Το απόγευμα της Δευτέρας 27ης Ιανουαρίου στον κατάμεστο Ιερό Ναό της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας Θεσσαλονίκης και παρουσία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Φιλοθέου, ως εκπροσώπου του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, τελέστηκε το μουσικό μνημόσυνο «ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΜΕΛΩΔΗΜΑΤΑ» αφιερωμένο στον αξέχαστο τελευταίο Βυζάντιο Άρχοντα Πρωτοψάλτη Λεωνίδα Αστέρη. Το μουσικό μνημόσυνο εκτός των χαιρετισμών και ομιλιών συμπεριελάμβανε τρία τμήματα τα οποία αφορούσαν την μουσική δράση του αειμνήστου. Το πρώτο των εκκλησιαστικών ύμνων, το δεύτερο του έντεχνου τραγουδιού και το τρίτο του παραδοσιακού τραγουδιού.
Την έναρξη της εκδήλωσης ευλόγησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Φιλόθεος ο οποίος ευχαρίστησε τον Οικουμενικό Πατριάρχη για την άκρως τιμητική εκπροσώπηση σ΄ αυτή την επετειακή εκδήλωση. Αναφερόμενος στον θαυμαστό Λεωνίδα Αστέρη, τόνισε εκτός των άλλων ότι «… είχε την ικανότητα μέσα από την ψαλτική τέχνη να κατανύξει τις ψυχές των εκκλησιαζομένων…». Επίσης αναφέρθηκε στην αξέχαστη εμπειρία του ως λαϊκός και ως διάκος να συνοδεύσει τον Οικουμενικό Πατριάρχη στην Καππαδοκία μαζί με τον Άρχοντα Λεωνίδα Αστέρη και συγκεκριμένα στους Αγίους Θεοδώρους και την Μουταλάσκη, τονίζοντας, τις άγνωστες για τους εν Ελλάδι πιστούς, δυσκολίες να λειτουργείς στις εγκαταλελειμμένες εκκλησίες της καθ΄ ημάς Ανατολής. Περιέγραψε επίσης την αξέχαστη ευλογία που έζησε στα πλαίσια του 1ου εν Αθήναις Συνεδρίου Βυζαντινής Μουσικής κατά την Θεία Λειτουργία του οποίου, παρόντος του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, επί του δεξιού αναλογίου ήταν ο Λεωνίδας Αστέρης και επί του αριστερού ο Χαρίλαος Ταλιαδώρος. Ολοκλήρωσε αναφερόμενος στον Άρχοντα για την «… ολοκληρωτική προσφορά του εαυτού του στην γνήσια έκφραση της εκκλησιαστικής τέχνης…» και παρότρυνε τους νεωτέρους να αποτελεί γι’ αυτούς ένα ουσιαστικό παράδειγμα.
Επόμενο χαιρετισμό απηύθυνε ο κ. Χρήστος Τασιός, Πρόεδρος του Σωματείου Ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης «Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός» και Πρωτοψάλτης του Ιερού Ναού Παμμεγίστων Ταξιαρχών της Ιεράς Μητροπόλεως Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς, ο οποίος εκτός των άλλων τόνισε ότι «… ο Λεωνίδας Αστέρης από τα πρώτα του χρόνια στα αναλόγια υπηρέτησε την εκκλησία με αφοσίωση και πάθος και η φωνή του έγινε το μέσον με το οποίον γεννήθηκε το θείον και η παράδοση της Ορθοδοξίας σε όλον τον κόσμο. Στην Κωνσταντινούπολη κατάφερε να φέρει σε επίπεδο αριστείας την αξεπέραστη ομορφιά της βυζαντινής μουσικής ερμηνεύοντας και μεταλαμπαδεύοντας την ιερά εκκλησιαστική κληρονομιά σε γενιές νέων ψαλτών και πιστών γεφυρώνοντας το παρελθόν με το παρόν και αναδεικνύοντας την διαχρονική σημασία τους…».
Οι χαιρετισμοί ολοκληρώθηκαν με τον κ. Ευάγγελο Νανάκο, Άρχοντα Πρωτοψάλτη της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως και Πρωτοψάλτη της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας ο οποίος αναφέρθηκε στις σπουδές του εκλιπόντος και ότι «… ο Θεός τον προίκισε με τέτοια φωνή, με τέτοιο πάθος Φαναριώτικο, που του χάρισε την Πολίτικη Αρχοντιά..». Ιδιαίτερα αναφέρθηκε στην εμπειρία του με τον Άρχοντα κατά την οποία « …φάνηκε η ανωτερότητα και η ψαλτικότητά του. Ζήτησα κάποια μέρα να μου γράψει ιδιοχείρως ένα σημαντικό έργο του ιδίου, εδώ μπορώ να χαρακτηρίσω το γεγονός αυτό ως μια κακή πρόγνωση, η απάντησή του ήταν: “Αν αγαπητέ Ευάγγελε, προλάβω να διαβάσω όλα όσα εγράφησαν από τους προκατόχους μου τότε ίσως αισθανθώ την ανάγκη να γράψω”.».
