Ξεχωριστό ήταν φέτος το αντάμωμα των απανταχού Τενεδίων που γίνεται κάθε χρόνο στη μεγάλη γιορτή της Αγίας Παρασκευής στην Τένεδο καθώς η συμμετοχή ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου έδωσε το παρόν στις διήμερες εκδηλώσεις με την αποστολή του χορευτικού Συλλόγου «Χοροδοιπόροι» που συνόδευε ο ειδικός σύμβουλος του Περιφερειάρχη και Τενέδιος στην καταγωγή, Γεώργιος Σίμος.
Να σημειωθεί ότι ο κ.Σίμος ως απεσταλμένος του Περιφερειάρχη είχε συνάντηση και με τον Δήμαρχο Τενέδου Yahya Göztepe.
Το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής διοργανώνεται κάθε χρόνο από τον Σύλλογο Απανταχού Τενεδίων «Το κοινό των Τενεδίων» και τον Σύλλογο Τενεδίων Αθήνας «Ο Τέννης».Η Αγία Παρασκευή βρίσκεται στη νότια παραλία της Τενέδου στην ομώνυμη περιοχή ενώ για τους Τούρκους είναι γνωστή με το όνομα Ayasma.
Την παραμονή της Αγίας Παρασκευής τελέστηκε ο Πανηγυρικός Εσπερινός στο ομώνυμο ξωκλήσι χοροστατούντος του Μητροπολίτου Ίμβρου και Τενέδου Κυρίλλου, ο οποίος κατάγεται από τη Λέσβο, ενώ το πρωί της επομένης η Αρχιερατική Θεία Λειτουργία μετ αρτοκλασίας. Και τις δυο μέρες ακολούθησε πανηγύρι με ζωντανή μουσική.
Ο Μητροπολίτης Κύριλλος πριν την έναρξη του πανηγυριού το βράδυ της Πέμπτης 25 Ιουλίου απηύθυνε χαιρετισμό στους παρευρισκομένους σημειώνοντας ότι «το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής ήταν ένα σημείο αναφοράς για τους Τενέδιους όπου γης ιδιαιτέρως για τους μόνιμους κατοίκους-ήρωες της Τενέδου οι οποίοι παρέμειναν και παραμένουν όλα αυτά τα χρόνια και δίνουν σε εμάς τη δυνατότητα να είμαστε εδώ».
Σε άλλο σημείο του χαιρετισμού του ο Μητροπολίτης Κύριλλος ανάφερε ότι του χρόνου τέτοια μέρα θα έχουν ολοκληρωθεί τα έργα της ανακαίνισης και συντήρησης του Μητροπολιτικού Ναού της Παναγίας στη χώρα της Τενέδου καθώς και η ανέγερση νέας εκκλησίας για τον τοπικό Άγιο Αγούδημο. Μάλιστα τόνισε ότι στα εγκαίνια θα παραστεί ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Υπενθυμίζουμε ότι τα έργα ανακαίνισης του ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου της Τενέδου γίνονται με χορηγία του εφοπλιστή Αθανάσιου Μαρτίνου.
Το παρών στο πανηγύρι έδωσε και ο Δήμαρχος Τενέδου Yahya Göztepe o οποίος με τη σειρά του απηύθυνε εγκάρδιο χαιρετισμό καλωσορίζοντας και ευχαριστώντας όλους τους επισκέπτες που βρέθηκαν στην Τένεδο.Μετά το τέλος των χαιρετισμών ακολούθησε γλέντι με μουσικό συγκρότημα.
Ανήμερα της Αγίας Παρασκευής το πρωί τελέστηκε η πανηγυρική Θεία Λειτουργία όπου έγινε και λιτάνευση της Ιεράς Εικόνας της Αγίας στον περιβάλλοντα χώρο.
Οι «Χοροδοιπόροι» έδωσαν ξεχωριστό τόνο στη γιορτή της δεύτερης αυτής ημέρας εντυπωσιάζοντας με τις στολές τους αλλά και την χορευτική δεινότητά τους στους παραδοσιακούς χορούς. Παρά τη ζέστη πάντα γεμάτοι κέφι, έδωσαν την ψυχή τους χορεύοντας και αποσπώντας θερμό χειροκρότημα.
