Της Ρέας Πουρνάρα
Εμείς οι Πολίτες, οι γηγενείς Έλληνες της Πόλης, δεν έχουμε γίνει ποτέ μας διασπορά. Εμείς οι Ρωμηοί, που κρατούμε Θερμοπύλες και νικούμε Σαλαμίνας, είμαστε λίγοι, διασπορά ικανή εν τούτοις στις πέντε ηπείρους και σπαρμένοι σχεδόν παντού στην ελλαδική γη.
Όταν ζεις πάνω από είκοσι ή τριάντα ή σαράντα ή πενήντα χρόνια στη διασπορά νοιώθεις πίκρα όταν οι νέοι σου συμπατριώτες δεν ξέρουν την Ορθοδοξία. Ακόμη και μέσα σε κύκλους θρησκευτικούς άλλων δογμάτων. Οι χριστιανοί δεν γνωρίζονται καλά. Εν αντιθέσει με την Πόλη — που ο κάθε τυχαίος θα σε ευχηθεί Καλό Πάσχα και που τα τελευταία χρόνια το τσουρέκι ονομάζεται ¨πασκάλγια¨ (δηλ. πάσχα) αντί για ¨πασκάλγια τσορεγί¨ (δηλ τσουρέκι πασχαλινό) όπως ονομαζόταν πάντα και φτιαχνόταν μόνο την περίοδο της Λαμπρής – στην ευρωπαϊκή τουλάχιστον διασπορά ζούμε in cognito. Πρέπει κάθε χρόνο να υπενθυμίζεις στον μπακάλι σου ότι το Πάσχα σου είναι την επομένη Κυριακή ή σε λίγες εβδομάδες, το ίδιο στην κομμώτρια σου, το ίδιο στον προϊστάμενο σου, το ίδιο στον γείτονα σου. Και να ζυμώσεις τσουρέκι!
Φέτος εορτάστηκε το ΄Αγιον Πάσχα από όλους τους Χριστιανούς μαζί, το εν τρίτον σχεδόν του παγκόσμιου πληθυσμού, περίπου 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι, έκαναν το Πάσχα του Χριστού την ίδια Κυριακή. Μια ευφορία στην δική μας Ορθοδοξία, ζήσαμε στον Άγιο Νικόλαο του Southampton της νοτιοδυτικής Αγγλίας το Χριστός Ανέστη μ΄ένα παπά και δύο καλλίφωνους ψάλτες ακριβώς τα μεσάνυχτα. Με χριστιανούς ντόπιους, άλλους μαύρους, άλλους από την Μέση Ανατολή, άλλους από την υπόλοιπη Ευρώπη. Σε διπλή γλώσσα το Ευαγγέλιο και ο Απόστολος, οι ψαλμωδίες μόνο στα ελληνικά. Να ήταν και από άλλα δόγματα, ποιος ξέρει…
Την πρώτη κιόλας ημέρα της Διακαινησίμου εβδομάδος πάγωσε ο κόσμος με την μη αναμενόμενη για την Δευτέρα της Λαμπρής εκδημία του Πάπα Φραγκίσκου. Πάγωσαν οι Ρωμαιοκαθολικοί πάγωσαν και οι άλλοι Χριστιανοί και όσοι συμμερίζονται τα οράματα του Πατριάρχου Βαρθολομαίου. Η αναμονή της συναντήσεως στην Νίκαια της Βιθυνίας για τους εορτασμούς των 1700 χρόνων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου — όταν 318 πατέρες από την Ανατολή και την Δύση συναντήθηκαν στην Αγία Σοφία και θέσπισαν την ημέρα του Πάσχα τους και τα πρώτα επτά εδάφια του Συμβόλου της Πίστεως τους και συμμερίστηκαν την χαρά της κήρυξης της ανεξιθρησκίας που μόλις δώδεκα χρόνια πριν το 313 ανακοίνωσε με νόμο στην Ρωμαϊκή επικράτεια ο βασιλεύς τους Κωνσταντίνος στα Μεδιόλανα, με το περίφημο Διάταγμα των Μεδιολάνων — βυθίστηκε στον αιώνιο χαιρετισμό του Πάπα προς τον κόσμο και του κόσμου προς τον άγιο πατέρα τους.
Κοιτάζοντας τα Πασχάλια των τελευταίων πενήντα ετών εντυπωσιάζεται κανείς πόσο γρήγορα διαφεύγει τον νουν ο κοινός εορτασμός του Πάσχα σε αυτή την περίοδο.
