ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ
Η Α.Θ. Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, το απόγευμα της Παρασκευής, 17 Μαΐου 2024, παρέστη και μίλησε, στην Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή, κατά την τελετή απονομής υποτροφιών σε μεταπτυχιακούς φοιτητές με ομογενειακή καταγωγή, στο πλαίσιο του Προγράμματος «Τιμώντας τούς Κωνσταντινουπολίτες Δασκάλους μας», το οποίο αποτελεί μία πρωτοβουλία του καταγομένου από την Πόλη Ιδρυτού και Προέδρου του Ομίλου PeopleCert, Εντιμ. κ. Βύρωνος Νικολαΐδη.
O Παναγιώτατος στην ομιλία του συνεχάρη τον κ. Νικολαΐδη για το πρόγραμμα, που πραγματοποιείται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, και όλους τους συντελεστές της εκδήλωσης, και επεσήμανε:
“Έχει ισχυρό συμβολισμό το γεγονός ότι η τελετή αυτή πραγματοποιείται στην ιστορική Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή. Σε αυτήν χρεωστούμε, μεταξύ άλλων πολλών, την αναζωογόνηση της παιδείας μας μετά την Άλωση, χάρις και στη διαρκή στήριξη του πολυτίμου αυτού πνευματικού αγαθού εκ μέρους της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας.
Νοιώθουμε ιδιαίτερη συγκίνηση που τιμώνται σήμερα, με θεσμοθέτηση και χορήγηση υποτροφίας στο όνομά τους, τρεις αείμνηστοι καθηγητές των ομογενειακών μας σχολείων: ο Βασίλειος Κασαπίδης, ο Δημήτριος Παντελάρας, που διετέλεσαν και δικοί μας διδάσκαλοι, και η καθηγήτρια Αρίστη Κιμιατζή, και οι τρεις εκπρόσωποι των φυσικών επιστημών.
Μεγάλη ικανοποίηση και υπερηφάνεια αισθανόμαστε για τους μεταπτυχιακούς φοιτητές που έλαβαν τις υποτροφίες και την τιμητική διάκριση με απόφαση της Επιτροπής Αξιολόγησης του Προγράμματος Υποτροφιών, υπό την Προεδρίαν του Ελλογιμωτάτου Καθηγητού του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κυρίου Γεωργίου Δουκίδη.
Η σημερινή εκδήλωση είναι μία εορτή της παιδείας. Η ελληνική αρχαιότης ώριζε την παιδεία ως «περιαγωγήν» της ψυχής προς το αγαθόν (Πλάτωνος, Πολιτεία, 518d), ως αναφορά όχι σε αυτό που είναι, αλλά σε ο,τι οφείλει να είναι ο άνθρωπος. Και αυτό το «δέον» περιελάμβανε και συνεχίζει και σήμερα να εμπεριέχη, γνώση επιστημονική αλλά και αξίες που συγκροτούν τον «ανθρωπισμό» του ανθρώπου. Γνωρίζουμε σήμερα ότι πιο εύκολη είναι η απόκτηση επιστημονικών γνώσεων παρά η ηθική και πνευματική καλλιέργεια και μόρφωση. Υπάρχει ο Einstein της φυσικής, αλλά όχι της ελευθερίας και της ευθύνης!
Ορθώς λοιπόν η αγωγή της νέας γενεάς χαρακτηρίζεται ως ένα από τα δυσκολώτερα προβλήματα που καλείται να λύση ο άνθρωπος. Και στη βάση αυτή, κατανοούμε το σθένος και το ψυχικό μεγαλείο εκείνων που αγωνίσθηκαν για την παιδεία του Γένους, με στέρεη τη βεβαιότητα ότι η θύραθεν και η κατά Χριστόν παιδεία αποτελούν αδιάσπαστη ενότητα, ότι αλληλοπεριχωρούνται και αλληλοεμπλουτίζονται.”
