Φως Φαναρίου
Φωτογραφίες: Mıgırdiç Arzivyan και Orbay Soydan
Η Κοινότητα Παναγίας Παραμυθίας Βλάχσαραϊ σε συνεργασία με το Ερευνητικό Κέντρο Ανατολικών Πολιτισμών (ANAMED) του Πανεπιστημίου Koç πραγματοποίησε μια ξεχωριστή εκδήλωση το Σάββατο 11 Νοεμβρίου 2023, στον πρόσφατα διαμορφωμένο χώρο της Κοινότητας, με τίτλο “Από το οίκημα στον πριγκηπικό οίκο: Τα φαναριώτικα αρχοντικά”.
Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Ομιλητές ήσαν οι: Δρ. Namık Günay Erkal, Κοσμήτορας / Καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου TED και Δρ. Χάρης Θεοδωρέλης-Ρήγας, Λέκτορας Λατινικών και Αρχαίων Ελληνικών του Τμήματος Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Koç. Συντονιστής ο Πρόεδρος της Κοινότητας Παναγίας Παραμυθίας Βλαχσαράι, κ. Λάκης Βίγκας.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με τον κ. Γιώργο Νάνη, δραστήριο μέλος του Δ.Σ. ο οποίος καλωσόρισε τους παρευρισκομένους. Ανάμεσα τους εκπρόσωποι του Πολιτιστικού Κέντρου της Ρουμανίας στην Πόλη, ακαδημαϊκοί, αρχιτέκτονες, ιστορικοί τέχνης.
Στη συνέχεια ο Άρχων Μ. Χαρτοφύλαξ της Μ.τ.Χ.Ε. κ. Λάκης Βίγκας, παρουσίασε τους ομιλητές και αναφέρθηκε στη σημασία αυτού του ερευνητικού προγράμματος, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Κοινοτική αίθουσα Βλαχσαράι, μια γειτονιά και ένας τόπος που είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το περιεχόμενο της έρευνας. Τόνισε χαρακτηριστικά: «Σκοπός μας είναι να γνωρίσουμε καλύτερα την ιστορία και τον πολιτισμό αυτής της σπουδαίας συνοικίας και να την μοιραστούμε με τους κατοίκους της. Επιδιώκουμε να γνωριστούμε καλύτερα και να οικοδομήσουμε τον ιστορικό Ναό και τους γύρω χώρους του, οικοδομώντας και τις συνειδήσεις των κατοίκων που τον περιβάλλουν και γειτνιάζουν».
Τον Ιούνιο του 2024 θα πραγματοποιηθεί επιστημονικό συνέδριο στην Πόλη και το 2025 θα γίνουν εκθέσεις στην Πόλη και στην Αθήνα.
Στο ερευνητικό πρόγραμμα συμμετέχουν ακαδημαϊκοί από όλο τον κόσμο. Πόλη, Αθήνα, Βουκουρέστι και Ιάσιο είναι τα βασικά κέντρα που διεξάγεται η αρχειακή έρευνα.
Ακολούθησε ο Δρ. Χάρης Θεοδωρέλης-Ρήγας, ο οποίος εξήγησε την κοσμοθεωρία και την κοινωνικοπολιτιστική ζωή των Φαναριωτών. Ο Δρ. Namık Günay Erkal αναφέρθηκε διεξοδικά στην φιλοσοφία του προγράμματος.
Οι παρόντες έμειναν άκρως ευχαριστημένοι και ζήτησαν να συνεχιστούν οι σχετικές εκδηλώσεις και συνάξεις μας στο νέο χώρο της γειτονιάς του Φαναρίου.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος του Ερευνητικού Κέντρου Ανατολικών Πολιτισμών (ANAMED) του Πανεπιστημίου Koç, με τίτλο «Φαναριώτικες Υλικότητες», που εστιάζει στα αρχοντικά οικήματα και γενικότερα στην υλική πολιτιστική κληρονομία των μελών της ρωμαίικης άρχουσας τάξης της οθωμανικής περιόδου, που λόγω της εγκατάστασής του στο Φανάρι του Κερατίου Κόλπου έγιναν ευρύτερα γνωστοί ως «Φαναριώτες».
Ο αστικός ιστός, ο τρόπος ζωής, η τέχνη, η εθνογραφική και κοινωνιολογική σύσταση της εν λόγω ομάδας την περίοδο της πρώιμης νεοτερικότητας αποτελούν μερικές από τις βασικές θεματικές του προγράμματος.
Από τη φύση του, το θέμα του προγράμματος προϋποθέτει μία πολυδιάστατη, διεισδυτική μεθοδολογία βασισμένη στη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών θεσμών και ιδρυμάτων. Ήδη ανάμεσα στους συνεργάτες και υποστηρικτές του προγράμματος ξεχωρίζουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Σισμανόγλειο Μέγαρο του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στην Πόλη, η Γκαλερί Meşher, το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, το Μουσείο Μπενάκη, η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, καθώς και ανάλογα ιδρύματα της Ρουμανίας.
