 |
| Πάνω εικόνα: Το μοναστήρι του Bose – Κάτω εικόνα: Ρομανικός ναός 11ου αιώνος |
Πρωτ/ρου Επικ. Καθηγητή Δρ. Αυγουστίνου Μπαϊραχτάρη,
Πατριαρχικής Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης
«Η Θεολογία της Ελευθερίας» ήταν το κεντρικό θέμα του 13ου διεθνούς θεολογικού σεμιναρίου, που οργάνωσαν από κοινού το Ινστιτούτο Βιβλικής Θεολογίας του Αγίου Ανδρέα της Μόσχας και η μοναστική αδελφότητα του Bose. Οι εργασίες του συνεδρίου πραγματοποιήθηκαν στους φιλόξενους χώρους του μοναστηριού του Bose από τις 23 έως τις 28 Οκτωβρίου τ. ε. και ξεκίνησαν με την εισήγηση του Ομότιμου καθηγητού Θεολογίας Jürgen Moltmann με τίτλο “Dimensions of Human Freedom in the Presence of God”. Γενικότερα συμμετείχαν θεολόγοι ακαδημαϊκού επιπέδου προερχόμενοι από διαφορετικά μέρη του κόσμου (Η.Π.Α., Γερμανία, Ιταλία, Ρωσία, Ουκρανία, Ελβετία, Ελλάδα, Σερβία, Αγγλία) και από διαφορετικές θεολογικές σχολές και παραδόσεις, γεγονός που προσέδωσε στο όλο συνέδριο μία ιδιαιτερότητα τόσο στην προσέγγιση, όσο και στη μεθοδολογική ανάλυση του θέματος.
Οντολογική και ηθική ελευθερία, ανθρωπολογία, δημιουργία, κτιστόν και άκτιστον, θέωσις, θεολογία της απελευθέρωσης και πολιτική θεολογία, ήταν ορισμένοι μόνο από τους όρους που ανέλυσαν οι ομιλητές του συνεδρίου. Παράλληλα, αναπτύχθηκε η εσωτερική σχέση μεταξύ της έννοιας της ελευθερίας του ανθρώπου, ως δυνατότητα επιλογής, και του Θεού σε σχέση με τη σύγχρονη φιλοσοφική σκέψη, όπως αυτή αποτυπώνεται στα έργα των Rousseau, Hugo, Tillich, Nussbaum, Berdjaev, Tolstoj, Yannaras, Zizioulas, Tatakis.
Μεταξύ των εισηγητών ήταν και ο Επ. Καθηγητής πρωτ. Αυγουστίνος Μπαϊραχτάρης (από την Πατριαρχική Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης), ο οποίος ανέπτυξε το θέμα “Jesus as Liberator: Towards the Spiritual Modification of the Church in Latin America”. Κατά την παρουσίασή του αναλύθηκαν οι συνθήκες και τα αίτια της ανάπτυξης, εντός της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, του κινήματος της λεγόμενης Θεολογίας της Απελευθέρωσης κατά τον 20ο αιώνα στην ευρύτερη περιοχή της Λατινικής Αμερικής. Ουσιαστικά η Θεολογία της Απελευθέρωσης ζήτησε και πέτυχε την «ιστορικοποίηση» του ευαγγελικού λόγου, χρησιμοποιώντας ως μεθοδολογικά εργαλεία τη συναφειακή θεολογία – “contextual theology” και μία νέα ερμηνευτική προσέγγιση – “hermeneutics” Ευαγγελίου. Οι κύριοι εκπρόσωποι της Θεολογίας της Απελευθέρωσης (Gutiérrez, Bonino, Boff, Haussman) ανέπτυξαν ένα ποιμαντικό δίκτυο δράσεων βασισμένο στις ενορίες και παράλληλα αμφισβήτησαν το δομημένο οικονομικό, πολιτικό και εκπαιδευτικό σύστημα των χωρών αυτών.
Μέσα από τις Επισκοπικές Συνελεύσεις της Medellin και της Puebla ανέπτυξαν τη συλλογική, θρησκευτική, τους ταυτότητα βασισμένη σε τρεις πυλώνες: 1) στο δικαίωμά τους ν’ αγωνίζονται για ζωή, 2) στο δικαίωμά τους ν’ αγωνίζονται για ακεραιότητα και κοινωνική δικαιοσύνη και 3) στο δικαίωμά τους ν’ αγωνίζονται για την πολιτική, κοινωνική, οικονομική και θρησκευτική τους απελευθέρωση από κάθε μορφής εκμετάλλευσης και καταπίεσης. Η μεθοδολογία τους βασίζεται πρώτον στη σχέση μεταξύ της Αποκάλυψης και της Ιστορίας και δεύτερον στην Πίστη στον Χριστό και στην από κοινού μυστηριακή Ζωή των μελών εντός της Κοινότητας. Τέλος, οι εκφραστές της Θεολογίας της Απελευθέρωσης δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο βιβλικό νόημα της φτώχειας. Οι φτωχοί έχουν μία δικαιωματική προτεραιότητα έναντι των πλουσίων σε σχέση με το κάλεσμα του Ιησού. Ωστόσο, ο όρος της προτεραιότητας αυτής δεν έχει τη διάσταση της μοναδικότητας ή της αποκλειστικότητας. Το απόλυτο κριτήριο είναι αυτό της πίστης στον Χριστό, που βασίζεται στην αλληλεγγύη προς τους φτωχούς. Ο Χριστός έρχεται στη ζωή της Εκκλησίας των Φτωχών ως απελευθερωτής και λυτρωτής. Θα λέγαμε λοιπόν ότι η Θεολογία της Απελευθέρωσης επεδίωξε ν’ απαντήσει στο ερώτημα: Πώς θα μιλήσουμε για τον Θεό ως Πατέρα σε μια κοινωνία, η οποία έχει ενηλικιωθεί χωρίς να τον γνωρίζει, ή αγνοώντας την ύπαρξή του, ενώ την ίδια στιγμή άνθρωποι πεθαίνουν εξαιτίας της πείνας, της καταπίεσης και της φτώχειας;
Τέλος οι συμμετέχοντες του συνεδρίου ήταν: οι Prof. Jürgen Moltmann, Revd. Canon Professor Paul S. Fiddes, Dr. Edward Mahoney, Adalberto Mainardi, Dr. Alexei Bodrov, Rev. Hans Ulrich Gerber, Dr. Oleg Davydov, Rev. Dr. Mychajlo Dymyd, Dr Romilo Knezevic, Prof. Dr. Svetlana Konacheva, Dr. Fredrerick Lauritzen, Dr. Pavlo Smytsnyuk, Dr. Elena Stepanova, Mikhail Tolstoluzhenko, Natallia Vasilevich, Panagiotis Foukas, Christos Veskoukis, Ass. Prof. Rev. Dr. Augustinos Bairactaris.
