Ἀντιφώνησις τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατά τό Μνημόσυνον τοῦ Ἱδρυτοῦ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πριγκηποννήσων ἀοιδίμου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου Ζ’ καί τῶν διατελεσάντων ποιμεναρχῶν αὐτῆς (Κυριακή, 10 Νοεμβρίου 2024)
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Πριγκηποννήσων κύριε Δημήτριε, Ποιμενάρχα τῆς θεοσώστου ταύτης Ἐπαρχίας,
Τιμιώτατοι ἀδελφοί Ἀρχιερεῖς,
Ἐξοχώτατε κύριε Πρέσβυ, Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος ἐν τῇ Πόλει,
Ἐντιμότατοι ἐκπρόσωποι τῶν τοπικῶν Ἀρχῶν,
Εὐλαβέστατοι κληρικοί καί ὁσιώτατοι μονασταί,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες Ὀφφικιάλιοι,
Ἀγαπητοί προσκυνηταί,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ εὐλογημένα,
Συνήλθομεν σήμερον ἐν κατανύξει ἐπί τό αὐτό εἰς τόν καλλιμάρμαρον Μητροπολιτικόν Ναόν τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου τοῦ Μυροβλύτου Πριγκήπου διά νά τιμήσωμεν τήν ἱεράν μνήμην τοῦ ἀοιδίμου προκατόχου τῆς ἡμῶν Μετριότητος Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου Ζ’, ἱδρυτοῦ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πριγκηποννήσων κατά τό ἔτος 1924, καί τῶν εὐόρκως ἀρχιερατευσάντων ἐν αὐτῇ, μακαρίᾳ τῇ λήξει γενομένων ὀκτώ Ἱεραρχῶν, Ἀγαθαγγέλου, Θωμᾶ, Δωροθέου, Κωνσταντίνου, Ἀγαπίου, Καλλινίκου, Συμεών καί Ἰακώβου.
Θεόπνευστος ὄντως καί εὔκαρπος ἡ ἀπόφασις τοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου Ζ’ καί τῆς περί αὐτόν Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου, νά προστεθῇ εἰς τάς ἐν Τουρκίᾳ Ἐπαρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, μετά τάς ἐπελθούσας ἀνατροπάς καί τήν συρρίκνωσιν τοῦ ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ καί Ἀνατολικῇ Θράκῃ πληρώματός του, μία νέα Μητρόπολις. Ὁ σοφός Πατριάρχης διεῖδε τήν σημασίαν τῆς αὐξήσεως τοῦ ἀριθμοῦ τῶν Ἐπαρχιῶν τοῦ Θρόνου ἐν Τουρκίᾳ καί ἐκτός αὐτῆς, ἱδρύσας καί τήν Ἱεράν Μητρόπολιν (νῦν Ἀρχιεπισκοπήν) Αὐστραλίας. Αἱ ἐξελίξεις ἐδικαίωσαν τάς ἐπιλογάς του.
Ποτέ ἡ ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας δέν ἦτο εἰδυλλιακή, καθ᾿ ὅτι εἶναι συνυφασμένη μετά τῶν ἀεί ἀπροβλέπτων ἱστορικῶν ἐξελίξεων. Εὐδοκεῖ ὅμως πάντοτε ὁ πανσθενής, παντεπόπτης καί πάνδωρος Κύριος καί χαρίζεται εἰς τόν λαόν αὐτοῦ θυσιαστικούς Ποιμένας, διά νά τόν στηρίζουν καί νά τόν καθοδηγοῦν ἐν καιροῖς κλύδωνος, νά ἐνθαρρύνουν δέ τάς δράσεις, τήν δημιουργικότητα καί τήν πρόοδόν του ἐν καιροῖς εὐδίας καί γαλήνης. Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος Ζ’ καί οἱ ὀκτώ ἀρχιερατεύσαντες ἐν τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει Πριγκηποννήσων, ἀπόφοιτοι ἅπαντες τῆς Τροφοῦ Ἱερᾶς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης, ὑπῆρξαν αὐθεντικοί φορεῖς τοῦ πνεύματος τοῦ Φαναρίου, πνεύματος ἀκλονήτου ἐμπιστοσύνης εἰς τήν θείαν πρόνοιαν, ἀμετακινήτου πιστότητος εἰς τήν ἀποστολοδίδακτον παράδοσιν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἤθους φιλανθρωπίας, διακονίας καί φιλογενοῦς μερίμνης διά τό ἄνωθεν ἐμπεπιστευμένον εἰς αὐτούς ποίμνιον. Ἠγωνίσθησαν ἅπαντες τόν καλόν ἀγῶνα μέ σύνεσιν καί γενναιότητα, μέ εὐήκοον οὖς ἐνώπιον τῶν σημείων τῶν καιρῶν, μέ γνώμονα πάντοτε τό γνήσιον συμφέρον τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, ἀσυμβίβαστοι εἰς τά οὐσιώδη, εἰς τά ὅσια καί τά ἱερά, ὅμως «ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν» μέ φρόνησιν, ἐπ᾿ ἀγαθῷ πάντοτε τῆς Πρωτοθρόνου Ἐκκλησίας καί τῆς Ρωμιοσύνης, ἀντιπαλαί-οντες τά δεινά, τά περιστασιακά καί τά μόνιμα.
