Μητροπολίτου πρ. Χαλκηδόνος Ἀθανασίου
«..Ζῶα μικρά μετά μεγάλων…» (Ψαλμ. 103,25)
Ἡ ζωγραφική εἶναι ἡ τέχνη τῆς παραγωγῆς ἤ ἀναπαράστασης μιᾶς πραγματικῆς ἤ φανταστικῆς εἰκόνος μέσω προσωπικῆς ἐργασίας, μέ τήν βοήθειαν φυσικῶν ἤ ἄλλων μέσων. Ἔχει δέ διάφορα εἴδη ὅπως τήν ἱστορίαν, μυθολογίαν, ἠθογραφίαν, ρωπογραφίαν, νεκράς φύσεις καί ἄλλα.
Ὅταν πονηροῖ ἄνθρωποι ὀμιλοῦν περί «κοινωνίας», σχεδόν πάντοτε ἐννοοῦν τήν συμβίωσιν μέ τό ἴδιον των εἶδος.
Ὁ ζωγράφος H. Kievert[1] λέγει, ὅτι δισεκατομμύρια ζώων ἀνήκουν εἰς τούς βοσκότοπους, τούς στάβλους, τά σφαγεῖα καί τά οἰκιστικά δωμάτια. Εἰς τούς πίνακας του σχεδιάζει μελλοντικά ὁράματα συμβιώσεως ὅλων μέ τά ἴδια δίκαια καί ἀνεξαρτήτως τοῦ φύλου. Παιδία πού ταΐζουν καί χαλαρωμένους ἀνεπτυγμένους, οἱ ὁποῖοι ἠρεμοῦν μέ ἀγελάδας, πρόβατα, γουρούνια, πουλερικά εἰς τήν παραλίαν, τάς ὁδούς καί τά κέντρα τῆς άγορᾶς.
Ὄπισθεν ὅμως τοῦ εἰδυλλίου κρύπτεται μία βαθεία κριτική τῆς κυριαρχίας τῶν δομῶν. Καί ὁ παρατηρῶν τάς εἰρηνικάς καί ἁρμονικάς εἰκόνας ταύτας ἐκ τοῦ σύνεγγυς θά εἴδει νά ὑποφώσκουν τά ὑπολείμματα τῆς ἡμετέρας κεφαλαιοκρατικῆς καί καταστροφικῆς τάξεως. Παλαιαῖ ἐνδείξεις συγκοινωνίας ἔχουν καταχωθεῖ ἤ καλυφθεῖ ὑπό φυτείας. Τό σκυρόδεμα εἶναι ραγισμένον, οἱ δρόμοι τῶν αὐτοκινήτων ἄβατοι, αἱ ὁδοί ἐπαναχρησιμοποιοῦνται. Τά ἐργοστάσια ζώων ἔχουν γίνει συχνάκις ἐρείπια. Διότι ἡ θεληματική κατηγορία τῶν «χρησίμων ζώων» δέν ὑφίσταται πλέον. Οὐδείς κυριαρχεῖ περισσότερον ἐπί τοῦ ἄλλου. Τό ὅραμα τοῦ τέλους κάθε ἐκμεταλλεύσεως ἔχει γίνει πραγματικότης. Ὁ καλλιτέχνης πιστεύει, ὅτι τοῦτο δέν εἶναι καμμία οὐτοπία ἀλλά τελείως δυνατόν. Ὁ παράδεισος κεῖται ἐντός ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων ὡς καί ἡ κόλαασις.
Συνέπεια μόνον εἶναι ὅτι ὁ ζωγράφος ἐργάζεται ἀποκλειστικῶς μέ χρώματα ἄνευ ζωϊκῶν προσθηκῶν καί ὁ νέος κατάλογος του περί «μελλοντικῶν πολυειδῶν» ἐπιβεβαιώνεται ὡς αὐστηρῶς φυτοφαγικός. Ἔχει ἀπεικονίσει ζῶα εἰς αὐλάς ζωῆς, ὅπου αὐτά δέν σφαγιάζονται ἤ ἐπωφελοῦνται διαφορετικῶς. Οὕτω εἰς τά ἔργα του ὅπισθεν ἑκάστου ζώου ὑπάρχει ἕν ὄνομα καί μία προσωπικότης.
