ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ
Επί τη μνήμη των Αγίων ενδόξων Αποστόλων Βαρθολομαίου και Βαρνάβα, ημέρα των σεπτών Πατριαρχικών Ονομαστηρίων, η Α.Θ. Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, χοροστάτησε την Τετάρτη, 11 Ιουνίου 2025, στον Π. Πατριαρχικό Ναό, κατά τη Θεία Λειτουργία, την οποία τέλεσε, κατά την τάξη, ο Πανοσιολ. Μ. Πρωτοσύγκελλος κ. Γρηγόριος.
Με τον Παναγιώτατο συγχοροστάτησαν οι Αρχιερείς Σεβασμιώτατοι Γέρων Χαλκηδόνος Εμμανουήλ, Γέρων Δέρκων κ. Απόστολος, Γέρων Πριγκηποννήσων κ. Δημήτριος, Φιλαδελφείας κ. Μελίτων, Σεβαστείας κ. Σεραφείμ, Διδυμοτείχου, Σουφλίου και Ορεστιάδος κ. Δαμασκηνός, Ξάνθης κ. Παντελεήμων, Μυριοφύτου και Περιστάσεως κ. Ειρηναίος, Μύρων κ. Χρυσόστομος, Λαοδικείας κ. Θεοδώρητος, Ικονίου κ. Θεόληπτος, Ρόδου κ. Κύριλλος, Πατρών κ. Χρυσόστομος, Κρήτης κ. Ευγένιος, Κρήνης κ. Κύριλλος, Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ, Καλλιουπόλεως και Μαδύτου κ. Στέφανος, Κυδωνιών κ. Αθηναγόρας, Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων, Πισιδίας κ. Ιώβ, Σουηδίας και πάσης Σκανδιναυίας κ. Κλεόπας, Ιωαννίνων κ. Μάξιμος, Σηλυβρίας κ. Μάξιμος, Πέτρας και Χερρονήσου κ. Γεράσιμος, Σύμης κ. Χρυσόστομος, Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Πρόδρομος, Σαράντα Εκκλησιών κ. Ανδρέας, Προύσης κ. Ιωακείμ, Σελευκείας κ. Θεόδωρος.
Εκκλησιάστηκαν ο Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Γεώργιος Χριστοδούλου, Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου, εκ προσώπου του Μακ. Αρχιεπισκόπου Κύπρου. Επίσης, ο Σεβ. Μητροπολίτης Μπουένος Άιρες κ. Ιωσήφ, οι Θεοφιλ. Επίσκοποι Αλικαρνασσού κ. Αδριανός, Ευδοκιάδος κ. Αμβρόσιος, Τράλλεων κ. Βενιαμίν, και Ξανθουπόλεως κ. Παΐσιος, ο Θεοφιλ. Επίσκοπος των εν τη Πόλει ΡΚαθολικών κ. Massimiliano Palinuro, μοναχοί και μοναχές, Άρχοντες Οφφικιάλιοι της Μ.τ.Χ.Ε., με επί κεφαλής τον Γενικό Γραμματέα της Αδελφότητος “Παναγία η Παμμακάριστος” Άρχοντα Διδάσκαλο του Γένους Εντιμολ. κ. Κωνσταντίνο Δεληκωσταντή, ο Εξοχ. Πρέσβυς κ. Κωνσταντίνος Κούτρας, Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Πόλη, ο Εντιμ. κ. Roman Nedilskyi, Γενικός Πρόξενος της Ουκρανίας, μαθητές και μαθήτριες των Ομογενειακών σχολείων της Πόλεως, μαζί με καθηγητές τους, και πλήθος πιστών.
Μετά την Απόλυση, την Α. Θ. Παναγιότητα προσφώνησε εκ μέρους της σεβασμίας Ιεραρχίας του Θρόνου ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ.
