ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΔΡΑΜΑΣ 2018 ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 

«ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΔΡΑΜΑΣ-ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 2018» 

Τοῦ
Δημητρίου Ἰ. Τσιανικλίδη
Δρος Θ.- Νομικοῦ 

Μέ πλούσιο ἱστορικό ὑλικό κυκλοφόρησε, ὅπως κάθε χρόνο, ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολή μας τό νέο ἐγκόλπιο ἡμερολόγιο γιά τό σωτήριο ἔτος 2018. Πρόκειται γιά μιά καλαίσθητη ἔκδοση διαστάσεων 13cm X 9cm, πού ἀριθμεῖ 87 σελίδες καί ἐκτυπώθηκε σέ τεραχρωμία τόν Αὔγουστο τοῦ σωτηρίου ἔτους 2017 ἀπό τόν ἐκδοτικό οἶκο «ΜΕΛΙΣΣΑ». Tό ἐξώφυλλο τό ὁποῖο φέρει τόν τίτλο: «ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΔΡΑΜΑΣ-ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 2018», κοσμεῖται ἀπό τήν θαυματουργή εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Βρεφοκρατούσας, ἡ ὁποία φυλάσσεται στόν Ἱ.Ν. Ἁγ. Ἀθανασίου Δοξάτου, ἐνῶ στό ὀπισθόφυλλο εἰκονίζεται ἡ ἀναθηματική στήλη, ἡ ὁποία βρίσκεται στόν αὐλόγυρο τοῦ Ἱ. Ν. Ἁγ. Ἀποστόλων Δράμας, μέ τήν ἑξῆς ἐπιγραφή: «ΕΙΣ ΤΑ ΥΠΟ ΤΩΝ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ ΚΑΙ ΝΕΟΤΟΥΡΚΩΝ ΑΜΩΜΑ ΣΦΑΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝ ΘΡΑΚΗ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΝΔΕ ΣΤΗΛΗΝ ΕΣΤΗΣΑΝ ΤΑ ΤΕΚΝΑ ΑΥΤΩΝ ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΑΙΩΝΙΟΝ». 

Τό ἡμερολόγιο τό ὁποῖο ἐκδίδεται γιά δωδέκατη χρονιά, ἄρχεται μέ τόν ὡς ἄνω τίτλο καί εἶναι ἀφιερωμένο «εἰς τόν Ἑλληνισμόν τῆς Θράκης» (σ. 1). Ἀκολουθοῦν, στή συνέχεια ὁ ὑπότιτλος: «Τί ἐστί Πατριάρχης», μέ τό σύντομο ἀπόσπασμα ἀπό τό νομικό βιβλίο: «Ἐπαναγωγή» τοῦ Βασιλείου Μακεδόνος καί Λεόντος Σοφοῦ (σ. 2), καθώς καί ἡ φωτογραφία τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου (σ. 3). 