Καί ὑμεῖς, ἀγαπητέ ἀδελφέ Μητροπολῖτα Πριγκηποννήσων κύριε Δημήτριε, συνεχίζετε τήν παράδοσιν ταύτην. Γνωρίζετε καλῶς ὅσα σήμερον συγκροτοῦν τόν κόσμον, ἐντός τοῦ ὁποίου ἡ Ἐκκλησία ζῇ καί καλεῖται νά μαρτυρῇ τόν λόγον «περί τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος» (βλ. Α΄ Πέτρ, γ΄, 15). Ἀξιοποιεῖτε τήν πεῖραν τοῦ παρελθόντος δημιουργικῶς ἐν τῷ παρόντι, στοιχοῦντες τῷ προστάγματι τοῦ Κυρίου νά τοποθετῶμεν τόν λύχνον «ἐπί τήν λυχνίαν». Καί εἰς τό πρόσωπόν σας, ὅπως καί εἰς ὅλην τήν ἱστορικήν πορείαν τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, ἐπιβεβαιοῦται ἡ ἀλήθεια ὅτι «Ὅπου αὐξάνεται ὁ κίνδυνος, μεγαλώνει καί αὐτό πού σώζει». Σώζει δέ τά πράγματα ἡ καρτερία καί ἡ ἐλπίς, ἡ πεποίθησις ὅτι ἐδῶ εἶναι ἡ πατρῴα ἡμῶν γῆ, ἡ ἐμπιστοσύνη εἰς τήν πρόνοιαν τοῦ Θεοῦ, αἱ ὁποῖαι ἐνέπνεον καί ἐμπνέουν τήν δρᾶσιν τῶν πνευματικῶν ταγῶν καί τοῦ χριστωνύμου λαοῦ. Αἱ θεοδώρητοι ἀξίαι τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν παραδόσεως συγκροτοῦν πρότασιν ζωῆς, ἡ ὁποία δίδει εἰς τόν βίον καί τά ἔργα μας πνοήν καί προοπτικήν αἰωνιότητος.
Ἐνθυμούμεθα ὅτι κατά τήν ἐνθρόνισίν σας κατά Ἀπρίλιον τοῦ ἔτους 2018, σᾶς προετρέψαμεν νά ἀναδειχθῆτε στοργικός καί πατρικός ποιμήν διά τά πνευματικά σας τέκνα εἰς τήν Ἐπαρχίαν σας. Εἴπομεν ὅτι τό μικρόν ποίμνιον ἀποτελεῖ εὐκαιρίαν προσωπικῆς ἐπικοινωνίας μέ τόν καθένα. Τό ἐπράξατε καί σᾶς συγχαίρομεν δι᾿ αὐτό. Δεθήκατε μέ τήν ἱστορικήν Ἐπαρχίαν σας, μίαν Μητρόπολιν μέ ἀνεξίτηλον τήν σφραγῖδα τῆς Ρωμιοσύνης, μέ τά μνημεῖα, τάς ἱεράς μονάς καί τά προσκυνήματά της, μέ τήν γεραράν Θεολογικήν μας Σχολήν, ἀπόφοιτος τοῦ Λυκειακοῦ Τμήματος τῆς ὁποῖας εἶσθε, ἅγιε ἀδελφέ. Ἐπαινοῦμεν ἐπίσης τήν καλήν λειτουργίαν τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων εἰς τήν Ἐπαρχίαν σας, ἀντανάκλασιν τῆς διοικητικῆς πείρας, τήν ὁποίαν ἀπεκτήσατε κατά τήν μακράν θητείαν σας εἰς τήν Πατριαρχικήν Αὐλήν.
Δεόμεθα τοῦ Θεοῦ τῆς ἀγάπης, τοῦ δωρησαμένου ὑμῖν πεντήκοντα ἔτη ἱερωσύνης, ἐξ ὧν τά τριάκοντα τέσσαρα ἀρχιερωσύνης, ὅπως εὐλογῇ τήν ὑμετέραν φίλην Ἱερότητα, τόν περί ὑμᾶς ἱερόν κλῆρον καί τόν θεοσεβῆ λαόν, τόν ἐνταῦθα καί τόν ἐν ἁπάσῃ τῇ δεσποτείᾳ Κυρίου, χαρίζηται δέ πᾶσιν ὑμῖν ὑγείαν, πνευματικήν εὐφροσύνην καί πᾶσαν δόσιν ἀγαθήν, πρός δόξαν τοῦ ὑπερουρανίου ὀνόματος Αὐτοῦ.
