 |
| Ο Καλλίνικος φοιτητής-κληρικός της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης (1949) |
Πασχάλης Βαλσαμίδης
Επίκουρος Καθηγητής Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης
Τελευταία σε παλαιοπωλείο της Κωνσταντινούπολης εντόπισα ακόμα μία αξιόλογη αρχειακή συλλογή. Πρόκειται για φωτογραφίες του Φαναριώτου Ιεράρχου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Λύστρων Καλλίνικου, οι οποίες παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αποθανατίζουν πολλές και διαφορετικές στιγμές από τη ζωή του, αναβιώνοντας στιγμιότυπα που αποτελούν σταθμούς και κομμάτια της ιστορίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης.
138 φωτογραφίες έχουν ως θέμα τα μαθητικά και φοιτητικά του χρόνια στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης με τους συμμαθητές του (Μελέτιο Σακκουλίδη, Τάκης Χριστοφόρου, Ειρηναίο Βασιλείου μετέπειτα επίσκοπος Πατάρων), τον γέροντά του Μητροπολίτη Νεοκαισαρείας Χρυσόστομο (1944-1950, 1951-1976), τους καθηγητές του και τη χειροτονία του σε διάκονο. Ακόμα υπάρχουν πολλές φωτογραφίες από τη στρατιωτική του θητεία ως έφεδρος αξιωματικός στον τουρκικό στρατό, ως αρχιδιάκονος του Μητροπολίτου Πριγκηποννήσων Δωρόθεου (1946-1974), από τη διακονία του στην Πατριαρχική Αυλή, στις ενορίες της Πόλης και μετά την εκλογή του από την Αγία και Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε μητροπολίτη.
Όλο αυτό το αξιόλογο υλικό κατέληξε σε έναν παλαιοπώλη, μέσα σε μία σακούλα, ο οποίος δεν γνώριζε τίποτα για τον Καλλίνικο παρά μόνο είχε καταλάβει ότι πρόκειται για φωτογραφίες ενός “παπά”, τις οποίες αγόρασε όπως μου είπε πριν από οκτώ μήνες από έναν “χουρτνατζή” (παλιατζή) και προσπαθούσε να τις πουλήσει σε Ρωμιούς και Ελλαδίτες. Σ΄ όσους τις έδειξε κανείς δεν είχε δείξει ενδιαφέρον. Τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα έχει περιοριστεί το ενδιαφέρον από Έλληνες στα συλλεκτικά είδη παρά μόνο από Τούρκους που δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα Καραμανλίδικα έντυπα, τα οποία πωλούνται σε υψηλές τιμές.
Όταν άνοιξα τη σακούλα συγκινήθηκα, διότι τον Καλλίνικο τον είχα γνωρίσει στα παιδικά μου χρόνια που λειτουργούσε επί Δέρκων Ιακώβου (1950-1977) στο Ναό της Αγίας Παρασκευής Θεραπείων. Αναρωτιέμαι τι να απέγινε το προσωπικό του αρχείο. Έχουν χαθεί πάρα πολλά αρχεία των ομογενών. Λίγοι είναι αυτοί που φρόντισαν πριν το θάνατό τους να δωρίσουν τα αρχεία και τα βιβλία τους σε βιβλιοθήκες ή σε πρόσωπα της εμπιστοσύνης τους, όπως ένας από αυτούς ήταν ο αείμνηστος καθηγητής μου Βασίλειος Σταυρίδης (1925-2016). Δυστυχώς μέχρι στιγμής οι Ρωμιοί της Πόλης δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα αρχείο ή να εξασφαλίσουν ένα χώρο τουλάχιστον να συγκεντρώνονται τα προσωπικά αρχεία των Ρωμιών με σκοπό να αξιοποιηθούν στο μέλλον και να μην τα πετούν οι συγγενείς ή να τα πουλούν για λίγα χρήματα και να χάνεται η ιστορία μας.
Στη συνέχεια θα παρουσιάσω βιογραφικά στοιχεία του Καλλίνικου Αλεξανδρίδη.
