ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου
Πρὸ ἔτους ἐδημοσίευσεν ὁ γράφων ἓν ἄρθρον ὑπὸ τὸν τίτλον “Ἀπορριμματομανία ἢ Sharing”1, τὸ ὁποῖον ἀφεώρα τὰ ριπτόμενα εἰς τοὺς κάδους, ἐνδύματα κυρίως. Σήμερον ὅμως στρέφεται πρὸς τὰ ἀπορρίμματα τῶν ἐδωδίμων. Βεβαίως ἀμφότερα ἀναφέρονται στὸ μέγα πρόβλημα τῆς προστασίας τοῦ περιβάλλοντος, τῆς οἰκονομίας τῶν εἰδῶν κ.ἄ., καθ’ ὅτι “στολίζουν” μὲ ἀκαθαρσίας τοὺς δρόμους καὶ τὰς πλατείας καὶ ἀναδίδουν “ἀρώματα” ἰδίως τὸ θέρος, λόγῳ τῆς ἀκηδίας καὶ ἀπαιδευσίας τῶν οἰκητόρων, τῶν ἀπεργιῶν τῶν ὁδοκαθαριστῶν κ.ἄ., ἐμπλουτίζοντα συγχρόνως καὶ τὰς χωματεράς, ὅπου οὐχὶ σπανίως βόσκουν ζῶα ὠφέλιμα διὰ τὸν ἄνθρωπον παρὰ τὰ χημικὰ ἀπόβλητα.
Οὕτως συχνάκις βλέπομεν φοιτητάς, καὶ οὐχὶ μόνον, νά “τυμβωρυχοῦν” εἰς τοὺς κάδους, μὲ λαμπτῆρα ἀνθρακωρύχων, ὄπισθεν τῶν πολυκαταστημάτων -βεβαίως καὶ λόγῳ τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως- καὶ νὰ ἐξορύσσουν κατάλοιπα τροφῶν πάσης μορφῆς ὅπως ἄρτους, φροῦτα, λαχανικά, ἕτοιμα φαγητὰ ἐντὸς συσκευασίας ἢ οὔ, διὰ νὰ τά “σώσουν”. Τοῦτο δὲ καλεῖται “container”, πρᾶγμα τὸ ὁποῖον βοηθεῖ οὐχὶ μόνον τοὺς πένητας, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀξιοποίησιν τῶν τροφίμων, τὰ ὁποῖα ρίπτονται ἄνευ πόνου, προσοχῆς καὶ μέ “ἁπλοχεριάν”!
Κατὰ μίαν μελέτην τῆς παγκοσμίου ὀργανώσεως WWF, μόνον εἰς τὴν Γερμανίαν ἐτησίως ρίπτονται 18 ἑκατομμύρια τόνοι ἐκ τοῦ λιανικοῦ καὶ χονδρικοῦ ἐμπορίου, εἰς δὲ τὴν ΕΕ 88 ἑκατομμύρια τόνοι. Εἰς δὲ τὴν χώραν μας 325. Τὸ 90% ὅμως ἀπὸ αὐτὰ δύνανται κατὰ τὴν WWF νὰ ἀποφευχθοῦν.
Ἀλλὰ ἡ συλλογὴ τῶν ἀπορριμμάτων ἐπισήμως ἀπαγορεύεται, διὸ καὶ οἱ ἐπιχειροῦντες αὐτὴν κρύπτονται, καθ’ ὅτι εἰς τὴν Γερμανίαν, ἡ πρᾶξις θεωρεῖται, ὡς μὴ ὤφελεν, κλοπή, ἐφ’ ὅσον αὐτὰ ἀνήκουν εἰς τὰ πολυκαταστήματα, καὶ προσβάλλει τὴν ἠρεμίαν τῶν κατοίκων! Ἐπιβάλλεται ὡς ἐκ τούτου πρόστιμον. Οὕτω εἰς τὸ Μόναχον, δύο κυρίες ἐκλήθησαν νὰ πληρώσουν ἀπὸ 225 €. Διό, οἱ συλλαμβανόμενοι δέον καὶ νὰ ψευσθοῦν λέγοντες, ὅτι ἔχασαν τὸν δρόμον των κλπ. Πάντως διὰ τῆς μεθόδου ταύτης μειώνονται τὰ ἔξοδα τοῦ φαγητοῦ των κατὰ τὸ ἥμισυ.
Τὰ συλλεγόμενα τρόφιμα ἐννοεῖται, ὅτι εἶτα πλένονται. Πάντως ὅταν ἀρχίζει ἡ ἐποχὴ δι’ ὡρισμένα ἀγαθά, τότε οἱ κάδοι εἶναι ἰδιαιτέρως γεμᾶτοι, διότι οἱ ἀγορασταὶ πρωτίστως δέον νά “ἐθισθοῦν” εἰς αὐτά, πολλοὶ δὲ ἐξ αὐτῶν ἀναμένουν τὴν μείωσιν τῶν τιμῶν, αἱ ὁποῖαι ἀρχικῶς εἶναι συνήθως ὑψηλαὶ καὶ ἀπρόσιτοι.
Εἰς τὴν Γαλλίαν, Ἰταλίαν, Τσεχίαν καὶ Σλοβακίαν ἀπαγορεύεται εἰς τὰ πολυκαταστήματα νὰ ρίπτουν εἰς τοὺς κάδους τρόφιμα. Ἀντ’ αὐτοῦ ὑποχρεοῦνται νὰ τὰ προσφέρουν εἰς κοινωνικοὺς ὀργανισμούς.