Ἀκολούθως, ἕπονται οἱ πατρικές εὐχές καί ἡ εὐλογία τοῦ σεπτοῦ μας ποιμενάρχη κ. Παύλου γιά τό νέο ἔτος 2018 (σ. 4), καθώς καί ἡ φωτογραφία του (σ. 5). Ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον παρουσιάζει στή συνέχεια, ὁ εὐσύνοπτος καί μεστός «Πρόλογος» (σσ. 6-7) τοῦ Σεβ. Ποιμενάρχη μας κ. Παύλου, ὁ ὁποῖος ἀρχικά κατατοπίζει γιά τό περιεχόμενο τοῦ ἡμερολογίου τόν ἀναγνώστη μέ τά κάτωθι λόγια: «Στόν ἑλληνισμό τῆς Θράκης ἀφιερώνουμε τό ἡμερολόγιο τοῦ ἔτους 2018 τῆς ἱερᾶς μητροπόλεώς μας. Οἱ Ἕλληνες τῆς Θράκης βίωσαν πρῶτοι τόν πόνο καί τά δεινά κατά τίς γεωπολιτικές ἀνακατατάξεις τοῦ προηγούμενου αἰῶνα. Εἶχαν τό θλιβερό προνόμιο πρῶτοι αὐτοί νά γευθοῦν τίς συνέπειες τοῦ ἐκπατρισμοῦ καί μάλιστα οἱ κατοικοῦντες τή Βόρεια Θράκη (Ἀνατολική Ρωμυλία), πού βίαια προσαρτήθηκε στή Βουλγαρική ἡγεμονία (6-9- 1885). Προσθέτει δέ ὅτι: «Ἡ μητρόπολις μας, κατ’ἐξοχήν προσφυγική, δέχθηκε πρόσφυγες ἀπό τή βόρεια καί τήν Ἀνατολική Θράκη», ἐνῶ ,τέλος, κλείνει τόν παρόντα πρόλογό του μέ τά παρακάτω συγκινητικά καί ἐνθαρρυντικά λόγια: «Καθῆκον μας ἡ ἀφιέρωση τοῦ ἡμερολογίου τοῦ ἔτους 2018 στήν ἱερά μνήμη ἐκείνων πού ἔμειναν στά ἅγια χώματα, ἐκείνων πού ἦρθαν καί ὀρθοπόδησαν καί ἔζησαν ἀξιοπρεπῶς καί ἐθνοπρεπῶς, καί αὐτῶν πού κρατοῦν τό ἅγιο φῶς αὐτῆς τῆς ἱερῆς παρακαταθήκης ἀναμμένο». 

Στή συνέχεια, ὑπάρχει πολυσέλιδο εὐσύνοπτο ἱστορικό ἀφιέρωμα ἐνημερωτικοῦ χαρακτῆρα (σσ. 8-47) πού ἀφορᾶ τον ἑλληνισμό τῆς Θράκης, κατά τόν 19ο καί 20ο αἰῶνα, μέ τούς ἑξῆς ὑπότιτλους: «Οἱ Ἕλληνες τῆς Θράκης», «Ἡ Θράκη στήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821», «Θρακιῶτες στή Φιλική Ἑταιρεία καί στόν Ἱερό Λόχο», «Θρακιῶτες Ἀγωνιστές», « Ἀπό τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 μέχρι τό Θρακικό Ἀγώνα», «Θρακικός Ἀγώνας (1906-1912)», « Ἡ Θράκη κατά τούς Βαλκανικούς Πολέμους καί τόν Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο», « Ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης καί ὁ ξεριζωμός (1920-1922)», «Ἑλληνικοί προσφυγικοί πληθυσμοί στή Δράμα – Θρακιῶτες πρόσφυγες», «Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ Δοξάτου», «Ἡ τέχνη τῶν Θρακιωτῶν καροποιῶν», «Προσφυγικοί σύλλογοι πού δραστηριοποιήθηκαν στή Δράμα», «Πηγές». Ἀκολούθως, δημοσιεύεται τό ἑορτολόγιο πού ἀναφέρεται στούς 12 μῆνες τοῦ ἔτους 2018 καί μέ ἔγχρωμη καί ἔντονη γραφή ἐκτυπώνονται οἱ μνῆμες τῶν Δεσποτικῶν καί Θεομητορικῶν ἑορτῶν, καθώς καί τῶν ἑορταζομένων Ἁγίων, ἐνῶ στήν ἀπέναντι σελίδα ἀπό τά μηνολόγια καταγράφονται τά ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν. Κάτω ἀπό τά ἀναγνώσματα παρουσιάζονται οἱ ἑορτάζοντες ἱεροί ναοί τῆς Μητρόπολης (σσ.50-73). Στή συνέχεια, μνημονεύεται συνοπτικά ἡ «ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΙΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ», ἡ ὁποία περιλαμβάνει βιογραφικά στοιχεία τοῦ Σεβασμιωτάτου, τά ἐκκλησιαστικά συμβούλια, τίς διοικητικές ὑπηρεσίες, τίς ἱερές μονές, τήν πνευματική καί φιλανθρωπική διακονία, τίς τοπικές ἑορτές, τά ἱερά λείψανα, καθώς καί τήν ἐκκλησιαστική τέχνη ( σσ. 74-80). Ἀκολούθως, ἕπεται τό τρισέλιδο ἐνημερωτικό γιά τίς περιόδους καί τίς ἡμέρες τῶν « νηστειῶν καί καταλύσεων » τῆς Ἐκκλησίας μας, καθώς καί τά χρονικά διαστήματα τελέσεως τοῦ μυστηρίου τοῦ Γάμου (σσ.81-83). Τέλος, τό ἡμερολόγιο κλείνει μέ τό ἐτήσιο «ΩΡΟΛΟΓΙΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ» (σσ. 84-85), μέ τόν τηλεφωνικό κατάλογο τῶν δημοσίων ὑπηρεσιῶν καί φορέων τῆς Δράμας (σ. 86), καθώς καί μέ τό μονοσέλιδο χῶρο γιά προσωπικά τηλέφωνα ( σ. 87). 