Σημειώνω τις ημερομηνίες για περισυλλογή και σιωπή:
1966 10 Απριλίου
1974 14 Απριλίου
1977 10 Απριλίου
1980 6 Απριλίου
1984 22 Απριλίου
1987 19 Απριλίου
1990 15 Απριλίου
1991 7 Απριλίου
2001 15 Απριλίου
2004 11 Απριλίου
2007 8 Απριλίου
2010 4 Απριλίου
2011 24 Απριλίου
2014 20 Απριλίου
2017 16 Απριλίου
2025 20 Απριλίου
Οι μέρες κύλισαν, οι Ρωμαιοκαθολικοί επίσκοποι έδρασαν με συνέπεια προς την Αγία Έδρα τους και εξέλεξαν λίαν συντόμως τον νέο Επίσκοπο Ρώμης. Την Κυριακή της Σαμαρείτιδος με το ημερολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας και της εντολής της αγάπης (Ιω. ιγ΄-34,35) της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας γίνεται η ενθρόνιση του Πάπα Λέοντος ΙΔ’ στην βασιλική του Αγίου Πέτρου. Αυτή η μεγαλοπρεπέστατη εκκλησία, που πρωτοχτίστηκε το 324 από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Μέγα στο σημείο που μαρτύρησε ο Άγιος Πέτρος, και ανεγέρθηκε εκ νέου σε 120 χρόνια (!) με καθοδηγητές τον Ραφαήλ και αργότερα τον Μιχαήλ Άγγελο, ο οποίος και σχεδίασε τον τεράστιο τρούλο της βασιλικής ακριβώς πάνω στο σημείο που μαρτύρησε ο Πέτρος. Αυτή που αντικατέστησε σε μέγεθος την έως τότε μεγαλύτερη εκκλησία του κόσμου, την Αγιά Σοφιά της Πόλης. Μετά από σχεδόν 11 αιώνες (!) και καθαγιάστηκε πανηγυρικά το 1626.
Πρόσφατα ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος απευθυνόμενος στο ποίμνιο που τον περιέβαλε στην θεία Λειτουργία στον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου του πτωχοκομείου Νταρουλατζεζέ της Πόλης εξέφρασε «την ελπίδα να πραγματοποιηθεί το ευπρόσδεκτο προσκύνημα με τον νέο Πάπα Ρώμης στην Νίκαια, που ήταν το όνειρο του εκλιπόντος Πάπα Φραγκίσκου, για να τιμήσουν από κοινού οι δύο Εκκλησίες την επέτειο αυτή και να συμφωνήσουν ει δυνατόν για τον εορτασμό του Πάσχα την ίδια ημερομηνία εις το εξής και δη σε εποχές που η πίστη των ανθρώπων δοκιμάζεται ακόμη και εν τω Ορδοδόξω».
Την περασμένη Κυριακή του Παραλύτου πηγαίνοντας στην εκκλησία του Αγίου Παύλου στο Σαμπεζύ άκουσα το κήρυγμα από την αναμετάδοση στο γαλλικό ραδιόφωνο της λειτουργίας από το Παρίσι. Ήταν η Κυριακή του καλού ποιμένα (μπον παστέρ) και ο ιερέας αναφέρθηκε στην ιερατική ευθύνη της Εκκλησίας που είναι κοινή στους Καθολικούς και Ορθοδόξους. Είχα να ακούσω για Ορθοδόξους οκτώ χρόνια ακριβώς. Όταν με άφησε άφωνη ο επιστάτης του επιβλητικού καθεδρικού ναού του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού της Λυών, που δεσπόζει σαν φυλαχτό από πάνω της, λέγοντας: «ο Βαρθολομαίος και ο Φραγκίσκος τα λένε μεταξύ τους, θα γίνει κάτι καλό, ας περιμένουμε.»
Ήρθε όντως η στιγμή να περιμένουμε: «Εντολήν καινήν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους, καθώς ηγάπησα υμάς… εν τούτω γνώσονται πάντες ότι εμοί μαθηταί έστε, εάν αγάπην έχητε εν αλλήλοις» (Ιω ιγ΄ 34,35)… «ίνα πάντες έν ώσι, καθώς σύ, πάτερ, εν εμοί καγώ εν σοί, ίνα και αυτοί εν ημίν έν ώσιν, ίνα ο κόσμος πιστεύση ότι σύ με απέστειλας» (Ιω. ιζ΄ 21).
Ρέα Πουρνάρα
Γενεύη Μάϊος 2025
