Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας
της Κωνσταντίνου Πόλεως πατήρ Γεώργιος Τσέτσης:
ένα κερί στη μακαρία μνήμη του
Αριστείδης Σπανδώνης
Εκπαιδευτικός
Ο μακαριστός πατήρ Γεώργιος Τσέτσης, μετέστη «ἀπό τῶν λυπηροτέρων ἐπί τά χρηστότερα καί θυμηδέστερα, ὅπου ἀνάπαυσις καὶ χαρά» (Γ΄ Εὐχή Ἑσπερινοῦ Ἁγίου Πνεύματος, Μ. Βασιλείου). Η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, φέρει το πένθος της απώλειας του επιφανούς τέκνου της. Η Ιερά Μητρόπολις Ελβετίας θρηνεί τον εκλεκτό κληρικό της. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών τιμά την πολυετή προσφορά και το πολυσχιδές έργο του διακεκριμένου στελέχους του. Η Ρωμηοσύνη της Βασιλίδος των Πόλεων κλαίει τον ξεχωριστό βλαστό της και η Γενεύη τον οικουμενικό πολίτη και συμπολίτη της.
Ο ιστορικός του μέλλοντος θα αποτιμήσει το μέγεθος και την εμβέλεια της προσωπικότητος και της προσφοράς του μεταστάντος στην Ορθόδοξη Εκκλησία, στη θεολογική επιστήμη, στην εκκλησιαστική μουσική και την λειτουργική παράδοση και ζωή, στην ποιμαντική διακονία, στις διορθόδοξες και διαχριστιανικές σχέσεις, όπου δηλαδή εργάστηκε και άφησε τα ανεξίτηλα ίχνη του ο μακαριστός πατήρ Γεώργιος.
Ένα κεράκι στη μακαριστή μνήμη του, δίπλα στη νεκρική κλίνη όπου ακόμη κείτεται το λείψανό του, λίγο προ της εξοδίου ακολουθίας του, ας είναι αυτές οι λιγοστές αράδες από τις θύμησές μου.
Στα φοιτητικά μου χρόνια, είχα ακούσει για πρώτη φορά από τον δάσκαλό μας Νίκο Ματσούκα να μιλάει στο μάθημα της Οικουμενικής Κινήσεως για έναν λαμπρό, λαμπρότατο κληρικό και θεολόγο (sic), τον π. Γεώργιο Τσέτση, διδάκτορα ήδη της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Δεν ήλπιζα ποτέ να μου δοθεί τέτοια χάρη, να τον γνωρίσω προσωπικά και να ωφεληθώ τόσα σπουδαία πράγματα κοντά του όταν βρέθηκα, χρόνια αργότερα, ως υπότροφος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στο Ορθόδοξο Κέντρο, στο Chambésy της Γενεύης.
Διακονώντας στο αναλόγιο του ιερού ναού του Αποστόλου Παύλου, είχα τη χαρά να βρίσκομαι συχνά κοντά του και να απολαμβάνω το μουσικό τάλαντο της εξαίσιας φωνής και της απαράμιλλης τέχνης του, όταν τις Κυριακές και εορτές που δεν λειτουργούσε ερχόταν στο ψαλτήρι. Διανύοντας ήδη την όγδοη δεκαετία του, τίποτα δεν πρόδιδε την ηλικία του, ούτε στο παράστημα ούτε στη φωνή του. Ευθυτενής, με λεβέντικη περπατησιά και κοφτερό βλέμμα, οξύνους και παρατηρητικός, ευγενικός και ευπροσήγορος στη συνομιλία του με μας τους φοιτητές, είχε πάντα μια εύστοχη παρατήρηση ή ένα έξυπνο σχόλιο, ή ακόμη καλύτερα για μας, μια ιστορία από τα παλιά να μας διηγηθεί. Ένας λεβέντης παππούς, προικισμένος με τη σοφία και την πείρα των ογδόντα χρόνων του, που δεν έκρυβε όμως και μια νεανική ανησυχία και ζωντάνια πνεύματος που εκφραζόταν από μια εξαιρετική ευθυκρισία και κριτική σκέψη επί γεγονότων και προσώπων, καθώς τίποτα δεν διέφευγε της παρατηρητικότητάς του.
