Ἀξιοχρέως καὶ καθηκόντως
εἰς μνήμην ἀγαθὴν
Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση
(1934 – † 2024)
Εὑρισκόμενος ἐν Σερβίᾳ, πρὸς συμμετοχὴν εἰς διεθνῆ ἐπιστημονικὴν συνάντησιν, ἐπληροφορήθην τὴν αἰφνίδιον κοίμησιν [† 2 Ἰουνίου 2024] τοῦ πολυσεβάστου μοι καὶ μακαριστοῦ ἤδη, Μεγάλου Πρωτοπρεσβυτέρου τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, Γεωργίου Τσέτση, ὀλίγους μόνον μῆνας μετὰ τὴν κοίμησιν τῆς πιστῆς του πρεσβυτέρας [† 21 Δεκεμβρίου 2023 ] ἀλλὰ καὶ τοῦ ἐπιστηθίου φίλου, συνοδίτου καὶ συγκυρηναίου του, σεβαστοῦ μοι καθηγητοῦ Μανόλη Κ. Χατζηγιακουμῆ [† 25 Φεβρουαρίου 2024]. Χρέος ἱερὸν ὁδηγεῖ τὸν κάλαμόν μου εἰς τὴν χάραξιν τῶν ταπεινῶν τούτων λόγων εὐγνωμοσύνης, ἀφιερωμένων εὐλαβῶς εἰς τὴν ἀγαθὴν αὐτοῦ μνήμην.
Ὡς ἱεροψάλτης ἤκουσα κατʹ ἐπανάληψιν περὶ τῆς εὐρυτάτης μουσικολογικῆς του καταρτίσεως, τῆς θητείας τοῦ εἰς τὰ Πατριαρχικὰ Ἀναλόγια, τῆς ἐγκρατοῦς ἑρμηνευτικῆς ἀποδόσεως ἐξεζητημένων καὶ ἀπαιτητικῶν μουσικῶν μαθημάτων ὑπʹ αὐτοῦ. Ὡς Γραμματεὺς καὶ Πρόεδρος ἀργότερον τοῦ ἱστορικοῦ καὶ παλαιφάτου Συνδέσμου Μουσικοφίλων Πέραν, εἶχα τὴν σπανίαν τιμὴν καὶ ἀκριβῆ εὐλογίαν τοῦ μετ’ ἐκείνου συμπνευματισμοῦ καὶ τῆς συνεργασίας ἀκόμη, ἐπὶ σειρᾶς πρακτικῶν ἀλλὰ καὶ θεωρητικῶν ζητημάτων, ἰδίως ἀφ’ ὅτου, ἐπὶ Προεδρίας τοῦ ἀμέσου προκατόχου μου, Μουσικολογιωτάτου κ. Γεωργίου Μπακοπούλου, Ἄρχοντος Αʹ Δομεστίκου τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, ἀνεκηρύχθη, μετὰ πάσης ἐπισημότητος, παρουσίᾳ τῆς Α. Θ. Παναγιότητος, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου, Ἐπίτιμος Πρόεδρος αὐτοῦ, εἰς ἐπαξίαν διαδοχὴν τοῦ ἀπὸ Μεγάλων Ἀρχιδιακόνων φίλου του, ἀειμνήστου Μητροπολίτου Πέργης κυροῦ Εὐαγγέλου. Τὸ ἐνδιαφέρον τοῦ ἐμβριθοῦς αὐτοῦ, μουσικολογιωτάτου κληρικοῦ, διὰ τὸν Σύνδεσμον Μουσικοφίλων Πέραν ὑπῆρξεν εἰλικρινές, στοργικόν, διαρκὲς καὶ πάντοτε διακριτικόν. Ἡ πρωτοβουλία τηλεφωνικῆς ἐπικοινωνίας μεθ’ ἡμῶν, διὰ πάσης φύσεως ζητήματα τοῦ ἱστορικοῦ μας σωματείου, ὑπῆρξε τακτικὴ καὶ λίαν ἐπωφελὴς καὶ ὑποβοηθητική, ἀλλὰ πάντοτε ἄνευ χαρακτῆρος παρεμβατικότητος ἢ ἐπιβολῆς γνώμης.
