Ιωάννου Π. Μπουγά
Θεολόγου
Η νόσος του Γεροντισμού καλά κρατεί στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος.
Τα τελευταία έτη υπάρχει μία κινητικότητα Ηγουμένων διαφόρων Μονών του Αγίου Όρους, και όχι μόνο, ανά την Ελληνική περιφέρεια. Η μεταφορά κειμηλίων, εικόνων, λειψάνων, η τέλεση ακολουθιών, συνοδεύεται με ομιλίες Καθηγούμενων και διαφόρων Μοναχών σε συνέδρια, ημερίδες και σε άλλες κοσμικές εκδηλώσεις, εμφανίσεις σε τηλεοπτικές εκπομπές με συγχοροστασίες σε Μητροπολιτικές καθέδρες Καθηγουμένων, συμπαρισταμένων Επισκόπων και Μητροπολιτών. Οι επισκέψεις αυτές πραγματοποιούνται σχεδόν σε όλη την Ελλάδα ενώ γέρων εξ Αγίου Όρους «θαυματοποιεί» στις οικίες οπαδών του και ταυτοχρόνως πωλεί βιβλία, αλλά και σε κλειστό κύκλο θαυμαστών του ομιλεί για τα επερχόμενα δεινά της Ελλάδος.
Η κινητικότητα αυτή θυμίζει τις επισκέψεις διαφόρων γκουρού προκειμένου να διδάξουν τα πιστεύω τους αλλά και να αποκτήσουν οπαδούς με σκοπό να κερδίσουν χρήματα. Ισχύει άραγε το ίδιο και για τους περί-πλανώμενους Ηγουμένους αλλά και άλλους Μοναχούς, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια, εκμεταλλευόμενοι την αδιαφορία ή την συμβιβαστικότητα κάποιων Επισκόπων, ή και την αφωνία της Εκκλησίας δια της Συνόδου, πείθουν τους πιστούς με διάφορα «μαγιολίκια», αναβιώνοντας με τον τρόπο αυτό το φαινόμενο της «ηγουμενολαγνείας» και «γεροντολαγνείας», όπως την εποχή της τσαρικής Ρωσίας και του γνωστού Ρασπούτιν. Το πιο επικίνδυνο είναι όμως ότι πολλοί πιστοί θεωρούν τον λόγο των μετακινουμένων γερόντων σε διάφορες οικίες και αίθουσες συλλόγων ως τον αυθεντικό τρόπο έκφρασης του λόγου της Εκκλησίας, αγνοώντας συγχρόνως ή και αντιπαλεύοντας τον λόγο της μοναδικής αυθεντικότητος του Χριστού, ο οποίος εκφράζεται δια των Επισκόπων και δια των Συνόδων. Οι πιστοί αυτοί συνήθως ομαδοποιούνται και δημιουργούν φατρίες οπαδών του συγκεκριμένου Ηγουμένου ή Γέροντος με αποτέλεσμα να θεωρούν τους εαυτούς τους αλαθήτους επειδή έτσι το είπε ο Γέροντας και έχουν άποψη, και μάλιστα επιθετική, για κάθε συνοδική απόφαση καθυβρίζοντας Ιερείς, Επισκόπους αλλά και κάθε μη συμφωνούντα πιστό χριστιανό με την άποψη του γκουρού Γέροντά τους.
Αν οι Ηγούμενοι και Μοναχοί του Αγίου Όρους με πρόσκληση και άλλων Μητροπολιτών συνεχίσουν να τελούν τα μυστήρια εκτός των Μονών μετανοίας των, τότε ποιός ο ρόλος και εν τέλει ο λόγος υπάρξεως των εν τω κόσμω ενοριακών ευχαριστιακών κοινοτήτων και των ποιμένων αυτών; Δεν αποτελεί προσβολή για τον εφημεριακό κλήρο κάθε Επισκοπής όταν καλούνται περι-πλανώμενοι, Ηγούμενοι για να τελούν τα μυστήρια του Ευχελαίου και της Εξομολογήσεως και άλλα ή και να κηρύττουν; Δεν διαμηνύουν οι Επίσκοποι των συγκεκριμένων ευχαριστιακών κοινοτήτων και εκκλησιαστικών συνάξεων, ότι είναι, τόσο αυτοί όσο και οι κληρικοί τους-εφημέριοι, (έγγαμοι ή άγαμοι) «ελλειπείς» να επιτελέσουν τα καθήκοντά τους; Δεν γνωρίζουν οι Μητροπολίτες αυτοί ότι στα πρώτα μοναστικά κοινόβια δεν υπήρχαν ιερείς και «ότε χρεία ην προσφοράς, μετεκαλείτο πρεσβύτερον τινά των έγγιστα εκκλησιών, και ούτως εποίει αυτοίς την εορτήν. Ου γαρ ην εν αυτοίς τις γενόμενος εν καταστάσει κλήρου εκκλησιαστικού…» (Άγιος Παχώμιος).