Τό παρόν ἡμερολόγιο μέ τήν ἄριστη τυποτεχνική του ἐμφάνιση διανθίζεται, ἀκόμη, μέ τό ἀπαραίτητο ἔγχρωμο καί ἀσπρόμαυρο φωτογραφικό ὑλικό, πού φωτίζει ἄγνωστες πτυχές μιᾶς ἀπό τίς μελανότερες περιόδους τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας. Ὁ ἑλληνισμός τῆς Ἀνατολῆς σταδιακά ἀπό τις ἀρχές τοῦ 20ου αἰῶνα ὑπέστη τρομακτική φθορά. Τό 1922 ξεριζώθηκαν οἱ ἑλληνικές κοινότητες τῆς Μικρασίας, τῆς Καππαδοκίας, τοῦ Πόντου, τῆς Θράκης καί τῆς Ἀνατ. Ρωμυλίας καί διασκορπίστηκαν ἀφήνοντας πίσω τους τούς θρήνους καί τήν ὀδύνη γιά τόν τόπο τους, ἐνῶ παράλληλα οἱ λατρευτικές παραδόσεις καί πολιτιστικοί θεσμοί πέρασαν στήν λήθη. Πρόσφυγες πιά, οἱ Ἕλληνες ἐκτοπίστηκαν καί ἐγκατέλειψαν τά ἅγια χώματα τῆς πατρίδας τους παίρνοντας μαζί τους ὡς πολύτιμο θησαυρό τά θρησκευτικά τους κειμήλια, τίς ἅγιες εἰκόνες, τά δισκοπότηρα καί τά ἐξαπτέρυγα, αὐτά πού τούς ἔδιναν ἐλπίδα στόν δρόμο τοῦ ξεριζωμοῦ. Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Δράμας μέ τόν τότε μακαριστό μητροπολίτη Λαυρέντιο β΄ Παπαδόπουλο (1922-1928), τόν ἀπό Χαλδίας, πρόσφυγας καί αὐτός, ἄνοιξε τήν ζεστή καί φιλόξενη ἀγκαλιά της καί δέχθηκε τούς χιλιάδες πρόσφυγες ξεριζωμένους Ἕλληνες, ἀνάμεσά τους καί τούς Θρακιῶτες, πού ἔψαχναν τόπο νά ἐγκατασταθοῦν. Τά χρόνια πέρασαν. Ἔσμιξαν μέ τούς ντόπιους καί μέ τούς ἄλλους πρόσφυγες καί δημιούργησαν οἰκογένειες, παιδιά, ἐγγόνια. Ἀνεδείχθησαν ἄνθρωποι τῶν γραμμάτων, τῶν τεχνῶν και τοῦ ἐμπορίου. Σήμερα, ἀκολουθώντας τήν ἴδια παράδοση τῆς φιλοξενίας καί τῆς προσφορᾶς τῶν προκατόχων του ὁ ποιμενάρχης μας κ. Παῦλος, ἀγκαλιάζει ὅλους τούς Χριστιανούς ὡς φιλόστοργος πατέρας καί ἀδελφός καί καλλιεργεῖ μέσα ἀπό τήν μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας τήν πνευματική ἀνακαίνιση καί τήν ἐν Χριστῷ σωτηρία τοῦ ποιμνίου του. Ἐπίσης, ὁ κ. Παῦλος στα πλάισια τῆς ποιμαντικῆς του μέριμνας φροντίζει γά τό καθημερινό συσσίτιο τῶν πασχόντων ἀδελφῶν μας, πρωτοπορεῖ σέ ἔργα κοινωνικῆς εὐποιΐας καί φιλανθρωπίας, πρωτοστατεῖ στούς ἀγῶνες γιά τά ἐθνικά δίκαιά μας καί συμμετέχει ἐνεργά σέ ὅλες τίς ἐκδηλώσεις ἐθνικοθρησκευτικοῦ χαρακτῆρα φορέων καί ὀργανώσεων τῆς Μητρόπολής του. Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Δράμας μέ τό παρόν ἡμερολόγιο ζωντάνεψε μνῆμες καί θρύλους τῆς ἔνδοξης παράδοσής μας, ἐνῶ παράλληλα ὑπερασπίζεται τήν πολιτισμική μας ἰδιαιτερότητα καί ἐξασφαλίζει τήν ἱστορική μας συνέχεια, ἀφοῦ ἡ παροῦσα ἔκδοση ἀνέδειξε τήν ἑλληνορθόδοξη θρακική κληρονομιά καί την ἱστορική ταυτότητα τῶν Θρακῶν. Γιά τήν διάσωση τῆς παραπάνω θρακικῆς κληρονομιᾶς, στά πλαίσια τῆς ἱστορικῆς του ἀποστολῆς ὁ Οἰκουμενικός Θρόνος, σήμερα, ὑπό τήν πεπνυμένη καθοδήγηση τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, φροντίζει γιά τήν ἀνασύσταση καί ἀναδιοργάνωση τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐπαρχιῶν τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης, ὅπως , π.χ. τῆς Ἀδριανουπόλεως, τῆς Σηλυβρίας, κ.ἄ. 