O Πατριάρχης, στη συνέχεια τόνισε:
“Προς λανθασμένη κατεύθυνση κινούνται όσοι περιφρονούν την πνευματική και θρησκευτική μόρφωση, οι φονταμενταλιστές δηλαδή της εκκοσμίκευσης, αλλά και εκείνοι οι φονταμενταλιστές της θρησκευτικής πίστης, οι οποίοι στρέφονται κατά της επιστήμης και της θύραθεν παιδείας. Δεν δίδει η επιστήμη απαντήσεις στα υπαρξιακά προβλήματα του ανθρώπου, ούτε η πνευματικότης λύνει τα πρακτικά προβλήματα της ζωής. Η παιδεία εκπληρώνει την ανθρωποποιητική της αποστολή, όταν, πέρα από τη χρηστική γνώση, μεταδίδει ζωτικές πνευματικές και ηθικές αξίες. Γνώση και πίστη δεν είναι αντίπαλοι, αλλά συνεργοί στη ζωή του ανθρώπου. Όπως δεν αποτελεί ένδειξη γνήσιας πίστης στον Χριστό να απορρίπτουμε τα επιτεύγματα της επιστήμης, εξ ίσου δεν μαρτυρεί επιστημοσύνη η θεώρηση της πίστης ως αυταπάτης ή άγονης εσωστρέφειας.
Είμαστε βέβαιοι ότι και στο μέλλον, οι άνθρωποι, σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον κυριαρχίας των δύο «μεγάλων δυνάμεων»: της επιστήμης και της τεχνολογίας, θα συνεχίζουν να αναζητούν νόημα ζωής, θα αφουγκράζωνται τη φωνή του ουρανού, θα θέλγωνται από την τέχνη και την αλήθεια που βρίσκεται στο βάθος των πραγμάτων. -«εν βυθώ γαρ η αλήθεια», θα έχουν ανάγκη της συνδρομής της θρησκείας, της φιλοσοφίας και της τέχνης για την αντιμετώπιση των μεγάλων υπαρξιακών διλημμάτων. Και θα συνεχίσουν να υπάρχουν δάσκαλοι και γνήσιοι παιδαγωγοί που θα διδάσκουν με το ίδιο το είναι τους, βοηθώντας τους νέους να αναπτύξουν το αισθητήριο για τα ουσιώδη και τα καίρια του βίου, διανοίγοντας σε αυτούς την οδό της ευθύνης και της προσφοράς, τη διάσταση του «πολιτισμού του προσώπου», της ζωής ως αυθυπέρβασης και σχέσης.
Στο πνεύμα αυτό, απευθυνόμαστε ακόμη μια φορά προς τους νεόυς και τις νέες που βραβεύτηκαν σήμερα. Η τιμή προς το πρόσωπό σας θα σας ενισχύση στις σπουδές σας, στην επιστημονική σας ανέλιξη και τη σταδιοδρομία σας. Πρέπει όμως να λειτουργήση και ως έναυσμα για να ενστερνισθήτε τις αξίες αυτού του υψηλού «πολιτισμού του προσώπου», που θα σας συνδέουν για πάντα με την ταυτότητα και τις παραδόσεις μας. Εδώ η ματιά προς τα οπίσω όχι μόνον δεν σας μετατρέπει σε «στήλη άλατος», αλλά σας ζωογονεί, σας εμπλουτίζει, σας αποκαλύπτει ένα ιδεώδες που αξίζει να διακονήσετε, ένα παρελθόν γεμάτο Αλήθεια που ελευθερώνει, ένα κλειδί για ένα ευοίωνο μέλλον.”
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Παναγιώτατος και στο ειδικό βραβείο που καθιερώθηκε πέρυσι προς τιμήν του και απονεμήθηκε στις ομογενειακές εφημερίδες «Απογευματινή», «Ηχώ» και «Πολίτης».
