Πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2024, στον χώρο του Ιερού Καθεδρικού Ναού Αθηνών, παρουσία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου Β’, η παρουσίαση στους ιερείς της Ι.Α.Α του πρωτοποριακού έργου του Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμόρφωσης: «Ψηφιοποίηση Ιερών Κειμηλίων Ενοριακών Ναών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών» και επίδοση των κωδικών.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε παρουσία του Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Α.Α., πανοσ αρχιμ. Βαρνάβα Θεοχάρη, των γενικών αρχιερατικών και των ιερέων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος ευχαρίστησε τον Αρχιμ. Θεολόγο Αλεξανδράκη, Διευθυντή του Ι.Π.Ε. για την πρωτοβουλία και την υλοποίηση ενός τόσο μεγαλόπνοου έργου που είναι μια αποκατάσταση της ιστορίας των κειμηλίων και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς όλους τους συντελεστές του έργου και την Ελληνική Πολιτεία, υπογραμμίζοντας την αξία της ψηφιακής καταγραφής για την προστασία και ανάδειξη της εκκλησιαστικής κληρονομιάς. Τόνισε ότι το έργο αποτελεί έναν σταθμό στην ιστορία της Εκκλησίας, η οποία με την διαφύλαξη των θησαυρών του παρελθόντος πορεύεται στο μέλλον. Παρότρυνε όλους τους ιερείς να μεριμνούν για τους ναούς τους γιατί όλοι οι ναοί έχουν την ιστορία τους και με τα κειμήλια τους συνομιλούν με τους πιστούς και τους στηρίζουν πνευματικά.
Ακολούθως ο Αρχιμανδρίτης Θεολόγος Αλεξανδράκης, Διευθυντής του Ι.Π.Ε. αναφέρθηκε στη συμβολή του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου, όχι μόνο ως πνευματικού πατέρα αλλά και ως αρχαιολόγου, καθώς με τη βαθιά γνώση του για την πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τη σύλληψη και την υλοποίηση αυτού του πρωτοποριακού έργου. Έπειτα παρουσίασε το έργο, εστιάζοντας στη σημασία της ψηφιοποίησης και της δημιουργίας του Ψηφιακού Αποθετηρίου, το οποίο προσφέρει σε κάθε ενορία τη δυνατότητα διαχείρισης και ανάδειξης του πλούσιου εκκλησιαστικού της θησαυρού και ευχαρίστησε θερμά το Δ.Σ. του Ι. Π.Ε., τον Πρωτοσύγκελλο της Ι.Α.Α. τους αρχιερατικούς επιτρόπους, τους προϊσταμένους και τους ιερείς των ναών για τη σπουδαία συμβολή τους, τους καθηγητές του Ε.Κ.Π.Α και ΠΑ.ΔΑ που ανέλαβαν την επιστημονική τεκμηρίωση και τις αναδόχους εταιρείες. Τόνισε τη σημασία της συνεργασίας αυτής, αναφέροντας ότι η γνώση που έχουν οι ιερείς για τα κειμήλια των ναών τους αποτέλεσε τη βάση για την επιτυχία του έργου και επισήμανε πως το έργο προσφέρει πολλαπλά οφέλη στις ενορίες και τους ιερείς. Η πλήρης αποτύπωση των ιερών κειμηλίων επιτρέπει στις ενορίες να γνωρίζουν τον πλούτο της κληρονομιάς τους και να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα αντικείμενα αξίας που βρίσκονται στη φύλαξή τους και συμβάλλει στην αποτροπή της φθοράς και της απώλειας των κειμηλίων, εξασφαλίζοντας τη μακροχρόνια διατήρησή τους. Ιδιαίτερη σημασία αποδόθηκε στη δημιουργία του Ψηφιακού Μουσείου (mouseio.ipe.gr), προσβάσιμου στο ευρύ κοινό που θα αποτελέσει αφόρμηση για ερευνητικές μελέτες και για ανάδειξη και τιμή των Αγίων της Αθήνας .