Η φωνή του στο ψαλτήρι, καμπάνα μελωδική που αντηχούσε και γλύκαινε την ακοή και την ψυχή του εκκλησιάσματος και ημών των συμψαλλόντων, ή μάλλον μορμυριζόντων μπροστά στο δικό του φωνητικό ύψος, βάθος και ύφος! Μεγαλείο! Αντίλαλος αυθεντικός από τα θρυλικά Πατριαρχικά Αναλόγια των χορών του Πρίγγου και του Στανίτσα, στους οποίους μαθήτευσε από παιδί. Διατηρώ με πολλή ευγνωμοσύνη και σεβασμό την αγάπη του και την ενθάρρυνσή του πρός με, όταν μου είχε ζητήσει να συμμετέχω στο ισοκράτημα σε μια από τις ηχογραφήσεις που θα έκανε στη σειρά Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής. Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνο τον λόγο που μου είπε σε μια κυριακάτικη Λειτουργία του Νοέμβρη, στο αναλόγιο του Αγίου Παύλου: «Ωραία τα λες μπρε Αριστείδη! Μ΄αρέσει όπως τα λες! Μπράβο!» Ας μου επιτραπεί η αφροσύνη, όσα πτυχία μουσικής ή χρόνια ιεροψαλτικής και χορωδιακής εμπειρίας κι αν είχα, δεν θα τα εκτιμούσα τόσο όσο εκτιμώ και χαίρομαι τον έπαινο εκείνον του πατρός Γεωργίου!
Άλλη ευλογημένη συγκυρία για μένα ήταν η δωρεά πολλών βιβλίων, που μου έδωσε από την πλούσια βιβλιοθήκη του σπιτιού του στο Lancy, ελληνικών και γαλλικών ή αγγλικών, τα οποία κοσμούν πλέον τη βιβλιοθήκη μου και τα κρατώ ως πολύτιμη παρακαταθήκη και χειροπιαστή ανάμνηση της συμπαθούς εύνοιάς του στην ταπεινότητά μου.
Τα προσωπικά μου αυτά βιώματα από την ευλογητή γνωριμία και συναναστροφή μου με τον μακαριστό π. Γεώργιο, μου δίνουν τη χαρά και την τιμή να μαρτυρήσω και εγώ μαζί με πολλούς άλλους, ότι ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Τσέτσης, ήταν μεγάλος γιατί ήταν απλός, όπως όλοι οι πραγματικά μεγάλοι. Κατά το διάστημα της παραμονής μου στη Γενεύη, όπου είχα την ευκαιρία να απολαύσω την πάντοτε διδακτική και θυμόσοφη ευφυϊα του και ν’ ακούσω μια φωνή από τα βάθη της πολίτικης Ανατολής να ψάλει και να εξιστορεί τα αλλοτινά μεγαλεία του Γένους, ποτέ δεν ένιωσα ότι στέκομαι μπροστά σ΄έναν ζωντανό θρύλο: τον συμμαθητή και ομογάλακτο του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου αλλά και έμπιστο συνεργάτη του, τον κανονάρχη του Πρίγγου και μαθητή του Στανίτσα στα Πατριαρχικά Αναλόγια του ένδοξου παρελθόντος, το διακεκριμένο επιτελικό στέλεχος του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών και επί μακρόν μόνιμο αντιπρόσωπο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τον εκ περιτροπής Καθηγητή Θεολογικών Σχολών και Ινστιτούτων της Ευρώπης, όπως του Αγίου Σεργίου Παρισίων και Λυών. Τίποτε απ’ όσα αποκαλύπτουν το μέγεθος της προσωπικότητος και το εύρος του πολυσχιδούς έργου του δεν ήταν ορατά στη συμπεριφορά του. Γνώρισμα και αυτό των αληθινά μεγάλων και σπουδαίων, να κρύπτουν το μεγαλείο τους στην απλότητα και την ανθρωπιά τους.
Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος, κατά τον Θουκυδίδη. Τώρα που το χώμα της φιλόξενης ελβετικής γης θα δεχτεί το σκήνωμα του μακαριστού πατρός, γενόμενο ο τάφος του δίπλα στην προαπελθούσα πρεσβυτέρα του Jacqueline, ο πατήρ Γεώργιος θα μοιάζει με τον δικέφαλο Αετό της Ρωμαιοσύνης, που αφενός έχει το βλέμμα και την καρδιά σταθερά προσηλωμένα στην Ανατολή, απ΄ όπου άνοιξε τα φτερά του από το Πικρίδιο- Χάσκιοϊ της Κωνσταντίνου Πόλεως και πέταξε ψηλά, και αφετέρου κατοπτεύει τη Δύση, όπου έδρασε και μεγαλούργησε με ορμητήριο τη φιλόξενη πόλη του Καλβίνου, τη Γενεύη, και με το έργο και την προσφορά του εμεγαλύνθη και εμεγάλυνε ανά την Οικουμένη το Γένος και την Μεγάλη Εκκλησία του.
Μεγάλη και η ευγνωμοσύνη μας οφειλετικώς προς το πρόσωπό του. Σ’ ευχαριστούμε, πάτερ Γεώργιε! Αιωνία σου η μνήμη, ο Θεός ας αναπαύσει τη μακαρία ψυχή σου, Αμήν.