Ο Παναγιώτατος, στην ομιλία του, αφού ευχαρίστησε όλους τους Αρχιερείς για την παρουσία τους, ανέφερε:
“Η εορτή είναι πρωτίστως καιρός δοξολογίας του Θεού της άγάπης διά τα σωτήρια δωρήματά του. «Κεφάλαιον εορτής μνήμη Θεού», σημειώνει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος (Λόγος ΛΘ’ εις τα άγια Φώτα, PG 36, 345). Είναι επίσης βίωσις της ζωής ως κοινωνίας, ως καλής και τερπνής συνατήσεως πρόσωπον προς πρόσωπον μετά των αδελφών. Εορτάζοντες, συνεορτάζομεν. Ο ανεόρταστος βίος δεν συνάδει με την παράδοσιν της πίστεώς μας, διά την οποίαν η ζωή μας είναι σχέσις, αφού είμεθα όντα πλασθέντα κατ’ εικόνα του εν Τριάδι Θεού, ο οποίος είναι, όπως γράφει ο μακαριστός Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης, «ο πιο αντιατομικός Θεός ο πιο ‘κοινωνικός᾽ Θεός, Θεός σχέσεων» (Κόσμου Λύτρον, Μέγαρα 2014, σ. 209). «Κοινόν αγαθόν» αποκαλεί τον Θεόν ο Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας, «κοινωνία σχέσεων» και «κοινωνία θεώσεως» η Εκκλησία. «Κοινή» η ελευθερία, «κοινή» η υπακοή, «κοινή» η σωτηρία εν αυτή. «Πολιτισμός του προσώπου και της αλληλεγγύης» η ζωή μας εν Χριστώ. Ο,τι «η σωτηρία μας προϋποθέτει την σωτηρίαν του άλλου, του πλησίον ημών, την παγκόσμιον σωτηρίαν, την σωτηρίαν ολοκλήρου του κόσμου και την μεταμόρφωσιν αυτού», αυτό ανήκει εις τον πυρήνα της πίστεώς μας (Ν. Μπερδιάγιεφ, Θείον και ανθρώπινον, Θεσσαλονίκη 1982, σ. 279).”
Στη συνέχεια, ο Παναγιώτατος αναφέρθηκε στα σημαντικότερα γεγονότα που συνέβησαν κατά το προηγούμενο έτος.
“Το διαρρεύσαν από της ενταύθα περυσινής εορτίου συνάξεώς μας έτος υπήρξε πλήρες θείων ευλογιών και δωρημάτων της χάριτος του πανσθενούς, παντεπόπτου και παντελεήμονος Θεού, ος εποίησε και ποιεί μεθ’ ημών θαυμάσια μόνος. Διηκονήσαμεν την Μητέρα Εκκλησίαν, τα εν τη Πόλει των Πόλεων και τα εν απάση τη δεσποτεία Κυρίου χριστώνυμα τέκνα αυτής, αγωνισθέντες, θεία αρωγή, να διαφυλάξωμεν όσα ελάβομεν κληρονομίαν τιμαλφεστάτην εκ των Πατέρων ημών, μετ’ ακλονήτου προσηλώσεως εις την δογματικήν και κανονικήν παράδοσιν της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, αποβλέποντες εν παντί εις ανάδειξιν της προσφοράς και της μαρτυρίας αυτής. Δοξάζομεν τον δωρεοδότην Θεόν της αγάπης, διότι μας ηξίωσε να εορτάσωμεν ιεροπρεπώς την μεγάλην επέτειον της συμπληρώσεως 1700 ετών από της συγκλήσεως της εν Νικαία Α’ Οικουμενικής Συνόδου. Χαιρόμεθα δε διά το γεγονός, ότι μετά του διαδόχου του αειμνήστου Πάπα Ρώμης Φραγκίσκου, Πάπα Λέοντος του 14ου, θα μεταβώμεν εις την Νίκαιαν διά να τιμηθή επί τόπου η ιστορική αύτη επέτειος. Ο νέος Πάπας θα επισκεφθή επίσης την Καθέδραν της Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας κατά την Θρονικήν αυτής εορτήν. Προσευχόμεθα και εργαζόμεθα διά να καινουργήται ολονέν και περισσότερον η συμφωνία των Εκκλησιών ημών εις δόξαν Θεού, διά την δόξαν της θεογνωσίας.