“Μετά την ομιλία μας, θα απονεμηθή το ειδικό Βραβείο «Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος», που -και αυτό- θεσμοθετήθηκε από τον Όμιλο PeopleCert, στους εκπροσώπους των τριών Εφημερίδων: «Απογευματινή», «Ηχώ» και «Πολίτης», για την προσφορά τους στα ενταύθα και στα εν Ελλάδι τέκνα της Ομογενείας. Μαζί με την έκφραση των συγχαρητηρίων μας, υπενθυμίζουμε ότι το μεγάλο μέρος της Ομογενείας μας ζη στη Διασπορά. Οι δεσμοί μας είναι ακατάλυτοι. Εμείς οι ενταύθα φυλάσσουμε τον τόπο, όπου βρίσκονται οι ρίζες της ιδιοπροσωπίας όλων μας, διασώζουμε τον ημέτερον τρόπον του βίου. Και εκείνοι, που φεύγοντας πήραν μαζί σους εγχαραγμένες στα βάθη της ύπαρξής τους τις πνευματικές αξίες του Γένους, πρέπει να τις μεταδίδουν στις νεές γενεές των Ομογενών και να καλλιεργούν τους δεσμούς με την Πόλη μας. Αυτό είναι ένα ζωτικό χρέος για το παρόν και το μέλλον.”
Στην εκδήλωση μίλησαν κατά σειρά ο Εντιμ. Βύρων Νικολαΐδης, Ιδρυτής και Πρόεδρος του Ομίλου PeopleCert, ο Ελλογιμ. κ. Δημήτριος Ζώτος, Διευθυντής της Π.Μ.Γ.Σ., ο Εντιμολ. κ. Νικόλαος Ουζούνογλου, Πρόεδρος Οι.Ομ.Κω., και οι Ελλογιμ. κ. Παύλος Παντελάρας, κ. Ρίκα Μπεκιάρη-Παντελάρα, Διευθύντρια του Ζαππείου Γυμνασίου-Λυκείου, και κ. Γεώργιος Δουκίδης, Πρόεδρος της Επιτροπής Αξιολόγησης του Προγράμματος Υποτροφιών, Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ τον συντονισμό είχε ο δημοσιογράφος Εντιμ. κ. Ανδρέας Ρομπόπουλος.
Παρέστησαν Αρχιερείς του Θρόνου, κληρικοί, Άρχοντες Οφφικιάλιοι της Μ.τ.Χ.Ε., οι Εξοχ. Πρέσβεις κύριοι Κωνσταντίνος Κούτρας, Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Πόλη, και Ιωάννης-Μιλτιάδης Νικολαΐδης, Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, πλήθος ομογενών και προσκεκλημένων από το εξωτερικό.
Φωτό: Νίκος Παπαχρήστου
Ὁμιλία τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατά τήν τελετή ἀπονομῆς ὑποτροφιῶν καί τιμητικῆς διακρίσεως στό πλαίσιο τοῦ Προγράμματος «Τιμῶντας τούς Κωνσταντινουπολίτας Δασκάλους μας» (Πατριαρχική Μεγάλη τοῦ Γένους Σχολή, 17 Μαΐου 2024)
Τιμιώτατοι ἀδελφοί Ἀρχιερεῖς,
Ἐξοχώτατε κύριε Πρέσβυ,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες Ὀφφικιάλιοι,
Ἐντιμότατε κύριε Πρόεδρε τοῦ Ὁμίλου PeopleCert,
Ἐλλογιμώτατοι καθηγηταί καί ὁμιληταί,
Ἀγαπητοί ὑπότροφοι,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ εὐλογημένα,
Χριστός Ἀνέστη!
