Μητροπολίτου πρ. Χαλκηδόνος Ἀθανασίου
Ἀρκετά τά σήμερον σχεδόν παγκοσμίως “ἀδόμενα, βοώμενα, κραζόμενα, λεγόμενα” γραφόμενα καί ἀκουόμενα περί τῆς “δερματοστιξίας” (Τatoo), τῆς “διακοσμήσεως” δηλονότι καί οἰωνεῖ “μορφολογικῆς Σατανοποιήσεως” τῆς ἐπιδερμίδος ἀνθρώπου, καί δῆ συχνάκις Horror vacui – ειδῶς! Τοῦτο δέ γίνεται ἀσεβῶς ἐπί τοῦ σώματος τοῦ ὡραιοτέρου ὑπό τοῦ Θεοῦ πλασθέντος ὄντος – ὡσάν νά πρόκειται περί ζωγραφικοῦ πίνακος! – διά χρωμάτων κυρίως ὅμως διά ὀδυνηροῦ καί ἀνεξαλείπτου βελονισμοῦ.
Ἡ διακόσμησις δέ αὔτη συνίσταται εἰς τήν καλλιτεχνικήν ἐν πολλοῖς εἰκονογράφησιν διά συνθέσεων, μορφών, συμβόλων, χρονολογιῶν, ἐπιγραφῶν καί ἄλλων μοτίβων ἀκαταλήπτου πολλάκις χαρακτῆρος. Καί ἡ ἐκτέλεσις αὐτῶν δῆθεν ἐφαρμόζεται μεταξύ 13 – 34 ἐτῶν καί εἰς ἕνα ἐκ τῶν δέκα ἀνθρώπων.
Μερικοί δέ θέτουν τό ἐρώτημα: Ἐάν ὁ Κύριος ἔζη ἐδῶ καί τώρα τί θά ἔφερεν, τατουάζ; Τουθ᾿ὅπερ ἀπορρίπτεται, τουλάχιστον ὑπό τῶν πιστευόντων εἰς τήν θεανδρικότητά του. Τελικῶς καθιερώθη νά θεωρεῖται οὗτος ἰδεολογικῶς ὡς εἷς τοῦ ὁποίου ἡ ἀνθρωπότης δέν πρέπει νά ἐκληφθεῖ σωματικῶς.
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει μάλιστα ἐπί τοῦ προκειμένου: “ὅς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμόν ἡγήσατο τό εἶναι ἴσα Θεῷ, ἀλλ’ ἑαυτόν ἐκένωσεν μορφήν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος” (Φιλιπ. 2, 6-7), τῶν θεολόγων ἐριζόντων, ὡς συνήθως ἐπ᾿ αὐτοῦ.
Καί τώρα ἐρχόμεθα εἰς τήν ἐλαιογραφίαν “ὁ τατουαζοφόρος Ἰησοῦς” τῆς M. Gartner, ἥτις παριστᾶ αὐτόν ὡς ἄνθρωπον ἀπροκαλύπτως. Ἐξ αὐτῆς καί ἄν εἰσέτι βουΐζει ἡ βελόνη τοῦ τατουάζ, ρέει ὑγρόν πληγῶν καί αἷμα. Τό ἔργον ἐξετελέσθη τό 2004, ὅτε τά τατουάζ εἰς τήν Δύσιν εἷχον γίνει μετά τῶν αἰσθητικῶν περιπλοκῶν εἰς τά ὀπίσθια τοῦ ἀνθρώπου, παραλλήλων προς τά Piercing, ἕν μαζικόν φαινόμενον. Εἶναι ρεαλιστικῆς τεχνοτροπίας καί ἐπί τῇ βάσει προτύπων εἰκονογραφικῶν.
Ὁ πίναξ παριστᾶ τό θέμα τοῦ Ecce homo (Ἴδε ὁ ἄνθρωπος) μέ τατουάζ! Τουθ᾿ ὅπερ ὅλως ἄνίερον. Ὁ Ἰησοῦς πρό τοῦ Πιλάτου μέ ἀκάνθινον στέφανον, λίαν ὠχράν ἐπιδερμίδα, μακράν κόμην καί λεπτότερον γένειον, φυσιογνωμίαν τοῦ Πάθους καί γυμνός. Τά τατουάζ προγράφουν, ὡς συνήθως, εἰς τό ἔργον τόν βίον τοῦ Χριστοῦ, μετά βασικῶν σταθμῶν. Οὗτος δέ ἐμφανίζεται κατά τό ἥμισυ, μέ ἐλαφρῶς ἀνοικτούς ὀφθαλμούς καί τό στόμα, μαρτυρίαν φρικτήν τῶν ὅσων ὑπέφερεν. Κλίνει τήν κεφαλήν πρός τά ἀριστερά καί ἀκουμβᾶ τούς σταυροειδῶς ἐναγκαλισμένους κάτω βραχίονάς του ἐπί ἀνοικτοῦ μανδηλίου.
