Ἀντιφώνησις τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατά τήν Θείαν Λειτουργίαν τῶν Ὀνομαστηρίων Του (Πάνσεπτος Πατριαρχικός Ναός, 11 Ἰουνίου 2024)
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Χαλκηδόνος κύριε Ἐμμανουήλ καί λοιποί Τιμιώτατοι ἐν Χριστῶ άδελφοί Ἱεράρχαι,
Ἐξοχώτατε κύριε Πρέσβυ, Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος εἰς τήν Πόλιν,
Εὐλαβέστατοι κληρικοί καί Ὁσιώτατοι μονασταί,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες,
Ἐλλογιμώτατοι ἐκπαιδευτικοί, ἀγαπητοί μαθηταί καί μαθήτριαι,
Προσφιλέστατοι προσκυνηταί καί πολύτιμοι φίλοι ἐξ Ἑλλάδος καί ἀλλαχόθεν,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ εὐλογημένα,
Χριστός Ἀνέστη!
Ὕμνον εὐχαριστίας ἀναπέμπομεν πρός τόν Κύριον τῆς δόξης, τόν ἀξιώσαντα ἡμᾶς νά ἑορτάσωμεν τά ὀνομαστήριά μας, κατά τήν κοσμοχαρμόσυνον ἀναστάσιμον περίοδον. Εὐχαριστοῦμεν θερμῶς τόν ἀδελφόν Ἱερώτατον Μητροπολίτην Χαλκηδόνος κύριον Ἐμμανουήλ διά τήν ὡραίαν προσφώνησιν ἐκ προσώπου τῆς τιμίας Ἱεραρχίας τοῦ Θρόνου. Ἐξέφρασε τήν ἀγάπην καί τήν τιμήν ὄχι μόνον τῶν παρόντων, ἀλλά καί τῶν ἐκ τοῦ μακρόθεν εὐχομένων ἀδελφῶν Ἀρχιερέων. Εὐγνωμόνως ἀπευθυνόμεθα καί εὐχαριστοῦμεν πάντας ὑμᾶς τούς συμπροσευχομένους, διά τήν πρόφρονα παρουσίαν σας ἐν Φαναρίῳ. Ἰδιαιτέρως μᾶς συνεκίνησαν καί μᾶς ἐνίσχυσαν αἱ ἑόρτιοι εὐχαί, αἱ ὁποῖαι ἔφθασαν ἀπό ὁλόκληρον τήν οἰκουμένην πρός τήν ἡμετέραν Μετριότητα, τόν ταπεινόν ἱκέτην τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ.
Τιμῶμεν σήμερον, παραμονήν τῆς Ἀποδόσεως τῆς Ἑορτῆς τοῦ Πάσχα, τήν πανίερον μνήμην τῶν Ἀποστόλων Βαρθολομαίου καί Βαρνάβα, τῶν «γεωργῶν τῆς οἰκουμένης», κατά τόν Χρυσορρήμονα Ἰωάννην. Οἱ Ἀπόστολοι τοῦ Κυρίου, ἔχοντες «συνέμπορον» τήν εἰς Χριστόν πίστιν καί «φθεγγόμενοι τά τοῦ ἀποστέλλοντος», ἐκήρυξαν τό Εὐαγγέλιον τῆς σωτηρίας πάσῃ τῇ κτίσει, «ἐν ὑπομονῇ πολλῇ… ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτῳ, ἐν λόγῳ ἀληθείας, ἐν δυνάμει Θεοῦ» (Β’ Κορ. στ’, 4-7). Ὁ Ἀπόστολος Βαρθολομαῖος ἐξήγγειλε Χριστόν σταυρωθέντα καί ἀναστάντα καί ὑπέμεινε, κατά τό παράδειγμα τοῦ Διδασκάλου, τό σταυρικόν μαρτύριον, λάμψας ὡς ἀστήρ φαεινότατος, καταυγάζων τό γένος τῶν ἀνθρώπων. Τό «ἀποστολικόν ἔργον» ἀνήκει εἰς τόν πυρῆνα τῆς ζωῆς καί τῆς ταυτότητος τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι, ὡς διακηρύσσει ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδοξίας (Κρήτη 2016), «ἡ πνοή ζωῆς, τήν ὁποίαν ἐμφυσᾷ ἡ Ἐκκλησία εἰς τήν κοινωνίαν τῶν ἀνθρώπων καί ἐκκλησιοποιεῖ τόν κόσμον» (Ἐγκύκλιος, § 6). Ὡς ἔχει γραφῆ, «ἡ Ἐκκλησία εἶναι φῶς, καί μόνον ὅ,τι εἶναι φῶς εἶναι Ἐκκλησία».