Μέ πολλή χαρά συμμετέχουμε σέ αὐτή τήν ὡραία τελετή ἀπονομῆς ὑποτροφιῶν καί τιμητικῆς διάκρισης σέ μεταπτυχιακούς φοιτητές καί σέ φοιτήτριες μέ ὁμογενειακή καταγωγή, στό πλαίσιο τοῦ Προγράμματος «Τιμῶντας τούς Κωνσταντινουπολῖτες δασκάλους μας» προσφορά τοῦ ἱδρυτοῦ καί Προέδρου τοῦ Ὁμίλου PeopleCert, ὑμῶν κύριε Βύρων Νικολαΐδη. Ἔχει ἰσχυρό συμβολισμό τό γεγονός ὅτι ἡ τελετή αὐτή πραγματοποιεῖται στήν ἱστορική Πατριαρχική Μεγάλη τοῦ Γένους Σχολή. Σέ αὐτήν χρεωστοῦμε, μεταξύ ἄλλων πολλῶν, τήν ἀναζωογόνηση τῆς παιδείας μας μετά τήν Ἅλωση, χάρις καί στή διαρκῆ στήριξη τοῦ πολυτίμου αὐτοῦ πνευματικοῦ ἀγαθοῦ ἐκ μέρους τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας.
Νοιώθουμε ἰδιαίτερη συγκίνηση πού τιμῶνται σήμερα, μέ θεσμοθέτηση καί χορήγηση ὑποτροφίας στό ὄνομά τους, τρεῖς ἀείμνηστοι καθηγητές τῶν ὁμογενειακῶν μας σχολείων: ὁ Βασίλειος Κασαπίδης, ὁ Δημήτριος Παντελάρας, πού διετέλεσαν καί δικοί μας διδάσκαλοι, καί ἡ καθηγήτρια Ἀρίστη Κιμιατζῆ, καί οἱ τρεῖς ἐκπρόσωποι τῶν φυσικῶν ἐπιστημῶν.
Μεγάλη ἱκανοποίηση καί ὑπερηφάνεια αἰσθανόμαστε γιά τούς μεταπτυχιακούς φοιτητές πού ἔλαβαν τίς ὑποτροφίες καί τήν τιμητική διάκριση μέ ἀπόφαση τῆς Ἐπιτροπῆς Ἀξιολόγησης τοῦ Προγράμματος Ὑποτροφιῶν, ὑπό τήν Προεδρίαν τοῦ Ἐλλογιμωτάτου Καθηγητοῦ τοῦ Οἰκονομικοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κυρίου Γεωργίου Δουκίδη.
Ἡ σημερινή ἐκδήλωση εἶναι μία ἑορτή τῆς παιδείας. Ἡ ἑλληνική ἀρχαιότης ὥριζε τήν παιδεία ὡς «περιαγωγήν» τῆς ψυχῆς πρός τό ἀγαθόν (Πλάτωνος, Πολιτεία, 518d), ὡς ἀναφορά ὄχι σέ αὐτό πού εἶναι, ἀλλά σέ ὅ,τι ὀφείλει νά εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Καί αὐτό τό «δέον» περιελάμβανε καί συνεχίζει καί σήμερα νά ἐμπεριέχῃ, γνώση ἐπιστημονική ἀλλά καί ἀξίες πού συγκροτοῦν τόν «ἀνθρωπισμό» τοῦ ἀνθρώπου. Γνωρίζουμε σήμερα ὅτι πιό εὔκολη εἶναι ἡ ἀπόκτηση ἐπιστημονικῶν γνώσεων παρά ἡ ἠθική καί πνευματική καλλιέργεια καί μόρφωση. Ὑπάρχει ὁ Einstein τῆς φυσικῆς, ἀλλά ὄχι τῆς ἐλευθερίας καί τῆς εὐθύνης!
Ὀρθῶς λοιπόν ἡ ἀγωγή τῆς νέας γενεᾶς χαρακτηρίζεται ὡς ἕνα ἀπό τά δυσκολώτερα προβλήματα πού καλεῖται νά λύσῃ ὁ ἄνθρωπος. Καί στή βάση αὐτή, κατανοοῦμε τό σθένος καί τό ψυχικό μεγαλεῖο ἐκείνων πού ἀγωνίσθηκαν γιά τήν παιδεία τοῦ Γένους, μέ στέρεη τή βεβαιότητα ὅτι ἡ θύραθεν καί ἡ κατά Χριστόν παιδεία ἀποτελοῦν ἀδιάσπαστη ἑνότητα, ὅτι ἀλληλοπεριχωροῦνται καί ἀλληλοεμπλουτίζονται.
