Ὁμιλία τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατά τόν Ἁγιασμόν εἰς τήν Μαράσλειον Ἀστικήν Σχολήν (10 Ἰουνίου 2024)
Τιμιώτατοι ἐν Χριστῶ άδελφοί Ἱεράρχαι,
Ἐξοχώτατε κύριε Πρέσβυ, Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος εἰς τήν Πόλιν,
Εὐλαβέστατοι κληρικοί καί Ὁσιώτατοι μονασταί,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες,
Προσφιλέστατοι προσκυνηταί,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Χριστός Ἀνέστη!
Μέ πολλή συγκίνηση καί χαρά τελέσαμε τήν Ἀκολουθία τοῦ Ἁγιασμοῦ, μέ τήν ὁποία ἐγκαινιάζεται, μέ τή χάρη τοῦ φιλανθρώπου Θεοῦ, τό νέο κεφάλαιο στήν ἱστορία καί τή λειτουργία τῆς Μαρασλείου Ἀστικῆς Σχολῆς ἤ ἐπισήμως, τῆς «Πατριαρχικῆς Ἀστικῆς Σχολῆς Μαρασλῆ».
Ἀξίως καί δικαίως, ἐκφράζουμε, πρῶτα, τήν Πατριαρχική μας εὐαρέσκεια πρός τούς χορηγούς τοῦ ἔργου, τήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Ἀμερικῆς, τήν Ἁγιωτάτη Ἐκκλησία Κύπρου, τήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Θυατείρων καί Μεγάλης Βρεταννίας, πρός τήν Εὐγενεστάτη κυρία Αικατερίνη – Ἀργυρώ Σοφιανοῦ καί τόν Ἐντιμολογιώτατο Ἄρχοντα κύριο Νικόλαο Πατέρα. Πολλές εὐχαριστίες ἀνήκουν στόν ὑπεύθυνο τοῦ ὅλου ἐγχειρήματος Ἐντιμότατο Πρόεδρο τοῦ ΣΥΡΚΙ κύριο Γεώργιο Παπαλιάρη καί τούς προθύμους συνεργάτες του, τούς μηχανικούς καί ὅλους τούς ἐργασθέντες γιά τήν ἐπιτυχῆ πορεία τῆς ἀνακαίνισης τοῦ κτιρίου.
Ξαναζωντανεύει ἡ Μαράσλειος Σχολή. Δημιουργεῖται ἕνας νέος πνεύμονας γιά τό Πατριαρχεῖο μας, μέ ὡραίους χώρους γιά ἐκδηλώσεις, γραφεῖα, δωμάτια φιλοξενίας, τραπεζαρία γιά ἐπίσημα γεύματα τοῦ Πατριαρχείου, ὅπου θά μποροῦν νά παρακαθήσουν καί κυρίες, καί μέ ἄλλες αἴθουσες.
Ἀνοίγει τίς πύλες της ἡ Μαράσλειος Ἀστική Σχολή χωρίς διδασκάλους καί μαθητές, ἀλλά παραμένει σύμβολο καί τόπος διδαχῆς καί μαθητείας. Ἕνα κόσμημα κτιριακό, πού ἐνσαρκώνει μέ τήν ἀρχιτεκτονική του, τή μεγαλόπρεπη εἴσοδο μέ τούς ὡραιοτάτους κίονες, μέ τή γενικώτερη διαρρύθμισή του, τά ἰδανικά τῆς παιδείας καί τήν ἀρχοντιά τῆς Πολίτικης Ρωμιοσύνης. Μαζί μέ τά ἄλλα ἐκπαιδευτικά ἱδρύματα, τή Μεγάλη τοῦ Γένους Σχολή καί τό Ἰωακείμειο Παρθεναγωγεῖο, πού περιβάλλουν τό συγκρότημα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἡ Μαράσλειος ἐκπροσωπεῖ τό πνεῦμα καί τό ἦθος τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, τῆς οἰκουμενικότητας καί τῆς φωτεινότητάς της. Οἱ καμπάνες τοῦ Πατριαρχικοῦ Ναοῦ καί ὁ κώδων τῶν σχολείων, πού καλεῖ τούς μαθητές στό μάθημα, ἐκφράζουν τό ἴδιο μήνυμα, τόν προσανατολισμό τῆς ζωῆς πρός τήν Ἀλήθεια, τήν γνώση καί τήν πίστη ὡς ἐνιαία δύναμη αὐθεντικῆς ἐλευθερίας. «Ἐλευθερία ἐστί τό τῆς ἀρετῆς ὄνομα», ἔλεγαν οἱ Ἀρχαῖοι.
