Του Αρχιμανδρίτου του Οικουμενικού Θρόνου Γεράσιμου Φραγκουλάκη
Αννόβερο Γερμανίας
“Ω πανύμνητε Μήτερ, η τεκούσα των πάντων Αγίων αγιώτατον Λόγον˙ δεξαμένη την νυν προσφοράν, από πάσης ρύσαι συμφοράς άπαντας˙ και της μελλούσης λύτρωσαι κολάσεως τους σοι βοώντας, Αλληλούια”
(Ω πανύμνητη Μητέρα που γέννησες των Αγίων όλων αγιότατο Λόγο˙ αφού δέχτηκες την τωρινή δοξολογική μας προσφορά, σώσε όλους μας από κάθε συμφορά, και λύτρωσε από την αιώνια κόλαση αυτούς που σου κραυγάζουν. Αλληλούια.)
Ο τελευταίος στίχος των Χαιρετισμών της Παναγίας μας, είναι αντάξιος όλου του περιεχομένου τους. Ο εμπνευσμένος δημιουργός αυτού του θαυμάσιου ύμνου, με αυτό τον τρόπο και μέσα σε λίγες γραμμές συνοψίζει το δόγμα της πίστεως που αναφέρεται στο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου και ταυτοχρόνως αποτελεί την υπόθεση του Ακαθίστου Ύμνου. Όλη η δόξα και το υπέρμετρο μεγαλείο της Παρθένου Μαρίας την κάνουν να χαιρετίζεται ως “πανύμνητος”, διότι γέννησε τον Αγιότατο Λόγο του Πατρός, τον Σωτήρα, Κύριο ημών Ιησού Χριστό ο οποίος υπερβαίνει στην αγιότητα όλους τους Αγίους.
Δεν υπάρχει ακολουθία στην Εκκλησία μας στην οποία να μην ανυμνείται η Παναγία μας. Δεν κατέχει απλά ξεχωριστή θέση μέσα στην λατρεία και την υμνολογία μας, αλλά είναι πρώτη μετά τον Τριαδικό Θεό, γι’ αυτό και ονομάζεται Παναγία. Όλοι οι μεγάλοι Πατέρες την έχουν εγκωμιάσει και με λόγους και με ύμνους. Ένας από τους μεγαλύτερους μάλιστα μελωδούς της Εκκλησίας μας, ο υπέρμαχος αγωνιστής και ομολογητής της ορθόδοξης πίστης μας ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός έχει συνθέσει ένα υπέροχο πανηγυρικό λόγο και τον έχει αφιερώσει στον Ευαγγελισμό της. Εκεί καλλωπίζει με θείο, υπέροχο, εξαίσιο, θαυμάσιο τρόπο την Κόρη της Ναζαρέτ που δεκαπέντε ετών δέχτηκε, διά του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, την προαιώνια βουλή του Θεού. “Νυν ευφημείσθω η πανεύφημος, ως εύφημος, πανευφήμοις ευφημίαις”. (Ας επαινέσουμε λέει, την ένδοξη, γιατί σαν ένδοξη που είναι της αξίζουν πανένδοξοι έπαινοι). Την προσφωνεί ως “θεοχώρητον και κοσμοσέβαστον του Θεού κιβωτόν…παντός ακούσματος ανώτατον άκουσμα”. Και στην συνέχεια της απευθύνει: “Χαίροις, ω Κυρία Θεοτόκε δι ης άρχεται ο άναρχος… σαρκούται ο άσαρκος… πτωχεύει ο πλούσιος… νηπιάζει ο ύψιστος… ψηλαφάται ο αψηλάφητος…”. Όλα αυτά τα εγκωμιαστικά λόγια δεν είναι μόνο ιερός ύμνος στο γλυκύτατο και ιερό πρόσωπο της Παναγίας μας, αλλά αποτελούν ταυτοχρόνως και θεολογία των αρρήτων μυστηρίων του Θεού μέσα στην Οικονομία της σωτηρίας του ανθρώπου, που πραγματοποιείται και με την παρουσία της Παναγίας. Δεν θεωρείται η Παναγία ούτε υπεράνθρωπος, ούτε θεά. Όμως εκπλήσσει και καταπλήσσει το μεγαλείο του προσώπου της και το συγκλονιστικό του ρόλου της. Συναρτάται το πρόσωπό της με το έργο της αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο. Η μεγάλη τιμή στη Θεοτόκο οφείλεται στο μεγάλο αξίωμα που της χάρισε ο ρόλος της ως Μητέρας του Υιού του Θεού.
Σε όλο τον Ορθόδοξο κόσμο η Παναγία κατέχει ξεχωριστή θέση. Διάσπαρτοι χιλιάδες ναοί και ξωκλήσια ανά την υφήλιο αφιερωμένα στην χάρη της. Εκατοντάδες τα επίθετα που της προσάπτονται, με το καθένα από αυτά να συνδέεται με ένα θαύμα. Πολύ έντονη η παρουσία της στους ναούς μας, οι γιορτές της όλο το χρόνο μας δημιουργούν έντονη την αίσθηση της μητρικής αγάπης και φροντίδα της. Η επίκληση του αγίου ονόματός της σε κάθε δύσκολη στιγμή χαρίζει σιγουριά και ανακούφιση. Όμως η Παναγία μας δεν ήταν προστάτης και φρουρός, συνεχίζει να είναι. Μας αγαπά και συνεχίζει να μεσιτεύει στον Υιό και Θεό της και Θεό ημών. Είναι η αληθινή μεσίτρια μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Είναι η πρέσβειρα του σώματος της Εκκλησίας.
Με τους Δ΄ Χαιρετισμούς κλείνει ο κύκλος των ακολουθιών των υπέροχων Χαιρετισμών της. Η αγάπη μας προς το λατρεμένο πρόσωπό της κάθε Παρασκευή οδηγούσε τα βήματά μας μπροστά στην ιερά εικόνα της, για να της δείξουμε την αγάπη μας, το σεβασμό μας και την λατρεία μας. Πηγαίναμε όλο αυτό το διάστημα σιμά της για να την παρακαλέσουμε για τα προβλήματά μας και να την ευχαριστήσουμε για τις ευεργεσίες της. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι υπάρχουν στιγμές στην ζωή μας που την στεναχωρούμε με τις πράξεις μας, τα λόγια μας και την εν γένει συμπεριφορά μας. Όμως δεν πάψαμε ποτέ να την θεωρούμε μητέρα μας. Και ως μητέρα την παρακαλούμε, να παραβλέπει τις έκνομες πράξεις μας, όπως κάνει και η φυσική μητέρα μας, να κλείνει πότε – πότε τα μάτια της και να συνεχίζει να μας στηρίζει με την ικεσία της. Δεν πιστεύουμε ούτε στιγμή, ότι η Παναγία μας παύει το ενδιαφέρον της για μας. Όπως τα μικρά παιδιά κουρνιάζουμε στην αγκαλιά της, αισθανόμαστε λυτρωτική σιγουριά και μεγάλη ασφάλεια και την παρακαλούμε να δεχτεί αυτή μας την προσφορά και “δεξαμένη την νυν προσφορά”, να μας σώσει όλους από κάθε συμφορά και να μας λυτρώσει όλους από την αιώνια κόλαση!