Το έργο, το οποίο υλοποιήθηκε κατά την περίοδο 2022-2024 με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), περιλαμβάνει:
- 457.000 ψηφιοποιημένες σελίδες ιστορικών και λειτουργικών βιβλίων.
- 27.000 κειμήλια και εκκλησιαστικά αντικείμενα.
- 800 αντικείμενα με περιμετρική λήψη 360° και 184 τρισδιάστατες απεικονίσεις.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, παραδόθηκαν στους προϊσταμένους των ναών οι προσωπικοί κωδικοί πρόσβασης στο Ψηφιακό Αποθετήριο, παρέχοντας ασφαλή και εξειδικευμένη πρόσβαση στα δεδομένα. Οι κωδικοί παραδόθηκαν αποκλειστικά στους προϊσταμένους, σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο προστασίας προσωπικών δεδομένων (GDPR).
Η εκδήλωση έκλεισε σε εορταστικό κλίμα, με τους παρευρισκόμενους να ανταλλάσσουν ευχές για την εορταστική περίοδο που πλησιάζει. Το Ίδρυμα Ποιμαντικής Επιμόρφωσης εξέφρασε τη βαθιά ευγνωμοσύνη του για την αφοσίωση όλων όσοι συμμετείχαν στην ολοκλήρωση αυτού του πρωτοποριακού έργου, το οποίο αναμένεται να αποτελέσει πολύτιμη παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
Ομιλία Διευθυντού Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμόρφωσης Αρχιμ. Θεολόγου Αλεξανδράκη
Μακαριώτατε, Άγιε Πρωτοσύγκελλε, Σεβαστοί πατέρες, αγαπητοί συνεργάτες,
Στην αρχαία εκκλησιαστική γραμματεία των πρώτων αιώνων της πίστεώς μας υπάρχει η μαρτυρία ότι η Εκκλησία των Αθηνών εὐσταθής καί πραΰα ἐστί. Πράγματι, η πραότητα του πνεύματος της τοπικής μας Εκκλησίας της χάρισε την ευστάθεια και την προστάτευσε από κάθε έπαρση και κομπασμό.
Τούτο φαίνεται από το πλήθος των πολλών αγίων που πέρασαν και άφησαν αθορύβως βαθιά τα χνάρια του ονόματός τους και ανεξίτηλα τα ίχνη της αγωνίας τους για το ποίμνιο των Αθηνών. Η πραότητα ως χάρισμα του αγίου Πνεύματος μεταφράζεται σε ηπιότητα, γλυκύτητα, απαλότητα, κομψότητα, ομαλότητα όχι ως γνώρισμα δειλίας ή αδυναμίας αλλά ως ένδειξη της βαθύτατης γνώσεως του εαυτού και της καρδίας που έχει παραδοθεί στον ειρηνάρχη Χριστό.
Από τον απόστολο Παύλο έως τον άγιο Μιχαήλ Χωνιάτη και τον άγιο Νεκτάριο, από τη Δάμαρι, τον όσιο Λουκά, την αγία Φιλοθέη έως τον άγιο Πορφύριο οι θησαυροί που συγκεντρώθηκαν είναι αμύθητοι και άρρητοι αφού -ως επί το πλείστων πνευματικοί- είναι αποθησαυρισμένοι στον Ουρανό.
Όσα διασώθηκαν από τον χρόνο, τους αλλόδοξους και αλλόπιστους -για πλέον των εξακοσίων ετών- κατακτητές της Αττικής γης αλλά και όσα διαφυλάχτηκαν από την κατά καιρούς εναντίον τους μανία, έφτασαν έως τις ημέρες μας ως πολύτιμο αποκύημα έκφρασης πίστεως, προϊόν προσευχής, θυσίας, έμπνευσης, φιλοκαλίας και αθηναϊκής ευγένειας.