Στούς σημερινούς χαλεπούς καιρούς, τό παρόν ἡμερολόγιο ἀποτελεῖ τό ἀντίδοτο ἀπέναντι στήν ἱστορική λήθη, τήν ἀδιαφορία καί τήν ἄγνοια. Τό παρόν ἡμερολόγιο καθίσταται ἕνας σύχγρονος ἡμεροδείκτης πρακτικός, ἀξιόλογος καί ὠφέλιμος, ἐνῶ , παράλληλα ἀποτελεῖ πολύτιμη πηγή ἱστορικῆς γνώσης. Ἀξίζουν θερμά συγχαρητήρια στήν Ἱερά Μητρόπολη Δράμας, ἡ ὁποία ὡς κιβωτός διάσωσης τῆς ἱστορικῆς διαδρομῆς τοῦ λαοῦ μας προβάλλει μέ τήν παροῦσα ἔκδοση τήν θαυματουργή εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Βρεφοκρατούσας. Τό ἱερό αὐτό κειμήλιο τῶν Θρακῶν προσφύγων ἀπό τήν Μακρά Γέφυρα τῆς Ἀνατολικῆ Θράκης (σσ. 42-43), ἡ εἰκόνα τῆς κυρίας Θεοτόκου, ἡ πρώτη προσφυγοπούλα, πού ἀκολούθησε τά προσφυγόπουλα παιδιά της κατά θαυματουργικό τρόπο καί τήν πῆραν στήν ἀγκαλιά τους σάν φυλαχτό, φεύγοντας μέ τά κάρα ἀπό τίς πατρογονικές τους ἑστίες, τούς ἔδινε θάρρος καί κουράγιο στόν δρόμο τοῦ ξεριζωμοῦ καί στίς τρικυμίες τῆς ζωῆς. Ἀξίζει νά συγχαροῦμε, τέλος, τόν Σεβ. ποιμενάρχη μας κ. Παῦλο, γιά τήν ἀξιέπαινη ἔκδοση τοῦ παρόντος ἡμερολογίου μέ τό ὁποῖο προβάλλεται ἡ ἀνεκτίμητη προσφορά τῶν ἑλλήνων τῆς Θράκης στό ἔθνος, στήν ἐκκλησία, στήν παιδεία καί στόν πολιτισμό.