Τιμιώτατοι ἀδελφοί καί προσφιλέστατατέκνα ἐν Κυρίῳ,
Τιμῶμεν τήν μαρτυρίαν καί τήν προσφοράν τοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου Ζ΄ καί τῶν ὀκτῶ Μητροπολιτῶν, ὑπέρ ὧν τελοῦνται σήμερον τά ἱερά μνημόσυνα. Ἐνεσάρκωσαν τό ἦθος τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτου τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς (Λουκ. ι’, 25-37). Κατά τήν παραβολήν, ὁ Ἱερεύς καί ὁ Λευίτης ἐνδιαφέρονται ἀποκλειστικῶς διά τήν αὐστηρήν τήρησιν τοῦ «νόμου», ἀθετοῦντες ὅμως φαρισαϊκῶς «τά βαρύτερα τοῦ νόμου», τήν ἀγάπην καί τήν φιλανθρωπίαν. Ὁ Καλός Σαμαρείτης ἀποδεικνύεται, ἄνευ ὅρων, φιλάνθρωπος «πλησίον» καί συμπαραστάτης τοῦ ἐμπεσόντος εἰς τούς ληστάς. Εἶναι ἐντυπωσιακόν ὅτι ὁ Χριστός ἀπαντᾷ εἰς τήν ἀρχικήν ἀπορίαν τοῦ Νομικοῦ «Καί τίς ἐστί μου πλησίον» (Λουκ. ι’, 29) μέ ἕν ἐρώτημα «Τίς οὖν τῶν τριῶν, πλησίον δοκεῖ σοι γεγονέναι τοῦ ἐμπεσάντος εἰς τούς ληστάς» (Λουκ. ι’, 37). Τό μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου εἶναι ὅτι ἀντί νά θέτωμεν ἐρωτήματα περί τοῦ «τίς ἐστιν ὁ πλησίον», ὀφείλομεν νά ἀναδεικνυώμεθα ἡμεῖς «πλησίον» πρός πάντας τούς χρῄζοντας βοηθείας.
Ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας, εἰς ὅλας τάς λειτουργίας καί τάς διαστάσεις της, ἀπηχεῖ τήν νίκην τοῦ Ἀναστάντος ἐκ τάφου Χριστοῦ κατά τοῦ θανάτου, διαλαλεῖ τό κοσμοχαρμόσυνον μήνυμα τῆς συναναστάσεως τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, προανάκρουσμα πάντων τῶν θαυμασίων τῆς Βασιλείας τῶν Ἐσχάτων, «ἅ ὀφθαλμός οὐκ οἶδε καί οὖς οὐκ ἤκουσε καί ἐπί καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἅ ἡτοίμασεν ὁ Θεός τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν» (Α’ Κορ. β’, 9). Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ εἰκών τῆς «καινῆς κτίσεως», ἔνθα «ὁ θάνατος οὐκ ἔσται ἔτι, οὔτε πένθος οὔτε κραυγή οὔτε πόνος οὐκ ἔσται ἔτι» (Ἀποκ. κα’, 4).
Ὅταν ψάλλωμεν τό «Αἰωνία ἡ μνήμη», δέν ἀναφερόμεθα εἰς τήν διαφύλαξιν τῆς ἀναμνήσεως τῶν θανόντων εἰς τήν μνήμην τῶν ζώντων, ἀλλά εἰς τήν ἐγγραφήν τῶν ὀνομάτων τῶν κοιμηθέντων εἰς τήν αἰωνίαν μνήμην τοῦ Θεοῦ κατά τήν «κοινήν ἀνάστασιν» ἐν τῇ δευτέρᾳ καί ἐνδόξῳ παρουσίᾳ τοῦ Χριστοῦ. Εἴμεθα βέβαιοι, ὅτι ὁ ἀοίδιμος Πατριάρχης Γρηγόριος Ζ’ καί οἱ μακαριστοί ὀκτώ Μητροπολῖται Πριγκηποννήσων δέονται ὑπέρ πάντων ἡμῶν, ἰδιαιτέρως δέ καί ἀδιαλείπτως ὑπέρ τοῦ σημερινοῦ Ποιμενάρχου του και διαδόχου αυτών καί τοῦ χριστωνύμου πληρώματος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πριγκηποννήσων.
Εἴη ἡ μνήμη αὐτῶν αἰωνία καί ἄληστος!