Το έργο αυτό ολοκληρώθηκε με την ευλογιά και την εμπιστοσύνη του πνευματικού μας πατέρα Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου Β΄, την στήριξη του Δ. Σ. του Ι.Π.Ε. και τη δική σας συμμετοχή. Εσείς, οι Αρχιερατικοί Επίτροποι, οι προϊστάμενοι και οι συνεργάτες σας, γνωρίζετε καλύτερα από τον καθένα τον ανεκτίμητο πλούτο των ενοριακών σας κειμηλίων. Η καθοδήγησή σας, η μέριμνα για τη διατήρησή τους, αλλά και η αγάπη σας για την κληρονομιά της Εκκλησίας μας, αποτέλεσαν τον ακρογωνιαίο λίθο για την επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας. Καθοριστική και πολύ σπουδαία ήταν η συμβολή του αρχιμ Μιχαήλ Σταθάκη που με τις γνώσεις του και το ζήλο του για την Αθηναϊκή Εκκλησία, σε συνεργασία με τον π. Αθηναγόρα Σουπουρτζή, τον π. Γεώργιο Κατσίβελλο , τον κ. Θεόφιλο Καλλιδώνη και τον κ Γεώργιο Φούντζουλα επισκέφτηκαν τους ναούς στις 21 Περιφέρειες της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και προχώρησαν αρχικά στην καταγραφή των κειμηλίων με τους Αρχιερατικούς Επιτρόπους και τους Προέδρους των Εκκλησιαστικών Συμβουλίων των Ναών και των πανεπιστημιακών συνεργατών από το Ε.Κ.Π.Α, τους καθηγητές της Θεολογικής, κ. Χρήστο Καραγιάννη και κ. Ιωάννη Παναγιωτόπουλο και από το ΠΑ.ΔΑ. κ Θεοδωρο Γκανέτσο και κ . Παναγιώτη Δούρο, οι οποίοι έκαναν την επιστημονική τεκμηρίωση των κειμηλίων καθώς και όλου του προσωπικού του ΙΠΕ που εργάστηκαν μεθοδικά και με αφοσίωση.
«Με την ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης, κάθε ενορία διαθέτει πλέον πλήρη εικόνα των ιερών κειμηλίων της. Η γνώση αυτή δεν αποτελεί απλώς εργαλείο διαχείρισης, αλλά και πηγή πνευματικής ενδυνάμωσης για τους ιερείς και τους πιστούς».
«Κάθε κειμήλιο αφηγείται μια ιστορία, μια στιγμή από τη ζωή της Αθηναϊκής Εκκλησίας και της ενορίας σας. Μέσω του Ψηφιακού Αποθετηρίου, αυτά τα κειμήλια ζωντανεύουν, προστατεύονται και προσφέρονται για εκπαιδευτική και ποιμαντική χρήση».
«Η χρήση της τεχνολογίας σας δίνει τη δυνατότητα να ενισχύσετε τη σύνδεση της ενορίας με τους πιστούς, καθιστώντας τα κειμήλια ζωντανά παραδείγματα πίστης και ιστορίας».
Στο πλαίσιο αυτό ψηφιοποιήθηκε υλικό από 157 Ενοριακούς Ναούς, Ιερές Μονές και παρεκκλήσια της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και συγκεκριμένα:
• 450.000 σελίδες βιβλίων και εντύπων, παλαιτύπων με λειτουργική χρήση και άλλα διοικητικής και αρχειακής φύσεως
• 26.368 κειμήλια και εν γένει εκκλησιαστικά αντικείμενα
• 800 ψηφιοποιήθηκαν με περιμετρική λήψη 360°
• 174 με τεχνική τρισδιάστατης απεικόνισης (3d).