Πρός λανθασμένη κατεύθυνση κινοῦνται ὅσοι περιφρονοῦν τήν πνευματική καί θρησκευτική μόρφωση, οἱ φονταμενταλιστές δηλαδή τῆς ἐκκοσμίκευσης, ἀλλά καί ἐκεῖνοι οἱ φονταμενταλιστές της θρησκευτικῆς πίστης, οἱ ὁποῖοι στρέφονται κατά τῆς ἐπιστήμης καί τῆς θύραθεν παιδείας. Δέν δίδει ἡ ἐπιστήμη ἀπαντήσεις στά ὑπαρξιακά προβλήματα τοῦ ἀνθρώπου, οὔτε ἡ πνευματικότης λύνει τά πρακτικά προβλήματα τῆς ζωῆς. Ἡ παιδεία ἐκπληρώνει τήν ἀνθρωποποιητική της ἀποστολή, ὅταν, πέρα ἀπό τή χρηστική γνώση, μεταδίδει ζωτικές πνευματικές καί ἠθικές ἀξίες. Γνώση καί πίστη δέν εἶναι ἀντίπαλοι, ἀλλά συνεργοί στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Ὅπως δέν ἀποτελεῖ ἔνδειξη γνήσιας πίστης στόν Χριστό νά ἀπορρίπτουμε τά ἐπιτεύγματα τῆς ἐπιστήμης, ἐξ ἴσου δέν μαρτυρεῖ ἐπιστημοσύνη ἡ θεώρηση τῆς πίστης ὡς αὐταπάτης ἤ ἄγονης ἐσωστρέφειας.
Εἴμαστε βέβαιοι ὅτι καί στό μέλλον, οἱ ἄνθρωποι, σέ ἕνα παγκόσμιο περιβάλλον κυριαρχίας τῶν δύο «μεγάλων δυνάμεων»: τῆς ἐπιστήμης καί τῆς τεχνολογίας, θά συνεχίζουν νά ἀναζητοῦν νόημα ζωῆς, θά ἀφουγκράζωνται τή φωνή τοῦ οὐρανοῦ, θά θέλγωνται ἀπό τήν τέχνη καί τήν ἀλήθεια πού βρίσκεται στό βάθος τῶν πραγμάτων. -«ἐν βυθῷ γὰρ ἡ ἀλήθεια», θά ἔχουν ἀνάγκη τῆς συνδρομῆς τῆς θρησκείας, τῆς φιλοσοφίας καί τῆς τέχνης γιά τήν ἀντιμετώπιση τῶν μεγάλων ὑπαρξιακῶν διλημμάτων. Καί θά συνεχίσουν νά ὑπάρχουν δάσκαλοι καί γνήσιοι παιδαγωγοί πού θά διδάσκουν μέ τό ἴδιο τό εἶναι τους, βοηθῶντας τούς νέους νά ἀναπτύξουν τό αἰσθητήριο γιά τά οὐσιώδη καί τά καίρια τοῦ βίου, διανοίγοντας σέ αὐτούς τήν ὁδό τῆς εὐθύνης καί τῆς προσφορᾶς, τή διάσταση τοῦ «πολιτισμοῦ τοῦ προσώπου», τῆς ζωῆς ὡς αὐθυπέρβασης καί σχέσης.