Ὁ μακαριστὸς π. Γεώργιος Τσέτσης δὲν ἦτο μόνον ἐμβληματικός, αἰώνιος Φαναριώτης, ἄρχων εἰς κάθε ἐκδοχὴν τοῦ δημοσίου καὶ ἰδιωτικοῦ του βίου, εὐγενέστατος καὶ λίαν προσηνὴς συνομιλητής, ἦτο, κυρίως, ἐκ καθήκοντος καὶ ἐκ πεποιθήσεως, αὐστηρὸς τηρητὴς τῶν παραδεδομένων μουσικῶν γραμμῶν καὶ τῶν Πατριαρχικῶν ἑρμηνευτικῶν μελικῶν προσεγγίσεων, τῆς Τάξεως ἐν ταῖς ἱεραῖς ἀκολουθίαις καὶ ἐν τῇ θείᾳ λατρείᾳ ἐν γένει. Τακτικὸς ἀρθρογράφος, πολυγραφότατος ἐπιστήμων, ὀξυνούστατος στοχαστὴς καὶ εὐστοχώτατος κριτικὸς τῆς ἐκκλησιαστικῆς πραγματικότητος καὶ ἐπικαιρότητος, τὴν ὁποίαν παρηκολούθη διακριτικῶς, ἀλλʹ ἐπισταμένως, ἐτοποθετεῖτο, ὁσάκις τοῦ τὸ ἐπέβαλεν ἡ συνείδησίς του ὡς Κωνσταντινουπολίτου, ὀρθοδόξου καὶ Φαναριώτου κληρικοῦ, παρεμβαίνων εἰς τὸν δημόσιον διάλογον, εὐθαρσῶς καὶ εὐθυβόλως, ἀλλὰ πάντοτε εὐγενῶς, ἐμπόνως καὶ ἠγαπητικῶς. Ἦτο συνεπὴς ὀπαδὸς τοῦ ὀρθοῦ λόγου, τῶν ἐπιχειρημάτων, τῶν λογικῶν ἐπαγωγῶν καὶ συνειρμῶν, χωρὶς τοῦτο νὰ ἀπομειώνῃ οὐδ’ ἐπ’ ἐλάχιστον τὴν βαθυτάτην πίστιν του εἰς τὴν διδασκαλίαν τῆς Ὀρθοδόξου Θεολογίας, εἰς τὴν ὁποίαν εἶχεν ἐντρυφήσει ἐκ νεότητός του. Ταῦτα πάντα τὸν καθιστοῦσαν ἓν δημόσιον πρόσωπον διακρινόμενον λίαν ἐπὶ σοβαρότητι, μὲ παρουσίαν καὶ γνώμην πολύτιμον, στιβαρὰν καὶ ἰδιαιτέρως βαρύνουσαν.
Εἶναι ἀληθὲς ὅτι ὁ πατὴρ Γεώργιος, ὅπως κάθε φωτεινὸς ἄνθρωπος μὲ ἀδούλωτον πνεῦμα, ἐπολεμήθη μανιωδῶς ὑπὸ εὐσεβιστικῶν κύκλων φανατικῶν καὶ μικρονόων, τρεφομένων ὑπὸ διαρκοῦς καχυποψίας, καταφανοῦς ἡμιμαθίας καὶ ἀποδεδειγμένης δοκησισοφίας. Εἶχεν ὅμως τὴν ἐκ Θεοῦ εὐλογίαν, ὀλίγον πρὸ τῆς ἐκμετρήσεως τοῦ ζῆν, νὰ δικαιωθῇ πανηγυρικῶς, ἐπὶ ζητημάτων τὰ ὁποῖα εὐθαρσῶς καὶ αὐτοθυσιαστικῶς εἶχεν ἀναδείξει, μόνος σχεδὸν ἐκεῖνος, καὶ ἐξ ἀφορμῆς τῶν ὁποίων εἶχε σκληρότατα κατηγορηθῆ καὶ δημόσια ἀπαξιωθῆ καὶ μυκτηρισθῆ…
Κύκνειον ἆσμα του ἡ τελευταία, δημοσιευθεῖσα ἐν τῷ γνωστῷ ἱστολογίῳ «Φῶς Φαναρίου» [26.05.2024], βαρυσήμαντος καὶ περισπούδαστος παρέμβασίς του, ὅπου, ὡς ἑτέρα «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ» καὶ «ὡς στρουθίον μονάζον ἐπὶ δώματος», ἐπισημαίνει ἐμπόνως τὸ μέγεθος καὶ τὴν ἔκτασιν τῆς ὁσημέραι προξενηθείσης, γενικευμένης καὶ ὅλως ἐπικινδύνου, ἀλλοιώσεως τῆς ὀρθοδόξου εὐχαριστηριακῆς καὶ λειτουργικῆς Τάξεως, γεγονὸς ὅπερ ἐμπεριέχει καὶ ἐγκρύπτει ἰσχυρὰν καὶ καταλυτικὴν ἐκκλησιολογικὴν ἐκτροπὴν τῆς ἁγίας μας ὀρθοδοξίας.