Επιχειρώντας μια αποτίμηση μπορούμε να πούμε ότι το corpus των κειμηλίων συναπαρτίζεται από:
- φορητές εικόνες, πολλές φορές με τις αργυρές επενδύσεις τους
- ιερά λείψανα αγίων φυλαγμένα σε κατάλληλες περίτεχνες θήκες
- ξυλόγλυπτα και μαρμαρόγλυπτα τέμπλα
- βημόθυρα
- αφιερώματα Αρχιεπισκόπων Αθηνών
- ιερά σκεύη
- αντιμήνσια
- αργυρά φυλακτήρια ιερέων ή και αγωνιστών της περιόδου της Εθνικής μας Παλιγγενεσίας
- ενθυμήσεις εντός βιβλίων, πολλές διά χειρός οσίων των Αθηνών
- σύμβολα που μας ταξιδεύουν έως την Πόλη και τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες
- δερματόδετα τυπικά της εκκλησιαστικής τάξεως από τις αρχές του 17ου αιώνος
- αγίες Τράπεζες που έφτασαν ως την εποχή μας ως υλικό σε δεύτερη, που χρησιμοποιήθηκε ποικιλοτρόπως κατά τις αψευδείς εγχάρακτες στο σώμα τους μαρτυρίες, χρονολογούμενες επακριβώς στους Περσικούς Πολέμους ή και στην εποχή του Χριστού
- έργα περίφημων εκκλησιαστικών εργαστηρίων αφιερωθέντα στους νεόδμητους ναούς της νέας Πρωτεύουσας
- αφιερώματα πλειάδος συντεχνιών που κουβαλούν τις ελπίδες για αίσια έκβαση εργατικών κόπων και προσπαθειών
- ωρολόγια κάθε τύπου που συνεχίζουν ακόμα να σημαίνουν την ώρα, εκατό και διακόσια χρόνια μετά το εναρκτήριο λάκτισμά τους
- καμπάνες ναών που το σώμα τους φέρει πληγές χαράς, δοξολογίας, κινδύνου και πένθους
- χαλκογραφίες
- εικονίσματα ιστορημένα από χέρια αγίων της Εκκλησίας μας
- σκεύη φιλοτεχνημένα σε βασιλικά εργαστήρια της Ευρώπης
- χρυσοκέντητα υφάσματα από την Ανατολή
- προσφυγικά κειμήλια, που παρά τον τίτλο τους γέμουν λαμπρότητος και εκκλησιαστικής φωτοχυσίας και πολλά άλλα…
Πλέον αυτών χιλιάδες ήδη ψηφιοποιημένες σελίδες βιβλίων Βαπτίσεων, Γάμων και Κηδειών μας παρουσιάζουν την νεότερη Ιστορία της πατρίδος μας, όχι όπως καταγράφεται στις επισήμους της Δέλτους, αλλά κατονομαζόμενη από ανθρώπους που δημιούργησαν νέες ενοριακές εστίες ερχόμενοι από την Μικρά Ασία και τον Πόντο, επώνυμα θύματα της πείνας κατά την μελανή δεκαετία του 1940 αλλά και ήρωες της Μεγάλης Ιδέας. Αποτυπώνεται στις σελίδες των ιερών αυτών βίβλων της ζωής η ακμή και η άνθιση του πολιτισμού και της οικονομίας, η επέκταση των πόλεων κατά την δεκαετία του 1930, όπως διαγράφεται αντίστοιχα και το φαινόμενο της αστυφιλίας.
Το μεταναστευτικό και η αλλαγή των παλαιών γειτονιών του Άστεως, η οικονομική κρίση και οι νέες ξενικές συνήθειες ζυμώνουν τις τρέχουσες σελίδες των τόμων αυτών, οι οποίοι αναμένουν τους μελετητές να αποτιμήσουν το σταθερό και σιωπηλό έργο των ιερέων της Αθηναϊκής Εκκλησίας και να δώσουν εικόνα του ανθρωπογεωγραφικού ιστορικού χάρτη του Κλεινού Άστεως των Αθηνών.