Πηγήν ευφροσύνης και χρηστών ελπίδων αποτελεί και η πρόοδος, η οποία σημειούται εις το ζωτικόν διά το Οικουμενικόν Πατριαρχείον θέμα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Αναμένομεν εναγωνίως ελθείν την ημέραν αυτήν Κυρίου, την μεγάλην και επιφανή.”
Κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην πρόσφατη επίσκεψή του στο Μόναχο, όπου τιμήθηκε από δύο ρωμαιοκαθολικά ιδρύματα, είπε ότι, κατά τις συζητήσεις που είχε, “διάχυτος ήτο η ανησυχία διά το γεγονός ότι σήμερον, μετά την παρέλευσιν 35 ετών από της καθοριστικής γεωπολιτικής αλλαγής του 1989 και των θετικών προσδοκιών αι οποίαι συνεδέθησαν με αυτήν, η ανθρωπότης ευρίσκεται αντιμέτωπος με την ανθρωπογενή πλανητικήν κλιματικήν καταστροφήν, με διαρκή οικονομικήν κρίσιν, με πολέμους, βίαν και τρομοκρατίαν, με επικινδύνους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς, με το μεταναστευτικόν και άλλα μεγάλα και δυσεπίλυτα προβλήματα. Το ζητούμενον παραμένει η κοινωνική συνοχή, η αλληλεγγύη και η ειρήνη. Ενώπιον όλων αυτών, τίθεται μετ’ εμφάσεως το εξής ερώτημα: Ποία οφείλει να είναι η στάσις και η συμβολή της Εκκλησίας και των θρησκειών;”
Και ο Πατριάρχης συνέχισε:
“Είναι βέβαιον, ότι ενώπιον των πολυπλόκων αυτών ζητημάτων, η Ορθόδοξος ημών πίστις δεν επιτρέπει απαισιοδοξίαν. Έχομεν ακλόνητον την βεβαιότητα ότι το μέλλον ανήκει εις τον Χριστόν, ο οποίος είναι «χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας» (Εβρ. ιγ’, 8) και ότι η Εκκλησία Του είναι και θα παραμείνη εις τους αιώνας μαρτυρία της ελθούσης χάριτος και πρόγευσις της πληρότητος και της λαμπρότητος της ερχομένης Βασιλείας του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Θα παραμείνη η Εκκλησία ως μαρτυρία διά “του Θεού τα μεγαλεία και της Τριάδος τα δόγματα”. Η πίστις αυτή ότι ο Χριστός κατευθύνει τα πάντα δεν σημαίνει βεβαίως, ότι ημείς οι Χριστιανοί δυνάμεθα να παραμείνωμεν θεαταί της πορείας των ανθρωπίνων πραγμάτων. Ο Λόγος του Χριστού προς τον λαόν Του είναι σαφέστατος: «Μακάριοι οι ειρηνοποιοί… Υμείς εστε το άλας της γης… Υμείς εστε το φως του κόσμου˙ ου δύναται πόλις κρυβήναι επάνω όρους κειμένη… Αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν».
Καλούμεθα να δίδωμεν ευθαρσώς εν παντί καιρώ και πάση ώρα την καλήν μαρτυρίαν περί της εν ημίν ελπίδος. Προφανέστατα, το «Λάθε βιώσας» του φιλοσόφου, δηλαδή η αρχή «Ζήσε χωρίς να φαίνεσαι», δεν είναι η ορθή απάντησις εις την κλήσιν του Θεού. Ο Χριστιανός «δεν κλείνεται εις τον εαυτό του», αλλά εξέρχεται δυναμικά προς την κοινωνίαν και τον κόσμον. Καλώς έχει λεχθή, ότι «δεν μπορούμε να πορευόμαστε προς τον Θεό και να γυρνάμε την πλάτη μας προς τον συνάνθρωπο».”