Τὰ ἐκ τῶν container συνήθως διατηροῦνται, ἔχοντα ἀκόμη καὶ βιοπλαστικὰ ἢ οὒ περιτυλίγματα, ἐπὶ μακρόν. Ἄλλωστε ἡ ἡμερομηνία λήξεως -τὴν ὁποίαν ἀκόμη καὶ εἰς τὸν κιμᾶν τολμοῦν ἐνίοτε νὰ τὴν ἀλλάξουν- ἰσχύει μέχρι τοῦ ἀναφερομένου χρόνου, ἀλλὰ δύνανται νὰ χρησιμοποιηθοῦν καὶ μετά, καθ’ ὅσον διατηροῦν αὐτὰ τὴν γεῦσιν, τὸ χρῶμα καὶ τὴν ὀσμήν των -καίτοι ὑπάρχουν καὶ οἱ διαφωνοῦντες πρὸς τοῦτο. Διὸ καὶ συνιστᾶται τὰ τρόφιμα νὰ μὴν ρίπτονται ἀμέσως προτοῦ ἐξετασθοῦν2.
Βεβαίως ὡρισμένοι ὀργανισμοὶ ἀνακυκλώνουν εὐτυχῶς τὰ τροφικὰ ὑπόλλείματα, μετατρεπόμενα εἰς ζωοτροφάς, λιπάσματα κλπ. Δέον πάντως νὰ μὴν περιέχουν καὶ χημικὰ ἀπόβλητα, ἀλλὰ τοῦτο δὲν ἠχεῖ εἰς ὦτα κωφῶν, τυφλῶν καὶ ἀλάλων.
Ἐξ ἑτέρας πλευρᾶς ἑκατομμύρια ἀνθρώπων, ὅπως εἰς τὴν Ἀφρικήν, ἀλλὰ καὶ εἰς προηγμένας εἰσέτι χώρας πεινοῦν καὶ πένονται, τέκνα ὅμως τῆς ὑψηλῆς κοινωνίας καὶ οὐχὶ μόνον, ἐμφανίζονται ὅπως εἰς τὰ κέντρα διακοπῶν νὰ γεμίζουν τὰ πινάκια των μανιωδῶς, καὶ μετὰ δύο βουκιὰς νὰ τὰ ἐγκαταλείπουν, τῶν γονέων ἀγρὸν ἀγοραζόντων ἢ σεβομένων τάς “ἐπιθυμίας” τῶν “βλασταριῶν” των καὶ τὰς ἀρχὰς τῆς “ἐλευθερίας”, ἵνα μὴ μεῖζον κακὸν γέννηται!
Μεταξὺ ἄλλωστε τῶν λόγων ρίψεως τῶν τροφῶν, μνημονεύονται καὶ οἱ ἑξῆς:
Ἡ ἀγορὰ μεγαλυτέρων ποσοτήτων ἀπὸ τὰς ἀναγκαίας. Μήπως ἐκ φόβου πολέμου; Εἰς τοῦτο βεβαίως συντελοῦν καὶ αἱ ποικίλαι προωθητικαὶ καί “πανέξυπνοι” μέθοδοι τῆς ἀγορᾶς, ἡ μὴ συχνὴ ἐπίσκεψις τῶν σοῦπερ μάρκετ λόγῳ ἐλλείψεως χρόνου κ.ἄ. Οὕτω τὸ ⅓ τῶν φαγητῶν ἀπορρίπτεται χωρὶς μάλιστα, ἐνίοτε λόγῳ τῆς ἐτικέττας: “κατὰ προτίμησιν πρὸ τοῦ …”, νὰ καταναλίσκεται!
Τὸ δύσμορφον ὡρισμένων προϊόντων, τὰ ὁποῖα καὶ ἐπιστρέφονται ὑπὸ τῶν ἀγοραστῶν, κυρίως εἰς τὸ ἐξωτερικόν, εἰς τοὺς ἀποστολεῖς των. Ἡ καθηγήτρια ὅμως Canan Karatay καὶ ἕτεροι ἰσχυρίζονται, καίτοι τοῦτο εἶναι ἀδύνατον πολλαχῶς, τὴν βρῶσιν τῶν ἐλλατωμματικῶν προϊόντων, διότι ταῦτα οὐ ραντίζονται διὰ φαρμάκων “εὐλογίας” ἀντὶ ἀνθέων!
Ἡ ὑπερπαραγωγὴ προϊόντων ἢ ἡ ἔλλειψις ζητήσεως ὡρισμένων ἀγαθῶν εἰς περιόδους τινὰς τοῦ ἔτους.
Ἡ μὴ ὀρθὴ συντήσησις τῶν τροφῶν καὶ ἡ καταστροφή των κατὰ τὴν παραγωγήν, μεταποίησιν καὶ συσκευασίαν.
Τέλος ὑπάρχουν καὶ λόγοι ψυχολογικοί: Ἡ μεγάλη ποσότης τοῦ φαγητοῦ, ἀκόμη τοῦ μὴ καταναλισκομένου καὶ ἀκολουθοῦντος τὴν ὁδὸν τοῦ κάδου, δημιουργεῖ σιγουριὰν εἰς τὸν καταναλωτήν. Ταῦτα πρὸς τὸ παρόν καὶ ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.
___________________________
1- Ἀ. Παπᾶ, Χαλκηδόνος, Ρινήματα θεολογικά, τεχνοκριτικά, ἱστορικὰ καὶ ἄλλα τινὰ ἀπὸ τὸ Βόσπορο ΣΤ΄, Θεσσαλονίκη 2018 381-383.
2–, V. Rütele, Die Rettung der Lauchzwiebel, Publik Forum ἀρ. 12 (2019) 48-49.