Γεννήθηκε στο Φανάρι της Κωνσταντινούπολης στις 21 Ιουνίου του 1926 από γονείς τον Παυσανία και τη Βαλασία. Τα εγκύκλια γράμματα διδάχθηκε στην Πατριαρχική Αστική Σχολή Μαρασλή. Συνέχισε τις σπουδές του στο γυμνασιακό τμήμα της Μεγάλης του Γένους Σχολής και κατά το σχολικό έτος 1942-1943 ενεγράφη στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, όπου περάτωσε τις λυκειακές και Θεολογικές σπουδές του το 1949, αφού πρώτα υπέβαλε εναίσιμο πτυχιακή διατριβή με θέμα «Ποίαι αι περί των αναγιγνωσκομένων βιβλίων μαρτυρίαι της Ιεράς Παραδόσεως».
Στις 15 Μαΐου του 1949 χειροτονήθηκε διάκονος από τον Σχολάρχη της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης Μητροπολίτη Νεοκαισαρείας Χρυσόστομο Κορωναίο (1944-1950, 1951-1976) στο Ναό της Αγίας Τριάδος Χάλκης και τον έδωσε το όνομα του γέροντά Μητροπολίτου Καισαρείας Καλλίνικου Δεληκάνη (1932-1934) από Συμεών σε Καλλίνικος. Στη συνέχεια διορίστηκε Αρχιδιάκονος της Μητροπόλεως Πριγκηποννήσων, θέση την οποία υπηρέτησε έως τις 16 Δεκεμβρίου του 1958. Επί Πατριάρχου Αθηναγόρα (1948-1972) κατέλαβε τη θέση του Τριτεύοντος των Πατριαρχείων και το 1964 του Δευτερεύοντος. Κατά τα έτη 1966-1968 μετέβη στη Ρώμη και σπούδασε Εκκλησιαστική Ιστορία.
Η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου έλαβε υπόψη την πολύχρονη διακονία του και στις 26 Νοεμβρίου 1970 τον εξέλεξε τιτουλάριο Μητροπολίτη Λύστρων. Η χειροτονία του σε πρεσβύτερο έγινε στις 28 Νοεμβρίου στον Πατριαρχικό Ναό του αγίου Γεωργίου από τον Μητροπολίτη Νεοκαισαρείας Χρυσόστομο και σε επίσκοπο από τον ίδιο Μητροπολίτη στον ίδιο Ναό στις 6 Δεκεμβρίου 1970.
Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας στις 8 Δεκεμβρίου του 1970 τον διόρισε στη Μεγάλη Πρωτοσυγκελλία, θέση στην οποία παρέμεινε έως τις 29 Ιουλίου 1972.
Στις 9 Νοεμβρίου 1976 ενετάγη στους εν ενεργεία ιεράρχες του Οικουμενικού Θρόνου.
Στις 29 Αυγούστου του 1979 πέθανε από καρδιακή προσβολή ο Μητροπολίτης Πριγκηποννήσων Αγάπιος (1977-1979) και η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις 18 Σεπτεμβρίου του 1979 μετέθεσε τον Καλλίνικο στη Μητρόπολη Πριγκηποννήσων, την οποία ποίμανε έως τις 5 Νοεμβρίου 1985, οπότε επανήλθε στη μητρόπολη Λύστρων.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έζησε στο Γηροκομείο Βαλουκλή και απεβίωσε στις 3 Αυγούστου 2014. Η κηδεία του έγινε στο Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι στις 7 Αυγούστου 2014 και τάφηκε στο Νεκροταφείο της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού Σισλί.
Ο Καλλίνικος είχε πίστη στο Θεό και αγάπη στην Εκκλησία και διακρίνονταν για τη φαναριώτικη συνείδησή του. Υπηρέτησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο με ζήλο και αφοσίωση. Τέλος, ο Καλλίνικος ήταν καλλίφωνος και ως πατριαρχικός διάκονος επί Πατριάρχου Αθηναγόρα τη δεκαετία του 60΄εκφωνούσε τα ειρηνικά μαζί με τον τότε διάκονο Ευάγγελο νυν Μητροπολίτη Πέργης. Υπήρχαν άνθρωποι που ερχόταν από διάφορα μέρη της Πόλης στον Πατριαρχικό Ναό για να τους ακούσουν. Κάποιοι τους έλεγαν τα “Καλουτάκια” που είχαν δημιουργήσει την εποχή εκείνη οι αδελφές Άννα και Μαρία Καλουτά, οι οποίες ήταν άριστες σε όλα τα είδη του μουσικού θεάτρου.
