Στους ευρύχωρους διαδρόμους του Βατικανού, επικρατεί ησυχία. Τα ράσα κινούνται σιωπηλά, ο ψίθυρος είναι ο κανόνας. Μακριά από τις ουρές των τουριστών, συχνά συναντά κανείς «πρόσωπα σε αποστολή» που έρχονται ινκόγκνιτο. Ετσι συνέβη και την περασμένη εβδομάδα, όταν «ΤΑ ΝΕΑ» εντόπισαν τον Μητροπολίτη Γέροντα Χαλκηδόνος Εμμανουήλ. Ο επικεφαλής πολλών οικουμενικών αποστολών επισκέπτεται συχνά το Βατικανό, καθώς εργάζεται, μεταξύ άλλων, για την Ένωση των Θρησκειών εντός του Χριστιανισμού. Ανάμεσα σε δύο συναντήσεις, παραχώρησε συνέντευξη στα «ΝΕΑ».
Φέτος, γιορτάζεται η Πρώτη Σύνοδος της Νίκαιας το 325 μ.Χ. στη Νίκαια της Βιθυνίας, που καθιέρωσε τον όρο ομοούσιος και όρισε την ημερομηνία εορτασμού του Πάσχα. Τι πρέπει να περιμένουμε από την παρουσία του Πάπα εκεί; Θα περάσει από το Φανάρι στον δρόμο για τη Νίκαια;
Ο Πάπας Λέων ΙΔ’, ακολουθώντας τη γραμμή την οποία είχε χαράξει ο προκάτοχός του Φραγκίσκος, ήθελε να παρευρεθεί στη Νίκαια για τα 1.700 χρόνια της Α’ Οικουμενικής Συνόδου. Πράγματι, ο Λέων ΙΔ’ έχει εκφράσει την επιθυμία να επισκεφθεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Είναι πολύ σημαντικό γεγονός. Στο μεταξύ, συνεχίζουμε και τις συζητήσεις για την κοινή ημερομηνία εορτασμού του Πάσχα. Σκοπός είναι να δείξουμε ότι ως Χριστιανοί, Ορθόδοξοι και Καθολικοί, μπορούμε να γιορτάσουμε από κοινού. Εμείς δεν μπορούμε να αλλάξουμε ημερομηνία αλλά εκείνοι μπορούν, και δουλεύουμε σε αυτήν την κατεύθυνση.
Σεβασμιότατε, βλέποντας τις εξελίξεις για το Ουκρανικό και διαβάζοντας το βιβλίο σας για τον αγώνα που δώσατε για την αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας, πιστεύετε ότι δικαιωθήκατε;
Πιστεύω ότι η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου το 2019 μετά την ενωτική σύνοδο του Κιέβου το 2018, να δώσει αυτοκεφαλία στην Εκκλησία της Ουκρανίας, ήταν μια απόφαση σωστή και μέσα στα πλαίσια που είχαν δοθεί τα αυτοκέφαλα σε άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες, μεταξύ αυτών και το Πατριαρχείο Μόσχας. Ως Μητέρα Εκκλησία, το Πατριαρχείο έπραξε σωστά και όντως θεωρούμε ότι δικαιωθήκαμε. Τώρα, αν όντως σε αυτά τα πλαίσια θα περίμενε κανείς να γίνουν θαύματα σε αυτά τα λίγα χρόνια, έχω να παρατηρήσω ότι τα πράγματα δεν γίνονται έτσι. Χρειάζεται χρόνος, ωριμότητα και υπομονή. Μέσα σε μια χώρα που ζει, τα τελευταία χρόνια, σε πόλεμο μετά τη ρωσική εισβολή είναι δύσκολο να γίνουν ενέργειες που θα βοηθούσαν στην ολοκλήρωση αυτού του έργου. Πρέπει να δείξουμε υπομονή και κατανόηση. Σίγουρα η Ουκρανία θα ζήσει καλύτερες μέρες από το τέλος του πολέμου.
Πιστεύετε ότι η κατάσταση στο μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης του Ορους Σινά βλάπτει την εικόνα της Ορθοδοξίας;
Τα πράγματα αλλάζουν τώρα. Η απόφαση του Αρχιεπισκόπου να δρομολογήσει τις εξελίξεις για τη διαδοχή του θα ανοίξει άλλον δρόμο για την ηρεμία και την ομαλή λειτουργία της μονής, η οποία έχει αυτόνομο καθεστώς, αυτοδιοίκητο και πρέπει να το σεβαστούμε. Ειδικά για τη συγκεκριμένη, που είναι εκεί από τα χρόνια του Ιουστινιανού. Αν το σεβάστηκαν τόσοι για τόσες εκατονταετίες, πρέπει να το σεβαστεί και τώρα ο κόσμος, αλλά και η Αίγυπτος.
Υπάρχει ρωσική επιρροή στην υπόθεση αυτή;
Δεν μπορούμε πάντοτε να βλέπουμε πίσω από μια ανεργία τη Ρωσία, αλλά κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει οτιδήποτε. Η επιρροή της Ρωσίας και του Πατριαρχείου Μόσχας και η «εισβολή» της επίσης στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας αποτελεί ένα παράδειγμα. Μπορούμε να πούμε ότι δείχνει ότι θέλουν να μην περιοριστούν μόνο στη Ρωσία ή στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, αλλά να μπουν και στην Αφρική που είναι το έδαφος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Γι’ αυτό και στηρίζουμε τον καθημερινό αγώνα του.
Στις 15 Σεπτεμβρίου ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θα υποδεχθεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη στον Λευκό Οίκο. Τι μπορεί να διεκδικήσει η Ορθόδοξη Εκκλησία;
Όλα τα θέματα που άπτονται του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αλλά και το Ουκρανικό και τα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία, μπορούν να τεθούν στις 15 του μηνός. Το γεγονός ότι ο Παναγιώτατος θα είναι ο αποδέκτης του βραβείου Templeton είναι μια απόδειξη ότι όλος ο κόσμος σέβεται τον ρόλο του Πατριαρχείου και του Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Οι ΗΠΑ είναι μεγάλη δύναμη οπότε κάθε στήριξη για την Ορθόδοξη Εκκλησία είναι σημαντική.