Ὅλα αὐτά ἔχουν βαθειά συμβολική σημασία, ἀφοῦ χάρη στή μέριμνα τοῦ Πατριαρχείου ἄνθησε ἡ παιδεία τοῦ Γένους, ἀπό τήν Ἅλωση μέχρι καί τήν ἐποχή μας. Γραμμένο μέ χρυσᾶ γράμματα στήν ἱστορία τῆς παιδείας μας θά παραμείνῃ τό ὄνομα τοῦ Πατριάρχου Γενναδίου τοῦ Σχολαρίου, συνδεδεμένο μέ τήν ἵδρυση τῆς Πατριαρχικῆς Σχολῆς Κωνσταντινουπόλεως ἤ τήν ἐπανίδρυση τῆς Πατριαρχικῆς Ἀκαδημίας. Μέ πρότυπο τόν Πατριάρχη Γεννάδιο συνεχίσθηκε ἐπιτυχῶς ἡ στήριξη καί ἡ προστασία τῆς παιδείας τοῦ Γένους ἀπό τήν Μεγάλη Ἐκκλησία.
Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ἔσωσε κυριολεκτικά τῆν πνευματική καί πολιτισμική ταυτότητά μας μέ τήν ἵδρυση σχολείων καί Ἀκαδημιῶν, μέ τήν ἐπιλογή σοφῶν διδασκάλων, ἀλλά καί μέ τό μορφωτικό καί μεταμορφωτικό ἔργο πού ἐπιτελεῖ ἠ ἴδια ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας, ἡ θεία λατρεία, ἡ πίστη στόν Θεό τῆς ἀγάπης καί ἡ ἀγάπη πρός τόν πλησίον στήν ἀδιάσπαστη ἑνότητά τους, ἡ πνευματικότητα καί ἡ κοινωνική μαρτυρία. Σχολεῖο καί Ἐκκλησία σφυρηλατοῦσαν στούς μαθητές τήν πεποίθηση, ὅτι ἀποτελεῖ μέγα προνόμιο νά ἀνήκουν στήν ὁλόφωτη παράδοση τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅτι ἀποτελοῦν φορεῖς αὐτῆς, πού ὀφείλουν νά ἀγωνισθοῦν γιά τή διάσωση καί τήν καλλιέργεια τῶν πολυτίμων ἀξιῶν της. Ἐδῶ ἡ ἐκπαίδευση δέν ἦταν ἁπλῶς μετάδοση γνώσεων, ἀλλά μόρφωση καί μεταμόρφωση, «θεραπεία ψυχῆς», ἀνθρωποποιΐα.
Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι στή Μικρά Ἀσία, τήν Ἀνατολική Θρᾴκη καί τόν Πόντο, τά σχολεῖα μας εἶναι παντοῦ κτίρια μεγαλοπρεπῆ καί ἐμβληματικά, ἀφοῦ ἐκπροσωποῦν τό ἰδεῶδες τῆς παιδείας, πού ταυτίζεται μέ τόν «ἀνθρωπισμό» καί τόν ὑψηλό προορισμό τοῦ ἀνθρώπου. Τό βλέπουμε αὐτό σήμερα καί σέ πολλά μέρη τῆς Ἑλλάδος. Τά νέα σχολικά κτίρια εἶναι ἁπλῶς χρηστικά, ἐνῶ τά παλαιά σχολεῖα ἔχουν κάτι πνευματικό, κάτι πού ἐκφράζει τιμαλφῆ ἰδεώδη, πού ὑπερβαίνει τό ἁπλῶς χρήσιμο.
