαριστῶ διά τήν προσοχήν σας!