Η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών και το Ίδρυμα Ποιμαντικής Επιμορφώσεως, έχοντας σταθερά το βλέμμα στην εντός ολίγου συμπλήρωση δύο χιλιάδων ετών από την ίδρυση της Εκκλησίας μας, αλλά και στα νέα δεδομένα που διαμορφώνουν με αλματώδεις ρυθμούς την καθημερινότητά μας, παραδίδουν το πολύτιμο προϊόν της καταγραφής και ψηφιοποίησης των ιερών κειμηλίων στο μέλλον, στους επιστήμονες, στους ειδικούς, στους φιλαγίους και φιλίστορες του τόπου τούτου με σκοπό να προαχθούν οι αθηναϊκές, εκκλησιαστικές και όχι μόνο, σπουδές.
Αλλά ο κύριος στόχος είναι να λειτουργήσει ως όχημα για να μεταλαμπαδευτεί η γνώση και η εμπειρία του παρελθόντος μας στα παιδία μας, με τρόπους και εργαλεία που εκείνα μετέρχονται, εξασφαλίζοντας την είσοδο της παράδοσής μας στο μέλλον.
Μέρος του υλικού αυτού εναποτίθεται σε μια νέα ιστοσελίδα mouseio.ipe.gr που δημιουργήθηκε εν είδη ψηφιακού μουσείου, ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε όλους να δουν, να μελετήσουν και να εντρυφήσουν στην κληρονομία των πατέρων μας διαπιστώνοντας ότι είναι επενδεδυμένη με καλλιτεχνικό και επιστημονικό εύρος που εντυπωσιάζει.
Παράλληλα παρέχεται η δυνατότητα στο ευρύ αλλά και σε ειδικό-επιστημονικό κοινό (αρχαιολόγους, θεολόγους, κοινωνιολόγους, ανθρωπογεωγράφους, λαογράφους, αργυρο-τεχνίτες, ζωγράφους, αγιογράφους και σε κάθε είδους μελετητές της εκκλησιαστικής καλλιτεχνικής έκφανσης της ιστορίας των Αθηνών) να διερευνήσουν τις ποικίλες ιστορικές διακυμάνσεις όπως αποτυπώνονται στα κειμήλια, τα οποία με την σειρά τους διαφωτίζουν -ένεκα των υλικοτεχνικών λεπτομερειών κατασκευής και φροντίδας τους- στιγμές της Εκκλησιαστικής Ιστορίας του τόπου μας.
Παρ’ όλα αυτά τα κειμήλιά μας δεν είναι μουσειακά εκθέματα και δεν εκτίθενται ως τέτοια στην εν λόγω ιστοσελίδα. Αντιθέτως είναι εν χρήσει αντικείμενα λατρείας, τα οποία φιλοτέχνησε η πτωχεία και η γαλαντομία των προγόνων μας. Είναι γεννήματα των ιστορικών συνθηκών, είναι η σύνδεσή μας με το παρελθόν, με τους ανθρώπους που τα φιλοτέχνησαν, έχοντας συνείδηση ότι πρόκειται περί κοινοτικής και όχι ιδιωτικής προσφοράς, αφού κάθε ιδιωτικό που προσφέρεται στην λατρεία του Θεού κοινωνείται και ενσωματώνεται στην συλλογική συνείδηση.
Προσπάθειά μας λοιπόν είναι η δημιουργία σχέσης και συνδέσμου των συμπολιτών μας με το ιστορικό παρελθόν και τη συλλογική μνήμη, γεννήματα των οποίων είναι τα κειμήλια που φυλάσσονται από τον κλήρο και τον λαό στους ναούς μας. Τα κειμήλια αυτά σε αντίθεση με τα κειμήλια που ενδεχομένως βρίσκονται σε μουσεία, εκθέσεις και συλλογές συνεχίζουν να έχουν λειτουργικότητα και χρήση μέσα στον λειτουργικό χρόνο της Εκκλησίας μας.
