ΠΡΟΣΛΑΛΙΑ
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΝ κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΝ
ΕΝ Τῼ Ι. ΝΑῼ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΕΩΣ
(26.11.2017)
ὑπὸ
Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου
Παναγιώτατε,
Ἡ Κοινότης Προφήτου Ἠλιοὺ Χρυσουπόλεως χαίρεται ἰδιαιτέρως διὰ τὴν τιμητικὴν παρουσίαν τῆς Παναγιότητός Σας, ἐπ’ εὐκαιρίᾳ τῆς “Ἑορτῆς Τιμῆς τῶν Ἐφοροεπιτροπῶν τῆς Ἐπαρχίας Χαλκηδόνος”, ἐπιτελουμένης θείᾳ εὐλογίᾳ διὰ τρίτην φοράν (2013, 2015, 2017).
Ἤλθατε Παναγιώτατε ἐκ Φαναρίου, ὅπου ὁ τηλαυγὴς Οἰκουμενικὸς Φάρος ὁ ἐκπέμπων εἰσέτι τὸ φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας εἰς τὸν κόσμον. Διὰ τῶν πολλαπλῶν δραστηριοτήτων Σας, ἐσυνέχισεν τὸ ταπεινὸν καί “ἄσημον” Φανάριον νὰ εἶναι “Φωτοδόχος Λαμπάς” τοῖς ἐν σκότει φανεῖσαν, προεβλήθη ὡς διεθνὲς Κέντρον ἐπικοινωνίας καὶ διαλόγων, ἐπανῆλθε εἰς τὸ προσκήνιον τῆς ἐπικαιρότητος καὶ ὁ ἱστορικὸς Θρόνος ἐξηκολούθησε ὡς ἕδρα διαθρησκειακῆς ποδηγετήσεως καὶ ἀξιοσεβασμοῦ, ἔστω καὶ ἂν τὸ πολεμοῦν διαχρονικῶς οἱ αἰώνιοι καὶ μὴ ἐχθροί του. Διότι ἐξ αὐτῶν ἀρύεται τὸ Ἡράκλειον καὶ Κυναιγείριον σθένος καὶ τὴν δύναμίν του, διὸ καὶ πρέπει νὰ εἴμεθα εὐγνώμονες πρὸς αὐτούς! Αἱ προσπάθειαί Σας διὰ τὴν εἰρήνην, δικαιοσύνην, συναλληλίαν τῶν ἀνθρώπων καὶ προστασίαν τοῦ περιβάλλοντος, θὰ καταγραφοῦν ἀναμφιβόλως εἰς τὴν ἱστορίαν.
Εὐχόμεθα δὲ καὶ αὐταὶ νὰ συμβάλουν εἰς τὴν πολλαχῶς ἐπιθυμητὴν διάλυσιν τοῦ κυριαρχοῦντος εἰς πολλὰς περιοχάς τῆς ὑφηλίου, ὁμιχλώδους καὶ χαώδους πλέγματος.
Ἤλθατε εἰς τὴν Χρυσούπολιν, ἡ ὁποία λαμβάνει κατὰ διαφόρους τὴν ὀνομασίαν της ἐκ τῆς συγκεντρώσεως ἐν αὐτῇ τῶν φόρων (χρυσοῦ) τοῦ Βοσπόρου ὑπὸ τῶν Περσῶν καὶ Ἀθηναίων, ἢ ἐκ τοῦ Χρύσου, ἠγαπημένου υἱοῦ τοῦ Ἀγαμέμνονος καὶ τῆς Χρυσυΐδος, ἢ ἐκ τοῦ ὅτι κατὰ τὴν δύσιν τοῦ ἡλίου τὸ προάστειον τοῦτο ὑπὸ τῶν ἀκτίνων τοῦ ἡλίου καθ’ ὁλοκληρίαν προσβαλλόμενον, ὁλόχρυσον ἐφαίνετο ἀπαστραπτόντων ἐκ τῆς ἀντανακλάσεως τῶν ὑάλων καὶ λοιπῶν μερῶν τῶν αὐτόθι οἰκοδομῶν. (Πρβλ. καὶ τὸν ἱ. ναὸν τοῦ Ἁγ. Γεωργίου Χρυσοκεράμου).
Τέλος, ἐκ τῶν πολλῶν καὶ ὡραίων ἀνακτόρων οἰκοδομηθέντων ἐν αὐτῇ καὶ τοῦ ὀνόματος ἑνὸς ἐξ αὐτῶν, τοῦ καλουμένου Σκουτάριον, ἐν ὧ ἐστάθμευε σῶμα στρατοῦ ἐφωδιασμένου μὲ ἓν εἶδος ἀσπίδος, ὀνομαζομένης σκουτάριον (ἐκ τοῦ skutum), προῆλθε ἡ βυζαντινὴ καὶ νεωτέρα ὀνομασία τῆς πόλεως Σκούταρι.
Ἡ δὲ ὀνομασία Üsküdar ὡς κόμβος τότε ἐπικοινωνίας, ἐκ τοῦ περσικοῦ οὐσκιουτάρ, δηλοῦντος τὸν ἄγγελον, τὸν πεζὸν ἀγγελιοφόρον.
