Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Η θέσπιση του εορτασμού δύο “νέων” Οικουμενικών Συνόδων, της 8ης και της 9ης, από τον μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ, συνιστά προφανώς μια αυθαιρεσία. Μια αυθαιρεσία εκκλησιολογική και λειτουργική.
Ξεκίνησε τον …ιδιωτικό αυτό εορτασμό του, ο άγιος Πειραιώς, το 2014 και συνεχίζει ακάθεκτος και μόνος, αφού κανείς ιεράρχης της Εκκλησίας της Ελλάδος δεν τον ακολουθεί στην πρακτική αυτή.
Ποια η ανάγκη για την “ανακήρυξη” ως Οικουμενικών δύο Συνόδων των Βυζαντινών χρόνων, στις μέρες μας, όταν η Εκκλησία αιώνες τώρα δεν προέβη σ’ αυτή την αναγόρευση; Καμία.
Ποιο αίτημα προεβλήθη ώστε να έλθει στην επιφάνεια το θέμα; Κανένα.
Ή μάλλον υπάρχει ένα “αίτημα”, που έχει να κάνει με την ιδεοληψία ιεραρχών και πιστών τινων, τάχα και “αντι-οικουμενιστών”, στο οποίο πρέπει τα πάντα να υποταχθούν. Προκειμένου να καταδείξουμε τον παπισμό ως αίρεση, όλα τα μέσα είναι θεμιτά ή καλύτερα ακολουθείται το παπικό “ο σκοπός αγιάζει τα μέσα”.
Ποια από τις Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες προέβαλε ανάλογο αίτημα επισήμως; Καμία απολύτως.
Η Εκκλησία, αιώνες τώρα, αναγνωρίζει επτά Οικουμενικές Συνόδους και στη λειτουργική της ζωή (Τὰς ἑπτὰ Συνόδους τὰς τῶν Πατέρων, κατὰ διαφόρους καιροὺς συστάσας…). Τις μνημονεύει και τις υμνολογεί. Τις μνημονεύει όλες, αλλά μόνο τρεις τυγχάνουν ιδιαίτερου εορτασμού:
Η Α’ Οικουμενική Σύνοδος (Κυριακή προ της Πεντηκοστής), η Δ’ (την πρώτη Κυριακή μετά τις 13 Ιουλίου [13-19 Ιουλίου]) και η Ζ’ (την πρώτη Κυριακή μετά τις 11 Οκτωβρίου [11-17 Οκτωβρίου]).
Οι υπόλοιπες δεν εορτάζονται πανηγυρικά από την Εκκλησία. Γιατί άραγε; Αυτό θα πρέπει ίσως να προβληματίσει σοβαρά τους σημερινούς παραδοσιοκράτες. Αφού, λοιπόν, αυτό συμβαίνει, πώς θα έρθουν κάποιοι σήμερα να εορτάσουν πανηγυρικώ τω τρόπω τις μηδέποτε ανακηρυχθείσες ως Οικουμενικές 8η και 9η; Θα το κάνουν βασιζόμενοι στην αρχή της αυθαιρεσίας, μη υπολογίζοντας την παράδοση και την πρακτική της Εκκλησίας.
Η Εκκλησία όρισε να εορτάζεται η μνήμη του Αγίου Γρηγορίου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης του Παλαμά την Β’ Κυριακή των Νηστειών, ακριβώς λόγω της μεγάλης συμβολής του στην Σύνοδο που δικαίωσε τον Ησυχασμό. Και μάλιστα την τοποθέτησε την Κυριακή μετά την Α’ Νηστειών, που γιορτάζουμε τον θρίαμβο των εικόνων, ήτοι της Ορθοδοξίας, ως συνέχεια αυτής. Αλλά φαίνεται πως στις μέρες μας αυτό δεν μας αρκεί. Και πρέπει να προσθέσουμε στην Κυριακή αυτή τον εορτασμό ολόκληρης της Συνόδου εκείνης, επειδή έτσι το θέλησε ο φίλτατος άγιος Πειραιώς.