Αὐτή εἶναι ἡ διαχρονική ἀποστολή τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Προφανέστατα, οἱ καιροί καί τά σημεῖα τῶν καιρῶν ἀλλάζουν. Σήμερον, ἡ Ἐκκλησία ζῇ εἰς ἕνα διαφορετικόν κόσμον, ἐντός τοῦ ὁποίου ὀφείλει νά δίδῃ τήν μαρτυρίαν της, εἰς ἕνα κόσμον, τόν ὁποῖον δέν εἶναι δυνατόν νά ἀγνοῇ ἤ νά ἀπορρίπτῃ, οὔτε βεβαίως νά ταυτίζεται μέ αὐτόν. Καί εἰς τό νέον τοῦτο σύγχρονον περιβάλλον, ὁ λόγος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ Ἀποστολικός, ὁ ἀναλλοίωτος καί αἰώνιος: τό εὐάγγελον μήνυμα περί τῆς Τριαδικῆς, «μιᾷ φιλανθρωπίᾳ», ἐλθούσης ἐν Χριστῷ χάριτος καί τῆς ἐρχομένης Βασιλείας τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, κατά τό Βιβλικόν: «Ἰησοῦς Χριστός χθές καί σήμερον ὁ αὐτός καί εἰς τούς αἰῶνας» (Ἑβρ. ιγ’, 8).
Τά δύο σημεῖα ἀναφορᾶς καί προσανατολισμοῦ τῆς Ἀποστολικῆς μαρτυρίας τῆς Ἐκκλησίας παραμένουν καί σήμερον, α) ἡ πιστότης εἰς τήν Παράδοσιν τῆς Ἀληθείας, ἡ ὁποία δέν εἶναι παρελθόν, ἀλλά ζῶσα καί ζωοποιός παρουσία ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἤ μᾶλλον, ἡ ἰδία ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας, καί β) τά ἑκάστοτε ἱστορικά καί πολιτισμικά δεδομένα καί τά σημεῖα τῶν καιρῶν.
Ὅπως ἔλεγεν ὁ μακαριστός πνευματικός ἡμῶν πατήρ Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Μελίτων, ἡ Ἐκκλησία «δέν εἶναι δυνατόν νά νοηθῇ ὡς ἄσχετη πρός τή ζωή, πρός τούς καιρούς, πρός τήν ἀγωνίαν αὐτῆς τῆς ὥρας, πρός τά φλέγοντα προβλήματα αὐτῆς τῆς στιγμῆς» (Χαλκηδόνια, σ. 457). Ἐν ἐπιγνώσει ὅτι τά πάντα εὑρίσκονται εἰς τάς χεῖρας τοῦ πανσθενοῦς καί παντεπόπτου Θεοῦ, ἡ χάρις τοῦ ὁποίου θεραπεύει τά ἀσθενῆ καί ἀναπληροῖ τά ἐλλείποντα, συνεργοῦμεν καί ἀγωνιζόμεθα. Ἡ γνησία πίστις εἰς τόν Θεόν δέν ἐπιτρέπει ἀδιαφορίαν διά τά φλέγοντα προβλήματα, ἀκοινώνητον ἐσωστρέφειαν, αὐτάρκειαν καί αὐτοεγκλεισμόν. Τοὐναντίον, μᾶς ὠθεῖ πρός ἔξοδον πρός τόν συνάνθρωπον, εἰς συνάντησιν, κοινωνίαν καί ἀλληλεγγύην, εἰς εἰρηνικήν συνύπαρξιν καί καλήν μαρτυρίαν Αὐτό ὑπῆρξε πάντοτε τό κίνητρον καί ὁ στόχος τῶν πολλῶν πρωτοβουλιῶν, τάς ὁποίας ἀνελάβομεν κατά τήν μακράν ἐκκλησιαστικήν διακονίαν ἡμῶν, ἐνώπιον τῶν μεγάλων προκλήσεων τῆς ἐποχῆς μας. Δοξάζομεν τόν ἀγαθοδότην Κύριον δι᾿ ὅσα ἐχαρίσατο εἰς τό ταπεινόν ἡμῶν πρόσωπον, κρατύνων καί καθοδηγῶν ἡμᾶς εἰς ὅλα τά στάδια τοῦ βίου μας.