Στό πνεῦμα αὐτό, ἀπευθυνόμαστε ἀκόμη μιά φορά πρός τούς νεόυς καί τίς νέες πού βραβεύτηκαν σήμερα. Ἡ τιμή πρός τό πρόσωπό σας θά σᾶς ἐνισχύσῃ στίς σπουδές σας, στήν ἐπιστημονική σας ἀνέλιξη καί τή σταδιοδρομία σας. Πρέπει ὅμως νά λειτουργήσῃ καί ὡς ἔναυσμα γιά νά ἐνστερνισθῆτε τίς ἀξίες αὐτοῦ τοῦ ὑψηλοῦ «πολιτισμοῦ τοῦ προσώπου», πού θά σᾶς συνδέουν γιά πάντα μέ τήν ταυτότητα καί τίς παραδόσεις μας. Ἐδῶ ἡ ματιά πρός τά ὀπίσω ὄχι μόνον δέν σᾶς μετατρέπει σέ «στήλη ἅλατος», ἀλλά σᾶς ζωογονεῖ, σᾶς ἐμπλουτίζει, σᾶς ἀποκαλύπτει ἕνα ἰδεῶδες πού ἀξίζει νά διακονήσετε, ἕνα παρελθόν γεμᾶτο Ἀλήθεια πού ἐλευθερώνει, ἕνα κλειδί γιά ἕνα εὐοίωνο μέλλον.
Μετά τήν ὁμιλία μας, θά ἀπονεμηθῇ τό εἰδικό Βραβεῖο «Οἰκουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος», πού -καί αὐτό- θεσμοθετήθηκε ἀπό τόν Ὅμιλο PeopleCert, στούς ἐκπροσώπους τῶν τριῶν Ἐφημερίδων: «Ἀπογευματινή», «Ἠχώ» καί «Πολίτης», γιά τήν προσφορά τους στά ἐνταῦθα καί στά ἐν Ἑλλάδι τέκνα τῆς Ὀμογενείας. Μαζί μέ τήν ἔκφραση τῶν συγχαρητηρίων μας, ὑπενθυμίζουμε ὅτι τό μεγάλο μέρος τῆς Ὁμογενείας μας ζῇ στή Διασπορά. Οἱ δεσμοί μας εἶναι ἀκατάλυτοι. Ἐμεῖς οἱ ἐνταῦθα φυλάσσουμε τόν τόπο, ὅπου βρίσκονται οἱ ρίζες τῆς ἰδιοπροσωπίας ὅλων μας, διασώζουμε τόν ἡμέτερον τρόπον τοῦ βίου. Καί ἐκεῖνοι, πού φεύγοντας πῆραν μαζί σους ἐγχαραγμένες στά βάθη τῆς ὕπαρξής τους τίς πνευματικές ἀξίες τοῦ Γένους, πρέπει νά τίς μεταδίδουν στίς νεές γενεές τῶν Ὁμογενῶν καί νά καλλιεργοῦν τούς δεσμούς μέ τήν Πόλη μας. Αὐτό εἶναι ἕνα ζωτικό χρέος γιά τό παρόν καί τό μέλλον.
Μέ αὐτά τά αἰσθήματα, εὐχαριστοῦμε, στό πρόσωπο τοῦ ἀγαπητοῦ κυρίου Βύρωνα Νικολαΐδη, ὅλους ὅσοι ἐκοπίασαν γιά τή σημερινή ἐκδήλωση, τούς ὁμιλητές, Ἐντιμολογιώτατο κύριο Νικόλαο Οὐζούνογλου, καί Ἐλλογιμωτάτους, κυρία Ρίκα Μπεκιάρη-Παντελάρα καί κύριο Παῦλο Παντελάρα, τόν συντονιστή κύριο Ἀνδρέα Ρομπόπουλο, τόν Ἐλλογιμώτατο Λυκειάρχη τῆς Μεγάλης τοῦ Γένους Σχολῆς κύριο Δημήτριο Ζῶτο γιά τή φιλοξενία, τούς Τιμιωτάτους ἀδελφούς Ἱεράρχας καί ὅλους σας γιά τήν παρουσία καί τήν προσοχή σας, εὐχόμενοι δέ «Καλή πρόοδο» στούς μεταπτυχιακούς μας φοιτητές, ἐπικαλούμαστε γιά ἐσᾶς καί τούς ἀγαπημένους σας ὅλα τά καλά τοῦ Θεοῦ.