Ἤλθατε εἰς χῶρον ἱερὸν τοῦ Μουσουλμανισμοῦ, μὲ τὰ ποικίλα καὶ σημαντικὰ αὐτοῦ μνημεῖα (τεμένη, ἐν οἷς καὶ τὰ νεοοθωμανικῆς λαμπρῆς τεχνοτροπίας τοιαῦτα, νεκροταφεῖα κ.ἄ.), ἔνια τῶν ὁποίων εἶναι ἔργα τοῦ μεγάλου Sinan, ὅπου καὶ ὁ περίπυστος ἱ. ναὸς τοῦ Προφήτου Ἠλιού, εἰς τὴν θέσιν τοῦ ὁποίου κατὰ τὴν βυζαντινὴν ἐποχὴν ὑπῆρχεν ἡ μονὴ αὐτοῦ, ἕνα τῶν μεγαλυτέρων ναῶν τῆς βασιλίδος, ἔχοντα περὶ αὐτόν, ὡς οὐχὶ σπανίως, περιβάλλοντα τοῖχον ὑψηλόν, τοῦτ΄ ἔστι ἓν ἴχνος τοῦ μαρτυρίου τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας. Τὸν ναὸν αὐτόν, ὁ ὁποῖος ἐκτίσθη τὸ πρῶτον τὸ 1585 ἐντολῇ τῆς περιφήμου σουλτάνας Σαφιγιέ (Αἰκατερίνης), τῆς ἐπικαλουμένης Nurbanu (γυνὴ φωτός), συζύγου τοῦ Σουλτάνου Σελὶμ Β΄ (1566-1573) πρὸς ἐξυπηρέτησιν τῶν θρησκευτικῶν ἀναγκῶν τῶν ἐνθάδε ἐργαζομένων Χριστιανῶν μὴ διαθετόντων τοιοῦτον, ὅπερ διαθρησκειακῶς ἤδη τότε ἀξιοσημείωτον, ἐπανεκτίσθη ἐπὶ Ἱερεμίου (1804) καὶ ἀνεκαινίσθη ἐπὶ Ζαχαρίου (1851). Καὶ τὸ ἔργον τοῦτο συνεχίζεται φιλοτίμως καὶ κατὰ δύναμιν καὶ ὑπὸ τῆς σημερινῆς Ἐφοροεπιτροπῆς τῆς Κοινότητος ὑπὸ τὴν ἐργώδη καὶ συστηματικὴν προϊσταμενίαν τοῦ Πρωτοσυγκέλλου τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Ἀρχιμ. Σμαράγδου.
Τὸν ναὸν αὐτὸν μὲ τὴν ἐντυπωσιακὴν τοῦ νάρθηκος πρόσοψιν, τὸ μεγαλοπρεπὲς ἀρχαιοελληνίζοντος τύπου ξύλινον τέμπλον, τοὺς κίονας μὲ τὰ κορινθιακὰ κιονόκρανα, τὰ ἀριστοτεχνικὰ ξυλόγλυπτα τοῦ Παρεκκλησίου τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, τοῦ ἀρχιερατικοῦ θρόνου, τοῦ ἱ. ἄμβωνος καί τινων προσκυνηταρίων, τὸ μοναδικόν, ἰδιότυπον καὶ μεγάλων διαστάσεων νεομπαρὸκ ἀρτοφόριον εἰς ὁλόκληρον τὴν Πόλιν, τὰ εἰκονογραφικὰ, ἐνίοτε δυστυχῶς ἐπὶ ἑτέρων ἐπιζωγραφισμένα, τὰ ἔργα τῶν ἀδελφῶν Κ. καὶ Δ. Φραγκοπούλων, τὰ πολύτιμα χρυσοκέντητα ἱ. ἄμφια τοῦ Ἀρχιμ. Πορφυρίου Χ΄΄Σταύρου, τὰ διάφορα ταφικὰ μνημεῖα εἰς τὸ βόρειον, παρὰ τὸ ἄρτι ἀνακαινισθὲν ἁπλοῦν Ἱ. Ἁγίασμα τοῦ Προφήτου Ἠλιού, τμῆμα τοῦ αὐλογύρου καὶ τὰς ἐπιτυμβίους πλάκας εἰς τὸν νάρθηκα τοῦ ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ βορειοδυτικοῦ τμήματος τοῦ αὐλογύρου, καὶ ἄλλα πολλά. Τί καὶ ἂν χαίνει οἰκτρῶς εἰσέτι βορειοδυτικῶς τὸ λυβισσιακὸν ἐρείπιον τοῦ πάλαι ποτε Μορφωτικοῦ Συνδέσμου Χρυσουπόλεως, Παρθεναγωγείου τὸ πρότερον, τὸ ὁποῖον ἔγινε παρανάλωμα τοῦ πυρὸς κατὰ τὰ γεγονότα τῶν Σεπτεμβριανῶν τῆς Πόλεως τὴν 7.9.1955, παραμένον εἰσέτι δυστυχῶς εἰς τὴν ἰδίαν κατάστασιν.
Τέλος, εἰς τὸν ναὸν τοῦτον εἰς τὸν ὁποῖον ἐχρημάτισεν ὡς προϊστάμενος καὶ ὁ βροντόλαλος καὶ ἀσκητικὸς λευΐτης Ἀρχιμ. Γαλακτίων ὁ Ζορμπᾶς.
Εὐγνωμονοῦμεν εὐλαβῶς Παναγιώτατε