Να θυμίσουμε εδώ τι έχει γράψει σχετικά ο π. Γεώργιος Μεταλληνός:
«Η μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά συμπίπτει με την 14η Νοεμβρίου. Η Σύνοδος όμως του 1368, η οποία διακήρυξε εις τον κόσμο την αγιότητα του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, λόγω των θαυμάτων τα οποία εποίει και όχι λόγω της παιδείας του, ούτε λόγω των συγγραμμάτων του, που είναι το υψηλότερο στην εποχή του επίτευγμα, αλλά και στην κορυφή συγχρόνως της αγιοπατερικής θεολογικής παραδόσεως, μετέφερε τη μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά εις την Β΄ Κυριακή των Νηστειών. Είναι μία πράξις συμβολική και αποφασιστική, διότι η σημερινή ημέρα τιμάται από τους Ορθοδόξους όλου του κόσμου ως επέκταση και προέκταση της Κυριακής της Ορθοδοξίας».
Άρα, έρχεται τώρα ο μητροπολίτης Πειραιώς να διορθώσει την Εκκλησία που θέσπισε τη μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά την Β’ Κυριακή των Νηστειών, προσθέτοντας και τον εορτασμό της «9ης Οικουμενικής Συνόδου»;
Ο ίδιος ο Μητροπολίτης Πειραιώς αναγνωρίζει ότι η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος έθεσε αυτό το “αίτημα” στο αρχείο και δεν συζητήθηκε καν, όπως είχε προγραμματιστεί. Εκείνος, φυσικά, δεν μπορεί να το δεχθεί αυτό, και δρα μονομερώς. Αγνοώντας και περιφρονώντας (;) την Σύνοδο, στην οποία προσάπτει …σκοπιμότητες.
Από κει και πέρα αρχίζει η αυθαιρεσία.
Σημειώνει ο Μητροπολίτης Πειραιώς σε σχετική για την «8η Οικουμενική Σύνοδο» εγκύκλιο του: «…θεωροῦμε ἀδήριτη ἀνάγκη τήν σύγκληση Πανορθοδόξου, Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου μέ τήν συμμετοχή ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν, Ἀρχιεπισκόπων, Μητροπολιτῶν, Ἐπισκόπων,
Καθηγουμένων, Ἀρχιμανδριτῶν, Ἱερέων, Μοναχῶν καί λαϊκῶν θεολόγων, ἡ ὁποία θά ἀσχοληθεῖ συνοδικῶς μέ τό θέμα τῆς πανορθοδόξου ἀνακηρύξεως τῆς Συνόδου ἐπί Μ. Φωτίου ὡς τῆς Η΄ Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Συνόδου».
Μα τι ανάγκη έχει ο άγιος Πειραιώς την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο; Αυτός προχώρησε μόνος του στην ανακήρυξή της «8ης Οικουμενικής Συνόδου». Και έφτιαξε και Ακολουθία, όπως και στην 9η και τα πάντα ετέλεσε μη λαμβάνοντας υπ’ όψιν την υπ’ ουρανόν Ορθοδοξία.
Τις ακολουθίες για τον πανηγυρικό εορτασμό των δύο “νέων” Οικουμενικών Συνόδων συνέταξε – προφανώς τη προτροπή του αγίου Πειραιώς – ο μακαρίτης θεολόγος και πρωτοψάλτης Απόστολος Παπαχρήστος (αδελφός του Μητροπολίτου Αιτωλοακαρνανίας Κοσμά, κι αυτό δεν είναι άνευ σημασίας…). Οι ακολουθίες αυτές θα έπρεπε, όπως είναι η τάξις, να υποβληθούν προς έγκρισιν από την Ιερά Σύνοδο, τη εισηγήσει της αρμοδίας Συνοδικής Επιτροπής. Κάτι τέτοιο δεν έγινε βέβαια, διότι η όλη ιστορία στηρίζεται στην αυθαιρεσία. Η Σύνοδος πώς θα ενέκρινε κάτι που τελικά δεν ήλθε – και σωστά! – προς συζήτησιν στην Ιεραρχία.