Προκρίθηκε λοιπόν να μην χαρακτηρισθεί η παρούσα ιστοσελίδα ως ψηφιακό μουσείο κειμηλίων ούτε όμως και ψηφιακό εκθετήριο, αλλά να αντλήσουμε από την εκκλησιαστική μας εμπειρία. Αυτό που ανταποκρίνεται στην ταυτότητα και στο σκοπό του εγχειρήματός μας είναι τα όσα περιγράφει ο όρος από την ακολουθία του γάμου «ἅρμοσις», την ώρα δηλαδή που το μυστήριο κορυφώνεται και ο ιερέας γίνεται ο σύνδεσμος των δύο μερών αφού ενώνει τα χέρια τους ευχόμενος προς τον Θεό «…σύζευξον αὐτοὺς ἐν ὁμοφροσύνῃ· στεφάνωσον αὐτοὺς εἰς σάρκα μίαν».
Η παρουσίαση των κειμηλίων στο ευρύ κοινό είναι μια άρμοση, είναι μια ένωση που κάνει η Εκκλησία, δείχνοντας στον σημερινό άνθρωπο το παρελθόν του, υποδεικνύοντας την κοινή πορεία και την ιεράρχηση των αξιών, όπως αυτά αναδεικνύονται μέσα από τα κειμήλια, τα οποία και εμείς με τη σειρά μας πρέπει να διαφυλάξουμε και να σεβαστούμε, απονέμοντας την τιμή σε όσους τα δημιούργησαν, τα έφεραν, τα συντήρησαν, τα ανάδειξαν κ.λπ..
Ο γενικός τίτλος λοιπόν, «ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΑΡΜΟΣΙΣ», είναι μια προτεινόμενη στάση ζωής στον σύγχρονο Αθηναίο και πολίτη του κόσμου, που ευελπιστεί να ενώσει τα χέρια όσων πέρασαν με τα χέρια όσων θα έρθουν, ώστε όλα τα μέλη της κατά Αττικήν Εκκλησίας να γίνουμε μια σάρκα, ένα σώμα, που κουβαλά την εμπειρία αιώνων και την εκδηλώνει μέσα από τα ταπεινά απομεινάρια του χρόνου, τα κειμήλιά μας!
ΚΩΔΙΚΟΙ ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ
Ο φάκελος που κρατάτε περιλαμβάνει:
• τους προσωπικούς σας κωδικούς πρόσβασης, οι οποίοι θα σας επιτρέψουν να χρησιμοποιήσετε το ψηφιακό αποθετήριο των ιερών κειμηλίων του Ναού σας
• τη λίστα των κειμηλίων του Ναού σας, στην οποία κάθε κειμήλιο συνοδεύεται από έναν μοναδικό κωδικό για την ακριβή ταυτοποίησή του στο αποθετήριο και
• οδηγίες χρήσης του αποθετηρίου
Υπενθυμίζουμε ότι η πρόσβαση στο αποθετήριο επιτυγχάνεται μέσω των προσωπικών κωδικών σας, οι οποίοι είναι συνδεδεμένοι με το ενοριακό mail, για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Αυτοί οι κωδικοί θα πρέπει να φυλάσσονται στο αρχείο του Ναού σας, καθώς η ευθύνη της διαχείρισης τους ανήκει στους προϊσταμένους, ως νόμιμους εκπροσώπους του Ναού, με βάση το GDPR σύστημα προστασίας προσωπικών δεδομένων, στο οποίο έχει πιστοποιηθεί το Ι.Π.Ε.
Μακαριώτατε,
Ευχή και ελπίδα όλων μας είναι τα κειμήλιά μας να καταστούν το σημείο σύνδεσης, ταιριάσματος, αναγνώρισης, γνωριμίας και εν τέλει άρμοσης του προσώπου μας με το πρόσωπο των από αιώνων Αθηναίων πατέρων μας, με τους οποίους συναποτελούμε το Σώμα της Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας και όλοι μαζί να αξιωθούμε της χαράς και του κάλλους, του οντως θείου θαύματος, της θέας δηλαδή του Θεού.
Απομαγνητοφώνηση χαιρετισμού Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου στην τελετή παράδοσης κωδικών διαχείρισης ψηφιοποιημένου ενοριακού κειμηλιακού υλικού (29.11.2024)
Αγαπητοί μου πατέρες!