Ο πρώτος ομιλητής δρ Σωτήριος Δεσπότης, ανέπτυξε το θέμα : «Το μουσικό πορτραίτο του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Του Χρηστού Μεγάλης Εκκλησίας Λεωνίδα Αστέρη».
Σ΄αυτό το πορτραίτο «…του τελευταίου Πρωτοψάλτη των πατριαρχικών αναλογίων που έζησε και σπούδασε στην Πόλη, του Λέωντα της ψαλτικής τέχνης και της Ρωμηοσύνης που έλαμψε στη μουσική σκηνή της Πόλης και όπου υπάρχει ιεροψαλτικό αναλόγιο και αποτέλεσε τον οδοδείκτη των υπηρετών της ψαλτικής μας τέχνης…» αναφέρθηκε στην «…δωρική του η ερμηνεία των εκκλησιαστικών μελών που μας χάρισε με ζωντανά ρυθμικά σχήματα και σωστή εκφορά των ποιητικών κειμένων, με ψαλτικές γραμμές που έχουν τις ρίζες τους στη χειρόγραφη και προφορική παράδοση των προκατόχων του διέσωσε την ψαλτική μας παρακαταθήκη μέσα σε γεωγραφικούς και κοινωνικούς θεσμούς που μόνο εύκολοι δεν μπορούν να χαρακτηριστούν για τη διάσωση μιας τόσο σημαντικής μουσικής παραδόσεως που ποτισμένη με αρχαιοελληνικά μουσικά στοιχεία έφτασε στο σήμερα με αδιάκοπη πορεία εξέλιξης». Κατά την πορεία του «…Πέρα των ανατολικών μουσικών έργων υπήρξε, και ερμηνευτής δυτικών έργων χωρίς όμως η μία παράδοση να αλλοιώνει την άλλη. Δείκτης της ευφυίας του και του ανεπτυγμένου του μουσικού ταλέντου ο διαχωρισμός των δύο αυτών μουσικών οργανισμών σε σημείο που να μην διαφαίνεται η σπουδή του και η ενασχόλησή του με τις δύο διαφορετικές αυτές μουσικές ταυτότητες..». Ως δάσκαλος « … Στη διδακτική του μέθοδο συχνά πυκνά έκανε λόγο για τη σωστή μουσική έκφραση και τις δυνατότητες που προσφέρει η φωνητική τέχνη στην ερμηνεία χωρίς να αλλοιώνονται τα μικροδιαστήματα της ψαλτικής παράδοσης και να απουσιάζει ο ισοσυγκερασμός της δυτικής υφής έργων…». Τελικά «…Στο πρόσωπο του Λεωνίδα Αστέρη συναντιούνται πολλά μουσικά σταυροδρόμια, Δύσης και Ανατολής, Πολίτικης και Πατριαρχικής ερμηνείας. Στοιχεία που τον αναδεικνύουν σε Οικουμενικό Πρωτοψάλτη της μουσικής μας εκκλησιαστικής πατριδογνωσίας…».
Ο δεύτερος ομιλητής, καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Β. Τερψίδης, μίλησε με θέμα «Λεωνίδας Αστέρης, ο Λεβέντης Φαναριώτης Άρχων Πρωτοψάλτης» με αναφορές τόσο στον χαρακτήρα και την συμπεριφορά του Λεβέντη Λεωνίδα, όσο και την ευθύνη αλλά και τις δυσκολίες να υπηρετείς το Ιερόν Αναλόγιον παρά τον Οικουμενικόν Πατριάρχην κ.κ. Βαρθολομαίον και τον κοινό «μπούσουλα» αμφοτέρων ως προς το ήθος, την τάξη και την αρχοντιά.
