ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ
O Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, την Κυριακή, 8 Δεκεμβρίου 2024, χοροστάτησε στη Θεία Λειτουργία στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου της Ι. Μητροπόλεως Σμύρνης, με την ευκαιρία των επισήμων θυρανοιξίων αυτού.
Ο περικαλλής αυτός Ναός, που ανεγέρθηκε κατά τον 17ο αιώνα και αφιερώθηκε στην Παναγία (Santa Maria), ανήκει στο Τάγμα των Φραγκισκανών και ύστερα από αίτημα του Οικουμενικού Πατριάρχου προς τον Αγιώτατο Πάπα Ρώμης Φραγκίσκο, παραχωρήθηκε, το 2023, για την εξυπηρέτηση των αναγκών της Ι. Μητροπόλεως Σμύρνης, καθιερώνοντάς τον έκτοτε ως Καθεδρικό της Ναό.
Εκκλησιάστηκαν o Αρχιεπίσκοπος κ. Marek Solczynski, Νούντσιος του Βατικανού στην Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν, ο εν Σμύρνη ΡΚαθολικός Αρχιεπίσκοπος Σεβ. κ. Martin Kmetec, Τριμελής Αντιπροσωπεία Φραγκισκανών Μοναχών εκ Ρωμης υπό τον Οσιώτ. John Wong, εκ προσώπου του Αρχηγού του Τάγματος Οσιωτ. κ. Massimo Fusarelli, οι Εντιμ. Γενικοί Πρόξενοι της Ελλάδος και της Ρουμανίας στην Σμύρνη κύριοι Αλέξανδρος Κώνστας και Lilian Zamfiroiu, εκπρόσωποι Σμυρναϊκών Σωματείων από την Ελλάδα, και πιστοί από την Σμύρνη και προσκυνητές από το εξωτερικό.
Στην ομιλία του, ο Πατριάρχης , αναφέρθηκε στον ιστορικό Ναό και στην ευγενική παραχώρησή του από τον Πάπα Φραγκίσκο, με την σύμφωνη γνώμη του επί κεφαλής και της Αδελφότητος του Τάγματος των Φραγκισκανών.
“Η Σάντα Μαρία της Σμύρνης έχει ιστορίαν τριών αιώνων και εικοσιέξ ετών, καθ’ όσον ανωκοδομήθη δέκα ακριβώς έτη μετά τον μεγάλον σεισμόν του 1688, ο οποίος είχεν ισοπεδώσει την πόλιν, φονεύσας και τον αοίδιμον Ποιμενάρχην αυτής Μητροπολίτην Σμύρνης Ιγνάτιον. Καθ’ όλην αυτήν την σειράν των ετών η Σάντα Μαρία εστέγασε την λατρείαν του Τάγματος των Φραγκισκανών, μέχρις ότου ο πρώτος εις την ιστορίαν Πάπας που φέρει το όνομα του ιδρυτού και προστάτου του Τάγματος, ο λίαν αγαπητός ημίν αδελφός κ. Φραγκίσκος, ηγαθύνθη να την παραχωρήση ευγενώς εις ημάς, προκειμένου να καλυφθούν αι λειτουργικαί ανάγκαι του πολυεθνικού Ορθοδόξου πληρώματος της μεγαλουπόλεως ταύτης, στερουμένης μέχρι της χθες, λόγω των γνωστών τραγικών γεγονότων και λυπηρών περιστάσεων του παρελθόντος αιώνος, ευρυχώρου και αξιοπρεπούς ιερού ναού. Η ευγνωμοσύνη μας τόσον προς τον Ποντίφηκα, όσον και προς τον Ηγούμενον και την υπ’ αυτόν Φραγκισκανικήν Αδελφότητα και τα ενταύθα μέλη της είναι εκτενής και εξιδιασμένη! Η φιλάδελφος και γενναιόφρων χειρονομία των εκτιμάται βαθύτατα και η ευχαριστία μας τους συνοδεύει θερμή και αέναος! Είθε να αποδώση εις αυτούς ο Ύψιστος πολλήν την αντιμισθίαν της αγάπης των! Τοιαύται χειρονομίαι μας φέρουν οπωσδήποτε πλησιέστερον αλλήλων, ενισχύουν πολύ τους μεταξύ ημών αδελφικούς δεσμούς και παραλλήλως δίδουν και εις τους θύραθεν ένα μήνυμα ενότητος του χριστιανικού στοιχείου του τόπου και φιλαδέλφου αλληλεγγύης.”
