Ὁμιλία
τῆς Α.Θ.Παναγιότητος
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου
κατά τάς χειροτονίας τῶν Ἰωακείμ Μπίλλη καί Βοσπορίου Μαγκαφᾶ
(Φανάριον, 08.10.2017)
Ὁσιολογιώτατε ἅγιε Ἀρχιγραμματεῦ τῆς περί ἡμᾶς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου κύριε Ἰωακείμ,
Ἀνέτειλε καί διά σέ ἡ ἡμέρα τῆς ἀνόδου σου εἰς τόν β΄ βαθμόν τῆς ἱερωσύνης, καθώς μόλις πρό ἡμερῶν διωρίσθης ἐπί κεφαλῆς τῶν συνοδικῶν σεκρέτων, ὁμοφώνῳ ἀποφάσει τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου, ἀφοῦ ὑπηρέτησες πιστῶς καί εὐόρκως ἐπί σειράν ἐτῶν ἀπό διαφόρων θέσεων ἐν τοῖς Πατριαρχείοις.
Ἀσφαλῶς, κατά τό διάστημα τοῦτο ἐδιδάχθης πολλά, καθώς τό βουλευτήριον τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας εἶναι πανεπιστήμιον, εἶναι ἀκαδημία, εἶναι ἡ περιωπή ἀπό τήν ὁποίαν βλέπει κανείς ὅλην τήν οἰκουμένην· διότι ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὡς θά ἔχῃς ἐμπειρικῶς διαπιστώσει, ἀσχολεῖται μέ ἕνα εὐρύτατον φάσμα θεμάτων θεολογικῶν, ἐκκλησιαστικῶν, διοικητικῶν, ὁμογενειακῶν, διορθοδόξων, διαχριστιανικῶν, διαθρησκειακῶν, οἰκουμενικῶν, παγκοσμίων. Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον εἶναι τό κέντρον τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἀπό τό ὕψος τῶν λόφων τῆς τοῦ Κωνσταντίνου πόλεως θεᾶται τόν κόσμον καί τά τοῦ κόσμου, χωρίς νά εἶναι ἐκ τοῦ κόσμου.
Τώρα ἀναλαμβάνεις μείζονας καί ηὐξημένας εὐθύνας, καθώς μάλιστα διαδέχεσαι ἕναν ἄξιον κατά πάντα Ἀρχιγραμματέα, τόν ἅγιον Σμύρνης κ. Βαρθολομαῖον, καί καλεῖσαι νά ἀγωνισθῇς, ὄχι ἐντός ὡραρίων ἀλλά νυχθημερόν, διά τήν διεκπεραίωσιν πλείστων ὅσων θεμάτων, ὑπαρχόντων καί καθημερινῶς ἐμφανιζομένων, ὑπεράνω ὅμως τῶν τρεχόντων ἐπί μέρους ζητημάτων, καλεῖσαι νά κήδεσαι τῶν δικαίων καί τῶν προνομίων τοῦ πανσέπτου Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, τά ὁποῖα “οἰκουμενικοῖς καί συνοδικοῖς ψηφίσμασι” κατωχυρώθησαν καί ἰσχύουν καί λειτουργοῦν, ὄχι πρός προβολήν ἤ αὐταρέσκειαν ἀλλά πρός διακονίαν τῆς πανορθοδόξου ἑνότητος καί -πολύ εὐρύτερον- πρός διακονίαν τῆς ἀνθρωπότητος ὁλοκλήρου.
Μᾶς ἦλθες ἀπό τήν ποτε συμβασιλεύουσαν καί νῦν συμπρωτεύουσαν Θεσσαλονίκην ὅπου ἐσπούδασες τήν θεολογίαν καί τήν νομικήν ἐπιστήμην, καί ἔκτοτε ἔγινες Πολίτης, δηλαδή ἔγινες ὄλβιος· διότι ὁ χρησμός τοῦ Μαντείου τῶν Δελφῶν προέβλεψεν ὅτι “ὄλβιοι οἵ κείνην πόλιν ἀνέρες οἰκήσουσιν”. Πόσῳ μᾶλλον οἱ κληθέντες νά διακονήσουν, ὡς ἡ Ὁσιολογιότης σου, τόν ὕπατον θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Γένους, τό Οἰκουμενικόν μας Πατριαρχεῖον, τήν ἑστίαν τοῦ φέγγους τῆς Ὀρθοδοξίας.