Η εκδήλωση συνεχίστηκε με ερμηνείες μελών από την Κωνσταντινουπολίτικη εκκλησιαστική μελουργία. Πρώτος ερμηνευτής ο κ. Πάρης Γκούνας, Άρχων Υμνωδός και Πρωτοψάλτης του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σαράντα Εκκλησιών, ο οποίος ερμήνευσε το μέλος του Ιακώβου Πρωτοψάλτου «Αγαπήσω σε Κύριε» σε δεύτερο ήχο. Δεύτερος ο ιεροψάλτης κ. Χαράλαμπος Τζινευράκης, διευθυντής της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ι. Μ. Θεσσαλονίκης, Λαμπαδάριος Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου του Πολιούχου, ο οποίος ερμήνευσε το «δοξαστικό Εωθινό» σε τρίτο ήχο “Της Μαγδαληνής Μαρίας…”, απόδοση Χρύσανθου Θεοδοσόπουλου και τρίτος ο κ. Στυλιανός Ζαχαρίου, Πρωτοψάλτης του Ιερού Ναού της Του Θεού Σοφίας, ο οποίος ερμήνευσε το Μεγαλυνάριο «Επί σοι Χαίρει», σε ήχο πλάγιο του τετάρτου, μέλος Σωκράτους Παπαδοπούλου.
Την σκυτάλη παρέλαβε ο Ψαλτικός Χορός «Εργαστήρι Παρασημαντικής» με χοράρχη τον κ. Σωτήριο Δεσπότη ο οποίος παρουσίασε το «Σε υμνούμεν» και το «Άξιον εστίν» σε ήχο πλάγιο του πρώτου πεντάφωνο, μέλος Μιχαήλ Χατζηαθανασίου. Η παρουσία όλων των ιεροψαλτών ολοκληρώθηκε, σε βυζαντινό ύφος, με το τραγούδι «Στου Βοσπόρου τ΄αγιονέρια».
Το δεύτερο μέρος του μουσικού μνημοσύνου τίμησε το Λυρικό κομμάτι του αείμνηστου μοναδικού Τενόρου της Λυρικής Σκηνής – Όπερας Κωνσταντινούπολης Λεωνίδα Αστέρη με δύο έντεχνες μουσικές δημιουργίες, «Θέλω να πιω όλο τον Βόσπορο» και «Στο ΄πα και στο ξαναλέω» από τον τενόρο Δημήτριο Χαινόπουλο, ενώ στο πιάνο τον συνόδευσε ο δρ. Σωτήριος Δεσπότης ο οποίος επιμελήθηκε καλλιτεχνικά την εκδήλωση.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την παραδοσιακή χορωδία και το οργανικό σύνολο του Ιερού ναού Αγίας Βαρβάρας υπό τη διεύθυνση του κ. Ευάγγελου Ασημήνα. Ο παρουσιαστής κ. Κωνσταντίνος Τερψίδης τόνισε: «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η παραδοσιακή μουσική είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Βυζαντινή κι αυτή με την αρχαία Ελληνική. Οι καλύτεροι τραγουδιστές εξάλλου ήταν και ψάλτες.». Η χορωδία τίμησε την καταγωγή του αειμνήστου με τέσσερα ψαλτοτράγουδα από τους δύο τόπους καταγωγής του την Αγιοτόκο Καππαδοκία και την Κωνσταντινούπολη. Ξεκίνησε από την Αγιοτόκο Καππαδοκία με το «Άγιε μου Γιώργη αφέντη μου» με το οποίο τίμησε και τον Άγιο του Πανσέπτου Πατριαρχικού Ιερού Ναού, το δεξιό αναλόγιο του οποίου ο αείμνηστος διακόνησε επί 33 έτη. Το δεύτερο τραγούδι ήταν το «Σαν τα μάρμαρα της Πόλης» το οποίο αποτελεί ύμνο τόσο για τον Μαρτυρικόν Ιερώτατον Ναό των Ναών, της Αγίας του Θεού Σοφίας, όσο και για τη γυναίκα. Συνέχισε με το «Τρία Καράβια φεύγουν» το οποίο επίσης αναφέρεται στην Αγια – Σοφιά στην οποία ο αείμνηστος Αστέρης είχε την πολύ μεγάλη επιθυμία να ψάλλει και ολοκλήρωσε με το «Έχε γειά πάντα γειά», κι όχι βέβαια Παναγιά. Τραγούδι της Πόλης αναφερόμενο στον Γαλατά και τα Ταταύλα, τις δύο γειτονιές όπου γεννήθηκε και έζησε ο αείμνηστος Λεωνίδας Αστέρης καθώς και στο Νιχώρι και τα Θεραπειά τα οποία ποτέ ΔΕΝ λησμονήσαμε ούτε πρόκειται να το πράξουμε.
Ο παρουσιαστής ευχαρίστησε τα μέλη της χορωδίας και τους μουσικούς: Λαϊνίδη Κωνσταντίνο – ακορντεόν, Κουλτσιάκη Θεοχάρη – ούτι και Παύλου Χαρίλαο – κρουστά.