Πενθοῦμε σήμερον τὴν σίγασιν αὐτῆς τῆς τόσον εὐεργετικῆς φωνῆς. Γλυκείαν, ἀλλ’ οὐχ ἱκανήν, παρηγορίαν μᾶς παρέχουν τὰ κατάλοιπα τοῦ πολυπείρου καὶ δοκίμου κληρικοῦ, ὡς ἡ ἐσχάτως ἐκδοθεῖσα συλλογὴ κειμένων του, ὑπὸ τὸν τίτλον Σταχυολογήματα περὶ Πόλης καὶ Φαναρίου [ἐκδ. Τσουκάτου, Ἀθῆναι 2023]. Τέρψις ὠτὸς καὶ οἱ ἑρμηνευτικῶς μοναδικὲς ἠχογραφήσεις του, πολύτιμος πράγματι παρακαταθήκη, πρὸς ὠφέλειαν μαθητευομένων, καὶ κτῆμα ἐς ἀεὶ διὰ πάντας τοὺς μουσοτραφεῖς καὶ στοιχεῖον αἰωνίας μνήμης ἐκείνου.
Τὸ Φανάριον πενθεῖ τὴν ἀπώλειαν τοιούτου ἐκκλησιαστικοῦ ἀνδρός, κεκοσμημένου μεθ’ ἁπλότητος καὶ μεγαλείου, μετὰ γνώσεων καὶ γνώσεως, μετὰ ταλάντων καὶ ἀρετῶν καί, κυρίως, μεθ’ ἁγνῆς, ἀταλαντεύτου καὶ ἀδιαπραγματεύτου ἀφοσιώσεως εἰς τὸν διαχρονικῶς ἕνα, τὸν ἑκάστοτε Κωνσταντινουπόλεως, τὸν ἀεὶ πρῶτον τῆς ὑπ’ οὐρανὸν Ὀρθοδοξίας. Πενθεῖ καὶ ὁ Σύνδεσμος Μουσικοφίλων Πέραν τὸν πολυσέβαστον Ἐπίτιμον Πρόεδρόν του, τὸν δεφένδορα τῆς ἱεροψαλτικῆς γνησιότητος, τοῦ Πατριαρχικοῦ ὕφους, τῆς τηρήσεως τῆς ὀρθῆς τυπικῆς Τάξεως εἰς τὴν θείαν λατρείαν. Πονεῖ καὶ τὸ ἱστορικὸν καὶ ηὐλογημένον Πικρίδιον, διὰ τὴν ἀπώλειαν τοῦ πεφιλημένου του τέκνου, τοῦ τόσον σπουδαίου, τοῦ τόσον πιστοῦ καὶ μεγάλου.
Ὁ Κύριος ἂς παρηγορῇ τὰ κατὰ σάρκα τέκνα τοῦ πατρὸς Γεωργίου. Εἰς τὰ πνευματικά του τέκνα ἂς δίδῃ τὴν δύναμιν συνεχίσεως τοῦ ἔργου του καὶ τῆς μαρτυρίας του. Ἡμεῖς οἱ περιλειπόμενοι, δοξολογοῦντες Θεῷ διὰ τὴν εὐλογίαν νὰ τὸν γνωρίσωμεν, ἂς ἔχωμε τὴν εὐχήν του καὶ ἂς εὕρωμε τὸ ψυχικὸν σθένος νὰ ἀκολουθήσωμε τὸ τόσο σημαντικόν του παράδειγμα, τὴν πολύτιμον παρρησίαν του, τὴν ἀκατάβλητον προσήλωσίν του εἰς τας παναθρωπίνους ἀρχὰς καὶ ἀξίας τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας. Ἐν βαθυτάτῃ εὐγνωμοσύνῃ προσευχόμεθα, ὅπως ἡ μνήμη αὐτοῦ ᾖ αἰωνία!
Ἂς στέκῃ ἐν δεξιοῖς τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου!