Δυστυχῶς, ἡ σύγχρονη παιδεία παραμελεῖ τήν πνευματική φύση τοῦ ἀνθρώπου, ἐνῶ διογκώνει τό ἐγώ του καί τίς ἰδιωτικές ἐπιθυμίες του. Μέ τήν ἔννοια αὐτή, τό λεγόμενο «σχολεῖο τῶν εὐτυχισμένων παιδιῶν» μᾶλλον δέν προετοιμάζει τή νέα γενιά γιά τήν εὐτυχία, ἀλλά γιά μιά ἀδιέξοδη δουλεία στίς ἐξ ὁρισμοῦ ἀκόρεστες ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ προσανατολισμός στόν ἑαυτό μας καί στήν ἱκανοποίηση τῶν ἀτομικῶν ἀναγκῶν σημαίνει συρρίκνωση τῆς ὕπαρξής μας.
Τό μέλλον ἀνήκει σέ μία παιδεία, ἡ ὁποία προσφέρει στόν ἄνθρωπο διέξοδο ἀπό τούς λαβυρίνθους τῆς κλειστῆς αὐτοπραγμάτωσης καί τῆς ἀδιαφορίας γιά τόν συνάνθρωπο. Τό χριστιανικό ἦθος βρίσκεται στόν πυρῆνα αὐτῆς τῆς ἰδέας τῆς παιδεύσεως, ἀφοῦ ἐμπερικλείει τήν ἰδέα τῆς σχεσιακῆς ἐλευθερίας, τήν κοινωνικότητα, τήν ἀνοικτοσύνη πρός τόν συνάνθρωπο καί τήν ἀλληλεγγύη. Δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι «ἀγωγή» καί «ἀξία» ἔχουν ἐτυμολογικά τήν ἴδια ρίζα.
Τιμιώτατοι ἀδελφοί, ἀγαπητοί προσκυνητές καί ἐπισκέπτες, τέκνα ἐν Κυρίῳ εὐλογημένα,
Οἱ ναοί μας καί τά σχολεῖα μας ἀνήκουν στόν πυρῆνα τῆς ταυτότητας καί τοῦ πολιτισμοῦ τῆς Ρωμιοσύνης. Ἡ Μαράσλειος Ἀστική Σχολή, καί μέ τήν νέα της λειτουργία καί ἀποστολή, διακηρύσσει ὅτι, ὅπως δέν ὑπῆρξε χθές, δέν ὑπάρχει οὔτε σήμερα, οὔτε θά ὑπάρξῃ αὔριο γιά τήν Ὁμογένεια πού νά μή συνδέεται μέ τή σύζευξη τοῦ «κατά λόγον» καί «κατά Χριστόν» ζῆν, μέ αὐτό τό «θαῦμα» καί ἐκπληκτικό πολιτισμικό ἐπίτευγμα τοῦ λεγομένου «ἐκκλησιασμοῦ τοῦ Ἑλληνισμοῦ».
Στό πνεῦμα αὐτό, δοξάζοντας τόν παντελεήμονα Δοτῆρα παντός ἀγαθοῦ, εὐχαριστοῦμε ἀκόμη μία φορά ὅσους προφρόνως καί ἐμπράκτως συνέβαλαν στήν ἀνακαίνιση τῆς Μαρασλείου Σχολῆς, καί ὅλους ἐσᾶς τούς παρόντας, γιά τή συμμετοχή σας στή χαρμόσυνη αὐτή ἐκδήλωση.
Εὐχαριστοῦμε γιά τήν προσοχή σας!
