Με αφορμή τα 100 έτη (1924 -2024) από την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, κατ΄ εφαρμογή της συνθήκης της Λωζάνης, και με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεου, τελέστηκε εκδήλωση μνήμης και τιμής στον Ιερόν Ναόν της Αγίας Βαρβάρας Θεσσαλονίκης, που σεμνύνεται με τη θαυματουργό εικόνα του Αρχαγγέλου, την οποία με πόνο ψυχής μετέφεραν από το ευλογημένο Φερτέκι της Καππαδοκίας οι Ρωμηοί κάτοικοί του μετά από μια άκρως επώδυνη και μαρτυρική πορεία.
Κατά την παρουσίαση της εκδήλωσης ο εκπαιδευτικός Κωνσταντίνος Β. Τερψίδης, αναφερόμενος τόσο στην προτροπή του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου κατά την πρόσφατην Ιεράν Σύναξιν του Οικουμενικού Θρόνου: «Η παράδοση δεν είναι μόνο παρελθόν. Είναι ζώσα και ταυτίζεται με την ζωή μας», όσο και εκείνη της μεγάλης Ρωμηάς κυρίας Ελένης Γλύκατζη – Αρβελέρ, κατά την οποία «Όποιοι πεθαίνουν μένουν ζωντανοί χάρη στην αδιάλειπτη μνήμη», περιέγραψε τη δραματική πορεία των Ρωμηών από την Αγιοτοκότο Καππαδοκία στην αφιλόξενη Ελλάδα με βάση τις πραγματικές διηγήσεις δύο γυναικών Εαπό το Φερτέκι: α) της Καλλισθένης Καλλίδου από τη Θεσσαλονίκη στις 30/9/1954 και β) της Πολυξένης Χαρίδη – Ιωαννίδου από τη Νεάπολη της Κοκκινιάς στις 16/7/1955, τις οποίες κατέγραψε η αείμνηστη οραματίστρια της διάσωσης της ιστορίας των Ρωμηών της καθ΄ ημάς Ανατολής και ιδρύτρια του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, μακαριστή Μέλπω Λογοθέτη με τον σύζυγό της, ελληνιστή Οκτάβ Μερλιέ.
Η απερίγραπτη πορεία εκείνων οι οποίοι με τον ερχομό τους αναθέρμαναν με την απαράμιλλη πίστη τους την ορθόδοξη ταυτότητα της πόλης χωρίς ποτέ να πάψουν να δοξάζουν το όνομα του Πανάγαθου Θεού. Από τις γονυκλισίες στην περίλαμπρη Εκκλησία των Παμμεγίστων Ταξιαρχών Φερτεκίου, στις γονυκλισίες στα τσαντίρια και τις παράγκες, ώσπου να αξιωθούν επιτέλους… σε γονυκλισίες στο εικονοστάσι τους –χαρακτηριστικό όλων των Ρωμηών – το κρεμασμένο σε αληθινά ντουβάρια στην Τούμπα Θεσσαλονίκης. Εκείνοι που με τον σταυρό ξεκινούσαν τη μέρα τους και με τον σταυρό την τελείωναν ως γνήσιοι ορθόδοξοι ευλαβείς πιστοί.
Η συγκίνηση των πολυάριθμων παρευρισκόμενων κορυφώθηκε όταν έλαβαν ως ευλογία την εικόνα του Αρχαγγέλου με τη σφραγίδα και την ευλογία του δικού μας Οικουμενικού Πατριάρχου, ο οποίος κατ΄ επανάληψη έχει ευλαβικά τιμήσει με την υψηλή παρουσία Του συνοδευόμενος από πλήθος αρχιερέων, ιερέων, προσωπικοτήτων και πιστών την Αγιοτρόφο και Αγιομαρτυρική Καππαδοκία μας. Εκτός από την χορωδία υπό την διεύθυνση του ιεροψάλτου Ευάγγελου Ασημίνα και τα χορευτικά συγκροτήματα του Ιερού Ναού με χοροδιδάσκαλο τον Βασίλειο Αδαμόπουλο, συμμετείχαν οι σύλλογοι: Πολιτιστικός Σύλλογος Τούμπας «Η Ρωμιοσύνη», Αδελφότητα Προκοπιαίων Μακεδονίας – Θράκης και ο Μικρασιατικός Σύλλογος Νέας Ευκαρπίας «Ουσάκ».
Τα συγκροτήματα των συλλόγων με τις μοναδικές σε πλούτο και αρχοντιά φορεσιές τους τίμησαν με χορούς και συνοδεία πολυμελούς ορχήστρας, τη Μακεδονία και τη Θράκη, τους κατ΄ εξοχήν χώρους υποδοχής των Ρωμηών της Καππαδοκίας, την Κρήτη, η οποία οφείλει τα μέγιστα στον Καππαδόκη απελευθερωτή της το 632 μ.χ. από τους Σαρακηνούς στρατηγό Νικηφόρο Φωκά και βέβαια τους μοναδικούς αρχαιοπρεπής σεμνούς χορούς της Καππαδοκίας.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι της Βουλής των Ελλήνων και του Δήμου Θεσσαλονίκης ενώ οι συμμετέχοντες έλαβαν ως ενθύμιο την εικόνα της Αγίας Ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας.
Στο τέλος της εκδήλωσης ανακοινώθηκε από τον προϊστάμενο του Ιερού Ναού Αγίας Βαρβάρας πρωτοπρεσβύτερο π. Δημήτριο Κυριάκου ότι το επόμενο 7ο Σταυροδρόμι Πολιτισμού του Ιερού Ναού θα είναι αφιερωμένο στη Βασιλίδα των Πόλεων της του Κωνσταντίνου Πόλεως, επ΄ ευκαιρία των 70 ετών από τα δραματικά και όχι τυχαίως γεγονότα του σκοτεινού Σεπτεμβρίου 1955.
Φωτογραφίες Παναγιώτης Χολιάρας