Εἰς ἕνα πίνακα του συμβιώνουν παιδία, ἀγελάδες, πρόβατα, γουρούνια καί πουλερικά.
Ἀς μή λησμονοῦμεν, ὅτι παλαιότερον ὑφίστατο «συμβίωσις» ἐκ τῆς δημιουργίας ἀνθρώπων καί ζώων, ἔστω καί σφαγιαστική, διό καί ἡ Ἁγ. Γραφή λέγει: «καὶ εἶπεν ὁ Θεὸς ποιήσωμεν ἄνθρωπον κατ’ εἰκόνα ἡμετέραν καὶ καθ’ὁμοίωσιν, καὶ ἀρχέτωσαν τῶν ἰχθύων τῆς θαλάσσης καὶ τῶν πετεινῶν τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῶν κτηνῶν καὶ πάσης τῆς γῆς καῖ πάντων τῶν ἐρπόντων ἐπὶ τῆς γῆς» (Γεν, 1.26).
Ἡ συμβίωσις ὅμως αὕτη ἔχει σήμερον ἀντικατασταθεῖ, διά τά ἐργασιακά κυρίως ζῶα, ὑπό ποικίλων μηχανῶν καί ρομπότ ἐμφανισθείσης συγχρόνως καί μιᾶς παθολογικῆς συχνάκις ζωοφιλίας, καθ’ἥν τά ζῶα ἀπιθάνως ἔχουν καταστεί κατοικίδια καί ἀγαπητικᾶ! (π.χ. γουρούνια).
Ἀλλά καί οἱ ἀπασχολούμενοι ἄνθρωποι ἐργάζονται πολλάκις ἐν τῷ οἴκῳ, τά Robot ζυμώνουν ἄρτους, οἱ ὑπολογισταί διευθύνουν τήν παραγωγήν, οἱ ἀλγόριθμοι ἀποφασίζουν εἰς τάς δίκας! Καί ἡ ψηφιοποίησις καί τεχνιτή εὐφυΐα ἤλλαξαν τόν κόσμον τῆς ἐργασίας.
Αἱ μηχαναί ἐπικοινωνοῦν, ὡς τά φυτά, μεταξύ των. Μήπως ὁ ἄνθρωπος θά ἀποβεῖ ὁ κύων τῆς μηχανῆς ἥν ὁ ἴδιος ἐδημιούργησεν;
Τέλος ὁ ἄνθρωπος, ἡ κορυφή τῆς δημιουργίας, ἔχων ποικίλην ὀπτικήν μορφολογίαν, παρά τάς διαφόρους πλαστικάς χειρουργικάς ἐπεμβάσεις «ὁμοιάζει» πως ἐνίοτε πρός τήν τῶν ζώων ὡς π.χ. τό στόμα του μέ τούς δύο κυνόδοντας εἰς τήν ἄνω σιαγόνα τοῦ ἀδηφάγου καί φοβεροῦ καρχαρίου καί μάλιστα ὡσαύτως ψυχικῶς! Ἐπίσης λόγω τοῦ δίκοπου χαρακτῆρος τῆς νέας τεχνολογίας, οὕτω δύναται νά ἀποβεῖ πηγή εὐλογίας καί χαρᾶς ἀλλά καί ἀρᾶς βρωτολοιγοῦ.
Εἶναι δέ ἄγνωστον ποῦ ἡ νέα τεχνολογία, τεχνητή εὐφυΐα καί ψηφιοποίησις θά καταλήξουν. Λίαν πιθανῶς εἰς δυσάρεστα καί καταστροφικά τοῦ σύμπαντος ἀποτελέσματα.
Ὡς ἐκ τούτου πολιτική, σύνδεσμοι καί ἐπιχειρήσεις ὁφείλουν νά γνωρίζουν, ὅτι ἑκάστη νέα βιομηχανία καθίσταται τόσον ἀνθρώπινη, ὅσον διαμορφώνεται ὑπό τῆς πολιτικῆς καί τῶν ἱδίων ἀστῶν[2].
[1] Α. Strotman, Zusammenleben mit Kuh, Schaf, Schwein und Huhn, Publik Forum 7 (2024) 54.
[2] W. Kessler, Wenn Roboten unsere Arbeit machen, Ἔργ. μνημ. 21 (2020) 8-9.