Αν ψαλεί η Ακολουθία της «9ης Οικουμενικής Συνόδου» του Αποστόλου Παπαχρήστου την Β’ Κυριακή των Νηστειών, υποτιμάται σαφέστατα η μνήμη του πρωτεργάτου της Συνόδου Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Αν είναι δυνατόν!…
Πρέπει να γίνει σαφές ότι το ζήτημα δεν έγκειται στην θεολογία αυτών των Συνόδων, η οποία φυσικά είναι Ορθόδοξη και αυτό δεν αμφισβητείται, αλλά στην τακτική του …αντάρτικου, να καθιερωθούν αυτές ως «Οικουμενικές», ερήμην, μάλιστα, των λοιπών Αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Σήμερα, Κυριακή Β’ Νηστειών, 28 Μαρτίου 2021, ο άγιος Πειραιώς – μόνος αυτός – εόρτασε την 9η Οικουμενική Σύνοδο, με μια καινούργια αρχιερατική στολή! Φόρεσε πάνω του και την 8η και την 9η Οικουμενική Σύνοδο! Κατάσαρκα οι πατέρες των Συνόδων αυτών, αλλά το θέαμα μοιάζει σαν διαφήμιση του …έργου που παίζεται σήμερα!
Ποια η ανάγκη για την “ανακήρυξη” ως Οικουμενικών δύο Συνόδων των Βυζαντινών χρόνων, στις μέρες μας, όταν η Εκκλησία αιώνες τώρα δεν προέβη σ’ αυτή την αναγόρευση; Καμία.
Ποιο αίτημα προεβλήθη ώστε να έλθει στην επιφάνεια το θέμα; Κανένα.
Ή μάλλον υπάρχει ένα “αίτημα”, που έχει να κάνει με την ιδεοληψία ιεραρχών και πιστών τινων, τάχα και “αντι-οικουμενιστών”, στο οποίο πρέπει τα πάντα να υποταχθούν. Προκειμένου να καταδείξουμε τον παπισμό ως αίρεση, όλα τα μέσα είναι θεμιτά ή καλύτερα ακολουθείται το παπικό “ο σκοπός αγιάζει τα μέσα”.
Ποια από τις Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες προέβαλε ανάλογο αίτημα επισήμως; Καμία απολύτως.
Η Εκκλησία, αιώνες τώρα, αναγνωρίζει επτά Οικουμενικές Συνόδους και στη λειτουργική της ζωή (Τὰς ἑπτὰ Συνόδους τὰς τῶν Πατέρων, κατὰ διαφόρους καιροὺς συστάσας…). Τις μνημονεύει και τις υμνολογεί. Τις μνημονεύει όλες, αλλά μόνο τρεις τυγχάνουν ιδιαίτερου εορτασμού:
Η Α’ Οικουμενική Σύνοδος (Κυριακή προ της Πεντηκοστής), η Δ’ (την πρώτη Κυριακή μετά τις 13 Ιουλίου [13-19 Ιουλίου]) και η Ζ’ (την πρώτη Κυριακή μετά τις 11 Οκτωβρίου [11-17 Οκτωβρίου]).
Οι υπόλοιπες δεν εορτάζονται πανηγυρικά από την Εκκλησία. Γιατί άραγε; Αυτό θα πρέπει ίσως να προβληματίσει σοβαρά τους σημερινούς παραδοσιοκράτες. Αφού, λοιπόν, αυτό συμβαίνει, πώς θα έρθουν κάποιοι σήμερα να εορτάσουν πανηγυρικώ τω τρόπω τις μηδέποτε ανακηρυχθείσες ως Οικουμενικές 8η και 9η; Θα το κάνουν βασιζόμενοι στην αρχή της αυθαιρεσίας, μη υπολογίζοντας την παράδοση και την πρακτική της Εκκλησίας.
Η Εκκλησία όρισε να εορτάζεται η μνήμη του Αγίου Γρηγορίου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης του Παλαμά την Β’ Κυριακή των Νηστειών, ακριβώς λόγω της μεγάλης συμβολής του στην Σύνοδο που δικαίωσε τον Ησυχασμό. Και μάλιστα την τοποθέτησε την Κυριακή μετά την Α’ Νηστειών, που γιορτάζουμε τον θρίαμβο των εικόνων, ήτοι της Ορθοδοξίας, ως συνέχεια αυτής. Αλλά φαίνεται πως στις μέρες μας αυτό δεν μας αρκεί. Και πρέπει να προσθέσουμε στην Κυριακή αυτή τον εορτασμό ολόκληρης της Συνόδου εκείνης, επειδή έτσι το θέλησε ο φίλτατος άγιος Πειραιώς.