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, ο Πατριάρχης ευχαρίστησε τους Αρχιερείς και τον πιστό λαό για τις θερμές ευχές και τα αισθήματα αγάπης που του δίνουν δύναμη να συνεχίζει την διακονία του προς την Εκκλησία.
Μετά τη Θ. Λειτουργία, ο Παναγιώτατος δέχθηκε στο Πατριαρχικό Γραφείο τις ευχές και εόρτιο δώρο της εν τη Πόλει σεβασμίας Ιεραρχίας του Θρόνου, και ακολούθως των κληρικών και λαϊκών μελών της Πατριαρχικής Αυλής υπό τον Πανοσιολ. Μ. Πρωτοσύγκελλο κ. Γρηγόριο, ο οποίος προσφώνησε τον Πατριάρχη αντιφωνήσαντα πατρικώς.
Επίσης, ο Παναγιώτατος δέχθηκε Αντιπροσωπεία της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της εν Κρήτη Εκκλησίας, υπό τον Σεβ. Αρχιεπίσκοπο κ. Ευγένιο, εκφράζοντας τις θερμές ευχές της Ιεραρχίας, του κλήρου και του λαού της Επαρχίας αυτής του Θρόνου.
Η παραμονή της εορτής
Την παραμονή της εορτής η Α.Θ. Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης χοροστάτησε στον Μ. Εσπερινό, συμπροσευχομένων πλήθους Ιεραρχών του Οικουμενικού Θρόνου, κληρικών, μοναχών, Αρχόντων Οφφικιαλίων της Μ.τ.Χ.Ε., των Γενικών Προξένων της Ελλάδος και της Ουκρανίας, με τα στελέχη των Προξενείων αυτών και τους συνεργάτες τους, και πιστών από την Πόλη και το εξωτερικό.
Στο τέλος του Εσπερινού, ο Οικουμενικός Πατριάρχης τέλεσε τρισάγιο στη μνήμη του Διδασκάλου του Γένους Ιερομονάχου Βαρθολομαίου Κουτλουμουσιανού του Ιμβρίου (1772 – 1851).
Αμέσως μετά, στον αυλόγυρο του Πατριαρχείου πραγματοποιήθηκε δεξίωση, κατά την οποία ο Πατριάρχης δέχθηκε τα σέβη και τα συγχαρητήρια του πολυπληθούς κλήρου και λαού.
Στη συνέχεια, στην Αίθουσα της Παναγίας του Πατριαρχικού Οίκου, πραγματοποιήθηκε η επίσημη παρουσίαση του προγράμματος «Πρότυπος Διεπιστημονική Ανάπτυξις και Μεταφορά Τεχνογνωσίας και Συνεργασίας εις την Αποκατάστασιν Εμβληματικών Μνημείων και Ανάδειξιν Αξιών του Χριστιανισμού εν Διαλόγω μετά της Κοινωνίας (Το Εύλογον)».
Την εκδήλωση χαιρέτησαν ο Πατριάρχης και, με βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, ο Εξοχ. Υπουργός Ανάπτυξης της Ελλάδος κ. Τάκης Θεοδωρικάκος, ενώ το Πρόγραμμα παρουσίασαν η Ομότιμη Καθηγήτρια ΕΜΠ, Ελλογιμ. κ. Αντωνία Μοροπούλου και ο Εντιμολ. Άρχων Ιερομνήμων της Μ.τ.Χ.Ε., Γεν. Διευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης, κ. Κωνσταντίνος Ζορμπάς.