Στο τέλος της εκδήλωσης θερμές ευχαριστίες απηύθυνε προς τον Πανάξιο Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεο, χάρη στην ευλογία του οποίου πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση, προς τους παρευρισκομένους Ιεράρχας της Του Χριστού Αγίας Μεγάλης Εκκλησίας, Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτας, Βρυούλων κ. Παντελεήμονα και Μιλήτου κ. Απόστολο, καθώς και τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Ρηγίου κ. Ειρηναίο, τον Προϊστάμενο του Ιερού Ναού Αγίας Βαρβάρας π. Δημήτριο Κυριάκου, καθώς και σε όσους αποδέχτηκαν το κάλεσμα και προσέφεραν τις ερμηνείες τους στο μουσικό μνημονάρι για τον Άρχοντα Λεωνίδα Αστέρη. Ειδικά ευχαρίστησε όλους τους συμμετέχοντας ιεροψάλτας, οι οποίοι κατά γενική ομολογία των παρόντων ιεραρχών και των εχόντων γνώση, τήρησαν με σεβασμό και απαρέγκλιτο τρόπο το ιερόν Πατριαρχικόν ύφος ψαλτικής, το οποίο θυσιαστικά υπηρέτησε ο αείμνηστος δάσκαλός τους Λεωνίδας Αστέρης. Ευχαρίστησε και τους πολλούς άλλους ιεροψάλτας οι οποίοι εγκαρδίως προσφέρθηκαν να συμμετάσχουν, αλλά δυστυχώς ο περιορισμένος χρόνος της εκδήλωσης δεν το επέτρεψε.
Ευχαρίστησε τους εκπροσώπους του Ελληνικού Κοινοβουλίου, τον Υφυπουργό Εσωτερικών κ. Κωνσταντίνο Γκιουλέκα, αρμόδιο σε θέματα Μακεδονίας Θράκης, τον γραμματέα της Κ.Ο. του κυβερνώντος κόμματος της Νέας Δημοκρατίας κ. Σταύρο Καλαφάτη και τον βουλευτή του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας κ. Δημήτριο Κούβελα.
Ευχαριστίες επίσης απηύθυνε στο αεί παρόν στα του Οικουμενικού Πατριαρχείου Φως Φαναρίου, στην επίσης άμεση ανταπόκριση και παρουσία του καναλιού Πεμπτουσία και όλα τα μέσα τα οποία κάλυψαν και θα καλύψουν τις διήμερες εκδηλώσεις. Τους χορηγούς: Ζαχαροπλαστεία Παπασωτηρίου και τα Κέντρα Ξένων Γλωσσών Τερψίδου my school, στους αφιλοκερδώς εργασθέντας: καθηγητή κ. Γρηγόριο Βαγενά και μουσικό κ. Ιωάννη Τσακιρίδη, οι οποίοι φωτογράφησαν και βιντεοσκόπησαν αντίστοιχα την εκδήλωση και όλους όσους τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση, ιερείς και λαϊκούς. Ιδιαίτερα ευχαρίστησε εκείνους από την Κωνσταντινούπολη και την Ίμβρο, τους Άρχοντες Οφφικιαλίους του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τα μέλη της Εστίας Θεολόγων Χάλκης, πανεπιστημιακούς από τα Πανεπιστήμια της πόλης, Αριστοτέλειο και Μακεδονίας και όλους όσοι βοήθησαν και συμπαραστάθηκαν για την πραγματοποίησή της.
Τέλος ευχαρίστησε την Μητέρα του Χριστού Αγία Μεγάλη Εκκλησία μας και τον Πρώτο Αυτής, τον Οικουμενικόν Πατριάρχην κ.κ. Βαρθολομαίον τον Ίμβριον, τον Εμπνευστή όλων μας.
Ο πολιός Μητροπολίτης του Οικουμενικού Πατριαρχείου Σεβασμιώτατος Βρυούλων κ. Παντελεήμων ο οποίος, όπως πάντα, με την γλυκύτητά του και την εκ βαθέων έκφραση, ευλόγησε με τον καλύτερο τρόπο το πέρας του μουσικού μνημοσύνου, απευθυνόμενος σε ένα κατασυγκινημένο πλήθος και ιδιαίτερα στον αδελφό και την οικογένεια του εκλιπόντος κ. Σταύρο Αστέρη. Ακολούθησε κέρασμα στο Πνευματικό Κέντρο του Ιερού Ναού για τους συμμετέχοντας στην εκδήλωση, στο οποίο βοήθησαν η πρεσβυτέρα και οι κυρίες του Ιερού Ναού της Αγίας Βαρβάρας.
Οι φωτογραφίες είναι της Ι. Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, του κ. Γρηγόριου Βαγενά και τα video του κ. Ιωάννη Τσακιρίδη.