Πρώτα απ’ όλα θα ήθελα να πούμε ένα πολύ μεγάλο «ευχαριστώ» στον πατέρα Θεολόγο, διότι βασικά σε αυτόν ανήκουν οι ευχαριστίες, γιατί κι εκείνος συνέλαβε όλο αυτό και αγκάλιασε το πρόβλημα και την εργασία, αυτός πρωτοπόρησε μαζί με εκλεκτούς συνεργάτες για να έχουμε ένα αποτέλεσμα σήμερα.
Δεν ξέρω πόσοι από μας μπορούμε να εκτιμήσουμε αυτήν την εργασία και την προσφορά. Βέβαια, αρκετοί ίσως να μην έχουν τις βάσεις ή τα φόντα ή τις δυνατότητες, αλλά είναι πολύ ελάχιστοι εκείνοι οι οποίοι θα ήθελαν να καταβάλλουν προσπάθεια για να καταλάβουν το νόημα αυτής της εργασίας. Για όλους είναι ένας σταθμός στην πορεία της Εκκλησίας μας και κυρίως στην ιστορία της και περισσότερο στις ευκαιρίες που δόθηκαν κατά τη διάρκεια του χρόνου που πέρασε μέχρι σήμερα, τα προβλήματα που αντιμετωπίστηκαν, οι ζημιές που έγιναν και ο σταθμός που σφραγίζεται σήμερα, ότι έγινε μια εργασία με βαθύ νόημα, μεγάλο περιεχόμενο αλλά και νόημα.
Δεν ξέρω πόσοι από μας από σας υπηρετείτε ή υπηρετήσατε σε εκκλησίες, που έχουν ένα βάθος ιστορίας, αλλά και σε αυτές που είναι νεόκτιστες Ενορίες. Όπως κάθε ένας από εμάς, έχει την ιστορία του, την καταγωγή του, τον προβληματισμό του, έτσι και αυτοί οι ναοί είτε είναι παλαιοί είτε είναι μερικών εκατονταετιών είτε είναι σύγχρονοι, έχουν τη δική της ιστορία και μιλάνε με πολλούς τρόπους στους ανθρώπους, τους πιστούς που επισκέπτονται την εκκλησία, που έρχονται να προσευχηθούν, που έρχονται να λειτουργηθούν.
Όσοι από εμάς έτυχε να σπουδάσουν κάπως περισσότερο είτε αρχαιολογία είτε ιστορία είτε πολιτιστικής ιστορίας της Εκκλησίας μας, καταλαβαίνουμε περισσότερο την αξία αυτού του έργου. Αν ο καθένας από εμάς στην οικογένεια του, στην ιστορία του έχει ένα αντικείμενο, ένα κειμήλιο, που προέρχεται από αγαπητό του πρόσωπο, από συγγενικό του πρόσωπο, συγκινείται να το κρατάει ή λυπάται όταν το χάσει ή όταν του το κλέψουν, θα μπορούσαμε να γενικεύσουμε αυτό το πρόβλημα για να δούμε τι λεηλασίες έχουν γίνει γύρω από το χώρο της Εκκλησίας μας και της Ιστορίας μας. Βλέπετε τι θόρυβος, τι πόλεμος γίνεται για τα ιερά της Ακροπόλεως πού βρίσκονται αυτή την ώρα κλεμμένα σε ξένες χώρες, σε διάφορα μέρη και τι αγώνας γίνεται για να ξαναγυρίσουν αυτά τα πράγματα; Τέτοιες ληστείες, τέτοιες πράξεις έχουν πληγώσει πολύ την Εκκλησία μας, τις Ενορίες μας και τους ναούς σας.
Επομένως, αυτή η εργασία που έγινε είναι πρώτα απ’ όλα αποκατάσταση. Δεύτερον, είναι μια ασφάλεια για το από ‘δω και πέρα. Τρίτον είναι για εκείνους που αγαπούν, γιατί είναι και άλλοι που δεν τα αγαπούν αυτά τα στοιχεία, άλλοι που τα βλέπουν και τα ξεπερνούν, είναι όμως άλλοι που τα συνδέουν με αναμνήσεις, με βιώματα, με κομμάτια της πίστεως, τη ζωή τους και το παρελθόν τους.