Καί σύ, Διάκονε Βοσπόριε, πού θά φέρῃς εἰς τό ἑξῆς αὐτό τό σπάνιον ὄνομα πού θά θυμίζῃ συνεχῶς τόν ἀειδίνητον Βόσπορον, καί σύ μᾶς ἦλθες ἀπό τήν Ἑλλάδα διά νά γίνῃς καί σύ ὄλβιος καί εἶσαι τώρα υἱός μας ἐξ υἱοθεσίας.
Καί, ὄχι μόνον αὐτό· ἀλλά ἀφοῦ ἐκόσμησες τό ἀναλόγιον τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων ἐπί τινα ἔτη, τώρα ἀξιώνεσαι νά εἰσέλθῃς καί εἰς τά ἅγια τῶν ἁγίων καί, συνοδικῇ ἀποφάσει, νά ἐκτελῇς καθήκοντα Κωδικογράφου τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου, μυούμενος, διαρκῶς καί περισσότερον, εἰς τό μυστήριον τῆς Ἐκκλησίας, εἰς τό θαῦμα τῆς ὑπάρξεως τῆς Ἐκκλησίας, ἐπάνω εἰς τό ὁποῖον ἐθεμελιώθη ἡ λαμπρότης τῆς πόλεως αὐτῆς, κατά τόν ἅγιον προκάτοχον ἡμῶν Γεννάδιον τόν Σχολάριον.
Σπουδάζεις τώρα Θεολογίαν, ἐνῶ ἔχεις ἀποφοιτήσει ἀπό τό τμῆμα Ἱστορίας καί Ἀρχαιολογίας τοῦ πανεπιστημίου Ἰωαννίνων. Γνωρίζεις δηλαδή ἱστορίαν καί εἶσαι, ἑπομένως, καί κατά τοῦτο ὄλβιος, εὐτυχής, διότι “ὄλβιος ὅς ἱστορίης ἔσχε μάθησιν”. Καί αὐτή ἐδῶ ἡ πόλις, ἡ πόλις τῶν πόλεων, πόσα δέν ἔχει νά μᾶς διδάξῃ μέ τήν μακράν καί ἀπύθμενον καί ἀτέρμονα ἰδικήν της ἱστορίαν, τήν ἔνδοξόν τε καί μαρτυρικήν. Ναί! Καί ἔνδοξον καί μαρτυρικήν. Διότι ἡ τοῦ Κωνσταντίνου αὕτη διῆλθε “διά δόξης καί ἀτιμίας, διά δυσφημίας καί εὐφημίας” κατά τήν μακράν διαδρομήν τῆς ζωῆς καί τῆς προσφορᾶς αὐτῆς.
Καί, πόθεν τό περίεργον ἀλλά καί χαρίεν νέον ὄνομά σου; Ἦτο, λέγει, ὁ Βοσπόριος ἐπίσκοπος Κολωνίας τῆς Δευτέρας Καππαδοκίας. Καί γνωρίζεις, ἀγαπητέ Διάκονε, πόσον ἀγαπῶμεν τήν Καππαδοκίαν καί πόσον ἀνελλιπῶς τήν ἐπισκεπτόμεθα κατ’ ἔτος, πάντοτε μέσα εἰς τήν πασχαλινήν ἀτμόσφαιραν, καί τῆς ψάλλομεν τό “Χριστός Ἀνέστη” καί μᾶς ἀπαντοῦν σκιρτῶντες οἱ κωνοειδείς βράχοι της μέ τό “Ἀληθῶς Ἀνέστη”. Ἐκεῖ, λοιπόν, εἰς τά μέρη της ὑπῆρξεν ἐπίσκοπος ὁ Βοσπόριος εἰς τά τέλη τοῦ Δ΄ αἰῶνος. Καί μᾶς λέγει ἀκόμη ἡ ἐκκλησιαστική ἱστορία ὅτι ἦτο ἐπιστήθιος φίλος Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου ὁ Βοσπόριος, πρός τόν ὁποῖον σώζεται καί ἐπιστολή τοῦ Ναζιανζηνοῦ περιγράφουσα τάς ἀνθρωπίνας δυσκολίας καί στενοχωρίας του. Εἰς αὐτήν τήν ἐπιστολήν ὁ Γρηγόριος λέγει ὅτι τόν Θεόν “λανθάνει τῶν ὄντων οὐδέν”· καί εἰς ἄλλο σημεῖον λέγει “τῆς Ἐκκλησίας τά δυνατά φροντίζειν οὐ κατοκνήσομεν”- δέν πρέπει καί ἡμεῖς ὅλοι νά ἀποφεύγωμεν νά πράττωμεν ὅ,τι εἶναι δυνατόν διά τήν Ἐκκλησίαν, εἰς τήν ὁποίαν ὀφείλομεν τά πάντα.