Ἀπευθυνόμενοι πρός τήν νέαν γενεάν, τονίζομεν ὅτι ἡ ἑλληνορθόδοξος παράδοσίς μας ἀποτελεῖ πηγήν ἐμπνεύσεως, ὑπαρξιακοῦ πλουτισμοῦ καί δημιουργικότητος, καί ὅτι ὀξύνει τό αἰσθητήριόν μας διά τήν Ἀλήθειαν καί τό νόημα τῆς προσφορᾶς καί τῆς διακονίας, διά τάς ὑψηλάς ἀξίας, αἱ ὁποῖαι πάντοτε προϋποθέτουν αὐθυπέρβασιν καί προσανατολισμόν πρός τό κοινόν ἀγαθόν. Ποτέ εἰς τήν ἱστορίαν τῆς ἀνθρωπότητος αἱ πνευματικαί ἀξίαι δέν ἦσαν αὐτονόητοι. Πρόκειται περί μιᾶς πολύ ἐπικαίρου διαπιστώσεως σήμερον, ἀφοῦ διαδίδεται σήμερον εὐρέως ἡ ἄποψις, ὅτι ἡ ὑπευθυνότης, ἡ ἐλευθερία, ἡ δικαιοσύνη καί ἡ εἰρήνη θά προκύψουν, ὡς αὐτόματον ἀποτέλεσμα τῆς προόδου τῆς ἐπιστήμης καί τῆς τεχνολογίας, τῆς οἰκονομικῆς ἀναπτύξεως καί τῆς διαδικτυακῆς ἐπικοινωνίας. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅμως τελείως διαφορετική.
Τιμιώτατοι ἀδελφοί καί προσφιλέστατα τέκνα ἐν Κυρίῳ,
Ἑόρτιον ἦμαρ ἡ σήμερον. Ἡμέρα συγκινήσεως καί αἰσθημάτων χαρᾶς καί εὐγνωμοσύνης πρός τόν Δοτῆρα παντός ἀγαθοῦ, καί, μετά Θεόν, καιρός ἐνθυμίσεως ὅλων ἐκείνων, εἰς τούς ὁποίους ὀφείλομεν τό ζῆν καί τό εὖ ζῆν, τήν βιοτικήν, τήν πνευματικήν καί τήν ἐκκλησιαστικήν ἡμῶν πορείαν. Εἶναι δέ καί εὐκαιρία εὐχαριστίας πρός πάντας ὑμᾶς τούς ἀγαπητούς Ἀδελφούς συγκυρηναίους εἰς τήν κοινήν ἐκκλησιαστικήν διακονίαν καί πρός πάντας τούς συνεργάτας καί συναγωνιστάς, ἐνταῦθα καί ἐν ἀπάσῃ τῇ δεσποτείᾳ Κυρίου. Εὔχεσθε ὑπέρ τῆς ἡμῶν Μετριότητος, νά συνεχίσωμεν τήν διακονίαν τοῦ χριστωνύμου λαοῦ, τοῦ Κυρίου συνεργοῦντος, ὅσον Ἐκεῖνος εὐδοκήσει. Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν!
Ἡ φωσφόρος χάρις τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ, πρεσβείαις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τοῦ Ἄξιόν ἐστιν, τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Βαρθολομαίου καί Βαρνάβα, καί τῶν συνεορταζομένων ἁγίων Κινέζων μαρτύρων καί Λουκᾶ ἐπισκόπου Συμφερουπόλεως τοῦ θαυματουργοῦ, εἴη μετά πάντων ὑμῶν, Ἀδελφοί καί τέκνα. Ἀμήν!