Κατά την κουρά ο μοναχός υπόσχεται: «να παραμείνει τω μοναστηρίω και τη ασκήσει έως εσχάτης του αναπνοής», το παραμένω στην παρούσα κατάσταση σημαίνει σταθερή και μόνιμη παραμονή στην Μονή και όχι part time παραμονή, αναλόγως με τις επιθυμίες το μοναχού και δή του Ηγουμένου.
Κατά την κουρά του μεγάλου σχήματος ο Ηγούμενος λέγει, μεταξύ άλλων, προς τον λαμβάνοντα το μεγάλο σχήμα «…Γίγνωσκε ούν από της παρούσης ημέρας σταυρούσθαι και νεκρούσθαι τω κόσμω δια της τελειοτάτης αποταγής, αποτάσση γαρ γονεύσιν, αδελφοίς, γυναικί, τέκνοις, πατράσι, συγγενείαις, εταιρίαις, φίλοις, συνήθεσι τοις εν τω κόσμω θορύβοις, φροντίσι, κτήσεσιν,υπάρξεσι, τη κενή και ματαία ηδονή τε και δόξη, και απαρνήσθαι ου μόνον τα προειρημένα αλλ’ έτι και την εαυτού ψυχήν…» (Μέγα Ευχολόγιον). Με τις συχνές επισκέψεις στον κόσμο οι Άγιοι Ηγούμενοι με ποιόν τρόπο πραγματώνουν τις ανωτέρω αποταγές, ιδιαιτέρως τους του κόσμου θορύβους και την ματαία δόξα, όταν τους επευφημούν και τους συγχαίρουν οι θαμπωμένοι από την αγιοσύνη τους πιστοί ή τους επαινούν δημοσιογραφούντες κληρικοί στα τηλεοπτικά παράθυρα εκκλησιαστικών τηλεοπτικών σταθμών; Αγνοούν την προτροπή των Ασκητών περί μη επαίνου των μοναχών, διότι: «ο επαινών μοναχόν παραδίδωσι αυτόν τω Σατανά»;
Ο Ηγούμενος είναι ο πνευματικός πατέρας της Μονής και μεριμνά για την ολοκλήρωση των μοναχών του κάθε στιγμή δε της ημέρας επιβλέπει και φροντίζει αυτούς ελέγχοντας και διορθώνοντας τα λάθη τους. Όταν απουσιάζει τότε ποιός μεριμνά δια την πνευματική ολοκλήρωση των μοναχών και την ορθή άσκηση αυτών;
Ο Κανών γ’ τής Α-Β´ Συνόδου «Περί του αμελούντος των υπό χείρα μοναχών» αναφέρει: «Ει τις ουν μονής προϊστάμενος, τους υπ αυτὸν τεταγμένους μοναχούς αποδιδράσκοντας, ου μετά πολλής της επιμελείας αναζητείη ή εφευρίσκων ουκ αναλαμβάνοιτο και τη προσηκούση και καταλλήλω του πταίσματος ιατρεία το νενοσηκός ανακτάσθαι και επιρρωννύειν αγωνίζοιτο, τούτον ώρισεν η αγία σύνοδος αφορισμώ υποκείσθαι. Ει γαρ ο ζώων αλόγων την προστασίαν εγχειριζόμενος και του ποιμνίου καταμελών ουκ ατιμώρητος καταλιμπάνεται, ο των του Χριστού θρεμμάτων την ποιμαντικήν αρχήν καταπιστευθείς και ραστώνη και ραθυμία την αυτών σωτηρίαν απεμπολών, πως ου δίκας του τολμήματος εισπραχθήσεται».