Στη συνέχεια ο Πατριάρχης αναφέρθηκε στην καθιέρωση του Ναού σε Ορθόδοξο, από τον επιχώριο Σεβ. Μητροπολίτη κ. Βαρθολομαίο, καθιστώντας τον ταυτόχρονα Καθεδρικό Ναό της Μητροπόλεως Σμύρνης.
“Από της 15ης Οκτωβρίου του παρελθόντος έτους ο ιερός ούτος ναός, αγαπητοί αδελφοί, επισήμως λειτουργηθείς υπό του Ιερωτάτου Μητροπολίτου κ. Βαρθολομαίου, καθιερώθη πλέον ως Ορθόδοξος και κατέστη ο Καθεδρικός Ναός της Ιεράς Μητροπόλεως Σμύρνης, το κέντρον της λειτουργικής και εν γένει πνευματικής αυτής ζωής. Συνεχίζει ασφαλώς να τιμάται και παρ’ ημών επ’ ονόματι της «ιερογενούς Παρθένου», της Υπερευλογημένης ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, της Μητρός όλων των Χριστιανών. Η Παναγία και Παμμακάριστος Κόρη ευρίσκεται πάντοτε εις το κέντρον της ζωής, της λατρείας και της πνευματικότητος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Μετά του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, οι Ορθόδοξοι ομολογούμεν ότι «ει τις ου Θεοτόκον την Αγίαν Μαρίαν υπολαμβάνει, χωρίς εστι της Θεότητος». Μετά του ετέρου Αγίου Γρηγορίου, του Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, του Παλαμά, θεωρούμεν την Παναγίαν «ταμείον και πρύτανιν του πλούτου της Θεότητος» και πιστεύομεν ότι «δι’ Αυτής θα μετάσχουν όσοι πρόκειται να μετάσχουν του Θεού, και Αυτήν θα γνωρίσουν ως του Αχωρήτου την Χώραν όσοι όντως γνωρίζουν τον Θεόν, και Αυτήν θα υμνήσουν μετά τον Θεόν, όσοι τον Θεόν υμνούσιν», και κηρύττομεν ότι αύτη η Μακαρία Παρθένος είναι η «καταρχή και πηγή και ρίζα της αποκειμένης ημίν εν ουρανοίς ελπίδος». Ο Ναός λοιπόν αξιοχρέως Της ανήκει και, τιμώμενος επί τη ιερά Κοιμήσει και εις ουρανούς Μεταστάσει Της, η οποία τυγχάνει η μεγαλυτέρα και πλέον επίσημος Θεομητορική εορτή της Ορθοδόξου Εκκλησίας, θα είναι δι’ όλου του έτους το «ευμενές παραμύθιον» των ευσεβών, μία δηλαδή ανοικτή φιλόστοργος μητρική αγκαλιά δι’ όλους τους πιστούς, ανεξαρτήτως εθνικής προελεύσεως και γλωσσικής εκφράσεως, ο τόπος της Ευχαριστίας και του λειτουργικού των αγιασμού, η παρηγορία των και ασφαλής καταφυγή εις τας τρικυμίας του βίου, το σημείον αναφοράς της όλης εκκλησιαστικής των ζωής. Κοντά δε εις τον ναόν και τα Γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως, είναι πλέον η στέγη της διοικήσεώς της, ο χώρος όπου ο Μητροπολίτης θα δέχεται τους πιστούς και θα συντονίζη το όλον πνευματικόν, λειτουργικόν και φιλανθρωπικόν έργον της θεοσώστου Επαρχίας του. Θεωρούμεν κατά ταύτα εαυτούς λίαν ευτυχείς διότι, απολαύοντες τοιαύτης ευλογίας του Θεού, συνήχθημεν σήμερον εις τον άγιον τούτον χώρον προκειμένου να τελέσωμεν τα ιερά Θυρανοίξια του Ναού και να επισημοποιήσωμεν την χρήσιν του ως Ορθοδόξου σκηνώματος της δόξης του Κυρίου.