Να θυμίσουμε εδώ τι έχει γράψει σχετικά ο π. Γεώργιος Μεταλληνός:
«Η μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά συμπίπτει με την 14η Νοεμβρίου. Η Σύνοδος όμως του 1368, η οποία διακήρυξε εις τον κόσμο την αγιότητα του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, λόγω των θαυμάτων τα οποία εποίει και όχι λόγω της παιδείας του, ούτε λόγω των συγγραμμάτων του, που είναι το υψηλότερο στην εποχή του επίτευγμα, αλλά και στην κορυφή συγχρόνως της αγιοπατερικής θεολογικής παραδόσεως, μετέφερε τη μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά εις την Β΄ Κυριακή των Νηστειών. Είναι μία πράξις συμβολική και αποφασιστική, διότι η σημερινή ημέρα τιμάται από τους Ορθοδόξους όλου του κόσμου ως επέκταση και προέκταση της Κυριακής της Ορθοδοξίας».
Άρα, έρχεται τώρα ο μητροπολίτης Πειραιώς να διορθώσει την Εκκλησία που θέσπισε τη μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά την Β’ Κυριακή των Νηστειών, προσθέτοντας και τον εορτασμό της «9ης Οικουμενικής Συνόδου»;
Ο ίδιος ο Μητροπολίτης Πειραιώς αναγνωρίζει ότι η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος έθεσε αυτό το “αίτημα” στο αρχείο και δεν συζητήθηκε καν, όπως είχε προγραμματιστεί. Εκείνος, φυσικά, δεν μπορεί να το δεχθεί αυτό, και δρα μονομερώς. Αγνοώντας και περιφρονώντας (;) την Σύνοδο, στην οποία προσάπτει …σκοπιμότητες.
Από κει και πέρα αρχίζει η αυθαιρεσία.
Σημειώνει ο Μητροπολίτης Πειραιώς σε σχετική για την «8η Οικουμενική Σύνοδο» εγκύκλιο του: «…θεωροῦμε ἀδήριτη ἀνάγκη τήν σύγκληση Πανορθοδόξου, Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου μέ τήν συμμετοχή ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν, Ἀρχιεπισκόπων, Μητροπολιτῶν, Ἐπισκόπων,
Καθηγουμένων, Ἀρχιμανδριτῶν, Ἱερέων, Μοναχῶν καί λαϊκῶν θεολόγων, ἡ ὁποία θά ἀσχοληθεῖ συνοδικῶς μέ τό θέμα τῆς πανορθοδόξου ἀνακηρύξεως τῆς Συνόδου ἐπί Μ. Φωτίου ὡς τῆς Η΄ Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Συνόδου».
Μα τι ανάγκη έχει ο άγιος Πειραιώς την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο; Αυτός προχώρησε μόνος του στην ανακήρυξή της «8ης Οικουμενικής Συνόδου». Και έφτιαξε και Ακολουθία, όπως και στην 9η και τα πάντα ετέλεσε μη λαμβάνοντας υπ’ όψιν την υπ’ ουρανόν Ορθοδοξία.
Τις ακολουθίες για τον πανηγυρικό εορτασμό των δύο “νέων” Οικουμενικών Συνόδων συνέταξε – προφανώς τη προτροπή του αγίου Πειραιώς – ο μακαρίτης θεολόγος και πρωτοψάλτης Απόστολος Παπαχρήστος (αδελφός του Μητροπολίτου Αιτωλοακαρνανίας Κοσμά, κι αυτό δεν είναι άνευ σημασίας…). Οι ακολουθίες αυτές θα έπρεπε, όπως είναι η τάξις, να υποβληθούν προς έγκρισιν από την Ιερά Σύνοδο, τη εισηγήσει της αρμοδίας Συνοδικής Επιτροπής. Κάτι τέτοιο δεν έγινε βέβαια, διότι η όλη ιστορία στηρίζεται στην αυθαιρεσία. Η Σύνοδος πώς θα ενέκρινε κάτι που τελικά δεν ήλθε – και σωστά! – προς συζήτησιν στην Ιεραρχία.