Μιλώντας στο «Ν» ο Φώτης Οικονόμου εκπρόσωπος του χορευτικού Συλλόγου «Χοροδοιπόροι» σημείωσε ότι «είναι ιδιαίτερη τιμή και χαρά για εμάς που βρισκόμαστε σε αυτόν εδώ τον τόπο. Είναι η δεύτερη φορά που ερχόμαστε,η πρώτη φορά ήταν το 2018. Φέτος συμπληρώνουμε τα δέκα χρόνια παρουσίας μας στα πολιτιστικά δρώμενα οπότε είναι διπλή χαρά και μεγάλη τιμή που μας κάλεσε η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου για να έρθουμε εδώ και να τιμήσουμε το πανηγύρι». Παράλληλα ο κ.Οικονόμου ευχαρίστησε τον Γιώργο Σίμο που είχε την πρωτοβουλία προκειμένου να μεσολαβήσει στην Περιφέρεια για την αποστολή του χορευτικού. Να σημειωθεί ότι ο ειδικός σύμβουλος Γιώργος Σίμος μετέφερε χαιρετισμό του Περιφερειάρχη Βορείου Κώστα Μουτζούρη.
Με αναμνήσεις και προσδοκίες οι κάτοικοι
Κατά την παρουσία μας στη Τένεδο μιλήσαμε με κατοίκους του νησιού προκειμένου να μας μεταφέρουν την εμπειρία τους από την ζωή εκεί, τις προσδοκίες αλλά και τα παράπονά τους. Κοινή διαπίστωση είναι ότι οι Τενέδιοι, μετά τις διώξεις του παρελθόντος και έχοντας πουλήσει τις περιουσίες τους δεν έχουν σπίτια για να μείνουν ακόμα και αν θέλουν να επιστρέψουν.Παράλληλα δεν υπάρχει ελληνικό σχολείο. Οι μόνιμοι κάτοικοι καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους είναι 8 ενώ τους μισούς μήνες του έτους μένουν και άλλοι λιγοστοί και αυτοί στον αριθμό.
Η κ.Πελαγία Λεονταρίδου-Πισσιριτζή μιλώντας στο «Ν» ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «το 1950 είχαμε πάνω από 3.000 Έλληνες και οι Τούρκοι δεν ήταν οι μισοί. Μετά ακολούθησαν διώξεις. Μας έσπαγαν τα τζάμια, μας έπαιρναν από τους δρόμους τους άντρες μας και τους έδερναν. Το 1964 έκλεισαν τα σχολεία. Το ελληνικό κράτος δεν έκανε τίποτα».
Η κ.Φωτεινή Καλλονά μέλος της Εκκλησιαστικής Επιτροπής της Τενέδου απαντώντας στην ερώτηση για το πώς είναι η ζωή στην Τένεδο σημείωσε ότι «δεν είναι όλα τόσο ανθηρά και ρόδινα αλλά δεν αντιμετωπίζουμε κανένα πρόβλημα. Εδώ οι ντόπιοι μας αγαπάνε, μας στηρίζουνε και ζούμε αρμονικά» Σε άλλο σημείο της συνέντευξης η κ.Καλλονά τόνισε ότι «τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια τάση για επιστροφή στην Τένεδο αλλά χρειάζονται κάποιες προδιαγραφές στο νησί που εμείς σαν Επιτροπή, οι Σύλλογοι, ο Μητροπολίτης κάνουμε μεγάλες προσπάθειες προκειμένου να γυρίσουν έστω 10-15 άτομα και σ’ αυτή την προσπάθεια θέλουμε την βοήθεια της ελληνικής Κυβέρνησης».
Ακολούθως μίλησε στο «Ν» ο Στρατής Σταρένιος, ιδιοκτήτης του εστιατορίου που βρίσκεται στο παρακείμενο χώρο της Αγίας Παρασκευής, μέλος και εκείνος της Εκκλησιαστικής Επιτροπής. Ο κ.Σταρένιος είναι ένας από τους λιγοστούς που επέστρεψαν στην Τένεδο και κατοικούν τους περισσότερους μήνες του χρόνου στο νησί. «Ένας που θέλει να γυρίσει τα ενοίκια είναι πάρα πολύ ακριβά και για οικονομικούς λόγους είναι πάρα πολύ δύσκολο. Σαν Επιτροπή έχουμε μερικά οικόπεδα που θέλουμε να τα οικοδομήσουμε, μπορούν να βγουν καμιά εικοσαριά διαμερίσματα να μπορέσουμε να τα δώσουμε με οικονομικό ενοίκιο για να υπάρχει δυνατότητα να γυρίσει κόσμος και εδώ» ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο κ.Σταρένιος.
