Η γενναιόδωρη φιλοξενία που προσέφερε η Ελληνική Κοινότητα Νεοχωρίου Κωνσταντινουπόλεως, στην αποστολή της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας, συμπεριλάμβανε και την επίσκεψη στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, η οποία βρίσκεται στο ομώνυμο νησί.
Ξεχωρίζει από μακριά, καθώς βρίσκεται σε λόφο που ονομάζεται «λόφος της Ελπίδας» και απέχει μία περίπου ώρα με πλοίο από την ακτή της Πόλης. Στον τόπο των εγκαταστάσεων της Σχολής, θαυμάσαμε την Μονή της Αγίας Τριάδος, που ιδρύθηκε κατά την περίοδο των βυζαντινών χρόνων.
Το πρωί του Σαββάτου επιβιβαστήκαμε στο καραβάκι για την Χάλκη, υπό την ευγενή καθοδήγηση του αγαπητού μας φίλου και «φύλακα αγγέλου» μας, κ. Μιχάλη Χανούτογλου, Επιτρόπου Εκκλησιών της Κοινότητας.
Διασχίζοντας την θάλασσα του Μαρμαρά για τα Πριγκηποννήσια, ο αγέρας, τα κρωξίματα των γλάρων και ο ανοιξιάτικος ήλιος, φλέρταραν με το μυαλό και τις αισθήσεις μας, δημιουργώντας το προανάκρουσμα για όσα όμορφα θα βιώναμε στη νήσο Χάλκη.
Με δύο μίνι ηλεκτρικά ταξί, φθάσαμε στην ξακουστή Σχολή όπου εκεί μας υποδέχθηκε ο Αρχιμανδρίτης κ. Αγαθάγγελος Σίσκος, που υπηρετεί ως κληρικός στην ιστορική Χάλκη Σχολή και με ευγένεια και ιδιαίτερο ενδιαφέρον φρόντισε να μας ξεναγήσει, με παράλληλη ενημέρωση για όλο το ιστορικό του σημαντικού χώρου της Ορθοδοξίας.
Μάθαμε λοιπόν πως: « η ανοικοδόμηση και ανασύσταση της Μονής συνδέεται με τους Οικουμενικούς Πατριάρχες Μέγα Φώτιο, Μητροφάνη Γ´ και Γερμανό Δ´. Ο τελευταίος, επισκέφθηκε τη Μονή το 1842, είδε κατεστραμμένες και ερειπωμένες τις εγκαταστάσεις της και αφού έλαβε τη σχετική άδεια από τις τουρκικές αρχές προχώρησε σε ανίδρυση και ανοικοδόμησή της. Την 1η Οκτωβρίου του 1844 με ειδική τελετή επαναλειτούργησε η Ιερά Μονή, ταυτόχρονα όμως και η Θεολογική Σχολή.
Η δε σημερινή μορφή, τόσο της Ιεράς Μονής όσο και της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, οφείλεται στην προσφορά του μεγάλου ευεργέτη Παύλου Σκυλίτση Στεφάνοβικ που ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Περικλή Φωτιάδη την οικοδόμηση των νέων εγκαταστάσεών σε σχήμα Π».
Η όλη ξενάγηση μετά των ειδικών πληροφοριών, μας προσέφερε ξεχωριστή γνώση και αποτέλεσε για όλους μας ένα δυνατό μάθημα ιστορίας, μέσω των πληροφοριών που μας εξέθετε ακούραστα ο Πατέρας Αγαθάγγελος.