Καί τώρα, ἐν κατακλείδι, ἀπευθυνόμεθα πρός ἀμφοτέρους ὑμᾶς, προσφιλεῖς νεοχειροτονηθέντες Ἰωακείμ καί Βοσπόριε, πού ἔρχεσθε σιγά-σιγά, μαζύ μέ τούς ἄλλους νέους ἀδελφούς σας τῆς Πατριαρχικῆς Αὐλῆς, νά παραλάβετε τήν σκυτάλην ἀπό ἡμᾶς τούς πρεσβυτέρους καί νά συνεχίσετε τήν ἀγάπην εἰς ὅ,τι ἐπιγράφεται “Κωνσταντινούπολις, ὁ ἐμός ἔρως”, ὅπως λέγει ὁ περισπούδαστος ἡμῖν Δοσίθεος ὁ τῆς Τατάρνης. Τί ὠραῖα καί ἐπιγραμματικά πού περιγράφει αὐτήν τήν διαδοχήν τῶν γενεῶν Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής: “Ἀργείτω τά γηράσαντα καί ἀνθείτω τά νέα”!
Σᾶς ὑπενθυμίζομεν, λοιπόν, μετά τοῦ σημερινοῦ Ἀποστόλου, ὅτι κατά τήν διακονίαν σας εἰς τό ἱερόν τοῦτο Κέντρον πρέπει νά σπείρετε ἐπ’εὐλογίαις διά νά θερίσετε καί ἐπ’ εὐλογίαις. Διότι ὁ σπείρων φειδομένως, φειδομένως καί θερίσῃ. Νά ἐργάζεσθε μή ἐκ λύπης ἤ ἐξ ἀνάγκης ἤ ἐκ καθήκοντος, διότι ἱλαρόν δότην ἀγαπᾷ ὁ Θεός. Καί ἐάν κλονισθῆτε, ἐάν ἀποδυσπετήσετε, ἐάν σᾶς ἔλθῃ βαρύς ὁ σταυρός καί δριμύς ὁ χειμών, νά ἐνθυμῆσθε ὅτι “δυνατός ὁ Θεός πᾶσαν χάριν περισσεῦσαι εἰς ὑμᾶς, ἵνα ἐν παντί πάντοτε πᾶσαν αὐτάρκειαν ἔχοντες περισσεύητε εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθόν”. Καί τά ἀγαθά ἔργα τά χρειάζεται ἰδιαιτέρως ἡ ἐποχή μας μέ τήν παγκοσμιοποίησιν τῆς ἀδιαφορίας, διά νά χρησιμοποιήσωμεν μίαν ἔκφρασιν τοῦ προσφιλοῦς ἀδελφοῦ Πάπα Φραγκίσκου.
Νά εἶσθε ἐλεύθεροι, ἀνοιχτόκαρδοι, ἀγαπῶντες· νά εἶσθε εἰς τόν κόσμον “μαρτυρία τῆς ἀγάπης, τοῦ κάλλους καί τῆς χαρᾶς τήν ὁποίαν μᾶς ἀποστέλλει ὁ Δημιουργός μας”, ὁ Θεός τῆς ἀγάπης, ὁ Θεός πού εἶναι ἀγάπη.
Καί, τέλος, νά διαβάσετε σύ μεν, ἅγιε Ἀρχιγραμματεῦ Ἰωακείμ, τώρα πού ἔγινες ἱερεύς, τό ποίημα Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου “Πρός τούς τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἱερέας, καί αὐτήν τήν πόλιν”, σύ δέ, Διάκονε Βοσπόριε, τήν Φλογέρα τοῦ Βασιλιᾶ τοῦ Κωστῆ Παλαμᾶ πού ἀναφέρεται “στούς κόρφους καί στούς Βόσπορους καί σ’ ὅλα τ’ ἀκρογιάλια”.
Ἄξιοι!
Ἄξιοι!
