Ομιλία Σεβ. Μητροπολίτου Σουηδίας και πάσης Σκανδιναυΐας κ. Κλεόπα
στον Καθεδρικό Ναό Αγίας Τριάδος Winnipeg Καναδά,
των Ουκρανικών Ενοριών του Οικουμενικού Πατριαρχείου εν Καναδά
Κυριακή των Πατέρων της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου
Winnipeg Καναδά, Κυριακή, 13 Ιουλίου 2025
Σεβασμιώτατε Αρχιεπίσκοπε Winnipeg κ. Ιλαρίων,
Θεοφιλέστατε Επίσκοπε Τορόντο κ. Andriy,
Πανοσιολογιώτατε M. Αρχιμανδρίτα κ. Ιάκωβε,
Σεβαστοί Πατέρες,
Μουσικολογιώτατοι,
Αγαπητοί μου Αδελφοί,
Αγαπημένα μας παιδιά,
Με την ευλογία της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος, του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, του οποίου τις Πατριαρχικές ευχές και ευλογίες μεταφέρουμε, με τον π. Ιάκωβο, προς όλους σας, τα πιστά τέκνα της Μητρός Εκκλησίας, λαμβάνω την ευκαιρία, ευχαριστών τον Σεβ. Αρχιεπίσκοπο Winnipeg κ. Ιλαρίωνα για την τιμητική παραχώρηση του λόγου, να σας καταθέσω ορισμένες σκέψεις, αναφορικά με το απόσπασμα της προς Τίτον Επιστολής του Αποστόλου Παύλου, το οποίο αναγνώστηκε κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργία, και το οποίο, αν και φαίνεται ποιμαντικό, εν τούτοις συνδέεται βαθιά με την ουσία της σημερινής εορτής, γιατί μάς παρουσιάζει το πνεύμα των Πατέρων της Εκκλησίας, διάκριση, αλήθεια, αγάπη και πράξη.
Ο Απόστολος των Εθνών επιμένει στον πιστό λόγο, δηλαδή στην αυθεντική διδασκαλία της πίστεως. Όπως και οι Πατέρες της Χαλκηδόνος, δεν λέγουν γνώμες, αλλά διαβεβαιώνουν την παραδοθείσα πίστη.
Όπως λέγει ο Μέγας Βασίλειος: «Οὐκ ἔστιν ἐν Ἐκκλησίᾳ καινὴ διδασκαλία», αλλά «παράδοσις» της αληθείας. Η ορθή πίστις δεν είναι ιδεολογία, αλλά τρόπος ζωής.
Ο Απόστολος Παύλος τονίζει, πως, όσοι πιστεύουν στον Θεό, πρέπει να προΐστανται καλών έργων. Αυτό μάς θυμίζει, ότι οι Πατέρες της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου δεν ήταν μόνο «δογματολόγοι», αλλά άγιοι- άνθρωποι ταπεινοί, ελεήμονες, αφοσιωμένοι στην προσευχή και σε έργα αγάπης.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος παρατηρεί, ότι «Πίστις ἄνευ ἔργων, ἀπίστου ὁμοιάζει»!
Στην συνέχεια της επιστολής, ο Απόστολος Παύλος προτρέπει, να μην καταναλωνόμαστε σε φιλονικίες που δεν σώζουν. Πόσο επίκαιρος λόγος, ιδιαίτερα σε εποχές που ακόμη και μέσα στην Εκκλησία, κινδυνεύουμε να αντικαταστήσουμε την πνευματική ζωή με «δογματικούς καβγάδες», χωρίς αγάπη και διάκριση.
Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής έλεγε: «Οὐ πᾶς ὁ ὀρθῶς λέγων ἐστὶ καὶ ὀρθῶς πράττων», και τόνιζε, πως η αλήθεια χωρίς ταπείνωση μπορεί να γίνει σκληρότητα και τύφλωση.
Ο Απόστολος των Εθνών δεν μιλά με σκληρότητα. Δεν λέγει, να καταδιώξεις τον αιρετικό, αλλά να τον νουθετήσεις. Αν δεν διορθώνεται μετά από δύο προσεγγίσεις, τότε παραίτησέ τον, δηλαδή, μην κοινωνείς με την πλάνη του.
Αυτό ακριβώς έκαναν και οι Πατέρες της Συνόδου. Προσπάθησαν με αγάπη, να διορθώσουν τους αιρετικούς, αλλά, όταν είδαν πως εμμένουν στην πλάνη, αναγκάστηκαν να τους αποκόψουν, για την προστασία του ποιμνίου.
Όπως λέγει ο Άγιος Κυπριανός Καρχηδόνος: «Οὐ δύναται τις τὸν Θεὸν Πατέρα ἔχειν, ὃς τὴν Ἐκκλησίαν μὴ ἔχει μητέρα».