Τά τατουάζ ἐκφραστικά καί τοῦ αἰσθήματος ὑπαρξιακῆς ἀπατριδοσίας κατά τούς ψυχαναλυτάς, εὑρίσκονται περί τόν λαιμόν, τό στῆθος καί τάς χεῖρας. Εἰκονίζουν τήν Θεοτόκον, τόν Σατανάν, Ἀγγέλους, ἀνθρώπους, ζῶα, θηρία, πτηνά, ἔντομα, φυτά, ἄνθη, ἀκάνθας, ἐπιγραφάς καί γεωμετρικόν διάκοσμον, καρδίαν, κρανίον, δακτυλίους, ξίφη καί ἄλλα ἔχοντα συμβολικόν χαρακτῆρα.
Οὕτως περί τόν λαιμόν χαίνει ὁ ὄφις τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος, ἐπί τοῦ στῆθους, ὅπου ὁ βελονισμός τυγχάνει λίαν ὀδυνηρός, μία καρδίαν ἄνωθεν τῆς ὁποίας κρανίον λεῖχον αὐτήν, ὡσάν ὁ Ἀδάμ νά ἐκζητεῖ ἄφεσιν, μετά τῆς ἐπιγραφῆς: “παράφρων διά τήν ἀγάπην”. Εἰς τό ἄνω μέρος τοῦ ἀριστεροῦ βραχίονος ὁ Σατανάς και παρ᾿ αὐτόν ἐπί τοῦ σώματος εἷς δράκων. Εἰς δέ τόν δεξιόν βραχίονα ἡ βασίλισσα τῶν Οὐρανῶν Θεοτόκος μετά μίτρας καί κυανοῦ ἱματίου, τουθ᾿ ὅπερ διά τοῦ Πάθους καί τῆς Σωτηρίολογίας ὁδηγεῖ εἰς τήν Ἐνανθρώπησιν.1
Ὅμως εἰκονολογικῶς ὁ Σωτήρ δέν ἔχει οὐδεμίαν ἀνάγκην τῶν τατουάζ, συμβόλων τῆς τιμωρίας, ὑποδουλώσεως, ἀναγνωρίσεως προστασίας τῆς παρθενίας κλπ. Ἐγνώρισε γάρ ἐκ τοῦ σύνεγγυς κατά τόν ἐπίγειον βίον του ὡς Θεάνθρωπος προδοσίας, συλλήψεις, ἀνακρίσεις, ὕβρεις, χλευασμούς, ὀδυνηρῶς ἤ οὔ καί τελικῶς τόν σταυρικόν θάνατον, τήν ἐσχάτην μορφήν τοῦ φρικτοῦ θανάτου παρά τοῖς Ρωμαῖοις. Καί πάντα ταῦτα ὑπό τῶν ἀνθρώπων.
Ἀλλά καί οὗτοι δέν χρειάζονται τά τατουάζ, διότι ἕκαστος καί ἰδία οἱ πιστεύοντες εἰς αὐτόν αἵρουν καί οὗτοι τόν σταυρόν των καί τά πολυποίκιλα μαρτύρια μέχρι τῶν ἡμερῶν μας ἀδιαλείπτως.
Χαρακτηριστικόν δέ τό ὅτι, τό πρόσωπον τοῦ Ἰησοῦ εἶναι τελείως καθαρόν, ἐκφραστικόν τῆς Ἁγιότητος καί Ἀναμαρτησίας του ἐν ἀντιθέσει πρός τά λοιπά μέρη, πεποικιλμένα καί χρωματικῶς διά μέλανος, λευκοῦ, ἐρυθροῦ, κυανοῦ, πρασίνου, κιτρίνου, καστανοῦ καί ἄλλου χρώματος.
Τό ἄσπιλον σῶμα του, τό ὁποῖον μολύνουν τά τατουάζ εἶναι λευκοκίτρινον, ἡ δέ κόμη καί τό γένειον καστανά. Τέλος, περιβάλλεται ὁ Κύριος ὑπό γλυκέος καστανοῦ χρώματος μετ᾿ ἀνταυγειῶν, τό δέ μανδήλιον εἶναι ροδόχρουν, ἴσως σύμβολον τῆς ἐλπίδος.
“Παῦσον, Κύριε, τᾶς ὁρμᾶς τῶν Παθῶν”
- U. Feist, Gestochen wie ein Heiland, Publik Forum 1 (2022) 40-41