Οι Σύλλογοι των Τενεδίων
Η καρδιά της διοργάνωσης του πανηγυριού της Αγίας Παρασκευής είναι οι δυο Σύλλογοι και συγκεκριμένα ο Σύλλογος Απανταχού Τενεδίων «Το κοινό των Τενεδίων» και ο Σύλλογων Τενεδίων Αθήνας «Ο Τέννης». Οι άνθρωποι με αγάπη για τον τόπο της ιδιαίτερης καταγωγής τους, για την «χαμένη πατρίδα» της Τενέδου δεν λογαριάζουν ούτε κόπο, ούτε κούραση, ούτε έξοδα προκειμένου κάθε χρόνο να κάνουν τη μεγάλη γιορτή του καλοκαιριού όλο και μεγαλύτερη.
Ο Σύλλογος Απανταχού Τενεδίων «Το κοινό των Τενεδίων» που βρίσκεται στην Νέα Τένεδο της Χαλκιδικής έρχεται στο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής από το 1999 και η πρόεδρος του Συλλόγου Αθανασία Χατζηκυριάκου σημείωσε πως «ό,τι αγαπάς το πραγματοποιείς, είναι προσκύνημα, δεν είναι εκδρομή, οπότε δεν σε νοιάζουν οι δυσκολίες». Η κ.Χατζηκυριάκου ανέφερε επίσης ότι «ο τόπος εδώ έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα ενός τουριστικού νησιού με ξενοδοχεία, πολύ κόσμο. Η ομορφιά του παραμένει και οι εναπομείναντες Έλληνες μάς περιμένουν κάθε φορά γι’ αυτό και προσπαθούμε να φέρουμε όσους περισσότερους μπορούμε για να γίνει το πανηγύρι στη Χάρη της».
Από τη μεριά της η Θεά Σαββαϊδου Γενική Γραμματέας του Συλλόγου Τενεδίων Αθήνας «Ο Τέννης» διαπιστώνει και εκείνη την διαφορετική εξέλιξη της Ίμβρου από την Τένεδο καθώς στο ένα νησί οι Έλληνες κράτησαν τις περιουσίες τους ενώ στο άλλο αναγκάστηκαν να τις πουλήσουν και να φύγουν. Απαντώντας στην ερώτηση με ποια συναισθήματα θα φύγει από την Τένεδο μετά το τέλος του πανηγυριού ανέφερε ότι «μέσα στο καράβι είναι ένας λυγμός που σε πνίγει και δεν μπορείς να μιλήσεις μέχρι να πατήσεις το πόδι σου απέναντι και λες…πότε θα ξανάρθω;Πρέπει να ξανάρθω γρήγορα».
Ο Μιχάλης Δημητρίου Γενικός Γραμματέας του Σύλλογου Απανταχού Τενεδίων «Το κοινό των Τενεδίων» είναι ο άνθρωπος που έχει αναλάβει από το 2008 ένα άτυπο «ληξιαρχείο» των γενεαλογικών δέντρων των Ελλήνων της Τενέδου καθώς τα έχει καταγράψει από τα βαφτιστικά της Εκκλησίας αλλά και από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Ο κ.Δημητρίου ανέφερε ότι με τον απογραφή του 1920 φαίνεται ότι υπάρχουν γύρω στους 5000 Έλληνες Τενέδιοι και 800 Τούρκοι γηγενείς. Μετά το 1923 ο πληθυσμός αρχίζει να μειώνεται. « Από το 1964 και μετά, με το κλείσιμο των σχολείων, έχουμε τη μεγάλη φυγή των Τενεδίων. Αυτό ήταν το μεγαλύτερο χτύπημα» σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ.Δημητρίου.