Οι συγκεκριμένοι Ηγούμενοι, οι οποίοι εξέρχονται στον κόσμο, συχνά- πυκνά, δεν πρέπει πρώτοι να τηρούν για τους εαυτούς τους τον κανόνα της μη αποδράσεως εκ της Μονής, αλλά και να μην δίνουν το παράδειγμα στους άλλους μοναχούς να φεύγουν, διότι αν εγκαταλείψουν οι μοναχοί την Μονή πρέπει να ελεγχθούν με αφορισμό οι ίδιοι οι Ηγούμενοι. Επίσης κατά τον κανόνα πρέπει να μην απεμπολούν την σωτηρία των εμπιστευμένων σε αυτούς μοναχών άλλως τιμωρούνται.
Πως πραγματώνουν οι ανά την Ελλάδα περιερχόμενοι Ηγούμενοι την ρήση του Γεροντικού: «ώδε μένω», θεωρώντας ως «ώδε» το κέντρο των Αθηνών ή άλλων μεγαλουπόλεων;
Αν ο ρόλος υπάρξεως των Μοναχών είναι η προσευχή, τότε πότε είναι δυνατή η διενέργεια αυτής εν τω κελλίω ή εν τω δωματίω ενός πολυσύχναστου και πολυτελέστατου ξενοδοχείου, στο οποίο ενίοτε φιλοξενούνται οι περι-πλανώμενοι Ηγούμενοι;
Ο Αββάς Σισώης έλεγε στον μαθητή του να τον πάρει στην έρημο διότι ήταν τόπος «ο μη έχων γυναίκα», άραγε κατά πόσο οι διδάσκοντες και ακολουθούντες τον λόγο και αυτού του Αγίου Αββά, πραγματώνουν τον λόγο του συναναστρεφόμενοι με γυναίκες κατά τις διάφορες εκδηλώσεις αλλά και στον τόπο φιλοξενίας τους;
Αλλά το κυριότερο πρόβλημα είναι η επιβεβαίωση της αδιαφορίας των Μητροπολιτών αυτών, οι οποίοι για μη ή και για γνωστούς λόγους προσκαλούν Αγιορείτες Ηγουμένους να ποιμαίνουν τα δικά τους λογικά ποίμνια, εκτός και εάν κατά την Αρχιερατική τους ομολογία ομολόγησαν ότι θα έχουν συν-ποιμενάρχας τους δίκην Γκουρού Ηγουμένους!!! Μήπως αυτό υπονοείται όταν εγχειρίζουν την αρχιερατική ράβδο και το ποιμαντορικό μπαστούνι σε χοροστατούντας Ηγουμένους παρόντων των ιδίων ή προσφέρουν τον αρχιερατικό τους θρόνο ή κοινωνούν αν και Επίσκοποι από τα χέρια των παρισταμένων και μη λειτουργούντων πρεσβυτέρων Ηγουμένων;;;!!! Ας μην ξεχνάμε τα αυτονόητα, ότι δηλαδή ο Ηγούμενος είναι πρεσβύτερος και δεν κατέχει καμμιά πρωτοκαθεδρία στην τέλεση της Θείας Ευχαριστίας. Εάν οι Επίσκοποι επιθυμούν τα του Μοναχισμού, και μάλιστα του αγιορειτικού, η οδός είναι ελευθέρα να πορευθούν προς το Αγιώνυμο Όρος. Ο τρόπος με τον οποίο επιλέγουν να μεταγγίσουν τις υποσυνείδητες επιδιώξεις τους στην ενοριακή πραγματικότητα μάλλον κακό θα προκαλέσει παρά καλό και στο τέλος κανείς δεν θα είναι κερδισμένος !!!
Όλα αυτά σημαίνουν την εκκοσμίκευση του Μοναχισμού αλλά υπονοούν και τάση αλλοτριώσεως της ενοριακής κοινότητος με κυρίαρχο σύμπτωμα τον διχασμό των πιστών.