Ο τελικός σκοπός του Αποστόλου Παύλου είναι η καρποφορία. Δεν μας ενδιαφέρει να νικήσουμε σε λογομαχίες, αλλά να παράγουμε καρπούς πνευματικής ζωής. Η αληθινή πίστη καρποφορεί σε ταπείνωση, αγάπη, θυσία και κοινωνία με τον Χριστό, ο Οποίος, μεταξύ άλλων, είπε: «Ἐν τούτῳ δοξάζεται ὁ Πατήρ μου, ἵνα καρπὸν πολὺν φέρητε»
(Ἰω. 15,8)
Το Αποστολικό Ανάγνωσμα μάς υπενθυμίζει, πως η σημερινή εορτή των Αγίων Πατέρων δεν είναι απλώς δογματική μνήμη, αλλά πρόσκληση, να φυλάξουμε την Ορθόδοξη πίστη με καθαρότητα και ταπείνωση, να αποφεύγουμε μάταιες συζητήσεις που φθείρουν την ενότητα, να αγωνιζόμαστε για την εν Χριστώ καρποφορία μας, όπως και οι ίδιοι έπραξαν με την ζωή και το ήθος τους.
Δεηθείτε, Σεβασμιώτατε, ώστε ο Θεός να μάς δώσει την σοφία των Πατέρων, την διάκρισή τους και την αγιότητά τους, ώστε να ζούμε την πίστη, όχι μόνο με λόγια, αλλά και με καλά έργα. Αμήν!
H.E. Metropolitan Cleopas of Sweden’s Homily
at the Holy Trinity Cathedral of Winnipeg, Canada,
of the Ukrainian Parishes of the Ecumenical Patriarchate in Canada,
On the Sunday of the Fathers of the 4th Ecumenical Council
Winnipeg, Canada – Sunday, July 13, 2025
Your Eminence Archbishop Ilarion of Winnipeg,
Your Grace Bishop Andriy of Toronto,
Very Reverend Grand Archimandrite Fr. Iakovos,
Reverend Brothers and Concelebrants,
Honored Chanters & Musicians,
Dearly Beloved Brothers and Sisters in Christ,
Beloved children,
With the blessings of His All-Holiness Ecumenical Patriarch Bartholomew -whose Patriarchal prayers and blessings I convey along with Fr. Iakovos, to all of you, the faithful children of the Mother Church- I humbly take the opportunity to thank His Eminence Archbishop Hilarion of Winnipeg for the honorable invitation to speak -to share with you a few reflections on today’s Epistle reading from the Apostle Paul’s Letter to Titus.
Though it may appear to be a pastoral passage, it is, in fact, deeply connected with the essence of today’s feast. It presents to us the spirit of the Holy Fathers of the Church: discernment, truth, love, and action.
The Apostle to the Nations emphasizes the “faithful word”; that is, the authentic teaching of the faith. Like the Fathers of Chalcedon, he does not offer opinions, but confirms the faith that was delivered to us.
As St. Basil the Great says: “There is no new teaching in the Church,” but only “tradition” of the truth. Right belief is not an ideology, but a way of life.
Apostle Paul stresses that those who believe in God must lead in good works. This reminds us that the Fathers of the 4th Ecumenical Council were not merely theologians, but saints—humble, merciful, devoted to prayer and acts of love.
St. John Chrysostom observes: “Faith without works resembles that of an unbeliever!”
Later in the Epistle, Apostle Paul urges us not to waste ourselves in fruitless disputes that do not save. How timely his words are—especially in our era, when even within the Church we sometimes risk replacing the spiritual life with “dogmatic disputes,” devoid of love and discernment.
St. Maximus the Confessor said: “Not everyone who speaks correctly also acts correctly,” and emphasized that truth without humility can become hardness and blindness.
St. Paul does not speak with harshness. He does not say to persecute the heretic but to admonish him. If, after two attempts, he does not correct himself, then “reject him”; that is, do not share in his delusion.
This is exactly what the Fathers of the Council did. With love, they were looking to correct the heretics, but when they saw that they persisted in their error, they were compelled to cut them off, for the protection of the flock.
As St. Cyprian of Carthage said: “Someone cannot have God as Father, who does not have the Church as Mother.”
The ultimate aim of Apostle Paul is fruitfulness. We are not interested in winning arguments, but in bearing the fruits of spiritual life. True faith bears fruit in humility, love, sacrifice, and communion with Christ, who said: “By this, my Father is glorified, that you bear much fruit.” (John 15:8)
Today’s Apostolic reading reminds us that the feast of the Holy Fathers is not merely a dogmatic commemoration but a calling; to preserve the Orthodox faith with purity and humility, to avoid fruitless discussions that damage unity, and to strive for fruitfulness in Christ, just as the Fathers did with their lives and virtues.
Please pray, Your Eminence, that God may grant us the wisdom of the Fathers, their discernment, and their holiness, so that we may live out our faith, not only in words but also in good works. Amen!