Θα έλεγα λοιπόν, βάζοντας όλες αυτές τις σκέψεις μαζί, είναι ένας σταθμός σήμερα αυτή εδώ η σύναξη, που ήλθαμε για να μαζέψουμε, να περισώσουμε, να συγκροτήσουμε ή για να εφοδιαστούμε ως προς τις γνώσεις, στο περιεχόμενο, στην ιστορία, γενικότερα στον προβληματισμό μας, ποια πράγματα αξίζουν πολύ, λίγο ή περισσότερο.
Έτσι λοιπόν, να ευχαριστήσω, όλους εκείνους που ανταποκρίθηκαν σε αυτή την πρόσκληση και κυρίως να ευχαριστήσω εκείνους που πρωταγωνίστησαν στην εργασία, είτε βάζοντας την ιδέα είτε βάζοντας κόπο, καταβάλλοντας προσπάθεια. Ο πρώτος που θα ήθελα να ευχαριστήσω είναι ο π. Θεολόγος που είχε αυτή τη σκέψη, είχε αυτή τη φροντίδα και μετά όλους εσάς, οι οποίοι ανταποκριθήκατε και κάναμε αυτό το βήμα.
Τώρα τα τεχνικά, ο π. Θεολόγος νομίζω θα προνοήσει και θα σας βοηθήσει να δείτε πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτό το υλικό, πώς μπορούμε να το φυλάξουμε, πώς μπορούμε να το διασώσουμε, πώς μπορούμε να το έχουμε στήριγμα στην ιστορία και στην πίστη μας.
Αλλά μη σας κουράζω περισσότερο. Θα ήθελα πέρα από τις ευχαριστίες στον π. Θεολόγο να τον επιφορτίσω, να μεταφέρει την ευγνωμοσύνη και τις ευχαριστίες μας στους αρμόδιους χώρους της Πολιτείας, οι οποίοι βοήθησαν ,προσέτρεξαν και είναι πρόθυμοι να συνεργαστούμε ακόμα περισσότερο. Στους συνεργάτες του π. Θεολόγου, από κάθε Ενορία, από κάθε χώρο που θέλησε να συνεργαστεί σε αυτή την προσπάθεια και να ευχηθώ αυτά όλα θα είναι ένα φυλακτό! Φυλακτό για την Ενορία, για την Εκκλησία, για τους πιστούς μας. Να είναι κάτι που θα μας εμπνέει, κάτι που θα μας φυλάει, κάτι που θα μας λέει ότι έχουμε υποχρέωση να το προσέχουμε και να το φυλάμε, κάτι που θα μας λέει ότι μεταξύ μας στις υποχρεώσεις που έχουμε είναι και αυτό, να διατηρούμε εκείνο που βρήκαμε, να διατηρούμε αυτό που έχουμε, να προσέχουμε και να συντηρούμε, τα μάτια μας να τα έχουμε στραμμένα στους θησαυρούς, μικρούς ή μεγάλους που έχει η Ενορία μας, η Εκκλησία μας, η Πατρίδα μας.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ και μία ευχή να μπορέσουμε να κάνουμε ένα βήμα πιο πέρα, γιατί στον πολιτισμό, σε αυτού του είδους τις προσπάθειες, δεν υπάρχει μόνο αρχή, δεν υπάρχει μόνο μέση, υπάρχει συνέχεια, υπάρχει μέλλον, υπάρχει προσδοκία.
Εύχομαι σε όλους μας, σε όλους σας, καλή δύναμη και αυτούς τους θησαυρούς να τους θεωρούμε και θησαυρούς της οικογενείας μας, της Ενορίας μας, θησαυρούς, προσωπικούς, δικούς μας.
Ευχαριστούμε πολύ!