Ο Ιερός Καθεδρικός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου από σήμερον καθίσταται τόπος προσευχής όχι μόνον διά την ψυχικήν σωτηρίαν των πιστών, αλλά και διά την ειρήνην του σύμπαντος κόσμου, η οποία κατ’ αυτάς διακυβεύεται δυστυχώς εις πλείστα σημεία της γης, με τραγικά αποπτελέσματα διά τους ανθρώπους, τας εμψύχους εικόνας του Θεού. Και διά την ευστάθειαν και ενότητα της Εκκλησίας. Και διά την υπέρβασιν των χωριζόντων τους Χριστιανούς διαφορών, επί τη βάσει της κοινής Πίστεως και Πατερικής Παραδόσεως της πρώτης χριστιανικής χιλιετίας, ώστε κάποτε να φθάσωμεν και εις το κοινόν ποτήριον, «ίνα πάντες εν ώσιν». Και διά την πρόληψιν φυσικών καταστροφών και καιρικών περιστάσεων. Και διά την κοινωνικήν πρόοδον και ευημερίαν όλων των συνοίκων στοιχείων της Χώρας ταύτης. Και διά την εύκλειαν και προκοπήν της ιστορικής πόλεως της Σμύρνης. Και διά τον φωτισμόν των ισχυρών της γης επ’ αγαθώ των λαών των. Και διά κάθε είδους ευλογίαν του Θεού! Θα είναι ακόμη ο Ναός της Παναγίας της Σμύρνης ένας φωτεινός φάρος, που θα εξακτινώνη από την περιοχήν αυτήν του Κονακίου προς όλην την κοινωνίαν της πόλεως αγάπην, φιλανθρωπίαν και κάθε αγαθόν στοιχείον του χριστιανικού πολιτισμού. Θα είναι εν τέλει αιτία πολλής εν Κυρίω εγκαυχήσεως τόσον ημών των Ορθοδόξων, όσον και των δωρησάντων Ρωμαιοκαθολικών, και κοινής υπό πάντων δοξολογίας του ονόματος του δωρεοδότου Θεού!”
Ο Πατριάρχης συνεχάρη εγκαρδίως τον Μητροπολίτη Σμύρνης, “διά την απόκτησιν της λαμπράς ταύτης Καθέδρας, και ευχόμεθα όπως εντεύθεν ευαρεστή καθημερινώς τω Κυρίω, διαποιμαίνων εν αγάπη πατρική πολλή και εν αισθήματι υψηλής αρχιερατικής ευθύνης το αξιονόμαστον ποίμνιόν του, υπό την σκέπην της Θεοτόκου, και ενισχυόμενος από την άνωθεν συναντίληψιν πάντων των Αγίων της Σμύρνης και όλης της Ιωνικής γης. Η στοργή της Μητρός Εκκλησίας και αι ευχαί του Πατριάρχου τον συνοδεύουν πάντοτε, καθώς και τους υπ’ αυτόν ευλαβεστάτους κληρικούς και λαικούς Χριστιανούς.”
Ευχαρίστησε δε την Ευγεν. κυρία Μαριάννα Λάτση για την γενναιόδωρη συμβολή της στη συντήρηση του Ναού και του κτηριακού συγκροτήματος που τον περιβάλλει, τον Εντιμολ. Άρχοντα Ασηκρίτη κ.Επαμεινώνδα Πανταζόπουλο για την δωρεά του εικονοστασίου του Ναού, καθώς και όλους όσοι συνέβαλαν με κάθε τρόπο στην ολοκλήρωση προετοιμασίας του Ναού.