«Η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης ιδρύθηκε για να καλύψει τὶς εκπαιδευτικές ανάγκες της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως και της Ορθοδοξίας γενικότερα. Τὸ 1971 ἡ Σχολή έκλεισε, με νόμο της τουρκικής κυβερνήσεως που απαγόρευσε τη λειτουργία ιδιωτικών ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Στις εγκαταστάσεις της προσέρχονται προσκυνηματικά οι ορθόδοξοι και οι φίλοι της Ορθοδοξίας, η δε βιβλιοθήκη της θεωρείται μία από τις πιο πλούσιες στον κόσμο σε παλαιότυπα και σπάνια βιβλία της. Έχει την αρχή της στους βυζαντινούς χρόνους, αφού πολλά από τα χειρόγραφά της προέρχονται από την εποχή του Θεόδωρου Στουδίτη, του ιερού Φωτίου και της Αικατερίνης της Κομνηνής. Κύριος διοργανωτής και θεμελιωτής της βιβλιοθήκης, πριν ακόμη υπάρξει ἡ Σχολή, υπήρξε ὁ πατριάρχης Μητροφάνης Γ´ και είναι εκείνος που μεταξύ άλλων δώρισε και 300 σπάνια χειρόγραφα, πολλά από τα οποία σώζονται σήμερα στην Αίθουσα Χειρογράφων της Πατριαρχικής Βιβλιοθήκης».
Περιδιαβαίνοντας όλους τους χώρους της Σχολής η συγκίνηση άγγιξε σε μεγάλο βαθμό τον εσώτερο κόσμο μας! Μεταφερθήκαμε νοερά στην εποχή των Μεγάλων Διδασκάλων καθώς υποδυόμασταν τους τότε μαθητές στα θρανία, οι οποίοι διδάσκονταν πατρολογία, γλώσσες, ιστορία, χημεία, θεολογία και άλλες επιστήμες.
Η Σχολή, ως γνωστό, λειτουργούσε με τη μορφή μοναστικής αδελφότητας σε τόπο γαλήνης και ησυχίας, σε πατριαρχική Μονή και μακριά από τον θόρυβο της πόλεως. Είχε μια έντονη ακαδημαϊκή και εκκλησιαστική ζωή κατά τα πρότυπα των αρχαίων εκκλησιαστικών και θεολογικών Σχολών της Αλεξάνδρειας, της Αντιόχειας και της Κωνσταντινουπόλεως. Στη Σχολή προετοιμάζονταν οι σπουδαστές της και καταρτίζονταν στη θεολογική επιστήμη και την εκκλησιαστική τάξη. Ἡ Σχολή υπηρετούσε και κάλυπτε τις επιστημονικές και ιερατικές ανάγκες του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αλλά και των άλλων Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών. Ο σημερινός Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και το σύνολο των συνοδικών αρχιερέων, πλήθος διαπρεπών ιεραρχών στην Ελλάδα και το εξωτερικό καθώς και σεβαστός αριθμός πανεπιστημιακών καθηγητών είναι απόφοιτοι ή προέρχονται από τη Σχολή της Χάλκης.
Με την ολοκλήρωση της ξενάγησης και κυρίως της ενημέρωσης, ο καφές με το πολίτικο λουκούμι και το δροσερό νερό, λειτούργησε σαν «Μάννα» εξ ουρανού.
Ο Πρόεδρος της ΕΚΑ κ. Ανδρέας Βαφειάδης, προσέφερε αναμνηστικό δώρο στον φιλόξενο “οικοδεσπότη” της Σχολής, ενώ ο αρχισυντάκτης του “Αλεξανδρινού Ταχυδρόμου” τού προσέφερε το τελευταίο ένυπο της κοινοτικής εφημερίδας.
Κατά την επιστροφή μας στην Κωνσταντινούπολη με το ίδιο καραβάκι, δεν μπορούσε παρά να έχει εντυπωθεί στο μυαλό και στο “Είναι” όλων μας, το μεγαλείο και η αίγλη της Σχολής των Ρωμιών, που με τόσο σεβασμό, ευγένεια και ζέση, μας κατέστησε κοινωνούς του ιστορικού παρελθόντος των σχολαρχών και μαθητών της, ο αγαπητός Αρχιμανδρίτης κ. Αγαθάγγελος.
Και όλα αυτά είχαμε την τύχη να τα γνωρίσουμε, ένεκα της προσκλήσεως του Άρχοντα και Επίτιμου Προέδρου κ. Παντελεήμονα Βίγκα, του νυν Προέδρου κ. Νικολάου Καλαμάρη και του ακάματου συνοδού μας, κ. Μιχάλη Χανούτογλου, Επιτρόπου Εκκλησιών της Κοινότητας Νεοχωρίου, καθώς και όλων των αξιότιμων μελών αυτής.