Αν ψαλεί η Ακολουθία της «9ης Οικουμενικής Συνόδου» του Αποστόλου Παπαχρήστου την Β’ Κυριακή των Νηστειών, υποτιμάται σαφέστατα η μνήμη του πρωτεργάτου της Συνόδου Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Αν είναι δυνατόν!…
Πρέπει να γίνει σαφές ότι το ζήτημα δεν έγκειται στην θεολογία αυτών των Συνόδων, η οποία φυσικά είναι Ορθόδοξη και αυτό δεν αμφισβητείται, αλλά στην τακτική του …αντάρτικου, να καθιερωθούν αυτές ως «Οικουμενικές», ερήμην, μάλιστα, των λοιπών Αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Σήμερα, Κυριακή Β’ Νηστειών, 28 Μαρτίου 2021, ο άγιος Πειραιώς – μόνος αυτός – εόρτασε την 9η Οικουμενική Σύνοδο, με μια καινούργια αρχιερατική στολή! Φόρεσε πάνω του και την 8η και την 9η Οικουμενική Σύνοδο! Κατάσαρκα οι πατέρες των Συνόδων αυτών, αλλά το θέαμα μοιάζει σαν διαφήμιση του …έργου που παίζεται σήμερα!
Συγγνώμη Δεσπότη μου, αλλά…
«Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἐν τῇ ἑνότητι καί καθολικότητι αὐτῆς, εἶναι ἡ Ἐκκλησία τῶν Συνόδων, ἀπό τήν Ἀποστολικήν ἐν Ἱεροσολύμοις σύνοδον (Πράξ. ιε´, 5-29) ἕως τῆς σήμερον. Ἡ Ἐκκλησία αὐτή καθ’ αὑτήν εἶναι Σύνοδος ὑπό τοῦ Χριστοῦ συνεστημένη καί ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καθοδηγουμένη, συμφώνως πρός τό ἀποστολικόν «ἔδοξε τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι καί ἡμῖν » (Πράξ. ιε’, 28). Διά τῶν Οἰκουμενικῶν καί τῶν Τοπικῶν συνόδων, ἡ Ἐκκλησία εὐηγγελίσατο καί εὐαγγελίζεται τό μυστήριον τῆς Ἁγίας Τριάδος, τό ὁποῖον ἐφανερώθη διά τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Τό συνοδικόν ἔργον συνεχίζεται ἐν τῇ ἱστορίᾳ ἀδιακόπως διά τῶν μεταγενεστέρων, καθολικοῦ κύρους, συνόδων – ὡς λ.χ. τῆς ἐπί Μεγάλου Φωτίου, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, Μεγάλης συνόδου (879-880) καί τῶν ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ συγκληθεισῶν Μεγάλων συνόδων (1341, 1351, 1368), διά τῶν ὁποίων ἐβεβαιώθη ἡ αὐτή ἀλήθεια τῆς πίστεως, ἐξαιρέτως δέ περί τῆς ἐκπορεύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί περί τῆς μεθέξεως τοῦ ἀνθρώπου εἰς τάς ἀκτίστους θείας ἐνεργείας. Προσέτι δέ καί διά τῶν ἐν Κωσταντινουπόλει Ἁγίων καί Μεγάλων συνόδων τῶν ἐτῶν 1484 διά τήν ἀποκήρυξιν τῆς ἑνωτικῆς συνόδου τῆς Φλωρεντίας (1438-1439), τῶν ἐτῶν 1638, 1642, 1672 καί 1691 διά τήν ἀποκήρυξιν προτεσταντικῶν δοξασιῶν, ὡς καί τοῦ ἔτους 1872 διά τήν καταδίκην τοῦ ἐθνοφυλετισμοῦ ὡς ἐκκλησιολογικῆς αἱρέσεως.» (Εκ της ΕΓΚΥΚΛΙΟΥ τῆς Ἁγίας και Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, Κρήτη, 2016)
"…. ..Ο
χαλκέντερος
Πατριάρχης
Φώτιος
έδωκε
την
εκκλησια-στικήν
αυτού
μαρτυρίαν
με
ένθεον
ζήλον,
με
σθένος
και
αποφασιστικότητα.
Ο
Θεός
ευλόγησε
τους
αγώνας
και
τα
έργα
του,
την
εν
Κωνσταντινουπόλει
Με-γάλην
Σύνοδον
του
879/80,
η
οποία
παραμένει
εις
την
συνείδησιν
της
Εκκλη-σίας
ως
η
Η’
Οικουμενική
Σύνοδος,
πρότυπον
εκκλησιολογικής
και
κανονικής
αυτοσυνειδησίας
και
συνοδικής
εργασίας.. …"
Πατριάρχης Βαρθολομαίος, Χάλκη 6-02-2021, παραπομπή εδώ: http://fanarion.blogspot.com/2021/02/blog-post_99.html#more