Φωτό: Νίκος Παπαχρήστου
Προσφώνησις Πανοσιολ. Μ. Πρωτοσυγκέλλου κ. Γρηγορίου κατά τήν ἑόρτιον ὑποβολήν σεβασμάτων τῇ Α. Θ. Παναγιότητι, τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ κ.κ. Βαρθολομαίῳ (Φανάριον, 11 Ἰουνίου 2025)
«Τί προσήλθετε παρ᾽ ἡμῖν, ὦ τεκνία, ἐν θέρους ἀρχῇ, ἐντός τοῦ ὑπέρ τήν ἑπταπλασίως κάμινον φλεγομένου χώρου τοῦ Γραφείου τοῦ ὑμῶν Αὐθέντου καί Δεσπότου; Πρός τί οἱ στάχυες οἱ ἀνώριμοι παρά τῷ διαδόχῳ Στάχυος τοῦ Ἀποστόλου; Οἴδατε ἆρα γε τίνι προσέρχεσθε, τίνι παρίστασθε; Τί ἠθελήσατε ἰδεῖν;»
Παναγιώτατε Κύριε, ἤλθομεν τόν Εἰκόνα Χριστοῦ ζῶσαν καί ἔμψυχον ὑπάρχοντα ἰδεῖν! Ἤλθομεν ὥσπερ τά πρόβατα ἐπί τήν ἀσφαλῆ καί σωτηριώδη μάνδραν, πρός τόν ποιμένα τόν καλόν, Οὗ τῆς φωνῆς μετά δέους καί ἐμπιστοσύνης ἀκούομεν.
Ἤλθομεν Ἀναστάσεως ἐλπίδα φέροντες, μετά τῆς τοῦ Θωμᾶ καλῆς -εἴθε- ἀπιστίας διά νά ψαύσωμεν τήν Σήν κεντουμένην καί ζωήν πηγάζουσαν πλευράν, διά νά θεασώμεθα τάς Σάς ἐσταυρωμένας παλάμας, διά νά προσκυνήσωμεν τόν τύπον τῶν ἥλων. Ἤλθομεν μυραῖοι καί μυρωθέντες ἐκ τοῦ εὐωδιάζοντος μύρου τῆς Σῆς υἱοποθήτου ἀνοχῆς, ἀγάπης καί εὐεργεσίας διά νά μυρίσωμεν μύρῳ εὐγνωμοσύνης τόν τετράκις ἤδη πρωτοφανῶς ἀξιωθέντα -καί ἀσφαλῶς καί πεντάκις, καί πλέον, ἀξιωθησόμενον -γένοιτο- εὐλογῆσαι τιμίαις Αὐτοῦ Χερσί Μύρον ἅγιον. Ἤλθομεν ἐπί τῇ ἀγγελοσειομένῃ Προβατικῇ κολυμβήθρᾳ τῆς Σῆς ὑψίστης περιωπῆς, παραλελυμένοι ταῖς συνειδήσεσιν ἐκ τῆς κατανοήσεως ὁποίου Μοναστηρίου, τοῦ Μεγάλου δῆλον ὅτι, διάκονοι, καί ὁποίου Ἡγουμένου ὑποτακτικοί ἐκλήθημεν, ἵνα ἐγερθῶσιν αἱ διάνοιαι ἡμῶν ἐπί τά πρόσσω.
Ἤλθομεν μεσούσης τῆς ἑορτῆς, οὐχί νομικῆς, ἀλλά τῆς τοῦ Πνεύματος, ἔχοντες τάς καρδίας ὡς δοχεῖον καί τήν προαίρεσιν ὡς ἄντλημα, πρός Σέ, τό ἀκένωτον τῶν ἀναλέκτων δωρεῶν φρέαρ, διά νά κορέσωμεν τήν δίψαν τῆς πίστεως, διά νά μάθωμεν νά προσκυνῶμεν ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ τόν ἐν Τριάδι Θεόν ἐν τούτῳ τῷ μή Σαμαρείας ἀλλά τῷ πέμπτῳ λόφῳ τῷ ὑπό τῶν ἐνταῦθα ἀσκησαμένων Πατέρων ἡμῶν ἁγιασθέντι.