Παρακάτω δημοσιεύονται επιλεγμένες φωτογραφίες του Καλλίνικου με την ελπίδα ότι οι υπόλοιπες θα δημοσιευθούν στο μέλλον.
Το πρώτο μέρος της δημοσίευσης περιλαμβάνει φωτογραφίες από την περίοδο της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
 |
Ο Καλλίνικος πρώτος αριστερά μαθητής λυκείου της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης στον κήπο
της Βουλγαρικής Εκκλησίας του Αγίου Στεφάνου στο Φανάρι (6.6.1943). |
 |
Ο Καλλίνικος μαθητής λυκείου της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης
στο λόφο της Ελπίδας (1943). |
 |
| Ο Καλλίνικος φοιτητής της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης (1946). |
 |
Στην είσοδο του Πατριαρχείου από τη μεταφορά της σορού του Σχολάρχη της Θεολογικής Σχολής
της Χάλκης Μητροπολίτου Φιλαδελφείας Αιμιλιανού. Το φέρετρο μεταφέρουν από αριστερά οι φοιτητές
της Θεολογικής Σχολήςτης Χάλκης Καλλίνικος και από δεξιά ο Παναγιώτης Θεοδωρίδης (9.12.1946). |
 |
Ο Καλλίνικος πρώτος από αριστερά στα θρανία με τους συμφοιτητές του Μελέτιο Σακκουλίδη,
Τάκη Χριστοφόρου και Ειρηναίο Βασιλείου μετέπειτα επίσκοπος Πατάρων παρακολουθούν μάθημα
σε τάξη της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης (1948). |
 |
Συνεργασία με το Σχολάρχη Μητροπολίτη Νεοκαισαρείας Χρυσόστομο.
Από αριστερά πρώτος ο Μελέτιος Σακκουλίδης, ο Τάκης Χριστοφόρου, ο Καλλίνικος, ο Νεοκασαρείας
Χρυσόστομος και ο Ειρηναίος Βασιλείου μετέπειτα επίσκοπος Πατάρων ( 1948). |
 |
| Αναμνηστική φωτογραφία στην είσοδο της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης (20.01.1947). |
 |
| Ομάδα φοιτητών καλλιεργούν τον κήπο της Σχολής (1947). |
 |
| Ο Καλλίνικος με φοιτητές σε ώρα εργασίας στον κήπο της Σχολής (1947). |
 |
| Ο Καλλίνικος σε ώρα μελέτης στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης (1948). |
 |
Αναμνηστική φωτογραφία μετά τη χειροτονία του Καλλίνικου σε διάκονο στην είσοδο της Θεολογικής Σχολής
της Χάλκης. Από αριστερά δεύτερος δίπλα στον Σχολάρχη Μητροπολίτη Νεοκαισαρείας
Χρυσόστομο Κορωναίο (15.5. 1949). |
 |
Στον κήπο της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Από αριστερά πρώτος ο Μελέτιος Σακκουλίδης,
ο Καλλίνικος Αλεξανδρίδης, ο καθηγητής Αριστείδης Πασαδαίος, ο Ειρηναίος Βασιλείου
και ο Τάκης Χριστοφόρου (1949). |
 |
Ο Καλλίνικος στον κήπο της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης με τον γέροντά του
Σχολάρχη Μητροπολίτη Νεοκαισαρείας Χρυσόστομο (1949). |
 |
| Ο Καλλίνικος με τον γέροντά του Σχολάρχη Μητροπολίτη Νεοκαισαρείας Χρυσόστομο (1949). |
 |
| Αναμνηστική φωτογραφία του Καλλίνικου με τον γέροντά του Μητροπολίτη Νεοκαισαρείας Χρυσόστομο (1949). |
 |
Στον κήπο της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Πρώτος από δεξιά ο Καλλίνικος, ο Μελέτιος Σακκουλίδης,
ο Τάκης Χριστοφόρου, ο Μητροπολίτης Πριγκηποννήσων Δωρόθεος και ο Ειρηναίος Βασιλείου
μετέπειτα επίσκοπος Πατάρων (1949). |
 |
| Ο Καλλίνικος στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης παίζει πινγκ-πογκ (1949). |
 |
| Ο Καλλίνικος ως αρχιδιάκονος της Μητροπόλεως Πριγκηποννήσων (1961). |