Στη συνέχεια απηύθυνε χαιρετισμούς στην τουρκική και την ιταλική γλώσσα.
Προηγουμένως, τον Πατριάρχη προσφώνησε ο Σεβ. Μητροπολίτης κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος, μεταξύ άλλων, είπε:
“Σήμερον, ήλθετε, ίνα επισήμως παραλάβητε την χρήσιν του Ιερού τούτου Ναού εκ της σεβασμίας Εκκλησίας της Παλαιάς Ρώμης, της οποίας τίμιοι Αντιπρόσωποι παρίστανται σήμερον ενταύθα, και να παραδώσητε αυτήν εις τους πολυαρίθμους Ορθοδόξους Χριστιανούς, οι οποίοι διαβιούν εντός των κανονικών ορίων της Ιεράς Μητροπόλεως Σμύρνης, και αναμένουν εκ της Μητρός Εκκλησίας την θεραπείαν των πνευματικών των αναγκών. Ο περικαλλής ούτος Ναός, ανεγερθείς εν έτει 1698, απετέλεσεν επί τρεις και πλέον αιώνας χώρος λατρείας του Θεού και επικλήσεως της πρεσβείας της Θεοτόκου υπό των Ρωμαιοκαθολικών Χριστιανών, ιδιαιτέρως δε ασκήσεως των Φραγκισκανών Μοναχών. Από έτους και πλέον η χρήσις του Ιερού τούτου Ναού, ομού μετά των λοιπών προσκτισμάτων και βοηθητικών χώρων, παρεχωρήθη υπό της Α. Αγιότητος, του Πάπα Ρώμης, τη ολοθύμω συγκαταθέσει των Φραγκισκανών αδελφών, εις το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, διά τας ανάγκας των πολυαρίθμων Ορθοδόξων της Σμύρνης, κατόπιν αδελφικής παρακλήσεως της Υμετέρας Σεπτής Κορυφής, Παναγιώτατε Πάτερ και Δέσποτα. Τοιουτοτρόπως, οι πολυάριθμοι πάσης εθνικότητος Ορθόδοξοι της Σμύρνης αποκτούν νέαν σκηνήν, χώρον λατρείας ανταποκρινόμενον εις τας ανάγκας των, λατρευτικάς αλλά και λοιπάς ποιμαντικάς, και σημείον συναντήσεως και επικοινωνίας. Και τούτο, χάριν εις την ανύστακτόν Σου μέριμναν υπέρ της Αποστολικής και Πατριαρχικής κληρουχίας την οποίαν εις τας χείρας Σου ανέθεσε την διαχείρισιν η πρόνοια του Θεού.”
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Μητροπολίτης Σμύρνης τόνισε:
“Η σημερινή ημέρα είναι σημαντική και πολλαπλώς σημαίνουσα διά τους Ορθοδόξους αλλά και τους λοιπούς φέροντας το Όνομα του Χριστού της Σμύρνης, ως πιστεύοντας εις Αυτόν. Η σημερινή ημέρα αποτελεί έμπρακτον δείγμα αγάπης εν Χριστώ μεταξύ προσώπων επικαλουμένων προσευχητικώς το Άγιον Όνομα Αυτού και διαλεγομένων εν Πνεύματι Αγίω: Η σημερινή ημέρα αποδεικνύει την πραγματικήν αγάπην και το ειλικρινές ενδιαφέρον των Ρωμαιοκαθολικών διά τους Ορθοδόξους, διότι παρέχουν την χρήσιν του ιστορικού τούτου Ιερού Ναού εις αυτούς ώστε να δοξολογούν το Πανάγιον Όνομα του Θεού και να ευρίσκουν εντός αυτού καταφύγιον εκ των περισπασμών της ζωής, υπήνεμον λιμένα σωτηρίας.”
Φωτό: Νίκος Παπαχρήστου