Τυφλοί ἤλθομεν, τυφλοί ἐκ πείρας καί σοφίας, κράζοντες ὄπισθέν Σου: «δός ἡμῖν φῶς ζωῆς», καί -φεῦ- μόνον πηλόν Σοί προσάγομεν. Ἤλθομεν, ὅμως, καί χαράν ἔχοντες ἐν ἡμῖν, τήν χαράν τῶν Μαθητῶν ὁρώντων τῶν ἑαυτῶν Κύριον ἀναλαμβανόμενον θριαμβευτικῶς καί ἐν δόξῃ ὑπέρ τάς δυσχερείας τῆς πολυπλάγκτου Πρωθιεραρχικῆς διακονίας, ὑπερβαίνοντα τούς πειρασμούς καί μένοντα πάντοτε ἀδιαστάτως μεθ᾽ ἡμῶν καί ἡμεῖς παρ᾽ Αὐτῷ.
Ἤλθομεν, θέλοντες πιστεύειν ἐς ἀεί, οὐχί μόνον νοΐ καί θεωρίᾳ, ἀλλά καί πράξει καί βιώματι, τοῖς ὑπό τῶν μακαρίων Πατέρων τῶν τε ἐν Νικαίᾳ καί ἐνταῦθα τό πρῶτον συνελθόντων ἐκφρασθεῖσι περί τῆς τῆς Τριάδος Ἀληθείας. Ἤλθομεν διδαχθῆναι ὑπό Σοῦ, τοῦ σοφωτάτου Διδασκάλου τῆς πίστεως καί τοῦ Γένους, τό γράμμα καί τό πνεῦμα Ὅρων καί Κανόνων.
Ἤλθομεν -καί ἐλπίζομεν οὕτως ἵνα ὁρᾷς ἡμᾶς- ὡς τέκνα φωτόμορφα τῆς Ἐκκλησίας, ὡς βραδύγλωσσοι θείῳ καλυφθῆναι γνόφῳ τῆς Σῆς σκέπης καί πατρῴας στοργῆς, ὥστε ἀνανεώσωμεν ἑκουσίως τήν πρός Σέ πίστιν, τήν πρός Σέ ἀναμφίρρηστον ἀφοσίωσιν, τά ἑόρτια σεβάσματα, καί τήν υἱϊκήν παράκλησιν: «ὁδήγησον ἡμᾶς ἐπί τήν Ἀλήθειάν Του!»
Ἤλθομεν τέκνα, οἰκτρά καί ἀνάξια, πλήν γεννήματα Πεντηκοστῆς, Πεντηκοσταρίου φρονήματος ἔμπλεα, διά νά κρατήσωμεν εὐλαβῶς τῆς στιβαρᾶς Σου Χειρός καί ἵνα πρός τόν Χορόν τῶν Ἁγίων Πάντων εἰσαγάγῃς ἡμᾶς ταῖς Σαῖς θεοπειθέσιν εὐχαῖς.
Τό λοιπόν, ἄξιον ἐστίν ὡς ἀληθῶς, Κύριος ὁ Θεός, τόν προστάτην καί ἀναγεννήτορα ἡμῶν πάντων Πατριάρχην ἀναδεικνύοι πάντοτε Ἀπόστολον ὡς τόν Ἐκείνου ὁμώνυμον, πατέρα παρακλήσεως πρός τούς υἱούς Αὐτοῦ, μάρτυρα τῆς ἀληθείας ὡς τούς ἐν Κίνᾳ, ὁμολογητήν τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως καί ἰατρόν θεῖον τῶν πληγῶν ἡμῶν ὡς Λουκᾶν Κριμαίας, καί ταῦτα πάντα πρεσβείαις τῆς Ἁγίας Θεοτόκου. Ἀμήν!
Εἰς πολλά ἔτη, Δέσποτα!
